PHỐ TÀU, NGHIÊN CỨU
SINH VÀ MỘT MƯU ĐỒ
Thế
giới gọi phố Tàu là China town, nhưng riêng ở Việt Nam thì không gọi như thế
cho dù khu Chợ Lớn ở thành phố Hồ Chí Minh chính là China town ( phố Tàu). Với
tôi, có lẽ danh từ “ phố Tàu” gần bản chất với những khu người Hoa sống và làm
ăn tập trung như thế hơn cái tên China town nghe có vẻ như muôn vàn cái tên
khác chẳng chết ai.
China
town sinh ra từ bao giờ tôi không rõ. Các cuộc di dân trên thế giới đã bắt đầu
diễn ra từ khi có lịch sử loài người. Nhưng riêng đối với người Tàu thì các cuộc
di dân có những tính chất khác biệt. Người Tàu đi khắp thế giới. Ở đâu cũng có
người Tàu từ một thị trấn nhỏ xa xôi đến những thành phố sầm uất. Và ở đâu, người
Tàu cũng cụm lại với nhau và dựng lên khu vực riêng của họ mang tên China town
- phố Tàu.
Các
cộng đồng khác như Nhật, Nga, Đức, Pháp...và những người hồi giáo là những cộng
đồng có những cuộc di dân lớn. Ở đâu, những người cùng chủng tộc hay tôn giáo
cũng tìm cách sống cụm vào nhau do những yêu cầu về văn hóa và sinh sống. Nhưng
không một cộng đồng nào có thể làm lên một thứ có tên là China town - phố Tàu.
Trước
năm 1992, tôi không hiểu gì về China town - phố Tàu ngoài nghĩa “ một cộng đồng
di dân người Trung Quốc sống tập trung”. Vào tháng 7 năm 1992, tôi được Bộ Ngoại
giao và Thương mại Úc mời đến thăm Úc. Trong chuyến đi ấy, tôi đã đọc một cuốn
sách nghiên cứu về China town của một nhà nghiên cứu Úc. Tôi xin tóm tắt những
gì tác giả này viết về China town :
Khi
China town được dựng lên, chúng ta ( người Úc ) đến đó với tinh thần đi thăm
quan một cộng đồng di dân có một nền văn hóa khác biệt. China town lúc đầu giống
như một hội chợ của người Trung Quốc tổ chức trên đất Úc. Chúng ta đến đó xem họ
múa lân và thưởng thức các món ăn Trung Quốc. Chúng ta thực sự thấy vui vẻ khi
trên đất nước chúng ta có một cộng đồng đầy bản sắc bởi Úc là một đất nước đa bản
sắc nên sự chấp nhận các cộng đồng khác không có gì quá khó khăn.
Rồi
chúng ta lãng quên đi. Mười năm sau chúng ta trở lại China town. Chúng ta giật
mình. China town đã phát triển quá nhanh. Nhưng điều đáng suy nghĩ nhất là
China town không phải là khu cộng đồng của người Trung Quốc định cư trên đất Úc
hay là một hội chợ của Trung Quốc nữa mà nó đã biến thành một tiểu Trung Quốc
trên đất Úc với sức ảnh hưởng không nhỏ của nó. China town này muốn mở rộng mãi
mãi và muốn Trung Quốc hóa những khu vực mà China town lấn tới. Đến lúc này, niềm
vui và tính tò mò của chúng ta về trò múa lân cùng với hương vị của ẩm thực
Trung Quốc không còn mà thay vào đó là một nỗi lo sợ.
Nỗi
sợ hãi của tác giả cũng là nỗi sợ hãi của rất nhiều người ở những quốc gia mà
những người Trung Quốc đến định cư và làm mọc lên những China town. Ứng cử viên
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã liên tục cảnh báo người Mỹ về mối nguy hiểm của
con bạch tuộc mang tên Trung Quốc. Và trrong cách nhìn của tôi thì các China
town là những cái hang của con bạch tuộc đó.
Đọc
trên trang web SOI, tôi thấy một bài viết rất hay về hội họa Kenya trong một
triển lãm quốc tế. Điều bài báo nói đến là “ một triển lãm hội họa Kenya ( Châu
Phi ) nhưng lại là tranh đặc Tàu của các họa sỹ người Hoa định cư ở đó. Một cú
đánh trắng trợn và một cái chết thảm thương của nền hội họa của nước Châu Phi
này.
