NHÀ VĂN DƯƠNG THU HƯƠNG ĐƯỢC ĐỀ CỬ GIẢI NOBEL VĂN CHƯƠNG

Phỏng vấn người đề cử giải Nobel cho Dương Thu Hương
Việt Long, phóng viên đài RFA
2009-07-14
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Vietnamese-writer-nominated-candidate-of-2009-nobel-prize-for-literature-07142009154221.html
Nhà văn Dương Thu Hương của Việt Nam vừa được đề cử vào danh sách cứu xét cho giải Nobel về văn chương năm nay.
Nhà văn Dương Thu Hương của Việt Nam vừa được đề cử vào danh sách cứu xét cho giải Nobel về văn chương năm nay. Việt-Long phỏng vấn giáo sư tiến sĩ Joseph Pivato, dạy môn văn chương Anh ngữ tại đại học Athabasca ở Alberton, Canada, về việc ông đề cử bà Dương Thu Hương

Nhà văn Dương Thu Hương được đề cử cho giải Nobel. Photo: RFA
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Vietnamese-writer-nominated-candidate-of-2009-nobel-prize-for-literature-07142009154221.html/DuongThuHuongNYork-305.jpg

Cương quyết và can đảm
Những tác phẩm của bà Dương Thu Hương đã đến với ông bằng cách nào khiến ông muốn đề cử bà làm một ứng viên giải Nobel văn chương năm nay?
Tiến sĩ Joseph Pivato: Ngành sưu khảo chuyên môn của tôi là so sánh về văn học. Nên tôi thích sưu tầm tác phẩm văn chương của các cộng đồng thiểu số tại Canada. Vì thế tôi luôn luôn tìm kiếm những tác giả ít nổi tiếng, hơn là những tác giả nổi tiếng của phương Tây.
Về tác giả đặc biệt này thì do một người bạn Việt Nam của tôi nói tới cách nay mấy năm và gây sự chú ý cho tôi. Tôi lưu ý người tác giả này là vì thế.

Yếu tố nào mà ông cho là đáng chú ý nhất về tác giả DTH và các tác phẩm của nhà văn, để bà có thể được đề cử làm ứng viên cho giải Nobel văn chương năm nay?
Tiến sĩ Joseph Pivato: Bộ truyện của bà ấy là điều quan trọng nhất , và bà đã viết về xã hội của bà, phải viết trong những điều kiện khó khăn, cần tới lòng can đảm và cương quyết rất lớn lao.
Bà đã chỉ trích xã hội của bà và có ý hướng muốn làm cho xã hội ấy tốt đẹp hơn bằng cách đó, cũng như theo tôi nghĩ thì nói chung, bà cũng muốn làm sao cho người châu Á được tốt đẹp hơn.
Có thể nói đến quyển Tiểu thuyết vô đề như một ví dụ về cách viết và ý hướng như vậy của bà Dương Thu Hương.

Ông đánh giá như thế nào về cách viết của tác giả trong bối cảnh xã hội Việt Nam, nơi bà sống và sáng tác?.
Tiến sĩ Joseph Pivato: Trước hết , tôi nghiên cứu tác phẩm của tác giả qua bản dịch Anh ngữ, nên cũng có phần hạn chế trong câu trả lời về điều ông hỏi.
Ông cũng hiểu, phẩm chất của việc dịch thuật thì cũng có thay đổi tuỳ theo dịch giả này hay dịch giả khác. Nhưng tôi có thể nói là cách viết của tác giả Dương Thu Hương có nhiều tính chất văn học. Lối viết đầy năng lực. Có thể thấy tác giả trình bày được quan điểm của một người phụ nữ. Không có nhiều tác giả phụ nữ người châu Á, Đông Nam Á, Trung Quốc...
Tác giả phái nam thì nhiều. Cho nên khi gặp một nữ tác giả có những nỗ lực để giải quyết những vấn đề như vậy, cố gắng trình bày được suy tưởng của họ về xã hội họ sống trong đó, thì người ta càng thấy thích thú hơn để nghiên cứu xem tình trạng xã hội ấy thực sự ra sao, để theo dõi xem nữ tác giả ấy đã viết như thế nào khi trình bày suy tưởng của họ.
Đó chính là những điều khiến tôi chú ý đến tác giả này, và ý muốn tìm hiểu thêm về những tác phẩm này đã được gợi lên.
Và đó cũng chính là lý do tôi nói với ông rằng người tác giả này đáng được đề cử làm ứng viên cho giải Nobel văn chương năm nay .

