Lính Nga đào ngũ: Cái
giá phải trả khi chạy trốn cuộc chiến của Putin
Nina Nazarova
BBC
News Tiếng Nga
19
tháng 11 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c8dmlzm5jy6o
Theo
cuộc điều tra của BBC News Tiếng Nga, các tòa án ở Nga đã ghi nhận số lượng kỷ
lục các vụ việc binh sĩ bỏ trốn khỏi đơn vị hoặc không trở về nhà khi nghỉ
phép. Nhiều người đào ngũ đã đi lánh nạn cùng người thân, những người cũng phải
đối mặt với nguy cơ bị truy tố.
Vào
sáng ngày 23/3/2023, tại một ngôi làng ở vùng Stavropol, miền nam nước Nga, một
thanh niên tên là Dmitry Seliginenko đã chở bạn gái bằng xe máy đi trả tiền hóa
đơn tại các văn phòng chính quyền địa phương.
Sáu
tháng trước, anh ta đã được triệu tập để tham gia chiến đấu ở Ukraine, theo lệnh
tổng động viên của Tổng thống Nga Vladimir Putin, và đến tháng 3/2023, anh ta
đáng lẽ phải trở lại tiền tuyến.
Nhưng
Seliginenko đã không quay lại đơn vị sau 10 ngày nghỉ phép vì lý do sức khỏe và
lúc bấy giờ đã có tên trong danh sách truy nã của Nga.
Khi
đi qua ngôi làng, Seliginenko đã bị bạn học cũ Andrei Sovershennov, người đã
gia nhập lực lượng cảnh sát sau khi tốt nghiệp, phát hiện ra.
Sovershennov
đã báo cho cảnh sát quân sự, và ngay sau đó, ba người đàn ông đã tìm cách bắt
giữ Seliginenko khi anh ta đang chờ bạn gái.
Seliginenko
sau đó đã liên lạc được với mẹ và cha dượng của mình, những người đã lái xe đến
ngôi làng để can thiệp. Có hai lời kể khác nhau về những gì đã xảy ra tiếp
theo.
Theo
phiên bản chính thức của cảnh sát, cha dượng của Seliginenko là Aleksandr
Grachov đã giật còng tay của Sovershennov và hét lên: "Hãy bắt tôi thay
cho nó." Sau đó, ông được cho là đã xô ngã Sovershennov và đánh anh ta.
Theo
phiên bản của gia đình, chính cha dượng Aleksandr Grachov là người bị xô ngã và
bị đánh sau khi yêu cầu xem lệnh bắt giữ con riêng của vợ.
Cả
hai người đàn ông đều phải nhập viện và sau đó ông Grachov bị buộc tội tấn công
một cảnh sát.
Trong
khi đó, Seliginenko đã nhảy lên xe của cha mẹ mình và phóng khỏi hiện trường.
·
Chiến tranh Ukraine:
Tù nhân Nga phải chiến đấu 'tới hết chiến tranh'
6 tháng 2 năm 2024
·
1.000 ngày Nga xâm lược
Ukraine: Dư luận Việt Nam phân hóa như thế nào về Putin và Nga?
19 tháng 11 năm 2024
·
Nga bị cáo buộc ép
nhà vô địch Olympic: đi lính hoặc hầu tòa!3
0 tháng 10 năm 2024
Vụ
việc đã tạo ra một cuộc tranh luận gay gắt trên một nhóm trò chuyện trên mạng
xã hội do dân làng lập ra.
Gia
đình Seliginenko cho rằng con trai họ lẽ ra không phải nhập ngũ. Họ nói rằng
anh ta không được kiểm tra y tế đầy đủ để xem có đủ điều kiện phục vụ trong
quân ngũ hay không và anh ta đã được đưa ra tuyến đầu mặc dù có kết quả xét
nghiệm dương tính với vi rút corona.
Đến
tháng 1/2023, Seliginenko bị chứng tê cóng do trời lạnh và được nghỉ phép để hồi
phục. Hai ngày sau khi về nhà, anh ta đã phẫu thuật dạ dày. Gia đình lập luận rằng
Dmitry Seliginenko rõ ràng không đủ sức khỏe để tham gia quân đội và lẽ ra nên
được một ủy ban y tế quân đội đánh giá.
Không
phải ai trong nhóm trò chuyện của dân làng cũng thông cảm với lập luận của họ
và để đáp lại, gia đình đã đăng lời kêu gọi xúc động này tới những người hàng
xóm của họ.
