January 21, 2022
https://vnhacker.blogspot.com/2022/01/viet-nam-va-5g.html
Nhân dịp nhà báo Huy Đức bàn về Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và công
nghệ 5G,
tôi muốn cung cấp một số thông tin để rộng đường dư
luận. Tôi đã gửi bài này cho nhà báo Huy Đức và ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu, người đã
từng chất
vấn Bộ trưởng Hùng về 5G.
3GPP là tổ chức chịu trách nhiệm nghiên cứu phát triển công nghệ viễn
thông cho cả thế giới. 3G, 4G, 5G cũng từ đây mà ra. Dữ liệu từ
3GPP cho thấy đóng góp của Việt Nam cho quá trình nghiên cứu phát triển 5G
là con số không tròn trĩnh.
754
công ty thành viên của 3GPP từ 45 quốc gia bắt
đầu xây dựng chuẩn 5G từ cuối năm 2016. Các tập đoàn hàng đầu như Huawei,
Qualcomm, Ericsson, Nokia, v.v. đã chi hàng tỉ USD đầu tư nghiên cứu. Họ cạnh
tranh với nhau bằng những đóng góp kỹ thuật gọi là TDoc. 3GPP công bố đầy đủ
ai đóng góp cái gì.
Tôi không tìm thấy đóng góp nào của Việt Nam.
Cũng đúng thôi, muốn đóng góp phải là thành viên chính thức, nhưng tôi không thấy
có tổ chức hay doanh nghiệp Việt Nam nào là thành viên của 3GPP. Trong các thống
kê về bằng phát minh công nghệ 5G, tôi cũng không thấy công ty, tổ chức nào đến
từ Việt Nam.
Ở Việt Nam người ta hay dùng từ "làm chủ
công nghệ". Tôi hiểu làm chủ là có đủ sức ảnh hưởng để thay đổi công nghệ
phát triển theo ý đồ của mình. Đó là lý do các hãng tập trung đóng góp qua
TDoc, vì đây là cách họ tạo ảnh hưởng để điều chỉnh công nghệ theo hướng có lợi
cho họ nhất.
Vì không có đóng góp vào công nghệ lõi 5G, Việt
Nam hoàn toàn không có khả năng này, tức là thế giới làm ra sao mình sẽ xài vậy,
có thể sẽ thay đổi chút xíu cho đúng với "định hướng xã hội chủ nghĩa",
nhưng hoàn toàn không có quyền quyết định gì đối với sự phát triển của công nghệ
lõi.
Ngoài 3GPP, còn có một tổ chức liên quan đến
5G là O-RAN Alliance. Viettel,
VinSmart (đã giải thể), Mobifone và VNPT là thành viên của tổ chức này. O-RAN
Alliance được thành lập năm 2018 để tạo ra một thiết
kế mở cho RAN (Radio Access Network).
Trong kiến trúc mạng di động, RAN là phần quan
trọng, kết nối thiết bị của người dùng vào mạng lưới của nhà mạng. RAN bao gồm
rất nhiều phần cứng, phần mềm phức tạp. Trước đây, muốn xây dựng RAN nhà mạng
phải mua giải pháp trọn gói của Nokia, Ericsson hay Huawei. Thiết bị của hãng
này không chạy được với hãng kia, khiến các nhà mạng hoàn toàn phụ thuộc vào
các công ty cung cấp giải pháp.
O-RAN Alliance đặt mục tiêu thay đổi tình trạng
này bằng cách tạo ra tiêu chuẩn mở, giao diện mở, phần mềm, phần cứng mở. Các
nhà mạng sẽ có nhiều lựa chọn hơn, từ đó giảm lệ thuộc và chi phí vận hành đầu
tư. Do đó việc các nhà mạng Việt Nam tham gia O-RAN Alliance là một chiến lược
đúng, nhất là trong bối cảnh giải pháp của Huawei tuy rẻ nhưng đem lại nhiều lo
ngại về an ninh.
Nhưng tham gia O-RAN không có nghĩa Việt Nam dẫn
đầu thế giới về 5G. Ngoài Việt Nam, O-RAN Alliance đã có hơn 200 thành
viên. Trong các báo cáo và tiêu chuẩn đã công bố của
O-RAN, tôi không tìm thấy tên người Việt hay công ty Việt trong danh sách tác
giả. Việt Nam cũng không có đại diện trong Board of Directors của O-RAN.
Tức là nhiều khả năng, cũng như 3GPP, Việt Nam
chỉ dùng lại những gì O-RAN Alliance cung cấp sẵn, có rất ít hoặc không có ảnh
hưởng gì đến những tiêu chuẩn công nghệ do tổ chức này tạo ra. Tôi hi vọng tôi
sai và có ai đó sẽ chỉ ra đóng góp lớn của Việt Nam.