Một tiếng nói mới
Đựoc biết GS đề cập tới 4 tác phẩm của bà DTH, là Thiên đường Mù, Tiểu thuyết vô đề, bên kia bờ ảo vọng, và Memories of a Pure Spring. Còn những truỵên khác như Chốn vắng, Quãng đời đã mất thì thế nào?
Tiến sĩ Joseph Pivato: Khi tôi chuẩn bị việc đề cử thì đó là những tác phẩm mà tôi có được. Về sau thì tôi mới có những quyển truyện khác (của bà Dương Thu Hương), cho nên nói đến sự đề cử thì tôi phải dựa trên những gì có được, vì tôi biết rõ hơn về những tác phẩm đó hơn là những quyển khác. Ở Canada không có nhiều thông tin, nên chỉ làm như thế được thôi.

Ông có điều gì muốn bày tỏ với thính giả của chúng tôi về đề tài liên quan đến những tác phẩm của nhà văn Dương Thu Hương?
Tiến sĩ Joseph Pivato: Tôi nghĩ tác giả này là một nhà văn rất đáng chú ý. Đối với phương Tây và Bắc Mỹ thì bà là một tiếng nói mới, một nhân vật mà người ta nên chú ý nhiều hơn.
Nhất là về Việt Nam. Việt Nam là nơi mà người Mỹ ở thế hệ của tôi tới đó để chiến đấu. Tôi có trải qua điều đó, và đôi khi người ta có khuynh hướng quên đi những gì đã xảy ra trong các thập niên 1960, 1970.
Cho nên điều tốt cho thế hệ của tôi và con cái của thế hệ đó, là đến Việt Nam để thăm lại những sự kiện này, và những gì được nói trong những tác phẩm này.
Đó cũng như là trở lại những thực trạng ở nơi ấy.
Tôi thấy điều quan trọng là nên nhìn thấy những gì đã và đang xảy ra trong xã hội Việt Nam, là nơi mà người ta đã nghe tới nhiều trong thập niên 60 và đầu thập niên 1970.
Giống như quay ngược lại những hình ảnh mà người ta xem trên truyền hình ở nơi đã lớn lên hồi đó, và nay trở lại nước Việt Nam được nói tới trong những tác phẩm này để thấy những thực tế khác, những quan điểm khác.
Đó là những điều mà tôi muốn bày tỏ với những người Bắc Mỹ để họ lưu ý.

Copyright © 1998-2009 Radio Free Asia. All rights reserved.

---------------------------------------------------------

Dương Thu Hương : Một Nhà Văn Việt Nam không chịu im tiếng
Paris, 09 tháng Bảy/2005 - Áo khoác vải tuýt thanh lịch, ngồi nhấm nháp nước quả ép trong một quán café bên tả ngạn (sông Seine), nhà văn Dương Thu Hương không có vẻ gì của một nhân vật nguy hiểm. Nhưng bà Hương, 58 tuổi, quả thật nguy hiểm ở Việt Nam, nơi bà từng ở tù, bị cấm in sách, và suốt 11 năm không được phép ra nước ngoài.
Tội lỗi của bà thì nhiều lắm. Tiểu thuyết của bà, mổ xẻ cuộc sống ở một trong vài xứ cộng sản còn sót lại, được phương Tây ấn hành và đón nhận nồng nhiệt. Bà là cựu đảng viên bị khai trừ như kẻ phản bội. Và sau cùng, bà là kẻ phản động – “con đĩ phản động”, như một vị lãnh đạo Đảng đã gọi – kẻ từ chối im lặng thậm chí sau tám tháng tù giam vào năm 1991.
Ðây là lần thứ hai bà được phép đến châu Âu [1] . Trong ý nghĩa nào đó, Việt Nam đã cùng bà đến đây. Bà sẵn lòng trò chuyện về cuộc sống và năm cuốn tiểu thuyết, bao gồm tác phẩm mới nhất, Chốn Vắng (No Man’s Land) xuất bản ở Mỹ hồi tháng Tư. Nhưng bà dành ưu tiên cho việc lên án chính phủ Hà Nội, một chính phủ tham nhũng và lạm quyền.
“Ðó là nghĩa vụ của tôi, nhân danh những người đã chết vì chế độ đáng xấu hổ này”, bà nói tiếng Pháp, nặng giọng nước ngoài nhưng trôi chảy. “Vì có chút uy tín ở nước ngoài, tôi phải lên tiếng. Tôi phải giãi bày tâm can để lương tâm thanh thản. Người ta đã đánh mất sức mạnh để phản ứng, để suy tư, để tư duy. Có thể tôi sẽ mang đến cho họ can đảm”.
Hơn lúc nào hết, bà cảm thấy sự cấp bách của những thông điệp này. Ba mươi năm sau chiến tranh, chế độ đang giành được nhiều ủng hộ bên ngoài bằng vào chính sách mở cửa kinh tế đối với ngoại quốc, dưới một chiến lược cộng sản pha lẫn tư bản. Bà báo động về việc thủ tướng Phan Văn Khải được tổng thống Bush tiếp ở Nhà trắng tháng trước.
“Chế độ tàn bạo và ti tiện này đang làm rất nhiều thứ để bịp người nước ngoài”, bà nói trong cuộc trò chuyện. “Nếu ông Bush ủng hộ chế độ này, nó sẽ hệ lụy đến một cuộc chiến mới, nhấn chìm nhân dân xuống bùn. Thay vì B-52, lần này nó sử dụng chính tay những kẻ phản bội bản xứ”.
Cho đến tận hôm nay, bà nói tiếp, chiến tranh Việt Nam vẫn còn được dùng để biện minh việc chính quyền thâu tóm quyền lực về tay mình.
“Tất cả sự tuyên truyền nhằm nuôi dưỡng huyền thoại chiến tranh, tâng bốc và hăm dọa nhân dân”, bà nói. “Nó nói với họ: nhân dân anh hùng. Nhân dân nên hãnh diện về lịch sử. Nhưng đừng bao giờ quên Đảng là người đã lãnh đạo nhân dân đến thắng lợi. Nó đánh lừa nhân dân bằng lòng tự hào mù quáng”.

