Về
chiến dịch phòng dịch, chống dịch và phục hồi kinh tế ở TPHCM
Lê Văn Cường
06/10/2021 17:37
https://www.diendan.org/viet-nam/ve-chien-dich-phong-dich-chong-dich-va-phuc-hoi-kinh-te-o-tphcm
Vài suy nghĩ về chiến dịch chống
dịch,
phòng dịch COVID 19
và phục hồi kinh tế ở Thành Phố Hồ Chí Minh
Lê Văn Cường
*
Chống dịch COVID 19: Phải chăng ta đã
làm khổ ta?
Thủ Tướng Phạm Minh Chính trong cuộc họp ngày 29/8 đã phát biểu: « Chúng ta
đặt mục tiêu kiềm chế, kiểm soát dịch bệnh, song cũng xác định cuộc chiến này
chúng ta đặt mục tiêu kiềm chế, kiểm soát dịch bệnh, song cũng xác định cuộc
chiến này còn lâu dài, phải sống chung lâu dài với dịch bệnh, không thể khống
chế tuyệt đối, phải thích ứng và có cách làm phù hợp; phòng là cơ bản, chiến
lược lâu dài, chống là quan trọng, thường xuyên. »
Phát biểu này đúng. Nhưng, có lẽ chúng ta nên đặt câu hỏi: Trong cuộc
chiến với COVID 19, phải chăng chúng ta đã làm khổ chúng ta?
* Trong năm 2020, với chủng nguyên thủy Việt Nam đã chống dịch rất
thành công bằng cách đưa tất cả các ca F0 vào viện chữa trị.
* Nhưng với chủng delta 2021, Việt Nam lúc ban đầu, cũng đã áp
dụng chiến lược của năm 2020 nên đã bị quá tải. Dữ liệu gần đây của Việt Nam
cho thấy là 80% ca F0 là tự họ hồi phục trở lại, Nếu khi kia, Việt Nam, dựa vào kinh nghiệm của các
nước đã chống dịch trong năm 2020, chỉ đưa những ca F0 trở nặng hay những
người cao tuổi, có bệnh nên, bị nhiễm COVID-19 thì các bệnh viện đã không bị quá
tải. Không phải làm bệnh viện dã chiến tạo nên một cảm giác bất yên, có
khi là hoảng hốt, của người dân. Từ quãng 15/9 Thành Phố Hồ Chí Minh đã đồng ý
là không đưa tất cả các ca F0 vào bệnh viện.
Những ý tưởng không nên đưa tất cả các
ca F0 vào viện có được quán triệt bởi tất cả các lãnh đạo không? Bí Thư Hà Nội
phát biểu (Báo Dân Trí, 29/09) : « trọng tâm là chuẩn bị các kịch
bản ứng phó với dịch bệnh, bảo đảm ở mức cao hơn trên nguyên tắc là không để
F0 phải điều trị tại nhà; phát hiện sớm, điều trị ngay, giảm tối đa các ca
bệnh chuyển nặng, các ca tử vong. » Các ca F0 (ngay cả những ca
không có triệu chứng), nếu không điều trị tại nhà thì đưa đi đâu, nếu không
phải là bệnh viện (bình thường hay dã chiến)? Khó hiểu.
* Phong toả: ở một số nước phương Tây, ví dụ ở Pháp, việc mà nhà nước
quan tâm trước hết là làm sao để chuỗi cung ứng thực phẩm được đảm bảo. Trong
năm 2020, ngay những lúc phong toả, người dân vẫn đi mua thực phẩm được, giá cả
không tăng. Nhưng ở Thành Phố Hồ Chí Minh, trong những lúc phong toả, người dân
đã thiếu lương thực vi chuỗi cung ứng bị nghẽn.
