Giáo sư người Thụy Điển giành giải Nobel Y Sinh 2022
Minh Khôi — Tuổi Trẻ Online
03/10/2022
16:52 GMT+7
https://tuoitre.vn/giao-su-nguoi-thuy-dien-gianh-giai-nobel-y-sinh-2022-20221003164817981.htm
TTO -
Nhà khoa học Svante Paabo đã giành giải Nobel Y sinh 2022 nhờ khám phá liên
quan đến “bộ gene các loài giống người đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của con
người".
·
Giải
Ig Nobel 2022 trao cho nghiên cứu 'giao phối của bò cạp bị táo bón'
·
Chủ
tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tiếp các nhà khoa học đoạt giải Nobel
https://cdn.tuoitre.vn/thumb_w/586/2022/10/3/paabo-va-vua-thuy-dien-16647921870621263667879.jpg
Người chiến
thắng Nobel Y sinh 2022 là giáo sư người
Thụy Điển Svante Paabo. Ông được trao giải vì những khám phá liên quan đến
"bộ gene của các loài giống người đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của con
người".
"Bằng
cách tiết lộ những khác biệt về gene giúp phân biệt tất cả người sống với các
loài giống người đã tuyệt chủng, khám phá của Paabo cung cấp cơ sở để khám phá
điều gì khiến chúng ta trở thành con người độc nhất vô nhị", Ủy ban Nobel
cho biết.
Giáo sư
Paabo đã khám phá ra rằng việc chuyển gene đã xảy ra từ những loài giống người
đã tuyệt chủng sang Homo Sapiens (người tinh khôn) sau khi di cư ra khỏi châu
Phi khoảng 70.000 năm trước.
Ban giám
khảo Nobel cho biết dòng gene cổ xưa này đối với con người ngày nay có liên
quan đến sinh lý học, chẳng hạn như ảnh hưởng đến cách hệ thống miễn dịch của
chúng ta phản ứng với các bệnh nhiễm trùng.
Theo báo
cáo của giáo sư Paabo trong một nghiên cứu năm 2020, bệnh nhân COVID-19 có một
đoạn ADN Neanderthal có nguy cơ cao mắc các biến chứng nghiêm trọng khi nhiễm
căn bệnh này.
https://cdn.tuoitre.vn/thumb_w/586/2022/10/3/cong-bo-nobel-y-sinh-1664791910296231714802.jpg
Thư
ký Hội đồng Nobel và Ủy ban Nobel Thomas Perlmann công bố chủ nhân giải Nobel Y
sinh 2022 Svante Paabo tại Viện Karolinska ở Stockholm, Thụy Điển, ngày 3-10 - Ảnh:
REUTERS
Thư ký Hội
đồng Nobel và Ủy ban Nobel Thomas Perlmann đã gọi cho ông Paabo để báo tin ông
giành giải Nobel Y sinh 2022 và cho biết: "Ông ấy choáng ngợp, không nói
nên lời. Ông ấy hỏi liệu có thể nói với ai không, có thể kể cho vợ nghe không
và tôi nói được thôi. Ông ấy vô cùng xúc động về giải thưởng này".
Khi được hỏi
vì sao giải thưởng không được trao cho những tiến bộ trong việc phòng chống
COVID-19, ông Perlmann cho biết đó là một câu hỏi mà ông sẽ không trả lời.
"Chúng tôi chỉ nói về những người đoạt giải Nobel, chứ không phải những
người không được nhận hoặc chưa được nhận".
https://cdn.tuoitre.vn/2022/10/3/cong-bo-nobel-y-sinh-1664791910296231714802.jpg
Thư
ký Hội đồng Nobel và Ủy ban Nobel Thomas Perlmann công bố chủ nhân giải Nobel Y
sinh 2022 Svante Paabo tại Viện Karolinska ở Stockholm, Thụy Điển, ngày 3-10 - Ảnh:
REUTERS
Thư ký Hội
đồng Nobel và Ủy ban Nobel Thomas Perlmann đã gọi cho ông Paabo để báo tin ông
giành giải Nobel Y sinh 2022 và cho biết: "Ông ấy choáng ngợp, không nói
nên lời. Ông ấy hỏi liệu có thể nói với ai không, có thể kể cho vợ nghe không
và tôi nói được thôi. Ông ấy vô cùng xúc động về giải thưởng này".
Khi được hỏi
vì sao giải thưởng không được trao cho những tiến bộ trong việc phòng chống
COVID-19, ông Perlmann cho biết đó là một câu hỏi mà ông sẽ không trả lời.
"Chúng tôi chỉ nói về những người đoạt giải Nobel, chứ không phải những
người không được nhận hoặc chưa được nhận".
