Nick Taylor-Vaisey - Maclean’s
DCVOnline
dịch
Posted
on January 30, 2018 by editor
Canada
phụ thuộc rất nhiều vào việc xuất cảng sang Hoa Kỳ, nhưng người Mỹ có sẽ phải
đóng thuế nhập cảng cao hơn trong một thế giới hậu NAFTA.
CORAOPOLIS,
PA –
18 tháng Một | Tổng thống Donald Trump nói chuyện với những người ủng hộ ông tại
một cuộc tụ họp tại hãng H&K Equipment, một công ty cho thuê và bán những
loại xe vận tải vật liệu nặng vào ngày 18 tháng 1 năm 2018 tại Coraopolis,
Pennsylvania. Trump đã đến thăm xưởng chế tạo này và nhận định cho đám đông ủng
hộ và nhân viên của H&K Equipment sau bộ luật mới của chính phủ về thuế.
Nguồn: Jeff Swensen/Getty Images.
Bất
kể Donald Trump quyết định làm gì với NAFTA, bản năng xé bỏ hiệp định thương mại
tự do Bắc Mỹ này của ông ta có thể sẽ làm tổn thương những doanh nghiệp của Hoa
Kỳ hơn là ông ấy tưởng. Tổng thống Mỹ đã qua nhiều lần đe dọa rút lui khỏi
NAFTA, nhưng gần đây ông cũng đã hạ giọng, hoà nhã hơn khi nói về tương lai của hiệp định
này. Những người ủng hộ NAFTA, đặc biệt là từ cá nhóm vận động đại diện cho giới
kinh doanh nông phẩm, được cho là đã ảnh hưởng đến suy nghĩ của Trump. Họ không khéo khi nói
với ông ấy rằng giới xuất cảng của Mỹ có khả năng thua thiệt nhiều hơn Canada
và Mexico trong một thế giới không có hiệp định thương mại tự do ở châu Mỹ.
Nhiều
người Mỹ có thể cho rằng Canada và Mexico cần NAFTA nhiều hơn Hoa Kỳ cần hiệp định
này, nhưng nhìn kỹ hơn vào dữ liệu thương mại người ta thấy sự thật không phải
chỉ có trắng với đen. Brett House, một chuyên gia kinh tế của Scotiabank, và đồng
nghiệp Juan Manuel Herrera của ông, đã làm làm bài toán về những hàng xuất cảng
không phải là nhiên liệu của Canada. Chỉ có khoảng một nửa số hàng xuất cảng đó
được hưởng lợi thế miễn thuế của NAFTA. Ông House nói:
“Đây
là một trong những sự kiện thú vị mà nhiều người trong quần chúng, trong giới
kinh doanh, trong khối người lập chính sách cũng không hiểu được. Chúng ta
không cần lập lại quá mức sự quan trọng của Mỹ đối với NAFTA hoặc lo âu và thảm
hoạ hoá việc trời sẽ sập vì cả hai điều đó đều không đúng.”
Chắc
chắn, giới xuất cảng Canada sẽ cảm thấy thiệt thòi nếu phải đóng thuế nhập cảng
mới, cao hơn. Vào đầu tháng Giêng, khi có tin cho rằng rằng giới hữu trách
Canada tin rằng nếu Trump thực sự sẽ rút Hoa Kỳ ra khỏi NAFTA, thị trường sẽ giảm
sút ngay lập tức – và đồng bạc Canada cũng mất giá như vậy. Một phân tích của
Ngân hàn Montreal (BMO) hồi tháng 11 năm ngoái dự đoán nếu NAFTA không còn thì GDP của Canada sẽ sút giảm
trị giá thực từ 0,7% đến 1,0% trong khoảng thời gian 5 năm. Các công ty xuất cảng
hàng hoá, hoặc vận chuyển các phụ kiện qua lại biên giới trong tiến trình sản
xuất, sẽ bị thua thiệt không cân xứng. Một báo cáo của Trung tâm Thay đổi Chính
sách của Canada (CCPA) hồi tháng 7 tính được rằng 3 phần trăm công ty xuấ cảng sẽ phải
đóng thuế nhập cảng tăng từ 0% lên 10%. Trong khi đó, chỉ số niềm tin thương mại
của Tổ chức Phát triển Xuất Cảng Canada cho thấy23% các
nhà xuất cảng cảm thấy “bị ảnh hưởng bất lợi” vì sự bấp bênh của NAFTA – và
đang tích cực soạn thảo các kế hoạch dự phòng để đa dạng hoá hoặc cơ cấu lại
kinh doanh của họ.