Nhớ
lại cuộc cải tạo tư sản sau năm 1975 ở thành phố Hồ Chí Minh. Người ta có thể vẫn
tranh luận về cuộc cải tạo này khi bàn đến lịch sử sau 1975 của Việt Nam và đặc
biệt khu vực thành phố Hồ Chí Minh. Nhưng một điều tôi muốn nói đến là việc
“xóa” đi hệ thống tài phiệt người Hoa ở Chợ Lớn. Nếu không, nền kinh tế Việt
Nam bây giờ sẽ chịu chi phối còn khủng khiếp hơn nhiều lần của những người Hoa ở
cái quận 5 với diện tích khiêm tốn đó.
Cuộc
cải tạo tư sản lúc đó và sự ra đi khỏi Việt Nam của hàng trăm vạn người Hoa đã
tháo đi một phần mối hiểm họa khổng lồ cho Việt Nam sau này. Nhưng chúng ta đâu
ngờ, sau gần một nửa thế kỷ, người Trung Quốc đang trở lại Việt Nam với không
ít thách thức và đe dọa về nhiều mặt như văn hóa, môi trường, kinh tế và cả an
ninh.
Tôi
đã nói khá kỹ về phần nghiên cứu về China town của nhà nghiên cứu xã hội Úc
trên một tờ báo trong nước từ những năm 1990 của thế kỷ trước. Tất nhiên ý kiến
về một nguy cơ có vẻ “xa xôi” này chẳng làm ai chú ý. Giống như khởi đầu của những
China town - phố Tàu trong những ngày đầu xuất hiện.
NGHIÊN CỨU SINH
Trong
một tài liệu nghiên cứu của của một tác giả Mỹ cho thấy : từ cuối những năm 80
của thế kỷ trước, hàng năm Trung Quốc gửi từ 70 đến 80 ngàn nghiên cứu sinh,
sinh viên đến Mỹ. Những nghiên cứu sinh này được nhận học bổng toàn phần của
chính phủ Trung Quốc. Họ học hành rất chăm chỉ. Sau khi kết thúc thời gian học
của mình, họ tìm cách ở lại làm việc trong các cơ quan, trường đại học, viện
nghiên cứu... của Mỹ rồi dần dần trở thành công dân Mỹ.
Tác
giả đưa ra tài liệu này nói : việc các nghiên cứu sinh Trung Quốc ở lại Mỹ là
chủ trương của chính phủ Trung Quốc. Tài liệu này cảnh báo về nguy cơ người
Trung Quốc sẽ “ăn rỗng” các cơ quan của Mỹ. Đây thực sự là một chiến lược lâu
dài của Trung Quốc trong mưu đồ bành trướng của họ.
Nhiều
người chúng ta không thể quên tư liệu về cố Tổng bí thư Lê Duẩn khi gặp Mao Trạch
Đông. Lúc đó, Mao Trạch Đông đã công khai về chiến lược đưa người Trung Quốc
trước hết đến các nước trong khu vực trong đó có Việt Nam bằng nhiều hình thức.
Chính cố Tổng bí thư Lê Duẩn đã tìm mọi cách chống lại việc Trung Quốc đưa công
nhân và lính Trung Quốc vào Việt Nam trong thời gian chiến tranh trên danh
nghĩa giúp đỡ Việt Nam chống lại quân đội Mỹ. Nhưng thực chất lúc đó, Trung Quốc
đã bắt tay Mỹ và phản bội lại người Việt Nam trong cuộc chiến tranh này.
Tôi
đã từng viết về một thanh niên Trung Quốc bán trứng ở Australia. Anh ta kiên nhẫn
ngày ngày xách một khay trừng đi bán. Sự kiên nhẫn của anh mà tôi nhìn thấy làm
cho tôi nghĩ rằng sẽ không có gì có thể làm cho sự kiên nhẫn của anh ta gục
ngã. Dù anh ta không nói nhưng tôi biết bên trong đôi mắt một mí kia là một
tham vọng ghê gớm và một sự kiên nhẫn kinh hoàng. Đã có những người Trung Quốc
nhẫn nại bán từng gói lạc rang húng lìu, từng chiếc bánh bao nhân thịt…trở
thành những tỉ phú. Và người thanh niên bán trứng kia cũng mang tham vọng ấy.
Và
lúc này, tôi muốn nói về Lou, một sinh viên Trung Quốc theo học ở Mỹ. Tôi gặp
Lou ở nhà một giáo sư Mỹ. Người giáo sư bạn tôi thấy gia đình Lou khó khăn đã
giúp đỡ cậu bằng cách đưa cậu về ở nhà mình. Lou ở trong một căn phòng nhỏ dưới
tầng hầm. Cậu nói bố mẹ cậu làm công nhân và thật khó để kiếm được số đô la cho
cậu đóng tiền học ở mức thấp nhất trong một năm.
