VIỆT NAM VÀO LẠI DANH SÁCH CPC ?

Vào danh sách CPC?
Trần Khải
Đăng ngày 14/07/2009 lúc 17:21:29 EDT
http://www.thongluan.org/vn/modules.php?name=News&file=article&sid=3946
Vào danh sách CPC thực ra là khó. Không dễ. Thậm chí như trường hợp nhà nước CS Việt Nam biểu diễn bàn tay sắt đối với nhiều hồ sơ tôn giáo mà vẫn thoát hiểm nhẹ nhàng mấy năm gần đây. Tuy nhiên, lần này không khí đang trở nên u ám, và viễn ảnh vào CPC đã gần hơn, có thể nói là thấy rõ.

Chỉ có trong hai năm liên tiếp, 2004 và 2005, Việt Nam bị đưa vào danh sách CPC và sau đó là thoát hiểm tới giờ. Nhưng tình hình lại bất ổn rồi.

Dấu hiệu gần nhất, mới hôm Thứ Hai 13-7-2009, nhiều vị dân biểu liên bang kêu gọi Bộ Ngoại Giao Mỹ đưa VN vào lại danh sách các nước quan ngại CPC vì các hành vi đàn áp tôn giáó. Bản tin từ văn phòng Dân Biểu Loretta Sanchez hôm 13-7-2009 viết:
“Dân Biểu Liên Bang Loretta Sanchez (CA-47) cùng các dân biểu Hạ Viện kêu gọi bà Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ Hillary Clinton đưa Việt Nam vào lại danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt (CPC List) vì đã không cải thiện tình trạng đàn áp tự do tôn giáo của họ. Danh sách CPC List dành riêng cho các quốc gia, "tham gia hoặc dung túng các hành vi vi phạm tự do tôn giáo," Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao có quyền lựa chọn các biện pháp như ngoại giao, kinh tế, bao gồm cả chế tài hoặc thỏa hiệp về đầu tư song phương giữa hai quốc gia.
Lá thư đã được một nhóm dân biểu thuộc lưỡng đảng ký tên vào như: Dân Biểu Christopher Smith, Dân Biểu Zoe Lofgren, Dân Biểu Anh "Joseph" Cao, Dân Biểu Ed Royce, Dân Biểu Dana Rohrabacher, Dân Biểu Frank Wolf và Dân Biểu Daniel Lundgren...”

Đó là chuyện của các dân biểu. Cũng cần nhắc rằng, một lá thư ký tên 37 Thượng Nghị Sĩ Liên Bang Hoa Kỳ mới tuần trước đã yêu cầu nhà nước CSVN trả tự do cho Linh Mục Nguyễn Văn Lý tức khắc và vô điều kiện. Số đông Thượng Nghị Sĩ ký tên có vẻ như sẽ mở màn cho Bộ Ngoại Giao Mỹ dễ dàng tăng áp lực với Việt Nam đề đòi cởi mở tôn giáo. Nhưng tại sao đòi trả tự do cho Linh Mục Nguyễn Văn Lý? Có phải, bắt giam linh mục là một điều dễ gây cảm xúc với người Mỹ?

Nhưng còn một hồ sơ đang nóng bỏng tại Việt Nam, và chắc chắn sẽ được nêu ra để cân nhắc khi Bộ Ngoạị Giao Mỹ thiết lập danh sách CPC năm nay (hay cho đầu năm tới, tùy theo lịch trình Bộ Ngoại Giao Mỹ sẽ ấn định). Tuy nhiên, luật liên bang yêu cầu Bộ Ngoại Giao phải duyệt xét về tình hình tự do tôn giáo toàn cầu trước ngày 1 tháng 9 mỗi năm (nghĩa là vài tuần nữa). Dự kiến bảng CPC sẽ phổ biến sau ngày này, hoặc sớm là vài tuần hoặc trễ là vài tháng sau, có thể qua đầu năm sau - thời hạn không nhất định bắt buộc.

Đó là hồ sơ Tu Viện Bát Nhã, tại Lâm Đồng, nơi đang tăng áp lực để giảỉ tán nhóm 400 tăng ni tu học theo Pháp Môn Làng Mai. Cần nhắc rằng, mới hai tuần trước, có 2 viên chức toà đại sứ Mỹ đã tới tận Tu Viện Bát Nhã để xem xét, và chắc chắn sẽ có khuyến nghị như thế nàò đó về Bộ Ngoại Giao Mỹ.

Đích thân Sư Cô Chân Không Nghiêm trả lời phỏng vấn trên Đài RFA loan hôm Thứ Hai 13-7-2009:
“...Và bữa nay là ngày thứ 12 mà mấy thầy mấy sư cô không có điện, không có nước, không có điện thoại. Ngày 13 tháng 7 nghe cái tin đó thì tôi không biết làm thế nào, tôi mới lật đật viết liền một cái thư cho ông Bộ Trưởng Bộ Công An. Tôi viết đại một cái thư như vậy và gửi cho Toà Đại Sứ và nhờ Đại Sứ chuyển cho ông Bộ Trưởng Bộ Công An.
Tôi cũng có gửi qua Toà Đại Sứ Hoa Kỳ, tại vì chính quyền Obama có những vị rất thân cận với chính quyền cũng rất là thương Sư Ông, và họ nói là con đường của Sư Ông quá từ bi nên chắc có cái gì hiểu lầm đó. Thành ra tôi cũng tin là chắc chắn có sự hiểu lầm...”
Như thế, Sư Cô đã gửi thư trực tiếp cho Đại Sứ Mỹ, và như thế là Đạị Sứ Michael Michalak không thể nào nói rằng tình hình tôn giáo tại VN hiện nay là diễn tiến tốt đẹp, như Đạị Sứ này đã nói mấy năm qua.