* Phải chăng, những chỉ thị đưa ra về việc vận tải thực phẩm chưa thực
sự rõ ràng nên mỗi tỉnh, mỗi vùng đưa ra một phương án kiểm soát những xe vận
tải chở hàng hoá, đôi khi quá khắt khe, và làm hàng hoá bị khan hiếm một cách
giả tạo. Nếu ngay từ đầu, chỉ thị rằng những người lái xe vận tải phải được
test PCR. Nếu họ âm tính thì họ được lái xe vận tải chuyên chở hàng hoá. Tại
các điểm dừng, yêu cầu những người lái xe phải ngồi xa xe của họ quãng 3m, để
hàng hoá được bốc vác. Họ nên mang theo thức ăn. Nếu không, tại điểm dừng họ có
thể gọi thức ăn. Thức ăn được mang đến cho họ một cách nhanh chóng. Để bị lây
Covid-19 thì phải có một lượng tương đổi nhiều virut (cũng như bệnh AIDS).
Nếu thức ăn được mang đến quãng 5 phút, thi xác suất bị nhiễm COVID sẽ vô cùng
thấp. Nếu người lái xe phải ngủ qua đêm, thì tại điểm đó, nên bố trí khách sạn
cho họ và yêu cầu người lái xe và những người phục vụ ở khách sạn tuân thủ
những chỉ thị chống dịch (giữ khoảng cách, rửa tay, đeo khẩu trang). Nếu
cẩn thận hơn, làm một test nhanh (15 phút) để xem họ có bị nhiễm covid hay
không trước khi họ lái xe trở về.
Lúc về lại điểm xuất phát ban đầu, làm một test PCR cho người lái xe.
* Các điểm bán hàng: Sự tập
trung vào các siêu thị để mua hàng hoá phải chăng đã làm tăng các ca nhiễm?
Chúng tôi không biết đã có chỉ thị về số lượng người tới các siêu thị (vi
dụ ấn định mỗi khách hàng phải có diện tích 4m vuông. Từ đó ấn định số người.
Trong siêu thị, không biết đã có chị thị về các mũi tên hướng dẫn khách hàng
lưu động trong siêu thị, để họ tránh phải giao nhau. Phải ấn định một số cửa ra
cửa vào. Phải có người trực ở các cổng ra cổng vào. Nếu siêu thị ấn định chỉ
được có 400 người cùng một lúc ở trong siêu thị, thì khi số lượng khách hàng
đạt 400, thì không cho người vào thêm. Lúc nào có người đi ra, thì người trực ở
cửa ra, thông báo cho người trực ở cửa vào, để cho phép người vào.
Đáng lý nên cho phép mở các quầy hàng bán thực phẩm ở ngoài trời. Các quầy hàng
phải tuân thủ như sau: mỗi quầy cách quầy bên cạnh 2m. Người bán hàng đeo khẩu
trang. Khách mua hàng đeo khẩu trang , phải xếp hàng, người này cách người kia
2m. Chúng tôi không nghĩ việc cho phép bán hàng ngoài trời sẽ làm lây lan. Dĩ
nhiên phải có những đội cảnh sát đi kiểm tra.
Một ví dụ khác: chợ Bến Thành đóng cửa. Chúng tôi nghĩ là chợ Bên Thành vẫn có
thể mở cửa với điều kiện là mỗi quầy hàng chỉ hoạt động một ngày trên hai ngày.
Khi quầy hàng mở, thi quầy hàng bên cạnh đóng. Ngoài ra, trong chợ cũng phải
vạch lối đi cho khách hàng. Và cũng có cổng ra cổng vào, có người trực như ở
các siêu thị.
Những đề nghị này của người viết bài
này, không đi ngược lại chỉ thị 16 về việc tập trung đông người « Không
được tập trung quá 2 người ngoài công sở, bệnh viện, trường học và nơi công
cộng » vì vỉa hè là nơi công cộng.
.* Chỉ thị, lúc phong toả, là"ai ở đâu thì ở
đấy". Chúng tôi nghĩ là quá gắt gao. Đáng
lý nên cho phép ở trong những vùng phong toả, người dân ở khu vực đó đi ra
ngoài, đeo khẩu trang, mỗi ngày 1 hay 2 tiếng. Không được đi quá 2km căn hộ của
họ. Ngoài ra xe máy, xe ôtô, không được đi quá 10km nếu không có giấy chứng
nhận là họ phải di chuyển. Phong toả quá kỹ càng, có thể diệt dịch, nhưng lại
tạo ra một số người bị khủng hoảng tâm thần. Ngoài ra cũng có thể tạo nên những
sự xung đột trong gia đình vì bị "nhốt" trong căn hộ. Những
chuyện này đã xảy ra lúc phong toả ban đầu ở Pháp.
