Điện
đàm Trump-Putin về Ukraina : Vở kịch soạn sẵn ?
Thụy My - RFI
Đăng
ngày: 19/03/2025 - 07:36
https://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20250319-%C4%91i%E1%BB%87n-%C4%91%C3%A0m-trump-putin-v%E1%BB%81-ukraina-v%E1%BB%9F-k%E1%BB%8Bch-so%E1%BA%A1n-s%E1%BA%B5n
Trump
trao đổi qua điện thoại với Putin về Ukraina, quân đội Ukraina rút khỏi Kursk,
chính sách áp thuế và cắt giảm chi tiêu của tổng thống Mỹ kéo kinh tế thế giới
đi xuống và khiến Hoa Kỳ có nguy cơ suy thoái. Đó là một số vấn đề đáng chú ý
hôm nay 18/03/2025. Le Figaro đặt câu hỏi, phải chăng cuộc đàm
phán về Ukraina thực ra chỉ là một bản ghi nhớ đã được chuẩn bị sẵn giữa
Matxcơva và Washington ?
HÌNH
:
«
Hòa bình cho thế giới », bức tranh do họa sĩ Nga Alexei Sergienko sáng tác, kết
hợp hai khuôn mặt của tổng thống Donald Trump và Vladimir Putin, được trưng bày
tại Saint-Pétersbourg (Nga) ngày 14/03/2025. AP - Dmitri Lovetsky
Các
nhà quan sát nghi ngờ Mỹ và Nga đã định đoạt xong
Le
Figaro điểm
qua tình hình : Một gáo nước lạnh cho Zelensky tại Phòng Bầu dục cách đây 15
ngày, rồi hy vọng dấy lên với đề nghị ngưng bắn hôm 11/03 ở Djedda, và rốt cuộc
Donald Trump lại điện đàm với Vladimir Putin hôm nay. Cứ như là chỉ trong vài
ngày, nỗ lực của châu Âu để tác động lên cỗ máy sản xuất ra lịch sử của Donald
Trump, cũng như kỳ vọng của Ukraina rằng Mỹ sẽ rắn giọng với Putin, bỗng dưng bị
xóa sạch.
Phải
chăng số phận của Ukraina cũng như nội dung bản hòa ước tương lai đã được Trump
và Putin quyết định trước ? Phải chăng một thỏa thuận ngưng bắn trên cơ sở đóng
băng các chiến tuyến, dỡ bỏ trừng phạt cho Nga và khai thác khoáng sản của
Ukraina, đã được Matxcơva và Washington bàn bạc kỹ trước đó, và tất cả những gì
còn lại chỉ là một vở kịch ? Các nhà quan sát ở châu Âu đã bắt đầu nghi ngờ từ
khi Matxcơva thả công dân Mỹ Marc Fogel bị bắt từ 2021. Từ đó đến nay, lần lượt
những mảnh ghép được xếp cùng nhau, hợp thành một hình ảnh mới do Washington tạo
ra để làm vui lòng Nga hơn là Ukraina.
Ngay
trước khi thương lượng, tổng thống Mỹ đã nhượng bộ tất cả cho Vladimir Putin,
khi bác bỏ việc Kiev tham gia NATO và quay lại với biên giới trước 2014, gọi
Volodymyr Zelensky là « nhà độc tài ».Khi nói chuyện với các đồng nhiệm ngoại
quốc, Trump luôn dùng những từ ngữ không hay để nói về tổng thống Ukraina.
Nhưng sau khi Putin hầu như bác bỏ đề nghị ngưng bắn, Trump chẳng đòi hỏi gì mà
vẫn lặp lại luận điệu tuyên truyền của Kremlin.
Trump
có đâm sau lưng Ukraina ở Kursk ?
Donald
Trump đóng vai trò gì trong sự thay đổi tương quan lực lượng ở Kursk, vùng đất
mà Ukraina có thể dùng để trao đổi ? Trump ngưng viện trợ quân sự và cắt tin
tình báo, đúng vào lúc quân Nga tung ra cuộc phản công, hóa giải lá bài của
Kiev khi đàm phán. Giáo sư Roman Sheremeta, đại học Purdue, Hoa Kỳ cho biết một
số thậm chí còn nghi ngờ là Mỹ cung cấp cho Matxcơva tin tức về các trung tâm hậu
cần của Ukraina ở Kursk để giúp quân Nga tái chiếm. Và Mỹ cũng không giấu ý định
hất cẳng Zelensky, như Putin mong muốn. Đặc phái viên Keith Kellogg của Trump
đã liên lạc với tất cả nhân vật đối lập ở Ukraina.
