TIN QUỐC TẾ TỔNG HỢP NGÀY 27/08/2025
*****
Bị
Donald Trump chèn ép, Trung Quốc củng cố trật tự thế giới theo mô hình phương
Nam
Thu Hằng - RFI
Đăng
ngày: 27/08/2025 - 16:22
« Khối
phương Nam mạnh mẽ » sẽ làm đối trọng với « Nước Mỹ trên hết ».
Chủ tịch Tập Cận Bình muốn biến thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO)
thành một mô hình đa phương theo màu sắc Trung Quốc vượt trội so với chính
sách « co cụm », « bắt chẹt » của
nguyên thủ Mỹ Donald Trump.
HÌNH
:
Tổng
thống Nga Vladimir Putin (P) tiếp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Matxcơva
dự kỷ niệm 80 năm ngày chiến thắng phát-xít Đức trong Đệ nhị Thế chiến, ngày
09/05/2025. via REUTERS - Mikhail Metzel
Trái
với hình ảnh các nhà lãnh đạo phương Tây liên tục bày tỏ biết ơn tổng thống
Trump, chủ tịch Trung Quốc muốn cho thấy hình ảnh đoàn kết, tương ái của khối
các nước phương Nam. Gác lại tranh chấp đổ máu ở biên giới, thủ tướng Ấn Độ đến
Thiên Tân tham dự hội nghị thượng đỉnh SCO từ ngày 31/08 đến 01/09. Tổng thống
Nga cũng là thượng khách, thậm chí ông Putin còn ở lại lâu hơn để dự lễ duyệt
binh mừng chiến thắng Thế Chiến II, được tổ chức rầm rộ ở Bắc Kinh ngày 03/09.
Một hình ảnh khác, mang tính tượng trưng rất lớn, là Ấn Độ, Trung Quốc, Nga dự
kiến họp thượng đỉnh ba bên, trong khi cả ba nước đều đang bị Mỹ trừng phạt.
Trong
khi tổng thống Donald Trump tự quyết mọi chuyện, chủ tịch « Tập Cận
Bình muốn sử dụng hội nghị thượng đỉnh lần này như một cơ hội để cho thấy một
trật tự quốc tế hậu Mỹ sẽ trông như thế nào ». Trả lời Reuters, ông
Eric Olander, tổng biên tập tổ chức nghiên cứu Dự án Trung Quốc-Nam Bán cầu
(The China-Global South Project), nhận định, ông Tập cũng muốn « chứng
minh rằng mọi nỗ lực của Nhà Trắng kể từ tháng Một vừa qua nhằm chống lại Trung
Quốc, Iran, Nga, và giờ là Ấn Độ đều không đạt được hiệu quả mong muốn ».
SCO
vẫn nặng hình thức hơn là thực chất
Từ
sáu thành viên ban đầu, chủ yếu là với các nước Trung Á, với mục đích hợp tác về
kinh tế, an ninh, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải hiện có 10 thành viên thường trực,
16 nước đối tác và quan sát viên. Nhưng cho tới nay, định hướng cụ thể của tổ
chức cũng như việc thực hiện vẫn còn khá mơ hồ, thiếu kết quả hợp tác thực chất
trong thời gian qua. Ông Manoj Kewalramani, chủ tịch Chương trình Nghiên cứu Ấn
Độ Dương - Thái Bình Dương tại Viện nghiên cứu Takshashila ở Bangalore, đánh
giá « hiệu quả của SCO trong việc giải quyết các vấn đề an ninh
quan trọng vẫn còn rất hạn chế ».
