TÂM hay TÀI để LÃNH ĐẠO QUỐC GIA

Tâm hay Tài để lãnh đạo Quốc gia
Vương Văn Quang
Đăng ngày 14-7-2009
http://danchimviet.com/articles/1280/1/Tam-hay-Tai--lanh-o-Quc-gia/Page1.html

Lời phi lộ
Bài viết này, tôi viết cũng đã lâu. Nhưng cho tới hôm nay, mở ra xem lại, tôi vẫn chưa thấy nó cũ đi chút nào, ngược lại, tôi còn thấy, dường như, nó còn trở nên nóng hơn. Chẳng cần nói nhiều, bàn nhiều, tôi chỉ cần lấy câu cuối cùng của bài viết (…Việt Nam. Nơi mà chưa thấy hứa hẹn trong tương lai gần sẽ trở thành một xã hội thật sự dành cho CON NGƯỜI) để suy ngẫm cho một loạt sự việc xảy ra gần đây: Vụ phi công, tiếp viên Vietnam Airline chuyên chở, tiêu thụ hàng ăn cắp từ nhật bản. Vụ PM xa lộ Đông-Tây mà phía Nhật phát hiện tham nhũng nhưng “quân ta” một lòng một dạ trung kiên, quyết không khai các “đồng chí trong đống rơm”. Vụ bí thư sứ quán Việt Nam tại Nam Phi buôn lậu sừng tê giác …v.v. Và quan trọng hơn là một loạt những vụ bắt bớ gần đây. Vụ bắt bớ những người bất đồng chính kiến, đấu tranh ôn hòa, như blogger Điếu Cầy, tức cameraman Hoàng Hải, luật sư Lê Công Định, “bộ đội” Nguyễn Tiến Trung… Trong ba người vừa nêu, anh Hoàng Hải là tôi được giáp mặt nhiều (đâu như 2 hay 3 lần ngồi bia bọt - tất nhiên không bàn bạc “diễn biến hòa bình” hay “lật đổ chế độ”, mà chỉ cãi nhau xem cô A chân dài hay chị B tay ngắn v.v.), cậu Nguyễn Tiến Trung thì tôi mới vinh hạnh nhìn thấy một lần nhân dịp ra mắt thi phẩm “47- Có jì jùng jì, có nấy jùng nấy” còn Lê Công Định thì tôi chưa được diện kiến lần nào (nhưng có nhìn qua ảnh và đọc các bài anh ta viết - rất kĩ). Điều mà ba người này gây nên một ấn tượng sâu đậm trong tôi: đó là những con người thực sự LƯƠNG THIỆN, TỬ TẾ. Tục ngữ Việt ta có câu: Xem mặt mà bắt hình dong/con lợn có béo bộ lòng mới ngon. Vâng, những con người như anh Hải, anh Định, cậu Trung, không thể là những người xấu, là kẻ vong thân, bán nước… mà ngược lại, sự tử tế, lương thiện, chất NGƯỜI của họ hiển hiện sáng ngời ra mặt.
Trong khi đó, hàng ngày, thường xuyên phải ngồi giữa những đám kẹt xe, tôi quan sát và tự nhiên tưởng tượng rằng, nếu tôi có một chiếc “kính chiếu yêu” như của Ngọc Hoàng, lập tức, đám đông kia sẽ hiện ra trước “ống kính” không dưới 50% là nhưng con chuột, con chồn, con sói, con cáo… thành tinh. Hoặc chúng ta hãy nhớ lại cái vẻ mặt khi bị bắt quả tang buôn lậu của bà đại sứ Việt Nam tại Nam Phi (bà này nếu đứng trước kính chiếu yêu, tôi khẳng định, bà ta là một con …chồn hương. Giống chồn hương thơm lừng như múi mít).
Vâng, chính điều này khiến tôi càng thấy điều mình viết, rằng xã hội Việt Nam hôm nay không phải là một xã hội dành cho CON NGƯỜI, đặc biệt là những NGƯỜI TỬ TẾ, là đúng, là vô cùng đúng!