Trong
khi Kremlin không hề từ bỏ một yêu sách nào, Matxcơva và Washington tiếp tục
xích gần lại với nhau. Thương lượng hòa bình diễn ra giữa đôi bên trong bóng tối,
Ukraina bị gạt ra ngoài. Chuyên gia Michel Duclos nhận xét, ưu tiên của
Washington và Matxcơva là tái thúc đẩy quan hệ, giúp Nga trở lại là đại cường
quốc tế, còn Mỹ rảnh tay lo các vấn đề khu vực. Người ta nghi ngờ Trump sẽ gia
tăng sức ép lên Zelensky.
Pháp
đã cố gắng đóng vai trò trung gian với sự trợ giúp của Anh, sắp xếp cuộc gặp Mỹ-Ukraina
để chặn trước việc Trump nói chuyện tay đôi với Putin. Nhưng các nhà ngoại giao
Pháp nhanh chóng hiểu rằng Mỹ chẳng cần đến châu Âu, cứ tự hành động theo ý
mình.
Châu
Âu không thể để Trump và Putin quyết định số phận Ukraina
Một
nhà ngoại giao bình luận, châu Âu luôn tuân thủ các nguyên tắc, trong khi Mỹ
không còn tôn trọng, như vậy cần phải thích ứng. Tổng thống Emmanuel Macron nói
thẳng : Nếu Ukraina yêu cầu có lực lượng đồng minh trên lãnh thổ mình, Matxcơva
chẳng có quyền gì xen vào. Paris và Luân Đôn cố gắng thành lập một « liên minh
các quốc gia tình nguyện » gởi quân sang Ukraina.
Đây
có thể là một cấu trúc an ninh châu Âu gồm cả Ukraina, với các quân đội hùng mạnh
hơn trong 5 năm tới. Michel Duclos dự báo hai kịch bản. Thứ nhất, Vladimir
Putin đạt được những yêu sách chính, vì Donald Trump nhất định muốn « thành
công ». Thứ hai, là Trump chỉ nhân nhượng phân nửa. Nhưng trong cả hai trường hợp,
châu Âu cần phải có sự đột phá chiến lược.
La
Croix nhận
định « Trump và Putin quyết định số phận Ukraina qua điện thoại ». Để
nhanh chóng chấm dứt chiến tranh, Hoa Kỳ giúp cho Nga một lối thoát, để có thể
tuyên bố chiến thắng. Như vậy Ukraina sẽ bị yếu đi và mất một phần lãnh thổ,
còn châu Âu bị nước Nga nay hùng mạnh hơn đe dọa. Đại diện ngoại giao châu Âu
Kaja Kallas đề nghị kế hoạch 40 tỉ euro để vũ trang cho Ukraina tự vệ, nhưng một
số nước cho rằng quá tốn kém, tuy vẫn ủng hộ chủ trương.
Khoảng
30 nước có thể tham gia liên minh tình nguyện do Pháp và Anh thành lập, gởi
quân sang Ukraina giữ an ninh sau ngưng bắn, nhưng phải có sự yểm trợ của Mỹ. Rốt
cuộc, việc giải quyết cuộc chiến vẫn nằm trong tay Donald Trump và Vladimir
Putin. Trên Le Monde, giáo sư Olivier Schmitt ở Đan Mạch đánh
giá « Điểm yếu chính của châu Âu là sự thông đồng giữa nhiều chính
khách với Putin ». Ông đưa ra ví dụ, ba đảng cực hữu, cực tả và
dân túy ở Đức đều thân Nga, còn tại Pháp sau khi vị thế Emmanuel Macron yếu đi,
một số khuôn mặt muốn lên kế nhiệm rất thân thiết với chế độ Kremlin.
Nga
dùng biển người, bom tấn để chiếm lại Kursk
Trên
chiến trường, Le Figaro cho biết quân đội Ukraina gần như đã
rút khỏi Kursk. Bảy tháng sau khi tung ra đợt tấn công táo bạo tháng 8/2024 khiến
Kremlin không kịp trở tay, những đơn vị cuối cùng của Kiev được bố trí ở phía
Ukraina. Chỉ còn lại một số toán quân cố thủ ở các hầm hào trên đất Nga, dọc
theo một dải đất hẹp sát biên giới để bảo vệ miền bắc đất nước.