Cuộc đời của bà Hương, dĩ nhiên, cũng bị chi phối bởi chiến tranh.
Bà cho biết lúc nhỏ không được học đến nơi đến chốn vì không thuộc giai cấp công nông vô sản: bà của bà Hương là địa chủ di cư vào Nam giữa những năm 1950. Tuy vậy, lúc 16 tuổi, bà Hương được phép gia nhập một đoàn sân khấu lưu động, và vì có khả năng, được gởi đi học trường nghệ thuật, nơi đào tạo diễn viên kịch, múa, ca sĩ quần chúng. Một lần nữa, vì học rất khá nên năm 1968, bà được phép chọn đi học ở Liên Xô, Ðông Ðức, hoặc Bulgaria. “Nhưng tôi chọn tiền tuyến vì đất nước đang có chiến tranh, tổ tiên tôi là những người chiến đấu cho đất nước”, bà nói. “Tôi tham gia đoàn văn công trẻ biểu diễn cho chiến sĩ và nạn nhân chiến tranh. Khẩu hiệu là: ‘Tiếng hát át tiếng bom’. Chúng tôi dập tắt rên la bằng những bài hát.”
Nhưng ngày thời điểm đó, bà nhớ lại, bà đã nhận thấy các đảng viên được ưu đãi đặc biệt. Sự choáng váng còn lớn hơn khi các tù binh miền Nam được đưa đến khu vực của bà. “Tôi nhận ra sự thực là chúng tôi cũng đang đánh nhau với người Việt”, bà nói. “Vâng, chúng tôi bị người Mỹ dội bom liên tục, nhưng họ ở tít trên trời xanh và tôi chẳng bao giờ thấy họ. Tôi chỉ thấy người Việt”.
Bà giữ ý nghĩ đó cho riêng mình, như bà đã làm sau chiến tranh, khi gặp lại bà con ở Sài Gòn, và nhận ra rằng kẻ chiến bại khá hơn nhiều so với kẻ chiến thắng. Lúc đó, bà đang tổ chức hoạt động nghệ thuật ở Huế. Năm 30 tuổi, bà quay ra Hà Nội làm việc cho ngành điện ảnh nhà nước. “Tôi viết 5 kịch bản được làm thành những bộ phim tồi” bà nói, “không thể sống bằng đồng lương”.
Một việc làm thêm khác cũng mở mắt bà. Làm việc cho một nhóm tướng lãnh, bà tham gia viết [ẩn danh] lịch sử chiến tranh Việt Nam. “Các ông tướng thảo luận riêng việc phải sửa văn bản của tôi thế nào để hợp với quyền lợi của họ”, bà nói. “Họ muốn tăng con số người tử trận nhằm trình diễn sự hy sinh vĩ đại vì nhân dân”.
Ðược đề nghị từ 1979, Bà Hương do dự gia nhập Đảng năm 1985, theo sự thúc giục của bạn bè, những người tin bà có thể giúp họ. Ðó cũng là năm tác phẩm đầu tay của bà, Bên kia bờ ảo vọng, được in ở Việt Nam và bán đến 100.000 bản. Nhưng hai năm sau, với sự xuất hiện của Những thiên đường mù, một tác phẩm bán chạy khác, vấn đề bắt đầu.
“Ông tổng bí thư Nguyễn Văn Linh sẵn sàng cấp cho tôi một căn nhà tiêu chuẩn bộ trưởng nếu tôi im lặng”, bà nói. “Tôi nói với ông ấy, ‘tôi đấu tranh cho dân chủ, tôi đứng về phía nhân dân và sẽ chẳng bao giờ đồng ý làm một thứ bộ trưởng’. Nguyên tắc của tôi là người ta có thể mất hết, thậm chí mạng sống, nhưng không bao giờ để mất danh dự.”
Không lâu sau đó, bà nói, bà thoát được hai âm mưu ám sát. Ðại hội nhà văn Việt Nam năm 1989, bà viết bài phát biểu “Ðảng nên cám ơn nhân dân”, và bị ồn ào khai trừ Đảng. Năm 1991, Dương Thu Hương bị tống giam vì tội bán tài liệu mật cho nước ngoài, “tài liệu mật” là bản thảo tác phẩm của bà. Không có gì ngạc nhiên, ba cuốn sách tiếp theo – Tiểu thuyết vô đề, Hồi quang của mùa xuân và Chốn vắng – vẫn chưa được xuất bản ở Việt Nam.