Bài viết sau đây đã có sửa chữa, bổ sung (không đáng kể, và chủ yếu là sửa chữa). Mời quí cô bác anh chị xa gần thưởng (và) lãm.
Vương Văn Quang

“Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài”
Nguyễn Du

“Đạo đức là một hệ thống các tiêu chí do con người đặt ra cho mọi người làm ngược lại. Số ít không làm ngược lại là không bình thường. Có thể là tâm thần phân liệt, hoặc chập cheng hâm hấp…”
Trích tác phẩm: Zarabulldora đã nói như thế của Vương Văn Quang

***

Hôm qua, thằng con trai tôi, học sinh lớp 10, đi học về hớn hở khoe: “Con bắt được hai chục ngàn đồng”. “Bắt được ở đâu?”. “Trên cầu thang bố ạ. Của cái cô nhà lầu trên, cô ấy đi trước con mấy bậc, đánh rơi mà không biết”. “Tại sao không trả lại nguời ta? Tưởng hay lắm mà còn khoe!”. Nó thủng thẳng: “Ôi giời, bây giờ chả có ai bắt được của rơi trả lại người mất đâu bố ạ. Bố đọc báo hàng ngày, toàn chuyện cướp giết hiếp, làm gì có chuyện người tốt việc tốt, mà nếu có thì cũng lại là “sáng tạo” của các chú các bác nhà báo đấy ạ. Mà báo chí mới chỉ là một cái gạch đầu dòng trong vô vàn cái gạch đầu dòng của đời thật thôi bố ạ”.
Sở dĩ tôi đánh nghiêng câu “người tốt việc tốt”, bởi thằng oắt con nhà tôi nó nhấn mạnh câu ấy với vẻ giễu cợt. Tôi tức khí cao giọng quát tháo: “Dù gì thì gì, cuộc đời vẫn còn rất nhiều người tốt. Người tốt họ không so bì với những kẻ xấu xa. Họ tốt để lương tâm họ thanh thản, để họ tự hào với bản thân. Thời nào cũng thế, dù là thời khốn nạn chó má nhất thì người tốt vẫn còn. Thậm chí là còn nhiều. Và họ xứng đáng được tôn trọng”. Nó im lặng, và có vẻ như chịu nghe tôi.

Hôm sau, nhớ lại câu chuyện của hai bố con chiều qua, tôi thấy những lời lẽ sặc mùi giáo điều của tôi thật không phải, nó có vẻ gì đó rất đạo đức giả. Mà rất có thể, thằng con tôi cũng nhận ra điều đó, nhưng nó im lặng tỏ ý nghe tôi có thể do tôi thuần túy chỉ là bố nó mà thôi. Chết chết, dậy con như thế thì quá bằng giết con còn gì. Chờ nó đi học về, tôi chủ động xin lỗi nó về thái độ hùng hổ của mình chiều qua, rồi tôi bảo: “Những lời bố nói thực ra chỉ là duy ý chí thôi con ạ. Bố sai. Có lẽ bố hâm thật rồi. Lập luận như con mới là đúng đó. Thời này không ăn cướp ăn cắp trực tiếp của người khác là đạo đức lắm rồi, lương thiện lắm rồi. Đứa nào ngu ngơ lơ đãng mất của ráng chịu, con ạ. Bố nói không ăn cướp ăn cắp trực tiếp có nghĩa là, mình không giật trên tay ai, không thò tay vào túi ai mà lấy đồ, còn mọi cách ăn cắp ăn cướp gián tiếp mà người đời thường gọi là "bổng lộc" ấy, thì cứ ăn. Đại nhân hưởng lộc lớn, tiểu nhân hưởng lộc nhỏ, như con hôm qua nhặt được hai chục ngàn là "vi tiểu lộc" trời cho đấy con ạ! Lần sau cứ thế. Thậm chí người đánh rơi có biết, có đòi, mình cứ chối bay, nhất quyết không trả. Nhá!”.
Đọc tới đây, những quí độc giả có lương tâm trong sáng, có tâm hồn thanh cao xin chớ vội nộ khí xung thiên mà phỉ nhổ vào mặt tôi. Xin quí vị bình tĩnh đọc tiếp để cho tôi có cơ hội trình bầy.
Sự việc gì cũng có nguyên nhân của nó.