Như thế, nếu trừng phạt CS Việt Nam vì có tên trên danh sách CPC, Mỹ sẽ trừng phạt những gì? Trừng phạt mậu dịch, như bớt nhập cảng chẳng hạn? Hay là từ chối cấp giấy visa vào Mỹ đối với các quan cán bộ gộc và gia đình các quan?

Thực tế, chúng ta không thể biết. Nhưng điều cần ghi nhận rằng nhà nước CSVN không thích có tên trong danh sách CPC. Bởi vì trong quá khứ, Hà Nội đã từng phản đối việc đưa CSVN vào CPC, và chính ông Lê Dũng, người phát ngôn Bộ Ngoạị Giao CSVN, hồi cuối tháng 10-2005 đã yêu cầu Mỹ rút tên VN ra khỏi danh sách các nước đàn áp tôn giáo. Và các phản đối này cứ mỗi năm có bản văn đó (2004 và 2005) là Hà Nội lạị phản đối. Và nếu bạn còn nhớ, đã có ít nhất một lần, một phái đoàn nhiều vị tu sĩ đại diện cho nhiều tôn giáo tại VN đã được nhà nước Hà Nội đưa sang Washington DC để vận động xin gỡ tên VN ra khỏi CPC. Nghĩa là, cũng biết sợ danh sách CPC đấy.

Nhưng các hồ sơ năm nay có vẻ như khó gỡ. Tuy rằng, trước giờ Mỹ vẫn “giơ cao, đánh khẽ” đối với CS Việt Nam. Nghĩa là, ngay cả ông Bush ồn ào thế giới về nhân quyền, nhưng vẫn nhẹ tay với CSVN. Một bản tin trên báo Mạch Sống (machsong.org) có nhan đề “Dân Biểu Hoa Kỳ: Đại Sứ Michalak Là Một Thất Vọng Lớn” đã viết về chuyện ông Bush từ bi với Hà Nội:
“...Trong hai năm liên tiếp, 2004 và 2005, Việt Nam bị đưa vào danh sách CPC và do đó đã phải hứa hẹn sửa đổi để được ra khỏi danh sách. Trong cả hai năm này Tổng Thống Bush đặc miễn cho Việt Nam không bị chế tài, với hứa hẹn là sẽ gia tăng áp lực để Việt Nam phải cải thiện tình trạng tự do tôn giáo. Năm 2006, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ rút Việt Nam ra khỏi danh sách CPC bất chấp sự phản đối của Uỷ Hội. Năm ngoái và năm nay, Đại Sứ Michalak tuyệt nhiên cản trở việc đưa Việt Nam vào lại danh sách CPC.

Ts. Nguyễn Đình Thắng, Giám Đốc Điều Hành BPSOS, nhận xét rằng ở Hoa Kỳ hiện nay chỉ có hai đạo luật nối vấn đề nhân quyền với chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ với biện pháp chế tài dành cho các quốc gia vi phạm trầm trọng: Luật Bảo Vệ Nạn Nhân Buôn Người và Luật Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế, và Đại Sứ Michalak đã tìm cách chống đỡ cho Việt Nam trong cả hai lãnh vực này...”

Như thế, một câu hỏi cần nêu lên: nếu vị đạị sứ Mỹ tương lai, sắp thay Đạị Sứ Michalak đã hết nhiệm kỳ, cứng rắn với Hà Nội, thì các hồ sơ hợp tác đã có sẽ giảỉ quyết như thế nào. Và nếu trừng phạt CPC, thì nên cứng rắn tới mức nào với Hà Nội?

Thí dụ, TT Obama có thể ký giấy từ chối cấp giấy chiếu khán nhập cảnh Hoa Kỳ đối với ông Nguyễn Tấn Dũng, và cả gia đình con cái của ông Dũng? Hay là chận bớt luồng cá basa vào Hoa Kỳ? Hay là, rút bớt học bổng đối với sinh viên VN?

Vậy rồi còn hồ sơ Biển Đông, mà Mỹ muốn hợp tác với VN sẽ ra sao? Quyết định nào cũng khó. Nhưng ta có thể đoán: nếu Mỹ đưa CSVN vào danh sách CPC, thì cũng sẽ đồng thời ra quyết định đặc miễn trừng phạt, y hệt như trước giờ đối với Saudi Arabia. Có thể sẽ là như thế. Nghĩa là kể tội, nhưng phạt thì không. Có thể sẽ như thế.
Trần Khải