Tổng Bí thư Nguyễn
Phú Trọng: 'sau Hồ Chí Minh, Trường Chinh, ngang Lê Duẩn'
BBC News Tiếng Việt
26
tháng 7 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cy79133w99wo
Đảng
Cộng sản Việt Nam đã trải qua 13 kỳ đại hội với 12 tổng bí thư và chủ tịch đảng.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là một trong những nhà lãnh đạo cao nhất tại vị
lâu nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Từ
trái qua (hàng trên trước): Các tổng bí thư trong thời gian gần đây: Lê Duẩn,
Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười, Lê Khả Phiêu, Nông Đức Mạnh, Nguyễn Phú Trọng
Chủ
tịch Hồ Chí Minh là người duy nhất đã giữ chức chủ tịch Ban chấp hành Trung
ương Đảng Lao động Việt Nam từ tháng 2/1951 đến 9/1969.
Tính
sau năm 1986, ông Nguyễn Phú Trọng là người giữ chức tổng bí thư Đảng Cộng sản
Việt Nam nhiều nhiệm kỳ nhất, đồng thời phá lệ cả về giới hạn số nhiệm kỳ và giới
hạn tuổi tác.
Thời
gian lãnh đạo đảng chỉ xếp sau Lê Duẩn
So
với các đời tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, từ khi Đảng lên cầm quyền từ
năm 1945 đến nay, ông Nguyễn Phú Trọng là người giữ chức vụ tổng bí thư lâu thứ
nhì, tức 13 năm (từ năm 2011 đến năm 2024), chỉ sau ông Lê Duẩn là 26 năm (từ
năm 1960 đến năm 1986).
Trường
hợp Tổng Bí thư Lê Duẩn có một số điểm cần lưu ý: Từ năm 1960-1976, ông là bí
thư thứ nhất Đảng Lao động Việt Nam (tên gọi trong một giai đoạn lịch sử của Đảng
Cộng sản Việt Nam). Trong đó, giai đoạn 1960-1969, vị trí của ông trong đảng đứng
dưới vị trí chủ tịch đảng của ông Hồ Chí Minh.
Ông
Nguyễn Phú Trọng đã được bầu vào Bộ Chính trị tại Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp
hành Trung ương Đảng khóa 8 (tháng 12/1997).
Như
vậy, ông Trọng đã có 27 năm là ủy viên Bộ Chính trị, cơ quan gồm những nhân vật
quyền lực nhất trong hệ thống Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tại
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 4 được tổ chức vào năm 1976 sau khi Chiến tranh
Việt Nam chấm dứt, Đảng Lao động Việt Nam được đổi tên thành Đảng Cộng sản Việt
Nam.
Tháng
9/1960, tại Đại hội toàn quốc lần thứ 3 của Đảng, ông Lê Duẩn được bầu vào Ban
Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị, đảm nhận cương vị bí thư thứ nhất Ban Chấp
hành Trung ương Đảng.
Tại
Đại hội Đảng lần thứ 4 (năm 1976) và lần thứ 5 (năm 1982) của Đảng, ông Lê Duẩn
được bầu giữ chức tổng bí thư.
Ông
Trường Chinh giữ cương vị tổng bí thư tổng cộng 16 năm, nhưng thời gian đảng cầm
quyền chưa đầy 12 năm, tức từ năm 1945 đến 1956 và nửa cuối năm 1986.
Cùng
với ông Hồ Chí Minh và ông Trường Chinh, ông Nguyễn Phú Trọng là một trong ba
người duy nhất đã từng có lúc kiêm cả hai chức vụ đứng đầu Đảng và nhà nước.
Ông
Nguyễn Phú Trọng là người cao tuổi nhất giữ chức vụ đứng đầu Đảng (80 tuổi) và
từng kiêm cả hai chức vụ tổng bí thư và chủ tịch nước.
Ông
Trường Chinh giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Việt Nam từ năm 1981 đến
năm 1987 (tương đương với Chủ tịch nước hiện nay).
Ông
Trường Chinh kiêm cả hai chức vụ tổng bí thư và chủ tịch nước trong thời gian
ngắn hơn ông Nguyễn Phú Trọng. Giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 12/1986, ông giữ
chức tổng bí thư thay cho Tổng Bí thư Lê Duẩn, người đã qua đời khi đang tại
nhiệm.
Như
vậy, ông Trường Chinh đã kiêm nhiệm hai chức vụ này vào nửa cuối năm 1986,
trong khi ông Nguyễn Phú Trọng kiêm cả hai chức vụ này trong thời gian từ ngày
23/10/2018 đến 5/4/2021 sau khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời vào ngày
21/9/2018 và trước khi bàn giao chức chủ tịch nước cho ông Nguyễn Xuân Phúc.
·
Ông Nguyễn Phú Trọng
qua đời: 'Lò' có tiếp tục cháy?
25 tháng 7 năm 2024
·
Tổng Bí thư Nguyễn
Phú Trọng qua đời: Tại sao ông Tô Lâm là ứng viên kế nhiệm hàng đầu?