Sasha,
chỉ huy một đơn vị drone ở Kursk, nói rằng tình hình vô cùng căng thẳng. Vitali
kể lại qua điện thoại : « Chúng tôi bị các drone quấy nhiễu liên tục,
luôn phải ẩn nấp ». Khi rút quân vội vã, nhiều đơn vị phải bỏ lại các trang
thiết bị, trong đó có cả thiết giáp Bradley và xe tăng Abrams của Mỹ. Những tuần
vừa qua, Nga đã làm tê liệt được hậu cần của Ukraina khiến không thể duy trì vị
trí các toán quân. Nhà nghiên cứu Mykola Bielieskov giải thích : « Nga
cô lập vùng chiến sự bằng cách tập trung hỏa lực vào các trục liên lạc để gây
khó cho tiếp tế và tập hợp quân ».
Chuyên
gia Serhii Kuzan nhận xét : « Điều cốt yếu là số lượng áp đảo của quân
Nga ở Kursk, được lính đánh thuê Bắc Triều Tiên trợ lực. Bằng cách dùng bộ binh
làm bia đỡ đạn, Nga đã xuyên thủng được cạnh sườn của Ukraina ». Nga huy động
đến 70.000 quân để tái chiếm Kursk, trong đó có 12.000 lính Bắc Triều Tiên. Từ
giữa tháng Hai, hầu như không còn có thể sử dụng đường R 200, xương sống hậu cần
nối Kursk với Sudja của Ukraina. Trước những trận mưa bom « KAB » mỗi quả có thể
đến 3 tấn, và các drone dùng cáp quang không bị gây nhiễu, lữ đoàn 43 phải dùng
xe jeep để tiếp tế thay vì xe chuyên dụng, mất đến bốn tiếng đồng hồ để đưa hai
quả đạn đến cho khẩu đội pháo. Vladimir Putin nay đã rửa được nỗi nhục lần đầu
tiên một lãnh thổ Nga bị chiếm đóng kể từ Đệ nhị Thế chiến.
Say
quyền lực, Donald Trump ngả dần về độc tài
Libération nhận định, say
sưa với quyền hành không bị kiểm soát, càng thử vai độc tài, ông Trump càng
thích thú đẩy xa hơn các giới hạn. Tổng thống Mỹ thứ 47 thích ra những quyết định
khiến vai trò của mình nổi bật và không một người tiền nhiệm nào dám làm. Mới
đây Donald Trump cho ngưng hoạt động các đài VOA, RFA, RFE, từng là món ăn tinh
thần cho những người dân bị kẹt sau bức màn sắt thời chiến tranh lạnh.
Cuối
tháng Giêng, Nhà Trắng phổ biến danh sách 200 từ khóa, nếu trong một tài liệu
khoa học có những chữ này, nhà nghiên cứu có thể bị cắt ngân sách :
« phụ nữ », « hội nhập », « bình đẳng »,
« khí hậu » … Những ai nghiên cứu về các chủ đề trên có nguy cơ bị sa
thải. Đại sứ Nam Phi tại Washington chỉ có 72 giờ để ra đi, vì nước ông bị cho
là phân biệt đối xử với người da trắng. USAID bị đóng cửa, đại học Johns
Hopkins, vốn có vai trò quan trọng trong việc chống HIV và bệnh sốt rét, loan
báo sa thải 2.000 nhân viên…
Nhưng
phải nhìn nhận rằng nếu không có Trump, châu Âu luôn dùng dằng trong vấn đề tự
chủ chiến lược. Nhờ chính sách thô bạo của Washington, Liên Hiệp Châu Âu mới
dám quyết định. Ban đầu Pháp cô đơn, nay đã có Anh, Đức, Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, và
cả Canada, Úc, New Zealand. Tất cả các quốc gia đã tin tưởng Hoa Kỳ, nay không
còn trông cậy vào Donald Trump để cứu vãn Ukraina, mà phải lo tái vũ trang. Con
đường bắt đầu rộng mở với ông Emmanuel Macron, nhưng không có thời gian để mất.