***
Từ khi báo chí Việt Nam (trong chừng mực) được bật đèn xanh, cho phép phản ánh những tiêu cực, bê bối của các quan chức (có lẽ là cấp thứ trưởng trở xuống?), thì dẫu cho cũng chỉ ở một mức độ giới hạn, dân ngu khu đen cỡ tôi cũng được thưởng lãm hàng loạt vụ việc, mà nếu như trước đây, nghe thì thào kháo nhau ngoài vỉa hè, quán nước, tôi thường không tin mấy. Gì thì gì, đạo đức cách mạng của người cộng sản cho dù có tha hóa tới đâu cũng không thể có chuyện hiếp trẻ em, chơi đĩ, đánh bạc, tống tiền, mua quan bán chức song phẳng trắng trợn và vân vân… Nhưng khi chuyện hai năm rõ mười nằm chình ình trên mặt báo - báo của chính họ (giờ đây gọi là báo chí lề phải) - thì tôi tin. Tin và bàng hoàng! Tin và sửng sốt!
Đọc báo mà lưỡi cứ đánh tành tạch như pháo tép. Nhưng đó chỉ là thời gian đầu. Về sau, tôi dửng dưng với mọi sự. Chẳng việc gì mà bàng hoàng, chẳng việc gì mà sửng sốt. Càng không chắt lưỡi xuýt xoa tạch tạch đùng như pháo tép, thạch sùng. Đấy là chưa kể, việc báo chí được bật đèn xanh trong một số vụ việc chưa hẳn là biểu hiện của một sự minh bạch, mà rất có thể nó chỉ là một âm mưu đấu đá, triệt hạ nhau của những phe nhóm chính trị.

Những ngày này, thời sự nóng trong nước vẫn là vụ PMU 18, nhưng riêng tôi, chẳng mấy quan tâm. Bởi xét cho cùng, thừa tiền, nhất là những đồng tiền ấy có được bởi ăn cắp, ăn cướp (tôi không thích dùng từ tham nhũng, vì nó có vẻ “trừu tượng” quá. Tôi chỉ quan niệm đơn giản, đồng tiền không làm ra bằng tài năng, chất xám, mồ hôi là tiền ăn cắp, cướp giật) thì chuyện rửng mỡ đánh bạc bao gái cũng là chuyện “thường ngày ở huyện” mà thôi. Vì vậy, những loạt “phóng sự” của báo chí về các phi vụ cờ bạc, gái gú của các quan chức “Pờ mu”, tôi theo dõi mà không mấy háo hức như xưa. Nhưng hôm nay, khi tình cờ đọc một bài báo [1] trên trang mạng vietnamnet, trong đó tác giả cho biết, ngài thứ trưởng GT-VT Nguyễn Việt Tiến đã từng có hồ sơ ứng cử vào trung ương khóa IX. Và tác giả này “có nghe đồn” [2], rằng chạy vào Trung ương Đảng giá chính thức là 1 triệu dollar Mỹ, thì tôi thật sự (hơi bị) giật mình. Vâng, giật mình thật đấy, không phải giật mình vì chuyện mua quan bán chức diễn ra cả ở tầng cao nhất, mà giật mình vì tưởng tượng ra những con người như thế, những con người trai gái bồ bịch với cả gái tuổi hàng con cháu mình, nhậu nhẹt bê tha, đánh nhau lộn bậy nơi quán xá không khác phường lưu manh vô học (xin lỗi các anh giới lưu manh bình dân!) lãnh đạo quốc gia, nắm trong tay vận mệnh của hơn tám chục triệu người thì… eo ôi, thôi, ghê (răng) quá, chẳng dám nghĩ tiếp.

Nhưng không nghĩ không được. Vẫn nghĩ. Nghĩ vẩn vơ, rằng nếu như không có vụ mấy chú nhóc ở đội tuyển bóng đá quốc gia ngây thơ dở hơi bán độ bị xì bị tóm, thì liệu các đại gia này có dắt dây lộ mặt? Và khi không bị vụ này làm đứt đoạn công danh, thì có ai dám cam đoan, rằng, không thể có một ngày đẹp trời nào đó ngài thứ trưởng đáng kính của chúng ta không đường hoàng ngồi vào ghế phó thủ tướng, thủ tướng, chủ tịch nước v.v…? Lại tiếp tục vẩn vơ mà triển khai suy nghĩ: như vậy thì cứ theo logic ấy mà suy, liệu có ai dám đảm bảo rằng, mấy ngài hiện đang ở những chức vụ vừa nêu không bồ bịch, gái gú, đĩ bợm, cờ bạc, nhậu nhẹt, xả xui bằng chim bướm trẻ em v.v…? Điều suy diễn là này hoàn toàn có cơ sở. Không phải tự nhiên mà đạo đức nền tảng của xã hội Việt Nam đang băng hoại một cách đáng sợ, không phải ngẫu nhiên mà mọi giềng mối, mọi quan hệ cơ bản bị đảo lộn tùng phèo, cá mè một lứa, không phải bỗng dưng mà mọi gia trị cơ bản (của loài người nói chung) bị tàn phá tan hoang… Tóm lại, chẳng phải tự nhiên mà Việt Nam bỗng trở thành thứ xã hội quái đản như ngày hôm nay.