Nhưng
sau một năm, cậu đã tìm cách xin được học bổng toàn phần. Cậu cứ lặng lẽ gặp từng
giáo sư Mỹ dạy cậu và những người có liên quan ở trường và cuối cùng cậu đã “thắng”
từng giáo sư dẫn đến “thắng” tất Hội đồng giáo sư và họ đồng ý trao học bổng
toàn phần cho cậu. Và hàng ngày, cậu vẫn lặng lẽ lên xe của con cái chúng ta để
đi nhờ đến trường trong tuyết lạnh.
Một
buổi sáng tôi nhìn thấy cậu ăn mỳ tôm với sườn nướng mà chúng tôi nướng từ chiều
hôm trước chưa ăn hết. Cậu ngồi ăn kiên nhẫn không để lại một chút thịt nào
trên cái xương sườn đó. Đó là mỳ tôm Hảo Hảo mà chúng tôi mang từ Việt Nam sang
và sườn nướng ướp theo kiểu Mỹ.
Có
thể, mỳ tôm và sườn nướng kia không hợp với khẩu vị của cậu như há cảo, vằn thắn,
màn thầu… Nhưng mỳ tôm của ai, sườn nướng ướp gia vị gì không quan trọng với cậu
lúc này. Cậu cần phải ăn và cần phải đi tiếp con đường đã vạch trong đầu cậu và
có thể cả những tham vọng phía sau đôi mắt một mí ấy.
Trong
mấy ngày ở trong ngôi nhà người bạn giáo sư, tôi thấy cậu mang dáng vẻ của một
cậu bé con nhà ngèo và yếu thế qua cách ăn nói, đi đứng. Nhưng có thể đến một
ngày nào đó, cậu bỗng hiện ra là một người khác và mua một biệt thự sang trọng,
giành lấy một trang trại… và đến lúc dựng lên một cái China town và biến nơi cậu
ở nhờ thành vương quốc của người Trung Quốc và biến những người giúp đỡ cậu trở
thành người làm thuê cho cậu chứ không phải ở trong một phòng dưới tầng hầm mà
người ta giành cho cậu với sự chia sẻ và biến những người khác thành kẻ cầu xin
mình. Nhưng bây giờ, cậu chỉ là một sinh viên như con cái chúng ta. Cậu đang cầu
xin người khác hãy thương cậu, hãy giúp cậu. Và với lòng nhân ái, những người tốt
đã đưa bàn tay về phía cậu. Đấy là một trong những tính cách của người Trung Quốc
Năm
2009, trên báo Vietnamnet, tôi đã chủ trì bàn tròn với các nhà nghiên cứu kinh
tế là bà Chi Lan, ông Nguyễn Minh Phong và ông Thân Đức Việt về “cuộc xâm lăng
của hàng giả, hàng độc hại Trung Quốc vào Việt Nam”. Sau đó, tham tán kinh tế -
thương mại của sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội ông Hồ Tỏa Cẩm đã làm việc với Bộ
Thông tin và Truyền thông để phản đối nội dung của bàn tròn này. Ông Hồ Tỏa Cẩm
khẳng định tình hữu nghị giữa Trung Quốc và Việt Nam. Nhưng thực tế đã phản lại
những tuyên bố của ông ta về tình hữu nghĩ Trung Quốc - Việt Nam. Càng ngày,
chúng ta càng nhận rõ những gì mà Trung Quốc đã và đang làm với Việt Nam đặc biệt
vấn đề biển đông mà người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Việt Nam thường xuyên lên tiếng
phản đối.
Việc
đưa người Trung Quốc đến các quốc gia trên thế giới để từng bước mở rộng “ biên
giới” Trung Quốc trên thế giới là một chiến lược không thay đổi và càng ngày
càng được thực hiện một cách quyết liệt mà một hình thức rất phổ biến là China
town. Đã từ lâu, thế giới đã cảnh báo về điều này. Mối đe dọa của Trung Quốc mà
tôi tạm gọi bằng một cái tên chung là China town không chỉ là mối đe dọa đối với
các quốc gia nhỏ mà đối với cả những quốc gia lớn như Mỹ hay Úc.
(
Bài in trên báo Pháp Luật & Cuộc Sống. Anh dưới : Phố Tàu. nguồn internet )
Phố Tàu.
------------------------
XEM THÊM :
Vụ thảm sát dã man ở
Indonesia vcl! (05/10/11)
No comments:
Post a Comment