Nhưng tất cả các tiểu thuyết của Dương Thu Hương đã được xuất bản bằng nhiều thứ tiếng. Nhờ Will Schwalbe, lúc đó ở nhà xuất bản William Morrow và hiện là tổng biên tập của Hyperion, sách của bà được in bằng tiếng Anh. “Ðầu tiên tôi nghe về bà Hương khi bà đang ở tù”, ông Schwalbe nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại từ New York. “Tôi đọc khoảng ba bốn chục trang Những thiên đường mù và thật sự kinh ngạc. Ðó là tiểu thuyết Việt Nam đầu tiên được dịch ra tiếng Anh và xuất bản tại Mỹ”.
Các tiểu thuyết của Dương Thu Hương không trực tiếp đề cập chính trị, chủ đề quán xuyến là sự vỡ mộng của những con người mà số phận bị trói bẫy ngoài ý muốn. Nhận xét về Hồi quang của mùa xuân trên New York Times năm 2000, Richard Bernstein viết: “Người ta đọc cuốn sách chắn chắn vì lý do chính trị, nhưng hơn hết, vì chiều sâu và sự phức tạp của nhân vật, những kẻ nỗ lực khẳng định mình trong một thế giới áp đặt mọi người, mọi thứ vào các loại chủ thuyết và tâm cảm quốc gia”.
Năm 1994, nhờ sự can thiệp của phu nhân tổng thống Pháp, Danielle Mitterrand, bà Hương được sang Pháp nhận một giải thưởng. Bà được đề nghị hưởng quy chế tị nạn chính trị. “Tôi trả lời, ‘cám ơn, nhưng ở nước tôi, sự sợ hãi đang nghiền nát mọi thứ, những người lính can đảm đã trở nên thường dân hèn nhát’, bà nhớ lại. “Vì vậy tôi phải trở về. Tôi trở về để làm điều duy nhất: phỉ nhổ vào mặt chế độ.’”
Lần này, tòa đại sứ Ý ở Việt Nam lấy được hộ chiếu cho bà, nhưng chỉ sau vài tuần ở Ý và Pháp, bà lại sắp trở về Hà Nội, nơi hai người con và bốn đứa cháu của bà đang sống. (Bà Hương ly hôn năm 1982). Về nhà, nếu chính phủ lại không có âm mưu gì khác, bà cho biết sẽ tiếp tục viết. “Tôi là người lý tưởng”, bà nói, trước khi thêm nụ cười tinh quái, “và cũng khờ dại”.

Trên đây là bài viết: VIETNAMESE WRITER WON'T BE SILENCED (Một Nhà Văn Việt Nam không chịu im tiếng) của Alan Riding - New York Times, July 11/2005 - Phan Nhiên Hạo dịch
Nguồn: http://www.thienlybuutoa.org/Misc/DuongThuHuong-01.htm



Dương Thu Hương
From Wikipedia, the free encyclopedia
http://en.wikipedia.org/wiki/D%C6%B0%C6%A1ng_Thu_H%C6%B0%C6%A1ng

Dương Thu Hương
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
http://vi.wikipedia.org/wiki/D%C6%B0%C6%A1ng_Thu_H%C6%B0%C6%A1ng


Tác phẩm mới của Dương Thu Hương:
Đỉnh cao Chói Lọi - Dương Thu Hương
dạng pdf
http://x-cafevn.org/forum/files/DinhCaoChoiLoi%20-%20AtZenith%20-%20DuongThuHuong.pdf
dạng HTML
http://tudovis.com/vis_forums/DinhCa...ngThuHuong.htm
dạng Microsoft Words
http://tudovis.com/vis_forums/DinhCa...ngThuHuong.doc