Bóng
ma suy thoái đe dọa nước Mỹ
Trên
lãnh vực kinh tế, Le Figaro cảnh báo « Bóng ma suy
thoái lại sống dậy ở Hoa Kỳ ». Les Echos đánh giá « Chiến
tranh thương mại đã đè nặng lên kinh tế Mỹ », và « Tăng trưởng
của thế giới bị sụt giảm vì chính sách của Trump ». Các trụ cột kinh tế
Mỹ chao đảo vì cuộc thương chiến của Donald Trump. Tiêu thụ giảm sút, lòng tin
của doanh nghiệp nhanh chóng tan biến và chính quyền liên bang chuẩn bị tinh thần
cho việc thắt lưng buộc bụng lâu dài. Việc áp thuế, tạm ngưng rồi đánh thuế tiếp
khiến tình hình thêm bấp bênh. Một hỗn hợp độc hại cho tăng trưởng.
Goldman
Sachs hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của Mỹ từ 2,4 % cho năm nay xuống còn 1,7
%. Do không thấy mục tiêu rõ ràng của Nhà Trắng, khó thể đoán trước được tình
hình, từ hoạt động kinh tế tạm thời chậm lại đến suy thoái, sau một giai đoạn
trì trệ. Người Mỹ ngần ngại chi tiêu, cho rằng Donald Trump không có những biện
pháp đủ để chống lạm phát, và không chia sẻ với ông « tình yêu thuế
quan ». Sự xuống dốc của Wall Street những tuần qua càng khiến người tiêu
dùng e sợ.
Việc
giảm thuế như Donald Trump đã hứa không thể giảm sốc tác động của thuế quan, ít
nhất là trong năm nay, các chuỗi cung ứng bắt đầu chịu áp lực. Với việc đánh
thuế hải quan qua lại liên miên, doanh nghiệp không thể vạch ra kế hoạch lâu
dài, chỉ số sản xuất đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ đầu 2024. Những người lạc
quan nhất bám vào các vấn đề căn bản : các công ty nói chung ít nợ nần, lợi
nhuận nhiều, và nếu lạm phát chậm lại, kinh tế Mỹ có thể chịu đựng được thương
chiến vài tháng nữa. Tuy nhiên bóng ma suy thoái vẫn hiển hiện, ngân hàng
JPMorgan hồi đầu năm đánh giá nguy cơ này là 30 %, nay tăng lên 40 %.
Cục
Dự trữ Liên bang (FED) có thể bị Donald Trump gây sức ép để giảm lãi suất chỉ đạo.
Tuy nhiên đây là định chế độc lập, giám đốc không thể bị sa thải, nhiệm kỳ của
ông Jerome Powell đến tháng 6/2026 mới kết thúc. Chủ nhân Nhà Trắng có ba khả
năng : ra sắc lệnh, gợi lên lý do an ninh quốc gia, hoặc dùng đến vũ khí hạng
nặng là thông qua một luật hủy bỏ tính độc lập của FED. Les Echos ví
von, vào lúc nội chiến Liban ác liệt nhất, thống đốc ngân hàng trung ương nước
này đã phải cố thủ trong văn phòng, các bức tường chất đầy bao cát bảo vệ. Nhật
báo kinh tế cho rằng « Có lẽ đã đến lúc ông Powell phải mua bao
cát ».
====================================================
Điện
đàm Trump - Putin: Nga từ chối đề xuất ngừng bắn toàn diện 30 ngày với Ukraina
Trọng Thành|Thùy Dương|Minh
Anh - RFI
Đăng
ngày: 19/03/2025 - 11:14 - Sửa đổi ngày: 19/03/2025 - 13:28
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250319-%C4%91i%E1%BB%87n-%C4%91%C3%A0m-trump-putin-nga-t%E1%BB%AB-ch%E1%BB%91i-%C4%91%E1%BB%81-xu%E1%BA%A5t-ng%E1%BB%ABng-b%E1%BA%AFn-to%C3%A0n-di%E1%BB%87n-30-ng%C3%A0y-v%E1%BB%9Bi-ukraina
Cuộc
điện đàm rất được trông đợi hôm qua, 18/03/2025, giữa tổng thống Mỹ Donald
Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin không đạt được thỏa thuận « đình chiến
30 ngày » vô điều kiện, theo đề xuất của Mỹ và Ukraina. Tổng thống Nga chỉ chấp
nhận ngừng tấn công vào hạ tầng năng lượng của Ukraina trong 30 ngày. Tổng thống
Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết sẵn sàng có quyết định tương tự, nhưng yêu
cầu phía Mỹ cho biết « chi tiết » về những gì mà hai ông Trump và Putin đã thỏa
thuận.