Ví
dụ vẫn còn bất đồng giữa các thành viên cốt lõi là Ấn Độ và Pakistan. Hội nghị
bộ trưởng Quốc Phòng SCO tại Thanh Đảo, Trung Quốc vào tháng 6 đã không thể
thông qua tuyên bố chung vì New Delhi phản đối với lý do bản tuyên bố không đề
cập đến vụ tấn công ngày 22/04 khiến 26 du khách Hindu thiệt mạng ở vùng
Kashmir thuộc Ấn Độ, vụ việc đã dẫn đến cuộc giao tranh tang thương nhất trong
nhiều thập niên qua giữa Ấn Độ và Pakistan. Ngược lại, văn kiện lại đề cập đến
tình hình bất ổn ở tỉnh Balochistan của Pakistan, theo cáo buộc của chính quyền
Islamabad thì New Dehli thường xuyên can thiệp. Trước đó, ngày 14/06, Ấn Độ đã
từ chối cùng với SCO lên án các cuộc tấn công của Israel vào Iran, một thành
viên của tổ chức với giải thích là muốn giữ lập trường trung lập.
SCO
có thể vượt qua bất đồng để đối phó với « kìm kẹp » Mỹ ?
Tuy
nhiên, tình hình thay đổi, ba nước đầu tầu thắt chặt quan hệ vì cùng « bức
xúc » về cách hành xử của tổng thống Trump. Thương chiến Mỹ-Trung
chưa có hồi kết. Tổng thống Trump lại đe dọa trừng phạt kinh tế Nga vì bế tắc
trong đàm phán hòa bình với Ukraina. Ấn Độ bị Washington đánh thuế 50% vì mua dầu
lửa của Nga. Chuyên gia Eric Olander cho rằng « có nhiều khả năng
(New Delhi) sẽ gạt bỏ tự ái và gác lại những vấn đề của SCO năm nay để duy trì
động lực hòa hoãn với Trung Quốc, vốn là ưu tiên hàng đầu của ông Modi hiện
nay ».
Nếu
được như vậy, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể kỳ vọng vào « hình
ảnh mạnh mẽ của hội nghị thượng đỉnh » lần này, « một
sức mạnh lớn trong việc xây dựng mô hình quan hệ quốc tế mới », theo
khẳng định của một quan chức ngoại giao Trung Quốc. Hơn 20 nguyên thủ, thủ tướng
tham dự thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và được Bắc Kinh nhấn mạnh là hội
nghị lớn nhất kể từ khi thành lập năm 2021. Chuyên gia Eric Olander kết luận « Hãy
nhìn xem BRICS đã làm Donald Trump lo lắng ra sao và đó cũng chính xác là mục
đích thành lập Tổ chức Hợp tác Thượng Hải ».
---------------------------
Các
nội dung liên quan
Trung
Quốc và Ấn Độ khởi động lại các đường bay thương mại
====================
Tổng
thống Mỹ Donald Trump không quên « ân oán giang hồ »
Thụy My - RFI
Đăng
ngày: 28/08/2025 - 12:08
Le
Figaro ngày
27/08/2025 quan tâm đến việc « Trump giải quyết ân oán với các đối
thủ chính trị ». Tổng thống Mỹ sách nhiễu, cách chức, mở điều tra
những người đối lập, gieo rắc khủng hoảng.
HÌNH
:
Nhân
viên FBI khám xét tư gia ông John Bolton, cựu cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ tại
Washington ngày 22/08/2025. AP - Rod Lamkey
Cựu
cố vấn John Bolton bị FBI khám nhà
Một
trong những ví dụ gần đây nhất : Bảy giờ sáng thứ Sáu tuần trước, các nhân viên
FBI đã đến khám nhà ông John Bolton ở ngoại ô Washington. Cựu cố vấn an ninh quốc
gia của Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu, bị điều tra xem có lưu giữ và phổ biến
tài liệu mật hay không. Khi vận động tranh cử, Donald Trump đã nhắc đi nhắc lại
rằng sẽ trả đũa những kẻ thù cũ và ông đã giữ lời.