“Các
bạn đang sống thoải mái trong ngôi làng của chúng ta, nhưng ai trong số các bạn
sẽ đi cùng chúng tôi đến bệnh viện ở Pyatigorsk, Budyonnovsk hay Rostov để xem
có bao nhiêu thương binh đang nằm ở đó?… Trước khi phán xét người khác, hãy đặt
mình vào vị trí của người mẹ và đứa con trai đã phải chịu quá nhiều đau khổ…
Các bạn có chồng và con trai bên cạnh; các bạn nên cầu nguyện rằng điều tương tự
sẽ không xảy ra với mình!”
Vào
tháng 3/2024, người cha dượng Aleksandr Grachov đã bị kết tội hành hung và bị
phạt 150.000 rúp (hơn 38 triệu đồng).
Dmitry
Seliginenko vẫn chưa trở về đơn vị quân đội của mình và hiện không rõ tung
tích.
Không
ai trong số những người liên quan đến vụ việc muốn trả lời phỏng vấn của BBC.
VIDEO
:
Hơn
70.000 lính Nga tử trận ở Ukraine
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c8dmlzm5jy6o
‘Tất
cả đàn ông đã bị bắt đi’
Cách
ngôi làng ở vùng Stavropol hàng trăm cây số, hai vụ việc khác đã được đưa ra
trước thẩm phán tại một tòa án ở Buryatia, một nước cộng hòa ở phía bên kia của
nước Nga.
Ngồi
ở ghế bị cáo là một người lính, Vitaly Petrov, người đã đào ngũ khỏi đơn vị của
mình, và mẹ vợ của anh ta, bà Lidia Tsaregorodtseva, người đã cố gắng ngăn cản
cảnh sát địa phương bắt giữ con rể.
BBC
đã ghép nối những gì đã xảy ra từ các tài liệu của tòa án và từ lời khai của những
người quen thuộc với vụ việc, những người mà chúng tôi không nêu tên vì lý do
an ninh.
Vitaly
Petrov, 33 tuổi, là cha của hai đứa con đến từ ngôi làng Sharalday, đã được gọi
đi chiến đấu ở Ukraine vào năm 2022.
Làng
Sharalday là một trong những khu vực nghèo nhất của Nga. Vào mùa thu năm 2022,
khu vực này là một trong những nơi có tỷ lệ huy động nhập ngũ cao nhất cả nước
và cũng là một trong những nơi tỷ lệ thương vong cao nhất, theo nghiên cứu của
BBC và cơ quan báo chí độc lập Mediazona của Nga.
Tháng
6/2023, Petrov đã trốn khỏi một bệnh viện quân y nơi anh ta được đưa đến sau
khi đã vắng mặt không phép ở đơn vị và bị ép phải trở lại vào đầu năm.
Mẹ
vợ Petrov nói rằng anh ta không đủ sức khỏe để phục vụ và bị đau đầu, đồng thời
khai trước tòa rằng anh ta đã phải chịu bạo lực và tống tiền trong đơn vị quân
đội.
Các
công tố viên quân sự cho biết Petrov chẳng qua là đang tìm cách tránh bị đưa trở
lại tiền tuyến.
Trong
suốt mùa hè và mùa thu năm 2023, Petrov đã trốn tại nhà mẹ vợ. Phần lớn thời
gian trong ngày, anh ta ở trong khu rừng gần đó, tìm kiếm hạt thông, nấm và quả
mọng, thỉnh thoảng về nhà vào ban đêm để ngủ.
Grigory
Sverdlin, một nhà hoạt động của tổ chức phi chính phủ có tên Run to the Forest
(Chạy vào rừng) giúp những người lính đào ngũ chạy trốn khỏi Nga, ước tính rằng
khoảng 30% những người đào ngũ vẫn ở lại Nga trong khi số còn lại đã ra nước
ngoài.
Theo
Mediazona, có hơn 13.000 vụ việc được đưa ra tòa án Nga liên quan đến tội danh
đào ngũ và rời khỏi đơn vị mà không phép.
Vào
tháng 12/2023, cảnh sát có vũ trang đã xuất hiện tại nhà vào ban đêm để bắt
Petrov.
Những
gì xảy ra tiếp theo một lần nữa có nhiều phiên bản khác nhau.
