Công
nghệ : Mỹ và đồng minh siết chặt vòng vây quanh Trung Quốc
Thanh Hà - RFI
Đăng ngày: 31/01/2023 - 13:50
Liên minh Mỹ-Nhật-Hà Lan hạn chế cung cấp chip bán
dẫn cho Trung Quốc. Liên Âu tuyên bố sát cánh với Hoa Kỳ, « vì an ninh
chung trong lĩnh vực công nghệ », Bruxelles và Washington « hoàn toàn
đồng ý về mục tiêu ngăn cản Trung Quốc tiếp cận với các loại chip tiên tiến nhất ».
Chính quyền Biden chuẩn bị cấm« toàn bộ » các tập đoàn Mỹ cung cấp công nghệ
cho tập Hoa Vi.
Tổng thống Mỹ Joe Biden nói về chương trình phát triển kinh tế sau khi đi
tham quan công trường xây dựng nhà máy sản xuất chip điện tử của Công ty Chế tạo
Bán Dẫn Đài Loan, tại Phoenix, Arizona, Hoa Kỳ, ngày 06/12/2022. © AP -
Patrick Semansky
Chiến tranh công nghệ Mỹ-Trung không hề thuyên
giảm. Washington càng lúc càng tăng thêm hỏa lực, siết chặt vòng vây nhắm vào đối
phương. Nhật báo tài chính Anh, Financial Times ngày 31/01/2023 trích dẫn nhiều
nguồn tin thông thạo cho biết chính quyền Biden chuẩn bị « tấn thêm những
đòn đau vào Hoa Vi »
.
Biden còn mạnh tay hơn Trump
Từ 2019 chính quyền Donald Trump đã cấm các
công ty Mỹ xuất khẩu công nghệ của Hoa Kỳ cho Hoa Vi. Lý do : Washington nghi
ngờ tập đoàn Trung Quốc có trụ sở tại Thẩm Quyến này là cánh tay nối dài của Bắc
Kinh, dọ thám Hoa Kỳ, đe dọa an ninh quốc gia. Dù vậy từ 2019 tới nay, bộ
Thương Mại Mỹ vẫn để cho một số công ty Hoa Kỳ như Qualcomm hay Intel cung cấp
cho đối tác Trung Quốc này một số các « công nghệ và dịch vụ không liên
quan đến hệ thống viễn thông 5G ».
Tháng Giêng 2021 tổng thống Joe Biden lên cầm
quyền. Washington cứng rắn hơn nữa với Trung Quốc trong các lĩnh vực công
nghệ mũi nhọn. Nhà Trắng chọn đánh đúng vào điểm yếu của Bắc Kinh để duy trì thế
thượng phong của Mỹ về công nghệ và nhất là trong ngành chế tạo chip, những
« bộ não » của tất cả những vật dụng kết nối.
Về trị giá, Trung Quốc nhập khẩu linh kiện bán
dẫn (432 tỷ đô la) nhiều hơn là mua vào dầu hỏa (405 tỷ) của thế giới trong năm
2021. Chuyên gia về Trung Quốc chủ tịch trung tâm nghiên cứu về châu Á,
Asia Centre- Paris, Jean-François
di Meglio giải thích :
« Đây không đơn giản là một cuộc chiến thương mại,
bởi vì dù có đánh thuế nhập khẩu vào hàng Trung Quốc, nhập siêu của Mỹ vẫn tăng
mạnh trong thời gian vừa qua. Hai nền kinh tế hàng đầu trên thế giới đang lao
vào một cuộc đối đầu giành quyền áp đặt luật chơi với thế giới. Đó là một cuộc
đọ sức về công nghệ mang tính chiến lược và quân sự. Trong trận chiến này, vũ
khí không phải là đạn dược mà là đủ các loại linh kiện bán dẫn ».
Đầu tháng 8/2022 chính quyền Biden ban hành luật Chip and Science Act dự trù một ngân sách hơn 52 tỷ đô la hỗ trợ các khâu « sản xuất,
nghiên cứu và phát triển trong ngành công nghệ bán dẫn ». Đến cuối tháng bộ
Thương Mại Mỹ cấm xuất khẩu sang Trung Quốc các loại bọ điện tử « cao cấp »,
nhỏ hơn kích cỡ 14 nano. Đây là những công cụ được sử dụng trong nhiều
các lĩnh vực từ công nghệ tạo hình ảo cho các trò chơi video cho đến các hệ thống
điều khiển ra-đa, vệ tinh, máy bay trinh sát … trong quân đội.