Từ
khi nhậm chức, Trump lần lượt tấn công các dân biểu nghị sĩ, cựu bộ trưởng, biện
lý, thẩm phán…Bị điều tra, những người này vừa căng thẳng vừa tốn tiền luật
sư ; song song đó Trump cũng dằn mặt được các đối thủ muốn chống lại. John
Bolton không chỉ viết sách trong đó Donald Trump bị coi là dốt nát, mà còn liên
tục chỉ trích tổng thống nhất là về chính sách đối với Nga. Ngay từ khi bước
vào Nhà Trắng, Trump đã hủy bỏ chế độ vệ sĩ của Bolton dù cựu cố vấn bị Iran dọa
giết.
Những
thủ đoạn truy bức đối lập
Đảng
Dân Chủ tố cáo tổng thống Trump dùng cảnh sát và tư pháp làm công cụ. Ngay cả
nhật báo cánh hữu Wall Street Journal trong bài xã luận cũng cho rằng : « Thủ
phạm thực sự ở đây là tổng thống, chừng như muốn sử dụng quyền lực để trả thù ».
Donald
Trump có nhiều cách trả đũa, và mới đây còn vận dụng một chiến thuật độc
đáo : Nhắm vào các món vay thế chấp của họ, thông qua Bill Pulte, 37 tuổi,
giám đốc Federal Housing Finance Agency. Ông này cáo buộc Letitia James, công
tố viên trưởng New York từng thắng Donald Trump trong một vụ gian lận tài
chánh, là giả mạo tài liệu để có điều kiện vay tiền tốt hơn khi mua nhà. Adam
Schiff, thượng nghị sĩ Dân Chủ can dự vào thủ tục truất phế đầu tiên và Lisa
Cook, thống đốc Quỹ Dự trữ Liên bang (FED) cũng bị quy tội tương tự.
Bộ
trưởng tư pháp Pam Bondi thì mở điều tra cựu tổng thống Barack Obama và các cố
vấn của ông này về cuộc bầu cử năm 2016. John Brennan và James Comey, cựu giám
đốc CIA và FBI cũng trong tầm ngắm của tư pháp, hay Miles Taylor, tác giả một
cuốn sách « tiêu cực » … Danh sách sẽ còn dài thêm. Hôm thứ Hai, tổng
thống loan báo sẽ nhắm vào những người thân cận « tệ hại » của Joe
Biden, và Chris Christie, cựu thống đốc New Jersey, thậm chí dọa rút giấy phép
hai kênh NBC và ABC vừa phỏng vấn ông Christie.
Khéo
nịnh Trump, tổng thống Hàn Quốc chuyển bại thành thắng
Về
quan hệ Mỹ-Hàn, Les Echos và Le Monde nhận thấy
hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Hàn Quốc « lại tỏ ra thuận thảo về quốc
phòng, đóng tàu, năng lượng… » đặc biệt là giả thiết gặp gỡ Kim
Jong Un. Đây là cuộc gặp rất được Seoul chờ đợi. Vài giờ trước đó tổng thống Mỹ
viết trên Truth Social : « Chuyện gì đã diễn ra ở Hàn Quốc ?
Phải chăng là thanh trừng hay một cuộc cách mạng ? ». Trump
coi ông Lee là một tổng thống cánh tả thân Bắc Kinh hơn những người tiền nhiệm.
Các
báo cho rằng tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung rất biết cách « đón
gió » khi ca ngợi ông Donald Trump « là người duy nhất có thể
thúc đẩy hồ sơ nguyên tử » trên bán đảo Triều Tiên, nói về khả
năng gặp chủ tịch Kim Jong Un, thậm chí nêu ra việc xây dựng Trump Tower ở Bình
Nhưỡng và « hy vọng sẽ đến đó chơi gôn » với ông
Trump. Nhờ đó tuy chỉ trích ông Lee trước cuộc gặp, tổng thống Mỹ tỏ ra rất hài
lòng sau đó, nói rằng « chỉ là hiểu lầm ». Hàn Quốc sẽ đầu tư trên
300 tỉ đô la vào Hoa Kỳ, Korean Air mua 103 phi cơ Boeing trị giá 50 tỉ đô la…
Về
phía Bắc Triều Tiên tố cáo ông Lee Jae Myung « đạo đức giả ». Hãng
tin nhà nước của Bình Nhưỡng cho rằng « Việc ông Lee nói về ‘phi hạt
nhân hóa’ chỉ là một giấc mộng ngây thơ, giống như cố gắng chộp lấy đám mây
đang trôi trên bầu trời ».