HÌNH
:
Hình
ghép minh họa : Ngày 18/03/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump và Nga Vladimir
Putin điện đàm về hồ sơ Ukraina và quan hệ Washington-Matxcơva. © Gavriil
GRIGOROV, Drew ANGERER / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / POOL / AFP
Hãng
tin Pháp AFP dẫn lại thông báo của tổng thống Donald Trump trên mạng xã hội
Truth Social: « Chúng tôi đã thỏa thuận về việc ngừng tấn công vào các cơ sở
năng lượng và các cơ sở hạ tầng, trên tinh thần nỗ lực hướng đến một thỏa thuận
ngừng bắn toàn diện, với mục tiêu cuối cùng là chấm dứt cuộc chiến tranh thực sự
là kinh khủng này ». Theo một thông báo của Nhà Trắng, các quan chức
cao cấp Mỹ và Nga sẽ bắt đầu « ngay lập tức » các đàm phán về
đình chiến tại Biển Đen và hướng đến một thỏa thuận hòa bình bền vững chấm dứt
cuộc chiến do Nga phát động từ tháng 2/2022. Thông báo của Nhà Trắng không nói
rõ Ukraina có được mời tham gia đàm phán hay không.
Theo
Reuters, điện Kremlin cho biết tổng thống Putin đã truyền lệnh ngừng tấn công
các cơ sở năng lượng Ukraina đến quân đội Nga. Matxcơva hoan nghênh « cuộc
trao đổi chi tiết và thẳng thắn » giữa lãnh đạo hai nước, tuy nhiên nhấn
mạnh đến « các điểm chủ chốt » mà Nga cho rằng đang cản trở việc
xuống thang căng thẳng. Đối với Nga, chỉ có thể có ngừng bắn toàn diện 30 ngày,
nếu các đồng minh của Ukraina ngừng hoàn toàn trợ giúp vũ khí và tin tức tình
báo, và Kiev không được phép huy động thêm binh sĩ.
Matxcơva :
Dấu hiệu tích cực về bình thường hóa quan hệ Nga - Mỹ
Nhìn
từ điện Kremlin, cuộc điện đàm giữa hai nguyên thủ Vladimir Putin và Donald
Trump là một cuộc trao đổi « chi tiết và thẳng thắn ». Đối với nhiều
kênh truyền thông Nga, đây là khởi đầu cho việc bình thường hóa quan hệ giữa
Matxcơva và Washington, cũng như khởi đầu cho việc giải quyết xung đột Nga -
Ukraina.
Từ
Matxcơva, thông tín viên Jean-Didier Revoin cho biết chi tiết :
« Vẫn
còn nhiều việc phải làm, nhưng có thể nói chắc chắn rằng việc giải quyết xung đột
Ukraina và các vấn đề song phương giữa Matxcơva và Washington đã bắt đầu. Đó là
quan điểm của phó chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma, Alexei Chepa. Đối với
Anastasia Gafarova, phó giám đốc Trung tâm Thông tin Chính trị, điều quan trọng
nhất rút ra được từ cuộc điện đàm hôm qua giữa Vladimir Putin và Donald Trump,
đó là giờ đây đôi bên vẫn tiến hành được những cuộc đàm phán sâu như vậy về nhiều
nội dung, từ quan hệ song phương đến Trung Đông, hay hồ sơ Ukraina.
Về
phần Fyodor Loukianov, tổng biên tập tạp chí Russia in Global Affairs, ông đặt
ra câu hỏi bằng cách nào Washington có thể khiến Nga yên tâm về việc phi quân sự
hóa Ukraina. Loukianov nhấn mạnh thêm rằng đôi bên vẫn chưa thảo luận về một giải
pháp thực sự cho cuộc xung đột, cả về bản chất lẫn hình thức, nhưng xem thiện
chí tiếp tục thảo luận của các bên là một tín hiệu tích cực.
Những
cuộc đàm phán mà cách nay vài tháng, không ai có thể tưởng tượng là có thể có,
nay được mọi người nhất trí mô tả là mang tính xây dựng. Thế nhưng, một số nhà
quan sát lo ngại rằng cuộc điện đàm này rồi sẽ đột ngột thất bại ê chề ».