Tuy
nhiên có nhiều nhà xuất cảng không cần phải có thỏa thuận thương mại tự do ở Bắc
Mỹ để kinh doanh, phần lớng nhờ vào mức thuế nhập cảng dành cho các nước được
xem là Tối huệ quốc (MFN) của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Những mức thuế
này, áp dụng cho tất cả 164 thành viên của WTO, đã giảm đáng kể ở Bắc Mỹ kể từ
khi WTO thành lập. Giới xuất cảng Canada đã phụ thuộc vào tỷ lệ miễn thuế của
NAFTA ít hơn nhờ những ưu đãi gần như đồng bộ với mức giảm thuế cho MFN của
WTO.
Biều
đồ 1: Mức thuế nhập cảng áp dụng cho tất cả 164 thành
viên của WTO đã giảm đáng kể ở Bắc Mỹ kể từ khi WTO thành lập. Nguồn
Scotiabank
Báo cáo của CCPA cũng cho thấy 41% hàng xuất cảng của
Canada được hưởng mức thuế nhập cảng là zero của một MFN. Và những ai phải nộp
mức thuế của WTO sẽ không phải qua nhiều thủ tục giấy tờ để được bán sản phẩm
qua biên giới hơn là nếu họ xuất cảng theo hiệp định NAFTA. Hiệp định thương mại
này đòi hỏi phải có giấy chứng nhận xuất xứ buộc các công ty phải tính toán phức
tạp về số lượng sản phẩm của họ có nguồn gốc ở Bắc Mỹ và liệu họ có đáp ứng các
quy tắc xuất xứ áp dụng cho cách phân loại thuế của sản phẩm hay không. Công
trình tính toán và thuế khoá đặc biệt khó khăn cho các công ty nhỏ có sản phẩm
qua lại biên giới nhiều lần trong các giai đoạn sản xuất khác nhau. Mathew
Wilson, phó chủ tịch của các nhà sản xuất và xuất cảng Canada, đã giúp tư vấn
cho đoàn đàm phán Canada về NAFTA cho hay quy trình nhẹ về hành chánh của WTO
thực sự đem lại lợi ích và hiệu quả giảm chi trong quan hệ thương mại quốc tế.
“Một
công ty xuất cảng sẽ phải tốn kém không ít để sản phẩm của họ hội đủ điều kiện
về giấy tờ đúng với yêu cầu của NAFTA trong khi đó chỉ phải trả một hoặc hai phần
trăm thuế nhập cảng của WTO. Vì vậy, trả thuế nhập cảng của WTO vẫn là chọn lựa
dễ hơn.”
Wilson gần đây đã thăm dò với một công ty Canada
đang chuẩn bị cho một chương trình triển lãm thương mại bên kia biên giới. Muốn
đủ điều kiện để hưởng mức thuế của NAFTA, họ phải điền vào các giấy tờ cho biết
tất cả những gì họ vận chuyển sang khu triển lãm trước ngày triển lãm – kể cả
bút chì đang sử dụng. Wilson nói: “Có đến khoảng ba trang email để tìm ra điều
lệ về xuất xứ của một cây bút chì. Thật lố bịch về độ rờm rà hành chính mà
chúng ta đã đặt ra khiến các công ty không muốn tham gia vào nữa.”
Vì có quá nhiều công ty chọn cách tránh thủ tục
hành chánh nặng nề khi tham gia NAFTA, nhiều người ở phía Canada có khuynh hướng
ít hốt hoảng hơn nếu NAFTA cháy. Wilson nói,
“Rất
nhiều nhà xuất cảng sẽ tiếp tục làm những gì họ đang làm hôm nay. Họ sẽ xuất cảng,
họ sẽ phải trả mức thuế tối thiểu, và coi đó là một chi phí để kinh doanh ở Mỹ.”
