21/01/2022
https://baotiengdan.com/2022/01/21/nghi-ve-giai-vin-future/
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2022/01/1-22-768x574.png
Thủ tướng Phạm Minh
Chính phát biểu tại buổi lễ trao giải thưởng Vin Future hôm 20-1-2022. Ảnh trên
mạng
Hôm nay, giải thưởng Vin Future đã được chính
thức trao nhận cho những người đạt giải. Tính về giá trị tiền bạc, đây là một
trong những giải thưởng hàng năm có nhiều tiền nhất. Tổng giá trị lên tới khoảng
4,5 triệu đô la Mỹ, trong đó giải thưởng chính lên đến 3 triệu đô la Mỹ, còn ba
giải đặc biệt khác chia nhau mỗi giải 500 ngàn đô la Mỹ. Trong khi đó, giải
Nobel năm vừa rồi chỉ ở mức 10 triệu Krona, tương đương 1,1 triệu đô la Mỹ.
Nhưng tiền thưởng nhiều không có nghĩa là cái giải
nó danh giá. Một giải thưởng danh giá nó cần ít nhất là 5 yếu tố.
Thứ nhất là tổ chức
đứng sau giải đó. Sở dĩ giải Nobel đem lại
sự vinh dự của người nhận giải vì phía sau nó là Viện Hàn lâm Khoa học của Thuỵ
Điển, tổ chức gồm những nhà khoa học hàng đầu của châu Âu và thế giới, và phía
sau nó nữa là chính phủ Thuỵ Điển và Hoàng gia Thuỵ Điển.
Thứ hai là cá nhân
của người đứng ra sáng lập giải đó. Người sáng lập giải Nobel
là Alfred Nobel, một người nói được 6 thứ tiếng, một nhà khoa học, một nhà sáng
chế với 355 bằng sáng chế đã đăng ký, một doanh nhân thành công, và một nhà từ
thiện. Ông giàu có nhờ thương mại hoá thành công các sáng chế của mình mà một
trong số đó là thuốc nổ dynamite, một chất được dùng trong khai mỏ, phát triển
hạ tầng giao thông, và cả trong vũ khí.
Thứ ba là đất nước
nơi giải đó khởi phát. Một giải thưởng danh giá
nó phải gắn liền với một đất nước văn minh. Văn minh bao gồm nhiều khía cạnh. Đầu
tiên, nó phải là một nước phát triển về khoa học công nghệ nếu là một giải về
công nghệ, hoặc nó phải là một nước giàu có về văn hoá nếu nó là một giải về
văn hoá. Và trên hết nó phải là một nước văn minh trong cách đối xử giữa người
và người. Đó là lý do mà giải thưởng được trao ở một nước có truyền thống dân
chủ, xiển dương hoà bình, nó sẽ có giá trị khác so với một giải thưởng tương tự
được phát ở một nước độc tài, độc đoán. Thuỵ Điển từ rất lâu đã được xem như là
một nước trung tâm của khối Bắc Âu nơi mà các giá trị về dân chủ, tự do, và hoà
bình được xiển dương. Giải Nobel đi kèm với nó là một thông điệp vì hoà bình và
thịnh vượng của nhân loại. Người nhận giải tự hào vì được ghi nhận có công đóng
góp vào sự phát triển của nhân loại, và sự ghi nhận đó được công khai bởi những
người thuộc giới tinh hoa đương đại.
Thứ tư là quy
trình trao giải và số tiền thưởng. Từ rất lâu, giá trị của
giải Nobel dao động trong khoảng 1 triệu đô và được uỷ ban trao giải điều chỉnh
hàng năm. So với các giải khác, đây là một số tiền thưởng rất lớn. Nhưng quan
trọng hơn là cách mà người ta chọn ra người để nhận giải: đó phải là những người
được đề cử bởi những nhân vật ưu tú nhất, thuộc tầng lớp tinh hoa trong xã hội
của các nước khác nhau trên thế giới, mà chủ yếu ở phương Tây. Một khi được đề
cử và được chọn trao giải, đó là một sự công nhận rằng người nhận giải là những
người ít ỏi thuộc nhóm tinh hoa của nhân loại. Họ sẽ được mời ăn tối với hoàng
gia Thuỵ Điển và những người thuộc giới quyền quý của phương Tây hàng năm. Món
tiền quan trọng, nhưng vị trí xã hội và cái danh nó còn lớn hơn. Chính vì cái
danh nó lớn như vậy cho nên khi bị bệnh, Leo Max Lederman đã bán cái mề đai
Nobel bằng vàng được tới 765 ngàn đô trong khi lượng vàng của cái mề đai nặng
175 gram chỉ có giá chưa tới một ngàn đô la Mỹ.
Và cuối cùng
là thời gian. Một giải thưởng uy tín
nó cần có thời gian để nuôi dưỡng và chứng tỏ sự nghiêm túc của nó.
***
Nhìn lại cả 5 yếu tố trên để thấy cái giải thưởng Vin Future thực ra không rơi vào một tiêu
chí nào cả,
ngoại trừ số tiền thưởng.
Thứ nhất, tổ chức đứng sau giải
đó là một nhóm các nhà khoa học được nhóm của ông Phạm Nhật Vượng mời. Những
nhà khoa học này có một vị trí trong giới nghiên cứu của họ. Nhưng họ chưa đủ để
tạo nên một uy danh cho một tổ chức danh tiếng.
Thứ hai, cá nhân người đứng sau
sáng lập ra giải Vin Future là ông Phạm Nhật Vượng. So với những tiêu chuẩn của
giới tinh hoa phương Tây, ông Vượng hoàn toàn không có, nếu không muốn nói là
ngược lại. Sự giàu có của ông Vượng trong mắt nhiều người là do có được từ sự
thông đồng với giới quan chức nhằm chiếm lấy những khu đất đắc địa. Không thấy
ông có một phát minh nào, cũng như là những đóng góp nào làm nên sự tiến bộ của
nhân loại trước khi ông sáng lập ra giải Vin Future này.
Thứ ba, chẳng
có gì hãnh diện khi người ta nhận một giải thưởng xuất phát từ một nước cộng sản,
độc đoán, nếu số tiền của nó không lớn. Người ta đến nhận tiền hơn là nhận giải.
Và họ càng cảm thấy ái ngại hơn khi nhận phần thưởng từ một ông thủ tướng của một
chính phủ tàn bạo và tham nhũng — một chính phủ mà liên tục bỏ tù những ai mà
mình không thích lấy cớ là xâm hại an ninh; một chính phủ sẵn sàng cướp đất của
dân nghèo để trao cho những đại gia và sẵn sàng bắn bỏ nếu chống; một chính phủ
thất bại trong chống dịch và cấu kết với đại gia nhằm móc túi ngân sách quốc
gia; và quan trọng nhất là một chính phủ duy trì quyền lực bằng bạo lực và khủng
bố chứ chẳng phải là một chính phủ do dân bầu một cách chính danh và trong hoà
bình.
Thứ tư, nếu người nhận giải được
mời đi dạ tiệc hàng năm chẳng hạn thì ai sẽ là người chiêu đãi? Phạm Nhật Vượng
hay Phạm Minh Chính? Như đã nói ở trên, những người nhận giải Nobel được chiêu
đãi bởi Hoàng gia Thuỵ Điển họ thấy vinh dự vì họ được “thăng hạng” hay “công
nhận” vào tầng lớp tinh hoa của thế giới. Điều này không có ở Vin Future nếu
không muốn nói là ngược lại.
Và cuối cùng, đây
là một giải mới. Còn rất lâu mới có thể tạo nên một uy tín.
No comments:
Post a Comment