Trong những năm gần đây, các giới, các nhà thường hay bàn về chữ “tâm”, nhấn mạnh chữ “tâm”, đề cao chữ “tâm”. Cứ thử để ý và thống kê xem, có bao nhiêu phần trăm những phòng khách sang trong không trương một chữ Tâm to tổ bố lộng kính sơn son thiếp vàng? Tôi đảm bảo, số phòng khách thiếu “tâm” không thể trên hai chục phần trăm (!?)

Trong bài báo nêu trên, tác giả cũng có nhắc tới chữ “Tâm”. Ông viết:
“Đất nước này đâu thiếu người có tâm, có tài. Khi tham mưu để cấp có thẩm quyền chọn người, mà tham mưu sai, để một người kỳ đức không xứng với y phục có cơ hội, đồng nghĩa là đã gạt những người khác đủ tâm và đủ tầm hơn ra khỏi cơ hội phụng sự sự nghiệp chung”. [hết trích]

Thật là mỉa mai. Nếu chữ “Tâm” kia là thứ có thật trong xã hội hôm nay, thì ai mang nó trong người chẳng khác gì mang khối ung thư, khối họa. Chẳng nên trách người ta không có “tâm”, vì đã là con người, bụng ai không có cứt? Đó là một chân lí tuyệt đối. Chỉ có điều, một xã hội văn minh (một xã hội được điều hành bởi một nhà nước pháp quyền thực chất) sẽ khống chế, hạn chế những cái bụng cứt ấy tự tung tự tác trét cứt lung tung. Vậy thôi!

Nhìn chung, bài báo trên thuộc loại bài “có tâm huyết”, có “trăn trở”, mặc dù không nêu ra được vấn đề gì mới, đáng quan tâm (ngoài chuyện thông tin về việc Nguyễn Việt Tiến từng có hồ sơ ứng cử vào trung ương Đảng), nhưng cũng thuộc loại bài đọc được. Và nó sẽ là bài báo đọc được hơn nhiều, nếu như cuối bài, tác giả không trích dẫn dự thảo báo cáo chính trị đại hội X. Có vẻ như tác giả thật sự tâm đắc với đoạn trích dẫn ấy, vì nó khẳng định, nó chứng minh cho “nguyên lí chọn người có tâm” của ông. Xin trích lại:
“Cán bộ phải là người có đức, có tài, có phẩm chất chính trị tốt, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng; hết lòng phấn đấu vì lợi ích của nhân dân, của dân tộc; có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lý tưởng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; không dao động trước mọi biến cố phức tạp, có đủ năng lực thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, có nhân cách và lối sống mẫu mực, trong sáng, có ý thức tổ chức kỷ luật cao, tôn trọng tập thể, gắn bó với nhân dân.
Đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp cao.
Quy định trách nhiệm của cơ quan tham mưu trong công tác cán bộ”
[hết trích].