23 tháng 7 năm 2024
·
Tổng Bí thư Nguyễn
Phú Trọng và di sản chưa hoàn tất cho Đảng Cộng sản Việt Nam
19 tháng 7 năm 2024
Lãnh
đạo Đảng CSVN qua các thời kỳ
'Chỉ
sau Hồ Chí Minh và Trường Chinh'
Giáo
sư Alexander L Vuving tại Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương
Daniel K. Inouye (Mỹ) ngày thứ Ba 23/7 đánh giá với BBC News Tiếng Việt rằng, nếu
xét về hai tiêu chí quan trọng nhất của một người làm quan là liêm khiết và chí
công vô tư thì ông Trọng "có thể sánh ngang với Hồ Chí Minh và Nguyễn Văn
Linh và hơn các tổng bí thư khác".
"Ngoài
ra, bản thân ông Trọng là nhà lý luận, nên về mặt này, ông chỉ kém Hồ Chí Minh
và Trường Chinh, ngang hàng với Lê Duẩn và hơn các tổng bí thư còn lại,"
Giáo sư Vuving nhận định.
Trước
đó, vào ngày 19/7, bà Mai Trương, Phó giáo sư khoa học chính trị từ Đại học
Marquette (Mỹ), đánh giá với BBC News Tiếng Việt "di sản lớn nhất của ông
Trọng có lẽ là chiến dịch chống tham nhũng".
"Sau
khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ra đi, rất nhiều người dùng Facebook tại Việt
Nam đã chia sẻ hình ảnh của ông kèm những lời vĩnh biệt, cho thấy sự kính trọng
và yêu mến rất lớn đối với ông.
Theo
tôi, một trong những lý do chính của sự tôn trọng này là do ông có một đời sống
cá nhân trong sạch. So với nhiều lãnh đạo khác, ông Trọng ít khi có bê bối cá
nhân. Tôi đã phỏng vấn nhiều người dân bình thường và cả những người có địa vị
trong xã hội. Rất nhiều người trong số họ cho rằng ông Trọng thật sự là một
lãnh đạo không tham nhũng, một trong số hiếm hoi các cán bộ cấp cao thực sự sạch
sẽ."
Sinh
năm 1944, ông Nguyễn Phú Trọng đã sống qua khoảng thời gian của hai cuộc chiến
tranh với Pháp (1945 - 1954) và Mỹ (1955 - 1975), trong đó thời Pháp thì ông
còn nhỏ.
Ông
Nguyễn Phú Trọng được kết nạp Đảng vào năm 1967, làm tổng biên tập Tạp chí Cộng
sản trong 5 năm, rồi làm Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, cơ quan phụ
trách công tác lý luận của Đảng từ tháng 11/2001 đến 8/2006.
Giáo
sư Zachary Abuza từ trường National War College, thuộc Đại học National Defense
(Mỹ) ngày 25/7 cho rằng ông Trọng đã tạo dấu ấn cá nhân trong Bộ Chính trị mà
những người tiền nhiệm của ông không có được.
"Ông
Trọng là một nhà tư tưởng cộng sản trọn đời và chỉ có 5 năm ở vị trí không
chuyên trách về đảng, đó là chức chủ tịch Quốc hội."
"Trong
Bộ Chính trị có cơ chế lãnh đạo tập thể nhưng ông Trọng có nhiều quyền lực cá
nhân hơn xét về bề dày công tác và tuổi tác," ông đánh giá.
·
Vị thế của Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng đối với Mỹ
20 tháng 7 năm 2024
·
Nguyễn Phú Trọng - 'người
cộng sản kiên định cuối cùng' và di sản 'đốt lò'
22 tháng 7 năm 2024
·
Di sản Nguyễn Phú Trọng
từ góc nhìn báo chí quốc tế
21 tháng 7 năm 2024
'Nhốt
quyền lực'
Màn
hình có chương trình phóng sự về Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú
Trọng tại Hà Nội vào ngày 22/7
Tổng
Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói “nhốt quyền lực trong lồng cơ chế” khi đề cập
đến công tác kiểm soát quyền lực.
Cụ
thể vào tháng 12/2020, ông Trọng phát biểu tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công
tác phòng, chống tham nhũng giai đoạn 2013-2020 như sau:
“Mọi
quyền lực phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế, quyền lực phải được ràng buộc
bằng trách nhiệm, quyền lực đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền lực càng cao
trách nhiệm càng lớn; lạm dụng, lợi dụng quyền lực cũng phải bị truy cứu trách
nhiệm và xử lý vi phạm. Nói phải nhốt quyền lực trong lồng cơ chế là với ý
nghĩa như vậy.”
Giáo
sư Alexander Vuving đánh giá, về mặt thực hành, ông Trọng "không phải là một
nhà tổ chức tốt".
"Ông
Trọng muốn 'nhốt quyền lực trong lòng cơ chế' nhưng chính ông lại phá cơ chế
trong nhiều vấn đề, đặc biệt là khi ở lại thêm một nhiệm kỳ thứ ba lúc đã tuổi
cao sức yếu. Việc phá vỡ cơ chế này của ông đã tạo nên một cuộc khủng hoảng
trong vấn đề chuyển giao quyền lực trong Đảng."