Tính toán của Hoa Kỳ được gói gọn trong hai
câu như Kevin Wolf một cựu quan chức trong chính quyền Obama : « Giữ
khoảng cách » với Trung Quốc và « Chạy nhanh hơn ».
Giữ khoảng cách có nghĩa là ngăn cản Trung Quốc
làm chủ với những công nghệ hiện đại nhất. Để đạt được mục tiêu này theo
Washington tốt nhất là « cắt nguồn cung cấp chip » và linh kiện bán dẫn
tối tân nhất cho các nhà sản xuất Trung Quốc.
« Chạy nhanh hơn » có nghĩa là các doanh nghiệp
Mỹ phải rút ngắn thời gian, chiêu dụ các nhà sản xuất chip hàng đầu trên thế giới
mở nhà máy trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Ở khâu này, chính quyền Biden đã khá thành
công. Tổng thống Biden liên tục cắt băng khánh thành các nhà máy của Intel tại bang Ohio sau khi
Intel đầu tư 20 tỷ đô la trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Washington cũng đã thuyết phục
được tập đoàn Đài Loan TSMC đầu tư 40 tỷ vào một cơ sở tại bang Arizona. Những con bọ điện tử của
Đài Loan made in USA đầu tiên sẽ được ra lò vào cuối năm 2023.
Về phần đại tập đoàn Hàn Quốc, Samsung, từ cuối 2021 hãng này đã khởi động dự án xây dựng nhà máy tại bang
Texas và trên nguyên tắc cuối 2024 tổng thống Mỹ sẽ cắt băng khánh thành cơ sở
này.
Chủ tịch trung tâm nghiên cứu về châu Á của
Pháp, Jean François di Meglio nêu lên một trường hợp rất cụ thể cho thấy không
có công nghệ cao của phương Tây, Trung Quốc rất kẹt.
« Máy bay Comac C919 của Trung Quốc - tương
đương với các loại Airbus A320 và Boeing 737 - bắt đầu tham gia thị trường.
Hiện tại là để phục vụ các chuyến bay nội địa. Trong tương lai có thể là một
vài quốc gia sẽ cấp giấy phép bay cho Comac C919. Nhưng máy bay Trung Quốc phải
sử dụng động cơ của nước ngoài và đây là một thách thức rất lớn về mặt công nghệ
trong ngành hàng không. Trung Quốc phải sản xuất được động cơ có mức độ đáng
tin cậy cao, và bền. Không thể có chuyện hỏng đầu máy với hàng trăm hành khách
trên máy bay. Các tập đoàn chế tạo động cơ máy bay của Trung Quốc trong ngành
chưa vượt qua được ngưỡng này ».
.
Liên minh chống công nghệ Trung Quốc
Cùng lúc Hoa Kỳ lôi kéo các đồng minh thành lập
một mặt trận chung tấn công công nghệ cao của Trung Quốc. Về điểm này,
Washington vừa ghi được một bàn thắng quan trọng :
Ngày
27/01/2013 Mỹ, Hà Lan và Nhật Bản đồng ý hạn chế xuất khẩu chip cao cấp cho Trung Quốc.
Hiện vẫn còn có ít thông tín chi tiết về thỏa
thuận này, tuy nhiên giới quan sát ghi nhận một số điểm như sau : Thứ nhất thỏa
thuận nhắm vào ngành công nghiệp sản xuất vũ khí Trung Quốc. Thứ hai là Nhật Bản
và Hà Lan là những mắt xích quan trọng trong lĩnh vực công nghệ bán dẫn trên thế
giới. Hà Lan với ASML còn Nhật với các tập đoàn Nikon và Tokyo Electron là những
nhà cung cấp máy và thiết bị quan trọng trong khâu sản xuất linh kiện bán dẫn
tiên tiến nhất.