Đại đa số kẻ dấn mình vào chính trường, mục đích tối hậu của hắn không gì khác ngoài quyền lực (điều này tuyệt đối đúng trong bối cảnh Việt Nam hôm nay). Nhưng, việc đam mê quyền lực cũng là một thuộc tính của con người. Như vậy, đam mê quyền lực không có gì là xấu xa. Nhưng quyền lực chỉ không xấu xa khi quyền lực ấy gắn liền với trách nhiệm. Nhưng thông thường, ham muốn/khát khao quyền lực không đồng nghĩa với ý thức trách nhiệm. Nói cách khác, khi đạt được quyền lực, người ta sẽ lo củng cố quyền lực và phát huy quyền lực trong việc phục vụ lợi ích cá nhân (lạm quyền) nếu như không có một cơ chế giám sát quyền lực một cách triệt để và minh bạch. Tính xấu này thuộc bản chất con người, nó là “tính xấu tự nhiên”.
Vậy thì thật mỉa mai và hài hước khi kêu gọi người ta “hết lòng vì dân”, “tôn trọng tập thể”, “gắn bó với dân” một cách giáo điều duy ý chí như thế. Ừ, chả mất gì, ai cũng có thể xưng xưng nói ra mồm, rằng “tôi vì dân vì nước”, “tôi đau đáu với vận mệnh đất nước”, “tôi thương dân nghèo, tôi yêu đất nước, dân tộc”… Tóm lại là đủ kiểu đủ cách thể hiện bằng đầu môi chót lưỡi những điều thuộc về cao cả. Nhưng không ai cần nghe những điều như thế, người dân chỉ muốn những kẻ nắm quyền được/bị giám sát trong một cơ chế minh bạch, khoa học [3]. Người dân (nếu đủ tỉnh táo) cũng chẳng cần những quí ông “hết lòng vì dân”, “mẫu mực trong sáng”, mà họ chỉ cần các ngài không lạm quyền làm bậy và hết lòng trách nhiệm trong công việc của mình.

Về cái “Tài”. Tài thì đương nhiên rồi, phải tài thì mới được giao trọng trách. Cần thiết, ta có thể thi tuyển một cách khoa học, chặt chẽ công chức cán bộ nhà nước (kể cả ở tầng bậc cao nhất). Và cái tài dù sao cũng dễ cân đo đong đếm hơn cái tâm. Bởi cái tài là thứ không trìu tượng như cái tâm.
Quyền lực cao thì trách nhiệm lớn. Đơn giản vậy thôi. Không ai cần cái tâm (đểu - mà khốn thay, hầu hết là đểu).
Lịch sử văn học Việt Nam, cho tới ngày hôm nay, chắc chưa ai vượt qua ông Nguyễn Du. Vâng, ông là một thiên tài thi ca, là niềm tự hào của dân tộc ta. Mệnh đề “tâm bằng ba tài” của ông đã và đang được hết thảy mọi người tung hô.
Sao thế nhỉ?

Tại sao một mệnh đề ma mị như vậy lại sống phây phây cả trăm năm nay? Cũng dễ hiểu, vì Nguyễn Du là một nhà thơ với đầy đủ những phẩm chất của một thi sĩ là ngây thơ lơ mơ, thiếu tư duy logic nên ông đã phát ngôn như thế và thành thực tin như thế. Cái mệnh đề ấy sống được cả trăm năm vì nó cũng được một “dân tộc thi ca” luôn mơ mơ màng màng thiếu tư duy lý tính mà thừa cảm tính dung dưỡng.

Thế là bài viết này đã hai lần tôi dùng tới thán từ, một là “Vậy thôi”, và một là “Đơn giản vậy thôi”!) để bàn tới “cái tâm”. Nhưng xem ra, chỉ có “ đơn giản vậy thôi” nhưng không dễ dàng/đơn giản chút nào. Bởi vì, xã hội này không phải là một xã hội có cơ chế vận hành khoa học, văn minh, minh bạch. Nhà nươc này không phải là một nhà nươc pháp quyền (mặc dù báo chí loa đài tivi các kiểu các loại, và chính trực tiếp từ mồm những vị lãnh đạo cao cấp nhất, luôn khẳng định: Nhà nước ta là nhà nước pháp quyền). Nó là một xã hội được điều hành bởi luật rừng, một xã hội mông muội, man rợ, quái đản. Một nhà nước độc tài toàn trị. Nhà nước của đảng (cộng sản) do đảng và vì đảng.

Chính vì thế, mệnh đề “Tâm bằng ba tài” vẫn rất ư thời thượng. Và người ta vẫn rất tin vào cái tâm, do đó, lựa chọn người đứng đầu quốc gia, lèo lái con thuyền dân tộc, chỉ chỉ cần: Có tâm!
Nguyên thủ quốc gia cho tới các lãnh đạo cao cấp chỉ cần có Tâm là đủ. Qúa đủ. Qúa tuyệt vời. Tài có thì tốt, không có cũng … không sao. Quan trọng là tâm

TÂM là vô địch!