Cách sinh hoạt như thường lệ cũng thấy ở khu vực
năng lượng của Canada, chiếm 16% trị giá hàng xuất cảng sang Mỹ vào năm 2016. Mức
thuế nhập cảng MFN trên hầu hết các sản phẩm năng lượng và tài nguyên thiên
nhiên đã giảm xuống còn 0,khiến cho giới xuất cảng năng lượng của Canada ở vào
một vị trí thuận lợi – nhưng không gây ảnh hưởng xấu cho ngành công nghiệp của
Mỹ. Ông Wilson nói,
“Chúng
tôi là một nguồn cung cấp ổn định và đáng tin cậy cho các sản phẩm về năng lượng
và tài nguyên khổng lồ cho Hoa Kỳ, là động cơ vận chuyển nền kinh tế Mỹ. Chúng
tôi không ngần ngại giữ vị trí đó. Đây là một trong những điểm khiến Canada trở
nên đối tác cần thiết cho Hoa Kỳ.”
Không giống như Hoa Kỳ, Canada và Mexico không theo
dõi tỷ lệ hàng nhập cảng được hưởng những ưu đãi của NAFTA. Nhưng phân tích của
House và Herrera của Scotiabank cho thấy giới xuất càng của Mỹ sẽ phải đóng mức
thuế cao hơn so với các nước láng giềng trong một thế giới hậu NAFTA. Đó là vì
tính chất của những sản phẩm người Mỹ thực sự xuất cảng. 76% hàng hóa Canada xuất
cảng sang Hoa Kỳ, theo giá trị hiện tại, sẽ phải chịu mức thuế MFN dưới 2,5%
theo các quy định của WTO. Nhưng chỉ có 56 đến 59 phần trăm hàng xuất cảng của
Hoa Kỳ sang Canada và Mexico sẽ được hưởng mức thuế thấp như thế. Như biểu đồ
dưới đây minh họa, người Mỹ cũng sẽ có một tỷ lệ hàng hoá lớn hơn phải chịu mức
thuế quan trên 5% và 10% so với hai nước láng giềng. (Trump đã đe dọa tấn công
vào hệ thống thương mại toàn cầu, nhưng cắt đứt sự tham gia của Mỹ vào WTO chắc
chắn sẽ gây ra cuộc chiến lớn trong nước.)
Biểu
đồ 2: Mức
thuế nhập cảng MNF (của WTO) trên tỉ sốhàng qua lại biên giới 2 nước Mỹ-Canada
và Mỹ-Mexico. Nguồn: SCotiabank
Các chuyên gia kinh tế của Scotiabank kết luận,
“Khoảng
60 phần trăm hàng hoá từ Canada và Mexico xuất cảng sang Mỹ sẽ hầu như không
thay đổi về mức thuế nhập cảng nếu Hoa Kỳ rút khỏi NAFTA. Ngược lại, hơn một phần
tư tất cả hàng hoá Hoa Kỳ xuất cảng sang hai đối tác NAFTA hiện nay của họ sẽ
thấy phải đóng thuế nhập cảng cao hơn hiện nay.”
Doanh nhân Mỹ đa dạng hơn nhiều về mặt xuất cảng so
với người Canada. Hơn 3/4 hàng xuất cảng của Canada bán sang Hoa Kỳ hoặc
Mexico, trong khi đó người Mỹ chia cùng một tỷ lệ xuất cảng cho 15 đối tác hàng
đầu của họ. Nhưng khi cuộc đàm phán NAFTA vẫn còn tiếp tục đến mùa xuân, và nếu
Trump vẫn đánh du muốn dứt điểm NAFTA thì ông ta nên hiểu rõ những hậu quả sẽ đến
với các công ty Mỹ mà ông muốn phát triển. Và khi Mỹ đo lường sức mạnh của họ
thì giới đàm phán của Canada cũng làm như thế.
Trị
giá hàng hoá giao chuyển qua biên giới 3 nước Canad, Mỹ và Mexico. Nguồn: Cụ Thốg
kê Hoa Kỳ
©
2018 DCVOnline
Nếu
đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại
bài từ DCVOnline.net
Nguồn:
Nick Taylor-Vaisey | Maclean’s. January 29, 2018.
No comments:
Post a Comment