Cùng ngày (27/01), phát biểu tại Trung Tâm
Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế, trụ sở tại Washington, ủy viên đặc trách thị
trường nội địa của Liên Hiệp Châu Âu, ông
Thierry Breton tuyên bố Bruxelles chọn
đứng về phía Washington trong cuộc đọ sức với Trung Quốc về công nghệ : «
Chúng ta không thể cho phép Trung Quốc tiếp cận với các công nghệ tiên tiến nhất »,
« cần ngăn cản Trung Quốc làm chủ những loại chip cao cấp nhất ». Viện
cớ vì « an ninh chung của Liên Âu và Mỹ, ông Breton nhấn mạnh : «
Hoàn toàn đồng ý với Mỹ trên mục tiêu ngăn chận các nhà sản xuất Trung Quốc đặc
biệt là trong lĩnh vực quân sự có được các linh kiện bán dẫn ».
Tháng 11/2022 Luân Đôn chận lại một thương vụ
do tập đoàn Hà Lan, Nexperiera một chi nhánh của hãng điện thoại di động Trung
Quốc Wingtech, muốn mua lại cổ phần của một công ty đúc linh kiện bán dẫn của
Anh là Newport Wafer Fab. Tại Berlin, bộ Kinh Tế từ chối cho các nhà đầu tư
Trung Quốc mua lại hai nhà máy sản xuất linh kiện điện tử của Đức. Đức luôn xem
Trung Quốc là một đối tác thương mại « chủ chốt » và có thể mở cửa một
số cơ sở hạ tầng thiết yếu như hải cảng Hambourg cho các tập đoàn Trung Quốc
vào « làm ăn » nhưng chính
phó thủ tướng, kiêm bộ trưởng Kinh Tế Robert Habeck đã dùng quyền phủ quyết
ngăn chận Trung Quốc mua lại hai nhà máy điện tử của Đức.
Câu hỏi kế tiếp là liệu rằng liên minh công
nghệ do Mỹ dẫn đầu có ảnh hưởng hay không đến những tham vọng của Trung Quốc tự
chủ về công nghệ cao ? Chuyên gia về Trung Quốc Jean-François di Meglio trung tâm Asia Center trả lời :
« Trong giai đoạn đầu, những chương trình phát
triển công nghệ cao của Trung Quốc có thể bị chựng lại nhưng bước kế tiếp, thì
đây cũng là động lực để Bắc Kinh thúc đẩy mạnh hơn nữa kế hoạch Made in china
2025. Chúng ta biết rằng có thể do áp lực của Mỹ, kế hoạch đó sẽ bị chậm trễ mất
10 năm, nhưng kinh nghiệm cũng cho thấy rằng, Bắc Kinh hoàn toàn đủ sức rút ngắn
khoảng cách về kỹ thuật với các nền công nghiệp tiên tiến nhất. Tôi không loại
trừ khả năng, các đòn phong tỏa Mỹ ban hành với mục đích ngăn cản Trung Quốc tiếp
cận với công nghệ hiện đại nhất phản tác dụng và thậm chí là dẫn tới tình trạng
‘gậy ông đập lưng ông’, tức là có thể làm phương hại tới chính kinh tế của Mỹ ».
.
Trung Quốc trả giá đắt ?
Trước mắt, một số hãng của Trung Quốc trong
ngành đang điêu đứng. Một trường hợp cụ thể là YMTC. Được thành lập năm 2016,
trong chưa đầy 6 năm công ty này chen chân vào được thị trường « bọ »
và linh kiện bán dẫn. Đỉnh cao của sự thành công đó là hãng Apple của Mỹ tháng
9/2022 dự trù ký hợp đồng với YMTC để trang bị « chip » cho điện thoại
iPhone. Nhưng giấc mơ chóng tàn. Ngày 07/10/2022 Washington kiểm soát chặt chẽ
hơn các khoảng giao dịch giữa các tập đoàn Mỹ với các đối tác Trung Quốc
« vì lý do an ninh quốc gia ». Apple lập tức hủy chương trình cộng
tác với YMTC. Hãng này phải sa thải một phần nhân viên. Đến ngày 15/12/2022 thì
chính quyền Biden đưa công ty Trung Quốc này vào « sổ đen » những tập
đoàn bị cấm giao dịch với các công ty Mỹ.
-------------------------------
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Hà
Lan, Nhật Bản tham gia dự án của Mỹ hạn chế xuất khẩu chip sang Trung Quốc
Mặt
trận ‘‘chip’’ chống Bắc Kinh: Mỹ mất đồng minh nếu đòi quá nhiều
No comments:
Post a Comment