Ukraina
hoài nghi về đề xuất ngưng bắn một phần của Mỹ - Nga
Hôm
qua, 18/03/2025, vài giờ sau khi cuộc điện đàm giữa hai nguyên thủ Mỹ - Nga, tổng
thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết ông ủng hộ về mặt nguyên tắc lệnh hưu
chiến một phần.Hôm qua, trong một cuộc họp báo trực tuyến, tổ chức tại Phần
Lan, nơi ông đang công du, tổng thống Ukraina Zelensky cho biết Kiev « sẽ
ủng hộ các đề xuất » hưu chiến được hai tổng thống Mỹ-Nga thỏa thuận,
nhưng nhấn mạnh là « cần có một cuộc trao đổi với tổng thống Trump »
để « biết chi tiết về những gì Nga đã nhân nhượng với Mỹ và Mỹ đã nhân
nhượng với Nga ».
Tổng
thống Zelensky cũng khẳng định « mục tiêu tối hậu của Putin là làm suy
yếu tối đa Ukraina », « Nga không sẵn sàng chấm dứt cuộc chiến
này » và « sẽ còn tiếp tục đưa ra các yêu sách khác ».
Tổng thống Ukraina cảnh báo việc Mỹ - Nga thỏa thuận về Ukraina mà không có sự
tham gia của Kiev « sẽ không thể cho phép đạt được kết quả mong muốn ».
Từ
Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze tường thuật :
« Bất
chấp các thông báo từ Matxcơva và Washington, phía Ukraina không mấy gì chắc chắn
về việc Nga ngưng cuộc chiến chống Ukraina và chẳng cảm thấy nhẹ nhõm chút nào.
Tối
hôm qua, ông Volodymyr Zelensky nói rằng Ukraina ủng hộ lệnh hưu chiến một phần
này, nhưng nhấn mạnh ông hy vọng có thể thảo luận trực tiếp với phía Mỹ về các
mô thức, và rằng Ukraina sẽ đáp trả nếu nước này vẫn tiếp tục bị tấn công.
Đó
cũng chính là những gì đã diễn ra trong suốt đêm qua, bởi vì nhiều vùng của
Ukraina là mục tiêu tấn công của không quân Nga. Các cuộc không kích đã nhắm
trúng một bệnh viện tại thành phố Sumy. Tại Kiev, hệ thống phòng không đã bắn hạ
19 trong số 45 drone tự sát nhắm vào thủ đô.
Vào
lúc các cuộc đàm phán mới giữa Mỹ và Nga dự trù diễn ra vào ngày 23/03 ở
Djedda, Ả Rập Xê Út, phía Ukraina cho biết một số điều kiện mà Matxcơva tìm
cách áp đặt vẫn là không thể chấp nhận được: Giải giáp Ukraina, ngưng hỗ trợ
quân sự của Phương Tây cho Kiev,cũng như việc điện Kremlin xem thường các lằn
ranh đỏ của Ukraina, bao gồm cả việc tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của nước này. »
=================================================
Đồng
thuận với Trump về ngừng bắn, hay nghệ thuật nói « Không » của tổng thống Nga
Minh
Anh - RFI
Đăng
ngày: 19/03/2025 - 14:22 - Sửa đổi ngày: 19/03/2025 - 15:32
https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20250319-%C4%91%E1%BB%93ng-thu%E1%BA%ADn-v%E1%BB%9Bi-trump-v%E1%BB%81-ng%E1%BB%ABng-b%E1%BA%AFn-hay-ngh%E1%BB%87-thu%E1%BA%ADt-n%C3%B3i-kh%C3%B4ng-c%E1%BB%A7a-t%E1%BB%95ng-th%E1%BB%91ng-nga
Sau
gần ba giờ điện đàm, hôm qua, 18/03/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump đã có được
sự chấp nhận từ đồng nhiệm Nga Vladimir Putin về việc Nga và Ukraina tạm dừng
không kích vào các « cơ sở năng lượng và hạ tầng » trong 30 ngày. Một
sự nhượng bộ mà giới quan sát đánh giá là « quá ít ỏi » hay nói đúng
hơn, đó còn là « nghệ thuật nói Không » của ông Putin đối với đồng cấp
Donald Trump.