Uganda,
quốc gia thứ tư nhận di dân bị Mỹ trục xuất
Cũng
liên quan đến tổng thống Mỹ, La Croix chú ý đến việc « Donald
Trump muốn trục xuất di dân sang Uganda ». Sau Nam Sudan, Eswatini và
Rwanda, đến lượt quốc gia châu Phi này loan báo đã thỏa thuận với Washington để
đón nhận những người ngoại quốc bị trục xuất khỏi đất Mỹ.
Các
chi tiết hiện chưa được tiết lộ, tuy nhiên được cho là Uganda ưu tiên nhận người
châu Phi. Một tờ báo địa phương cho biết tổng thống nước này đang thương lượng
để tránh việc công dân của mình bị cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ, và giảm thuế quan.
Một nhà nghiên cứu tỏ ra lo ngại khi số phận của một nhóm người bị lệ thuộc và
các hợp đồng thương mại, dù lâu nay Uganda khá cởi mở đối với di dân.
===============================
Ấn
Độ, Nhật Bản thắt chặt hợp tác khai thác đất hiếm trong khuôn khổ Bộ Tứ - QUAD
Thu Hằng - RFI
Đăng
ngày: 27/08/2025 - 12:20 - Sửa đổi ngày: 27/08/2025 - 12:48
Ấn Độ và
Nhật Bản, hai thành viên trong Bộ Tứ - QUAD, muốn tăng cường hợp tác trên nhiều
lĩnh vực, trong đó có khai thác những khoáng sản quan trọng. Những chủ đề này sẽ
được đề cập trong chuyến công du Tokyo của thủ tướng Narendra Modi ngày
29-30/08/2025.
Cho
dù mối quan hệ thương mại với Mỹ, một thành viên khác của QUAD, đang rất căng
thẳng, New Delhi vẫn rất coi trọng Bộ Tứ, làm đối trọng với Trung Quốc ở vùng Ấn
Độ-Thái Bình Dương. Trả lời họp báo ngày 26/08, ngoại trưởng Ấn Độ Vikram Misri
nhấn mạnh : « QUAD là một nền tảng quan trọng để hướng tới
hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình
Dương ». Cuộc họp thượng đỉnh sắp tới của nhóm sẽ được tổ chức vào cuối
năm ở Ấn Độ.
Một
trong những mục tiêu của QUAD là hợp tác khai thác những khoáng sản quan trọng,
được coi là một ưu tiên chủ đạo của New Delhi và Tokyo. Theo ngoại trưởng Ấn Độ,
gần đây, hai bên « đã thảo luận về một sáng kiến nhằm tăng cường
khả năng phục hồi chuỗi cung ứng và phát triển cơ sở hạ tầng » nhưng
không cho biết thêm chi tiết.
Tuy
nhiên, vào tháng 06/2025, chính New Dehli đã yêu cầu tập đoàn Nhà nước IREL
đình chỉ một thỏa thuận có từ năm 2012 xuất khẩu đất hiếm sang Nhật Bản, thông
qua tập đoàn Toyotsu Rare Earths India. Theo hai nguồn tin của Reuters, Ấn Độ
muốn bảo đảm nguồn cung ứng cho nhu cầu trong nước nhằm giảm phụ thuộc vào
Trung Quốc. Vấn đề ở chỗ, theo giới phân tích, Ấn Độ còn thiếu công nghệ và cơ
sở hạ tầng ở quy mô lớn để có thể khai thác và xử lý đất hiếm (gồm 17 nguyên tố
được sử dụng rộng rãi trong các trang thiết bị quân sự, laser, nam châm trong ô
tô điện, tua bin gió, đồ điện tử…).