Trong số các nhà mạng Việt Nam, Viettel có nhiều
tuyên bố nhất về 5G. Tháng 1/2020, Viettel
trình diễn cuộc gọi 5G "Make in Vietnam" đầu tiên, tuyên bố
chỉ sau sáu tháng nghiên cứu đã sản xuất thành công thiết bị 5G, trở thành
công ty thứ sáu trên thế giới có khả năng này, ngang hàng với những Nokia,
Ericsson, Huawei, Samsung, ZTE. Báo chí nước nhà hoan hỉ loan tin Việt Nam đã
trở thành cường
quốc đứng thứ năm thế giới về 5G, trong khi chuyên gia bày tỏ nghi ngờ.
Viettel nói họ đã chế tạo thành công trạm thu phát
sóng 5G gNodeB. Tôi không biết họ đã làm gì, tôi chỉ biết là ai cũng có thể tự "sản xuất"
gNodeB, sử dụng phần mềm mã nguồn mở và phần cứng mua ở chợ. Bạn hoàn toàn có thể trình diễn cuộc gọi 5G như Viettel đã làm và trở
thành quốc gia thứ sáu sản xuất thành công thiết bị 5G.
Thành viên sáng lập của O-RAN Alliances là năm
nhà mạng viễn thông thuộc hàng lớn nhất thế giới: AT&T của Mỹ, China
Mobile của Trung Quốc, Deutsche Telekom của Đức, NTT
DOCOMO của Nhật và Orange của Pháp. Câu hỏi tự nhiên là sao họ không
sản xuất thiết bị như Viettel? Phải chăng Viettel quá siêu, làm được những điều
thần kỳ mà các tập đoàn này không thể làm?
Nói vậy không có nghĩa Viettel không có đầu tư
nghiên cứu gì. Trong một báo cáo nhan đề "Xu
hướng 5G Open-RAN @ Thiết bị mạng 5G MAKE-IN-VIETNAM" ghi ngày
18/11/2020, Viettel cho biết họ đã bắt đầu nghiên cứu gNodeB từ đầu năm 2018. Họ
không ghi phiên bản trình diễn vào tháng 1/2020 sử dụng giải pháp gì, kế hoạch
đến tháng 6/2021 sẽ dùng O-RAN.
Bộ giao thức 5G bao gồm 3
lớp. Trong một
trình diễn vào tháng 1/2021 ở Mobile World Congress Thượng Hải,
Viettel cho biết họ tự chế tạo phần mềm cho lớp 2, lớp 3 chạy trên Linux x86 và
phần cứng cho lớp 1 theo chuẩn của O-RAN.
Rất
khó để biết chính xác Viettel làm được gì. Như tôi đã nói ở trên,
có nhiều phần mềm mã nguồn mở cho 5G, ai cũng có thể tải về xài. Về phần
cứng, cũng
có nhiều nhà cung cấp. Muốn đạt tốc độ cao, 5G cần công nghệ thiết kế và sản xuất chip mà Việt Nam
hoàn toàn không có. Demo của Viettel ở Thượng Hải chỉ đạt tốc độ
download 572Mbps, bằng 1/8 so với trình diễn sử dụng thiết bị của Ericsson.
Cuối cùng, có một nhập nhằng trong câu chuyện
thương mại hóa 5G. Việt Nam có thể thương mại hóa 5G sử dụng thiết bị nước
ngoài. Ngoài Ericsson, Viettel cũng đang thử nghiệm ở Đà Nẵng với Samsung.
Cái này dễ làm, vì chỉ cần bỏ tiền ra mua. Câu hỏi là có nên làm 5G ngay bây giờ
không? Tôi sẽ quay lại vấn đề này vào một dịp khác.
Còn câu chuyện mà Viettel nói là thương mại
hóa bằng thiết bị do họ tự nghiên cứu sản xuất. Nếu họ làm được thì cũng đáng mừng,
nhưng ngay cả như vậy cũng không cho thấy Việt Nam thuộc nhóm quốc gia dẫn đầu
thế giới về 5G, một công nghệ chúng ta không có đóng góp gì.
Không tìm thấy đóng góp của Việt Nam. Bà con
có thể tự tìm ở đây.
Đóng góp của Huawei.
Thống kê bằng phát minh liên quan đến 5G đến
tháng 11/2021 của IPLytics, dựa vào dữ liệu của ETSI.
No comments:
Post a Comment