Sat, 06/13/2015 - 01:45 — ledienduc
Dân Mỹ biểu tình chống TPP trong ngày 12 tháng 6,
2015 - Ảnh: NYT
Sáng
ngày 12 tháng 6 năm 2015, giờ Washington, diễn ra một cuộc bỏ phiếu quan trọng
tại Hạ viện Mỹ về việc có trao thẩm quyền đàm phán nhanh, gọi là "fast
track", cho Tổng thống Barack Obama hay không?
Nếu đạo luật thông qua, Nhà Trắng sẽ có toàn quyền
đàm phán và thỏa thuận các điều khoản của Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình
Dương (TPP) và sau khi đàm phán xong, Quốc hội Mỹ chỉ có quyền phê chuẩn hoặc
phủ quyết, mà không có quyền điều chỉnh các điều khoản đã nhất trí.
Trong một cuộc bỏ phiếu đầy kịch tính, Hạ viện đã
bác bỏ đạo luật này.
Mặc dầu Tổng thống Barack Obama đã mất nhiều thời
gian và công sức vận động hành lang, "Fast Track" thất bại chủ yếu do
không nhận được sự ủng hộ của lãnh đạo và nhiều đảng viên đảng Dân Chủ vốn là đại
diện của các nghiệp đoàn Mỹ.
Mặt khác, mặc dù đảng Cộng hòa có khuynh hướng ủng hộ
các thỏa thuận thương mại tự do, nhưng nhiều người trong đảng này lưỡng lự,
không muốn trao cho Barack Obama một thành quả lớn về chính trị, nhất là trước
cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Do đó, Chính phủ của Barack Obama khó có thể ký thỏa
thuận TPP, vốn đã chậm tiến độ nhiều năm so với dự tính.
Nhìn chung, nhà nuớc Việt Nam mong muốn hiệp ước TPP
hoàn thành sớm và trong năm 2015 này và Việt Nam sẽ tham gia cùng với 11 quốc
gia thành viên khác.
Trong ngày 27 tháng 5, 2015, khi tiếp Thượng nghị sĩ
John McCain tại Hà Nội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã nói rằng, Viêt
Nam "mong muốn Quốc hội Hoa Kỳ ủng hộ và sớm phê chuẩn TPP với Việt Nam,
qua đó góp phần thúc đẩy quan hệ kinh tế, an ninh, quốc phòng giữa hai nước;
tăng cường trao đổi về những vấn đề khu vực và thế giới mà hai bên cùng quan
tâm".
Sự mong muốn của Nguyễn Sinh Hùng cũng là nguyện vọng
chung của đa số người Việt, bởi vì bất chấp những hạn chế, TPP sẽ tạo thêm nhiều
công ăn việc làm, thúc đẩy phát triển kinh tế.
Như vậy chẳng còn hy vọng TPP được ký kết vào lúc đại
hội lần thứ 12 của Đảng Cộng Sản Việt Nam (ĐCSVN) chuẩn bị diễn ra đầu năm
2016.
Về nguyên tắc, Chính phủ Mỹ vẫn có thể tiếp tục đàm
phán, nhưng nếu có thoả thuận thì sẽ lại phải trình lên Hạ viện, nơi mà các nhà
lập pháp có thể căn vặn đòi điều chỉnh, bổ sung, thay đổi các điều khoản. Có
nghĩa rằng tiến trình đưa đến chuẩn thuận sẽ kéo dài và có thể ít nhất đến hết
nhiệm kỳ của Barack Obama.
Trong lúc tình hình kinh tế khó khăn, tăng trưởng
kinh tế suy giảm, TPP sẽ là đòn bẩy giúp hàng xuất khẩu Việt Nam qua Hoa Kỳ
tăng mạnh hơn. Hàng hoá của Việt Nam vào Mỹ có khả năng tăng lên mức trên 20% tổng
kim ngạch xuất khẩu xấp xỉ 40 tỷ đốla năm nay. Với một số mặt hàng, ví dụ như
da giày (năm 2014 đạt hơn 3 tỷ đôla), khi TPP có hiệu lực, thuế nhập khẩu vào Mỹ
ngay lập tức còn 0% so với mức 50% đang áp dụng cho nhiều sản phẩm.
Một số vấn đề khác là thách thức lớn đối với Việt
Nam. Hàng xuất qua Hoa Kỳ và các nước TPP phải được sử dụng nguyên liệu sản xuất
tại Việt Nam hoặc nhập khẩu từ các nước thành viên TPP. Trong khi đó, mặt hàng
may mặc của Việt Nam (dẫn đầu với tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2014 ước đạt
8,85 tỷ USD) sử dụng nguyên liệu nhập từ nước ngoài, chủ yếu của Trung Quốc, tới
70%.
Nếu tham gia TPP chắc chắn Mỹ sẽ đặc cách triển hạn
cho Việt Nam một khoảng thời gian có thể là 5 năm để thực hiện điều khoản này.
Đây là khoảng thời gian đủ để Trung Quốc di chuyển toàn bộ giây chuyền sản xuất
nguyên phụ liệu qua Việt Nam. Và người hưởng lợi của TPP trước hết là Trung Quốc
với chính sách kinh tế phụ thuộc vào Bắc Kinh hiện nay của Hà Nội.
Ngoài nhiều thứ trong lĩnh vực môi trường, sở hữu
trí tuệ mà Việt Nam phải cam kết đáp ứng cho phù hợp với hiệp ước TPP và luật
pháp quốc tế, khó khăn nhất đối với nhà cầm quyền hiện nay là vấn đề bảo đảm
quyền lợi của người lao động, trong đó có việc thành lập công đoàn độc lập.
Với hơn 10 triệu công nhân trong cả nước, nếu có một
công đoàn độc lập, ai có thể nói rằng, một "Công đoàn Đoàn kết" Việt
Nam sẽ không ra đời và giai cấp công nhân đang bị bóc lột thậm tệ không làm một
cuộc cách mạng? Điều này hiển nhiên đe doạ sự tồn vong của ĐCSVN. Và vì thế,
không có TPP, giới bảo thủ trong ĐCSVN sẽ mừng nhiều hơn. Đại hội ĐCSVN lần thứ
12 sẽ nhẹ gánh trước một bài toán khó giải.
Trong bối cảnh này, sự đổi chác tù nhân lương tâm để
nhận được TPP không còn cần thiết nữa. Và chắc sẽ không có "món quà"
cho Mỹ trong chuyến công du Mỹ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dự tính vào tháng
7 năm nay.
Những hy vọng TPP như là một sự kiện quan trọng mang
lại nhiều đột biến, thúc đẩy tự do và nhân quyền tại Việt Nam trong thời gian
này sẽ không còn thực tế nữa.
© Lê
Diễn Đức
----------------------------------
TPP
gặp trở ngại nghiêm trọng sau cuộc bỏ phiếu của Hạ viện Mỹ (VOA 13.06.2015)
No comments:
Post a Comment