Trong
chuyến công du Nhật Bản, thủ tướng Ấn Độ Modi và đồng nhiệm Shigeru Ishiba có
thể sẽ khởi động nhiều sáng kiến để đáp ứng « những cơ hội và
thách thức mới ». Một trong những dấu hiệu thắt chặt hợp tác giữa hai
nước là ngày 26/08, thủ tướng Modi đã dự lễ ra mắt ô tô điện của hãng sản xuất
ô tô Nhật Bản Suzuki Motor tại bang Gujarat. Tập đoàn Nhật Bản công bố đầu tư
khoảng 8 tỷ đô la vào Ấn Độ.
----------------------------
Các
nội dung liên quan
New
Delhi thúc đẩy trục Ấn - Nhật – Hàn để đối phó với Trung Quốc
CHÂU
Á - HỢP TÁC
QUAD
quan ngại về Biển Đông và cam kết tăng cường an ninh ở Châu Á-Thái Bình Dương
BỘ
TỨ QUAD - AN NINH HÀNG HẢI
Bộ
Tứ - QUAD tuyên bố mở rộng hợp tác hàng hải và khai thác đất hiếm
=============================
Dầu
Nga và thuế Mỹ : Sự lựa chọn lưỡng nan của Ấn Độ
Anh
Vũ -
RFI
Đăng
ngày: 27/08/2025 - 13:02
Tuần này, Ấn
Độ đang chuẩn bị để hứng chịu cơn thịnh nộ thương mại từ Hoa Kỳ, nhằm trả đũa
các hoạt động mua dầu Nga của nước này, như thông báo của tổng thống Mỹ Donald
Trump.
HÌNH
:
Hình
minh họa: Toàn cảnh nhà máy lọc dầu Guwahati của Ấn Độ, ngày
30/03/2023. AFP - BIJU BORO
Tin
rằng nguồn dầu cung cấp cho Ấn Độ đang góp phần tài trợ cho cuộc chiến của Nga
tại Ukraina, tổng thống Mỹ đã tuyên bố sẽ áp thuế 50% đối với hàng xuất khẩu của
New Delhi sang Mỹ bắt đầu từ thứ Tư (27/08) .
Chương
mới trong “cuộc chiến thuế quan” mà chủ nhân Nhà Trắng áp đặt lên
toàn thế giới đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ Mỹ - Ấn, đến mức thúc đẩy
New Delhi xích lại gần hơn với Bắc Kinh.
Tác
động kinh tế ?
Thị
trường Mỹ là điểm đến số một của hàng hóa Ấn Độ, với kim ngạch đạt 87,3 tỷ USD
vào năm 2024. Theo các nhà phân tích thuộc tập đoàn dịch vụ tài chính Nomura, mức
tăng thuế 50% từ phía Mỹ “chẳng khác nào một lệnh cấm vận thương mại thực sự”,
với hậu quả nặng nề cho các doanh nghiệp Ấn Độ “có giá trị gia tăng thấp
hoặc lợi nhuận mỏng”.
“Không
một sản phẩm Ấn Độ nào có thể giữ được lợi thế cạnh tranh tối thiểu”, bà Garima Kapoor,
công ty dịch vụ tài chính Elara Securities (đóng trụ sở tại Ấn Độ), nhận
định.
Các
nhà kinh tế cho rằng mức thuế quan như vậy sẽ kéo tăng trưởng xuống dưới 6%, mức
thấp nhất kể từ đại dịch Covid.
Các
chuyên gia của S&P dự báo GDP Ấn Độ có thể giảm 1,2%, nhưng đánh giá đây chỉ
là “tạm thời” và “không ảnh hưởng” tới triển vọng dài hạn.