Việc
ông Trọng làm thêm nhiệm kỳ thứ ba từ Đại hội 13 (năm 2021) là trái với Điều lệ
Đảng đang có hiệu lực.
"Ông
đặt ra các quy định, tiêu chuẩn trong đảng để lái tình hình theo hướng ông muốn,
nhưng cuối cùng chính ông lại bị các quy định, tiêu chuẩn đó trói chân, trói
tay, cản trở mong muốn của ông. Ngoài ra, ông cũng không giỏi trong việc chọn
người, chọn đúng người và bảo vệ đồng minh."
Đánh
giá về tính nhạy bén với thời cuộc, Giáo sư Alexander Vuving đưa ra so sánh về
ông Trọng với những người tiền nhiệm:
"Một
đức tính quan trọng của người làm chính trị là sự nhạy bén với thời cuộc, với
tình thế. Điều này rất khó so sánh vì thiếu mẫu số chung. Ông Trọng cảm nhận được
nỗi bức xúc của người dân về nạn tham nhũng và kiên quyết giương cao ngọn cờ chống
tham nhũng. Nhưng ông lại không dựa vào dân mà dựa vào chính quyền để chống
tham nhũng vì ông muốn 'diệt chuột' nhưng lại có mối lo lớn hơn là 'làm vỡ
bình'. Đây là nguyên nhân chính khiến công cuộc 'đốt lò' của ông không bao giờ
đạt được kỳ vọng."
Play
video, "Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời và khoảng trống quyền lực",
Thời lượng 11,00
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cy79133w99wo
Xét
về mặt đối ngoại, theo Giáo sư Vuving, ông Nguyễn Phú Trọng đã "tương đối
nhạy bén".
Về
đối ngoại, theo Giáo sư Vuving, ông Trọng đã tương đối nhạy bén với tình thế
sau vụ giàn khoan Hải Dương 981 năm 2014 và đã có quyết sách linh hoạt như
trong quan hệ với Mỹ, gia nhập Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP),
sau này là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương
(CPTPP)…
"Tuy
nhiên, ông Trọng đã không đánh giá hết tầm quan trọng của các diễn biến mới
trong quan hệ quốc tế cũng từ khoảng năm 2013, khi Trung Quốc bắt đầu sáng kiến
Vành đai Con đường và xây đảo nhân tạo ở Biển Đông, những diễn biến cho thấy sự
chấm dứt của thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh," Giáo sư Vuving nói.
Nhìn
vào những người tiền nhiệm của ông Trọng, Giáo sư Zachary Abuza đánh giá ông
Nguyễn Văn Linh "đóng một vai trò quan trọng và nổi bật", khi là tổng
bí thư đầu tiên của sự nghiệp Đổi mới được đề ra tại Đại hội lần thứ 6 của Đảng
Cộng sản Việt Nam (tháng 12/1986).
Ông
Nguyễn Văn Linh đã ban hành Luật Đầu tư nước ngoài vào tháng 12/1987 và đặt nền
móng cho phong trào công nhân và công đoàn. Ông đã đảm nhiệm chức chủ tịch Tổng
Công đoàn Việt Nam từ năm 1978 đến năm 1980.
"Tôi
nghĩ xét trên nhiều phương diện, ông Nguyễn Văn Linh vẫn là nhân vật tạo được sức
ảnh hưởng nhất trong quá trình khởi xướng sự nghiệp Đổi mới của đảng,"
Giáo sư Zachary Abuza đánh giá.
Còn
về ông Nông Đức Mạnh, Giáo sư Zachary Abuza cho rằng nhà lãnh đạo này đã tạo sự
đồng thuận cao trong đảng mà người kế thừa là ông Nguyễn Phú Trọng đã không thể
thực hiện được.
"Tôi
nghĩ ông Nông Đức Mạnh đã tạo những nền tảng kinh tế vĩ mô cho sự phát triển thật
sự ấn tượng của Việt Nam trong một thập kỷ vừa qua," ông nói.
--------------
Tin
liên quan
Ông Nguyễn Phú Trọng qua đời,
buồn sao cho đúng?
24 tháng 7 năm 2024
.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
qua đời: Tại sao ông Tô Lâm là ứng viên kế nhiệm hàng đầu?
23 tháng 7 năm 2024
.
Ông Tô Lâm 'có thể tăng cường
thâu tóm quyền lực'
21 tháng 7 năm 2024
.
Vị thế của Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng đối với Mỹ
20
tháng 7 năm 2024
Tổng Bí thư Nguyễn
Phú Trọng: 'Ông Tập không tự ái', 'Chán đảng, khô Đoàn' và những phát biểu khác
20
tháng 7 năm 2024
·
Hội nghị Trung ương Đảng
10: Bàn về nhân sự Đại hội 14, có gì chú ý?
9
tháng 7 năm 2024
No comments:
Post a Comment