***
Trở lại câu chuyện của bố con tôi. Quý độc giả có thể coi đây là câu chuyện thật, cũng có thể coi đây là câu chuyện bịa. Nhưng có một sự thật chắc chắn, rằng tôi không thể lên giọng răn dậy đạo đức (kiểu như trên) cho con nếu nó có một hành động tương tự. Có hai lí do:
- Một, răn dậy kiểu như thế với trẻ con (là học sinh lớp 10) ngày nay, chúng nó không thèm nghe đâu, vì chúng biết đó là giáo điều, là đạo đức giả. Bởi hàng ngày đập vào mắt nó cảnh người lớn (bao gồm thầy cô giáo, cán bộ các cấp…v.v nói một đằng làm một nẻo. Công an, hải quan, thuế vụ… v.v ăn tiền trắng trợn) dối trá không cần che giấu.
- Hai, nếu con tôi ngây ngô tới độ, nó tin vào những lời răn dậy của tôi, rồi nó cứ phăm phăm ứng xử với đời như vậy, thì nó sẽ ra sao? Chắc chắn khi ra đời nó sẽ chịu nhiều thua thiệt. Thua thiệt vì không lưu manh bằng bạn bằng bè, thiệt thòi vì không đểu cáng bằng anh bằng em.

“Dột từ nóc dột xuống”. Nhìn các quan chức cộng sản cấp cao oai phong đạo mạo tiêu tiền, đánh bạc, chơi gái…, ta sẽ không thể trách một lớp trẻ ngày nay sống “thiếu lí tưởng”, buông thả. Và càng không thể xoen xoét nói với chúng những điều tử tế nếu ta còn biết ngượng.
***

Một người bạn tôi nhận xét: Cách đây hai, ba chục năm, người ta vượt biên tị nạn kinh tế; hôm nay, “món” tị nạn này đã trở nên lỗi thời. Nhưng người Việt Nam ngày nay vẫn phải vượt biên để tị nạn. Họ tị nạn giáo dục. Tất nhiên, “vượt biên” ngày nay không phải bằng đường biển, không phải là những boat people, mà bằng đường hàng không, và có hộ chiếu đàng hoàng.

Thật vậy, ngày hôm nay ở Việt Nam, nếu nhìn vào các vấn nạn của ngành giáo dục và các tệ nạn xã hội, khó có bậc phụ huynh nào không trộm nghĩ một lần “phải cố gắng cho con đi du học”. Không kể các quan chức cỡ Nguyễn Việt Tiến (trở xuống 5 bậc và trở lên 4 bậc - ước lượng thế) hay các đại gia buôn gian bán lậu, cứ gia đình nào có điều kiện kinh tế khấm khá một chút là tới hơn 95% lo cho con em mình đi du học. Đó là những gia đình có điều kiện. Còn những gia đình không có điều kiện? Họ cũng cố gắng bằng mọi cách lo cho con, thậm chí bán nhà. Con số này không phải là ít. Và họ không phải không có lí. Rất có thể, tôi cũng sẽ phải bán nhà, nếu tôi muốn con tôi phát triển thành một con người hoàn thiện.

Nhưng sau năm, bẩy năm du học trời Tây, nơi ngoại quốc, liệu con tôi có thực sự trở thành một con người hoàn thiện nếu nó lại quay về sống và làm việc tại Việt Nam. Nơi mà chưa thấy hứa hẹn trong tương lai gần sẽ trở thành một xã hội thật sự dành cho CON NGƯỜI ?
© Đàn Chim Việt Online

---------------------------------------------

Chú thích:

[1] Xem bài: "Họa phúc có mầm, đâu một lúc!". Ai quan tâm, có thể tham khảo thêm "Cuộc tình 11 năm với 'chú' Tiến"

[2] Ở Việt Nam, tin đồn là những thông tin rất đáng tin cậy. Thông tin này còn được gọi là “Thông tấn xã vỉa hè”

[3] Xã hội có cơ chế như vậy là một xã hội được tổ chức như thế nào, rất nhiều các tác phẩm, tiểu luận, của các triết gia, nhân sĩ trí thức từ trong nước tới nước ngoài đã chỉ rõ nên không cần nói một cách cụ thể trong bài viết này.