Trên đây là vài ý nhỏ, đơn giản. Biết đâu có thể làm không khí căng thẳng dịu
xuống, trong lúc cần phải chống dịch mãnh liệt.
Chiến lược tiêm vắc xin
Mục tiêu của tiêm vắc xin là bảo vệ
trước tiên những người cao tuổi (hơn 65 tuổi), những người có bệnh
nền (suy tim, suy thận, béo phì, tháo đường, bị ung thư...) vì những đối
tượng này chiếm 80 % các ca tử vong Covid 19. Đây là những đối tượng được
gọi dễ bị "tổn thương"- (DBTT).
Nhưng hiện nay Việt Nam đang làm chiến
dịch tiêm vắc xin cho người dân từ 18 tuổi trở lên. Như thế không bảo đảm là
một số đối tượng DBTT không bị " lọt sổ"
Thử xem tình hình tiêm chủng hiện nay ở Việt Nam như thế
nào?
Theo báo Quân Đội Nhân Dân ngày 30/9:
* Cả nước, từ 18 tuổi trở lên đã được
tiêm 40,2 triệu liều. 44% đã được tiêm 1 mũi, 12% đã được tiêm 2 mũi.
* Thành Phố Hồ Chí Minh, Hà Nội gần
100% dân số trên 18 tuổi đã được tiêm 1 mũi, 40% đã được tiêm 2 mũi.
Ở Việt Nam tỷ lệ người dân trên 18
tuổi là quãng 73%. Như thế
* Cả nước, 32,1% tổng dân số đã được
tiêm 1 mũi, 9% dân số đã được tiêm 2 mũi.
* Ở Thành Phố Hồ Chí Minh: 73% tổng
dân số được tiêm 1 mũi, 29% được tiêm hai mũi.
Nhiều chuyên gia dịch tễ ước lượng
rằng, với chủng Delta của Covid 19, muốn được miễn dịch cộng đồng, phải hơn 80%
tổng dân số được tiêm hai mũi. Như vậy, đến ngày 30/9 Việt Nam và thành phố Hồ Chí Mình còn rất
xa "miễn dịch cộng đồng".
Dân số thành phố Hồ Chí Minh là 9
triệu người. Dựa trên các con số phía trên ta suy ra là gần 8 triệu liều đã
đuoc tiêm, cho đến ngày 30/9, ở Thành Phố Hồ Chí Minh.
Nguyễn Ngọc Anh, Trần Nam Bình, Lê Văn
Cường trong bài « Lộ trình tiêm vắc xin chống Covid-19 cho mục tiêu
kép mới của Việt Nam » (báo Tia Sáng, tháng 8, 2021) đã ước
tính có 1,2 triệu người trên 65 tuổi và người dưới 65 có bệnh nền, ở Thành Phố
Hồ Chí Minh. Nếu ta giả sử là có 300.000 người ở tuyến đấu chống dịch, ta nên
tiêm ưu tiên hai mũi cho 1, 5 triệu người này. Số vắc xin cho những người này
sẽ là 3 triệu liều. Số lượng người lao động ở Thành Phố là 3,5 triệu. Với số 5
triệu liệu còn lại, toàn bộ người lao động sẽ được tiêm ít nhất 1 mũi. 1,5
triệu người lao động sẽ được tiêm hai mũi.
Như vậy ta có thể yên tâm hơn vì những
đối tượng DBTT và ở tuyến dầu chống dịch đã được bảo vệ.
Người viết bài nầy đề nghị Chính Phủ
Việt Nam nên thay đổi gấp chiến lược tiêm vắc xin. Nên tiêm ưu tiên cho những
đối tượng dễ bị tổn thương và những người ở tuyến đầu chống dịch. Rồi sau đó
tiếp tục tiêm cho những người lao động không có bệnh nền và những người dưới 65
tuổi.
