23/03/2017
Chuyến
công du châu Á đầu tiên của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tuần qua tiếp tục được
báo chí trong khu vực bàn luận, đặc biệt là về chuyến đi Trung Quốc của ông
trong hai ngày 18 và 19/03.
Riêng
tờ The Japan Times của Nhật thì lo lắng
đặt câu hỏi trong hàng tựa : « Lãnh đạo ngoại giao Mỹ đã vô tình tạo
cho Trung Quốc một ” mối quan hệ đại cường mới ” ? ». Lý do là vì, theo nhận
xét của tờ báo, trong chuyến đi đầu tiên của ông tới nước này, Ngoại trưởng Hoa
Kỳ Rex Tillerson đã sử dụng các cụm từ và ngôn ngữ thường được Đảng Cộng sản
Trung Quốc sử dụng.
Tại
Bắc Kinh, ông Tillerson đã đề cập đến mối quan hệ Mỹ-Trung Quốc như là được “xây
dựng trên nguyên tắc không đối đầu, không xung đột, tôn trọng lẫn nhau và luôn
tìm kiếm các giải pháp có lợi cho cả hai bên”. Đó là những ngôn từ thường
được Bắc Kinh sử dụng và điều đó đã làm một số chuyên gia ngạc nhiên. Cụm từ “tôn
trọng lẫn nhau” có thể được hiểu là tôn trọng những gì mà Trung Quốc
xem là “lợi ích cốt lõi” của họ.
Những
lợi ích cốt lõi này bao gồm các vấn đề về lãnh thổ và chủ quyền, chẳng hạn như
tranh chấp Trung – Nhật trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở Biển Hoa Đông, cũng
như tranh chấp trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông. Đài Loan, mà Trung Quốc coi một
tỉnh phản nghịch, nếu cần sẽ dùng vũ lực để thống nhất với Hoa lục, cũng là một
lợi ích cốt lõi.
Trong
các tuyên bố được công bố sau cuộc gặp với ông Tillerson, chủ tịch Tập Cận Bình
đã nhấn mạnh hợp tác là “sự lựa chọn đúng đắn duy nhất” đối với
quan hệ Trung-Mỹ, vì theo ông, các lợi ích chung của Trung Quốc và Mỹ vượt xa sự
khác biệt giữa hai nước.
Các
phương tiện truyền thông Nhà nước của Trung Quốc cũng đã đăng nhiều bài ca ngợi
những tuyên bố ông của Tillerson, nói rằng Ngoại trưởng Mỹ đã “ngầm thừa
nhận” mô hình quan hệ đại cường mới » của Bắc Kinh.
Ngay
cả Hoàn Cầu Thời Báo, nổi tiếng với giọng điệu dân tộc chủ nghĩa cực đoan, cũng
nhấn mạnh rằng Tillerson đã hai lần đề cập đến “nguyên tắc không đối đầu,
không xung đột, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi”, trong khi
chính quyền Obama trước đây không hề nói đến điều này.
Theo The Japan Times, các đồng minh của
Mỹ trong khu vực, cụ thể là Tokyo và Seoul, đã rất lo lắng theo dõi cách thức
mà chính quyền Trump đối phó với một nước Trung Quốc ngày càng mạnh.
Khi
được hỏi là phải chăng Tillerson muốn bắn một tín hiệu cho Bắc Kinh bằng cách
diễn đạt với những ngôn từ gần như giống hệt nhau, phát ngôn viên Mark Toner của
Bộ Ngoại giao nói rằng Ngoại trưởng Mỹ chỉ cố chuyển tải một điều là Hoa Kỳ
cũng muốn có một quan hệ « thắng-thắng »với Trung Quốc.
Trên
thực tế, theo The Japan Times, gần như chắc chắn ông Tillerson đã tỏ thái độ cứng
rắn hơn khi hội đàm kín với giới lãnh đạo Bắc Kinh, nên việc sử dụng những ngôn
từ nói trên có lẻ là nhắm để cho Trung Quốc vớt vát thể diện.
Trong
một tuyên bố, Tillerson đã thể hiện quan điểm cứng rắn của ông với Trung Quốc
khi nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc tôn trọng “trật tự dựa trên
luật lệ để giải quyết các tranh chấp lãnh hải và tự do hàng hải và hàng không”. Đây
là một cách để duy trì nguyên trạng ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, và cũng nhằm
để trấn an thủ tướng Nhật Shinzo Abe, người cũng có đường lối cứng rắn trước những
hành động xâm lấn của Trung Quốc trên hai vùng biển đó.
Theo
một chuyên gia được tờ The Japan Times trích dẫn, tuy Trung Quốc sẽ rất vui mừng
với cử chỉ hợp tác của Tillerson, Bắc Kinh không ngây thơ đến mức nghĩ rằng những
khác biệt sâu sắc giữa hai bên sẽ biến mất như có “phép mầu”.
No comments:
Post a Comment