Paabo là
con trai của nhà hóa sinh đoạt giải Nobel Sune Bergstrom, là người đã cải thiện
phương pháp nghiên cứu về nguồn gốc loài người, sau khi phát triển các phương
pháp cho phép xét nghiệm ADN từ các di tích khảo cổ và cổ sinh vật học.
Thành tựu
quan trọng của nhà khoa học Svante Paabo bao gồm giải trình tự toàn bộ bộ gene
của người Neanderthal, tiết lộ mối liên hệ giữa người đã tuyệt chủng và người
hiện đại.
Ông cũng
đưa ra ánh sáng sự tồn tại của loài người chưa từng được biết đến trước đây là
người Denisovan, từ một mảnh xương ngón tay 40.000 năm tuổi được phát hiện ở
Siberia.
Nobel Y
sinh là giải đầu tiên trong mùa Nobel năm nay. Chủ nhân giải Y sinh năm ngoái
thuộc về hai nhà khoa học David Julius và Ardem Patapoutian vì khám phá các thụ
thể trên da người có thể cảm nhận nhiệt độ, xúc giác và chuyển đổi tác động vật
lý thành xung thần kinh.
Những chủ
nhân giải Y sinh trước đây cũng rất nổi tiếng, bao gồm Alexander Fleming, người
đã phát hiện kháng sinh penicillin, mở ra kỷ nguyên sử dụng kháng sinh cho con
người; hay Robert Koch, người được trao giải vì các công trình về bệnh lao vào
năm 1905.
Giải Nobel
Y sinh đã được trao 112 lần từ năm 1901 đến nay, trong đó có 12 phụ nữ từng được
nhận giải này. Trong năm 2021, giải thưởng danh giá này đã thuộc về 2 nhà khoa
học David Julius và Ardem Patapoutian vì những khám phá của họ về các thụ thể đối
với nhiệt độ và xúc giác.
Trong lịch
sử, chủ nhân trẻ tuổi nhất của giải Nobel Y sinh là nhà khoa học người Canada
Frederick G. Banting, nhận giải năm 1923 khi mới 32 tuổi, với công trình khám
phá ra hoóc môn tuyến tụy insulin điều trị bệnh tiểu đường. Chủ nhân lớn tuổi
nhất là bác sĩ Mỹ Peyton Rous, nhận giải năm 1966 khi ông 87 tuổi, với công
trình nghiên cứu phát hiện một số vi rút có thể gây ra ung thư.
*
Mỗi
năm, Ủy ban Nobel sẽ trao giải thưởng trong 6 lĩnh vực gồm: y sinh học, hóa học, vật lý, văn
học, khoa học kinh tế và hòa bình.
Người thắng
giải danh giá nhất trong giới khoa học sẽ được trao bằng chứng nhận và khoảng
tiền thưởng trị giá 10 triệu krona Thụy Điển (gần 1 triệu USD).
***
TTO - Lúc
16h30 (giờ Việt Nam) hôm nay 3-10, Giải Nobel Y sinh 2022 sẽ được công bố, mở đầu
cho mùa giải Nobel năm nay, vinh danh những cá nhân, tổ chức có đóng góp nổi bật
trong hàng loạt lĩnh vực.
MINH KHÔI
------------------------------------------------
Giải
Nobel Y Sinh 2022 được trao cho nghiên cứu về gene người
Vĩnh An - Saigon Nhỏ
4 tháng
10, 2022
Nhà khoa học Svante Pääbo dành giải
Nobel Y Sinh 2022 vì những khám phá liên quan đến sự tiến hóa của con người.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/Svante-Paabo-Getty-Images-4-1280x853.jpg
Giáo
sư Svante Pääbo, Giám đốc Viện Nhân chủng học Tiến hóa Max Planck và mô hình bộ
xương người Neanderthal sau khi ông giành giải Nobel Y Sinh vào ngày 3 Tháng Mười
năm 2022 tại Leipzig, Đức. (ảnh: Jens Schlueter / Getty Images)
Giáo sư
Svante Pääbo, 67 tuổi, người Thụy Điển, giải trình tự bộ gene của người
Neanderthal, một họ hàng đã tuyệt chủng của loài người ngày nay. Ông cũng phát
hiện ra Denisova, tộc người (hominin) chưa từng được biết đến trước đây, từ một
mảnh xương ngón tay 40,000 năm tuổi.
Công trình
của giáo sư Pääbo cũng cho thấy sự chuyển đổi gene xảy ra ở các tộc người đã
tuyệt chủng, sang Homo Sapiens sau khi di cư ra khỏi châu Phi khoảng 70,000 năm
trước. Các gene cổ đại này có liên quan đến sinh lý học đối với con người ngày
nay, có ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và cách chúng ta phản ứng với các bệnh
truyền nhiễm.