Phục hồi kinh tế ở Thành Phố Hồ Chí
Minh
Chúng ta thử nhìn về thị trường nội
địa: các phòng Thương Mại quốc tế đề nghị nên mở các nhà hàng, quán
bar (“The government should also consider the restaurant business as key
to ensuring food”, VNEpress, 20/9, “Vietnam could lose foreign investment
opportunities over slow reopening”). Nhưng, liệu người dân Sàigòn, trừ những
người khá giả ít bị tổn thương vì Covid, thi đại đa số người dân hụt hẫng thu
nhập thì làm sao đi nhà hàng? Ở Việt Nam, không có chính sách bảo đảm 80% tiền
lương cho những người lao động bị thất nghiệp vì công ty họ phải đóng
cửa (chính sách hỗ trợ này được áp dụng ở Pháp). Sau khi bỏ phong toả, họ
sẽ sẽ không có tiền để đi nhà hàng. Ngoài ra, họ không có tiết kiệm để các
doanh nghiệp, qua đấy, sẽ có thể vay vốn để khởi động lại. Người viết đánh
giá là Chính Phủ Việt Nam đã sai lầm không sử dụng công cụ làm chính sách này
vì có lẽ bị ám ảnh là sẽ bị thâm hụt ngân sách và nợ công.
Thị trường bên ngoài: Có vẻ sáng sủa
hơn. Một số nước trong khối EU (ví dụ Pháp, dự báo tăng GDP 6% trong năm
2021), và Mỹ đều có dự báo tăng trưởng cao trong năm 2021. Việt Nam có thể có
cơ hội phục hồi kinh tế qua xuất khẩu. Nhưng liệu Thành Phố có thiếu lao động
hay không khi những người ở các tỉnh miền Tây ồ ạt đi về quê vì họ không có
phương tiện để tồn tại ở Thành Phố (“Không có đăng ký tạm trú không đủ điều kiện được hỗ trợ”).
Thủ Tướng Phạm Minh Chính kêu gọi người di dân ở Thành Phố Hồ Chí Minh ở lại
nhưng, cho tới bây giờ, chưa đưa ra biện pháp tài chính gì để thuyết phục họ ở
lại hoặc trở về Thành Phố.
Có hiểm nguy gì về phương diện y tế không?
Phía trên, theo ước tính của chúng
tôi, TP Hồ Chí Minh đã tiêm 2 mũi 29% tổng dân số. Còn xa với con số 80%, hay
90% để có miễn dịch cộng đồng1 . Như vậy, đứng về phương diện y tế, mở của
trong lúc này, là"nguy hiểm". Nhưng người dân Thành Phố không thể
chịu đựng hơn nữa phong toả và đóng cửa kinh tế. Nên người viết đồng ý Thành
Phố phục hồi kinh tế trong điều kiện rất khó khăn. Kinh tế ở Thành phố Hồ Chí
Minh trong quãng thời gian tới sẽ giống như một người "làm xiếc đi trên
dây" (funambule/ropewalker<
Lê Văn Cường
30/09/2021
3/10: Người
viết bài này rất băn khoăn về thống kê tiêm vắc xin ở Việt Nam. Ngày 3/10,
báo VnExpress cho
biết ở Việt Nam đã tiêm 34,6 triệu liều, theo thống kê của Bộ Y Tế. Nhưng, theo
báo Quân Đội Nhân Dân ngày 30/9, thì theo thông tin của Bộ Y Tế, ngày 29-9, đã
tiêm 42.165.168 liều. Ai đúng ai sai? Nếu VnExpress và báo Quân Đội Nhân Dân
trung thực, thì Bộ Y Tế làm việc không nghiêm túc khi đưa ra những con số lệch
nhau ở mức độ cao như vậy (8 triệu= tổng dân số Hà Nội).
1 https://www.ladepeche.fr/2021/08/02/covid-19-ou-en-est-on-de-limmunite-collective-9710031.php
No comments:
Post a Comment