HÌNH
:
Tổng
thống Nga Vladimir Putin trong một sự kiện tại Matxcơva ngày 18/03/2025. AFP
- MAXIM SHEMETOV
Điều
trước tiên cần ghi nhận là cuộc điện đàm trực tiếp với đồng cấp Mỹ đang giúp
Nga tái khẳng định vị thế cường quốc mà nước này đã có trước khi Liên Xô sụp đổ.
Điều này thể hiện rõ qua việc Nga chỉ đàm phán song phương với Mỹ theo như yêu
cầu được đưa ra trong thông cáo.
Tổng
thống Nga trong cuộc trả lời phỏng vấn dành riêng cho truyền thông trong nước
cũng từng lưu ý rằng, mục tiêu của các cuộc đàm phán Mỹ - Nga hiện nay là tái lập
quan hệ song phương và nhất là khôi phục lại bầu không khí tin cậy giữa hai nước.
Theo
ông, việc châu Âu muốn được tham dự là một đòi hỏi « quá đáng ».
Điều đó cũng hàm nghĩa Châu Âu nên xem xét lại cách nhìn của mình về Nga, vốn
không phải là một cường quốc khu vực như cựu tổng thống Barack Obama từng tuyên
bố, mà chỉ là một đối tác thương mại, một nhà cung cấp dầu khí lớn cho khu vực.
Thứ
hai, kết quả cuộc trao đổi giữa Trump và Putin cho thấy Nga đang làm chủ cuộc
chơi. Chính quyền Trump, do ham muốn đạt được một thỏa thuận hòa bình nhanh
chóng, đối mặt với ông Putin, một nhà đàm phán hoàn hảo, đã không có một chiến
lược nào. Tổng thống Nga Putin đã hành động theo đúng tinh thần học thuyết
Grymyko, nghĩa là đòi hỏi tối đa, không nhượng bộ điều gì cả và thậm chí đưa ra
các yêu sách cao hơn để có thể mặc cả và đạt được những nhượng bộ bổ sung.
Đây
chính xác là những gì ông Putin đang làm khi đưa ra điều kiện cho một lệnh ngừng
bắn thực sự, đó là « phương Tây ngừng chi viện quân sự cho Ukraina và
Kiev ngừng huy động thêm quân ». Một đòi hỏi mà theo đánh giá của
chuyên gia quân sự Ulrich Bounat với đài RFI, đó là một sự « giải giáp »
toàn diện Ukraina.
Bóng
lại lăn về phía Washington!
Không
những thế, khi đưa ra điều kiện này, tổng thống Nga đặt đồng nhiệm Mỹ trong thế
bí. Nhà nghiên cứu Ulrich Bounat lưu ý điều kiện này không chỉ có thể làm
« suy yếu » Ukraina, mà còn có nguy cơ trở thành một « cái cớ »
để Nga tái khởi động cuộc xung đột, khi đổ lỗi cho châu Âu tiếp tục chi viện
quân sự cho Kiev.
Khi
tỏ ra nóng vội, Donald Trump dường như đã bỏ qua một phương châm chủ đạo, một
nguyên tắc bất thành văn trong các cuộc đàm phán : Sự thận trọng trước một
đối tác mà người ta phải luôn dè chừng, theo như lưu ý từ ông Gerard Araud, cựu
đại sứ Pháp tại Mỹ, trong bài xã luận trên Le Point.
Đương
nhiên, là một « cao thủ » đàm phán, ông Putin không thể công khai từ
chối đề nghị của đồng cấp Mỹ, một cử chỉ có nguy cơ dẫn đến việc Washington ban
hành các trừng phạt mới nhắm vào Nga, thậm chí là tăng cường hậu thuẫn quân sự
Mỹ cho Ukraina để gây áp lực.
Thế
nên, theo phân tích Nick Paton Walsh, trưởng ban Quốc tế đài CNN, sự đồng thuận
của ông Putin về một « lệnh ngừng bắn một phần » chỉ là một cách nói
« Không » với các đề xuất của Washington. Việc ông Putin yêu cầu dừng
mọi hoạt động viện trợ và chia sẻ thông tin tình báo như là một phần của thỏa
thuận cũng như là việc thành lập các « nhóm làm việc » về Ukraina và
quan hệ Mỹ - Nga chỉ là cách nói tránh của ngành ngoại giao Nga.
Tóm
lại, theo như tựa đề bài viết phân tích trên kênh truyền thông CNA của
Singapore, « Putin đã lật tẩy bài của Trump » ! Gió đổi chiều,
« quả bóng giờ lại lăn về phía Washington » !