Các
nhà xuất khẩu Ấn Độ trong ngành dệt may, thủy sản và trang sức đã báo cáo việc
đơn hàng từ Mỹ bị hủy và chuyển sang các đối thủ cạnh tranh tại Bangladesh hoặc
Việt Nam, báo hiệu nguy cơ về mất việc làm ồ ạt.
Chỉ
có dược phẩm và điện tử – bao gồm cả sản xuất iPhone cho tập đoàn Apple – tạm
thời được miễn trừ khỏi đòn trừng phạt mà Mỹ công bố.
======================
Lãnh
đạo Pháp, Đức, Ba Lan đến Moldova để bày tỏ sự ủng hộ trước mối đe
dọa từ Nga
Chi Phương - RFI
Đăng
ngày: 27/08/2025 - 16:24
Hôm nay,
27/08/2025, lãnh đạo 3 nước Pháp, Đức, Ba Lan đến Moldova để kỷ niệm
34 năm độc lập của nước Đông Âu này. Văn phòng tổng thống Moldova cho
biết động thái này thể hiện « sự ủng hộ của các nước châu Âu
trong bối cảnh Nga gia tăng can thiệp trước thềm cuộc bầu cử lập
pháp », và Chişinău đang nỗ lực trở thành thành viên của Liên
Hiệp Châu Âu.
HÌNH
:
Hình
tư liệu: Tổng thống Moldova, Maia Sandu phát biểu tại cuộc họp báo với chủ tịch
Hội Đồng Châu Âu Antonio Costa và chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen,
tại Chisinau, Moldova, ngày 04/07/2025. REUTERS - Vladislav Culiomza
Từ
Bruxelles, thông tín viên Pierre Benazet tường trình :
Lãnh
đạo các nước châu Âu liên tiếp công du Chişinău. Chuyến thăm của lãnh đạo
Pháp, Đức và Ba Lan diễn ra 24 giờ sau chuyến thăm của lãnh đạo của
các nước Bỉ, Hà Lan, Luxembourg và sau cuộc họp cấp cao hồi đầu tháng Bẩy,
tại Moldova, quy tụ lãnh đạo của các định chế châu Âu.
Lúc
đó, Antonio Costa, chủ tịch Hội đồng châu Âu đã khẳng định mạnh mẽ
rằng « tương lai của Moldova nằm trong Liên Hiệp Châu Âu », và
Liên Âu tìm cách khẳng định vị thế hơn nữa trước can thiệp từ Nga.
Liên
Hiệp Châu Âu cam kết hỗ trợ Moldova kháng cự lại các can thiệp nước
ngoài. Cam kết này trở nên cấp bách hơn sau khi Nga nỗ lực tìm cách
phá hoại cuộc trưng cầu dân ý ở Moldova vào tháng 10 năm ngoái về
việc gia nhập Liên Hiệp Châu Âu. Cuối cùng, phe ủng hộ đã chiến thắng,
dù cách biệt với phe phản đối khá mong manh.
Các
mối lo ngại gia tăng một tháng trước cuộc bầu cử lập pháp, dự trù
vào ngày 28/09. Trong bối cảnh này, tổng thống Maia Sandu có thể trông
cậy vào sự ủng hộ rõ ràng từ lãnh đạo Pháp, Đức và Ba Lan đối
với các cải cách của nước này, đối với lộ trình đưa Moldova gia
nhập Liên Hiệp Châu Âu cũng như đối với sự độc lập và toàn vẹn lãnh
thổ của nước này. »
---------------------------
Các
nội dung liên quan
Moldova:
Tổng thống mãn nhiệm thân châu Âu Maia Sandu tái đắc cử
BẦU
CỬ TỔNG THỐNG MOLDOVA
Liên
Hiệp Châu Âu lên án chiến tranh hỗn hợp của Nga tại Moldova
No comments:
Post a Comment