Theo giáo
sư, người hiện đại (Homo Sapiens) có lợi thế về nhận thức so với người
Neanderthal. Phát hiện của giáo sư Pääbo xuất hiện lần đầu vào năm 2010, sau
khi ông tìm ra phương pháp chiết xuất, giải trình tự và phân tích DNA cổ đại từ
xương người Neanderthal. Nhờ công trình này, các nhà khoa học có thể so sánh bộ
gene của người Neanderthal với hồ sơ di truyền của người sống ngày nay.
Nghiên cứu
tinh vi của Pääbo tạo ra lĩnh vực khoa học hoàn toàn mới. Bằng cách tiết lộ những
khác biệt về gene, giúp phân biệt tất cả những người hiện đại với những hominin
đã tuyệt chủng. Khám phá của ông cung cấp cơ sở để tìm hiểu xem điều gì khiến
con người là độc nhất vô nhị. Theo Ủy ban Nobel, giới khoa học có thể sử dụng
những công cụ này để hiểu rõ hơn về tiến hóa và lịch sử di cư của nhân loại.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/Svante-Paabo-Getty-Images-3-1280x853.jpg
Các
đồng nghiệp khiêng Giáo sư Svante Pääbo sau khi ông giành giải thưởng Nobel. (ảnh:
Jens Schlueter / Getty Images)
Giáo sư
Svante Pääbo là Giám đốc Viện Nhân chủng học Tiến hóa Max Planck ở Leipzig, Đức
từ năm 1997 và là Nghiên cứu viên Danh dự tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên London,
Anh Quốc. Người cha của ông là Sune Karl Bergström, một nhà hóa sinh cũng từng
đạt giải Nobel Y Sinh nhờ công trình nghiên cứu về prostaglandin, các acid béo
không bão hòa ở mô.
Người đoạt
giải được trao chứng nhận Nobel, huân chương Nobel và tiền thưởng trị giá 10
triệu kronor Thụy Điển (hơn $900,000), vào ngày 10 Tháng Mười Hai. Các nhà khoa
học thường phải đợi nhiều thập kỷ để công trình của họ được Hội đồng Giám khảo
Nobel công nhận.
Năm 2021, Ủy
ban xướng tên hai nhà khoa học người Mỹ David Julius và Ardem Patapoutian nhờ
công trình khám phá về nhiệt độ và xúc giác. Cả hai giành giải thưởng
vì “những phát hiện quan trọng liên quan tới cơ chế thụ cảm nhiệt độ và xúc
giác”. Công trình của họ làm sáng tỏ cách giảm đau mạn tính và cấp tính liên
quan đến một số bệnh tật, chấn thương và phương pháp điều trị.
Giải
Nobel Y Sinh mở đầu cho loạt giải thưởng Nobel năm nay về nhiều lĩnh vực
như vật lý, hóa học, văn học và hòa bình… Giải này được trao cho những khám phá
quan trọng và nổi bật trong lĩnh vực khoa học sự sống và y học.
Năm ngoái,
Ủy ban Nobel vinh danh hai hai nhà khoa học David Julius và Ardem Patapoutian,
cho công trình khám phá của họ về nhiệt độ và xúc giác.
Từ năm
1901 đến nay, Ủy ban đã trao tổng cộng 112 giải Nobel Y Sinh. Nobel Y Sinh lần
đầu được trao cho nhà y học người Đức Emil Adolf von Behring, “cho những nghiên
cứu của ông về chất huyết thanh, đặc biệt là phát triển một loại vaccine để chống
lại bệnh bạch hầu”.
(theo CNN và nguồn tổng hợp)
================================================
Nhà
khoa học Svante Paabo giành giải Nobel Y học năm 2022
Reuters
/ VOA Tiếng Việt
03/10/2022
https://www.voatiengviet.com/a/6773424.html
Nhà khoa học
Svante Paabo vừa giành giải Nobel Y sinh năm 2022 vì những khám phá của ông
“liên quan đến bộ gen của loài linh chưởng đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của
con người”.
Nobel
Y học 2022 vinh danh công trình giải mã bộ gien người cổ đại Neandertal
Trọng Thành - RFI
Đăng
ngày: 03/10/2022 - 15:21
Hội đồng
giải Nobel họp tại thủ đô Stockholm (Thụy Điển) hôm nay, 03/10/2022, thông báo
giải thưởng Nobel Y học năm 2022 về tay nhà khoa học Svente Paabo.
No comments:
Post a Comment