Bà
Tsaregorodtseva cho biết cảnh sát đã phá cửa và xông vào nhà, đẩy bà và hai đứa
cháu gái nhỏ đang hoảng sợ sang một bên, rồi bắt đầu lục soát và dùng rìu để
phá sàn nhà.
Bà
cũng cho biết cảnh sát đã không cho bà xem giấy tờ hoặc lệnh khám xét - một cáo
buộc mà cảnh sát phủ nhận, theo các tài liệu của tòa án. Họ cũng cho biết họ đã
không lục soát nơi ở hoặc di chuyển bất cứ đồ vật gì.
Cả
lời kể của gia đình và cảnh sát đều cho biết Petrov đã bước ra từ nơi ẩn náu của
mình trong tầng hầm, và các con gái của anh ta đã chạy đến ôm lấy cha mình.
Trong
các tài liệu của tòa án, cả phía gia đình Petrov và cảnh sát đều cáo buộc lẫn
nhau về hành vi bạo lực trong lúc xảy ra xô xát khi các sĩ quan cảnh sát cố gắng
bắt giữ anh ta.
Petrov
đã bị lôi ra khỏi nhà và, theo lời kể của các con gái nhỏ của anh ta, đã bị cảnh
sát đánh bằng súng điện. Điều tra viên chính trong vụ án đã được đưa đến bệnh
viện do bị bỏng nước sôi trong cuộc giằng co.
Cả
Petrov và mẹ vợ Tsaregorodtseva đều bị truy tố. Petrov bị kết án sáu năm tù vì
rời khỏi đơn vị mà không có sự cho phép. Mẹ vợ của anh ta bị kết án hai năm tù
và phải bồi thường 100.000 rúp cho cảnh sát bị thương trong vụ ẩu đả.
Một
nguồn tin quen thuộc với vụ án nói với BBC rằng vợ của Vitaly Petrov cảm thấy
nhẹ nhõm khi chồng cô vào tù chứ không phải trở lại chiến trường.
Nguồn
tin của BBC cũng cho biết chiến tranh đã gây tổn thất lớn cho những người sống ở
vùng nông thôn.
“Tất
cả đàn ông đã bị bắt đi khỏi các làng, không còn ai để làm những công việc nặng
nhọc, chăm sóc động vật và chuẩn bị cho mùa đông. Một đứa trẻ bị ốm, đứa còn lại
thì sợ chết khiếp. Nếu bạn cho phép tôi nói thật lòng, ở những ngôi làng chỉ
còn phụ nữ vật lộn trong gió.”
Nguồn
tin cho biết nhiều người đàn ông địa phương cảm thấy họ đang ở trong "một
tình huống không thể giải quyết được" - bị đưa ra chiến trường dù họ có muốn
hay không, trong khi gia đình họ phải vật lộn tự xoay xở ở nhà.
Bảy
năm tù vì đào ngũ
Một
trường hợp khác mà BBC ghi nhận liên quan đến một người lính bị kết án.
Vào
tháng 1/2023, Roman Yevdokimov, đến từ một ngôi làng ở biên giới Nga-Mông Cổ,
đã bị kết án bảy năm tù vì đào ngũ.
Người
đàn ông 34 tuổi này, từng có hai tiền án trộm cắp, đã được triệu tập đi nghĩa vụ
quân sự vào tháng 10/2022 như một phần trong chiến dịch tổng động viên toàn quốc
của Tổng thống Putin.
Yevdokimov
chỉ ở trong quân đội một tháng trước khi rời khỏi đơn vị không phép và trở về
nhà. Yevdokimov dành thời gian ẩn nấp trong rừng, và các thành viên gia đình đã
giấu anh ta trong tầng hầm nhà mẹ vợ, cho đến khi chính quyền quân sự cuối cùng
bắt được và đưa anh ta vào tù.
Nhưng
với tư cách là một tội phạm bị kết án, anh ta được trao cơ hội đi chiến đấu ở
Ukraine, thay vì chấp hành án tù. Yevdokimov đã sống sót sau sáu tháng làm lính
xung kích và theo các quy tắc vào thời điểm đó - sau này đã thay đổi - anh ta
đã được trả tự do và trở về nhà vào tháng 4/2024.
Gia
đình Yevdokimov cho biết sáu tháng ở tiền tuyến đã khiến anh ta bị chấn thương
tâm lý và không thể quay lại cuộc sống bình thường trước đây. Hiện anh ta dành
phần lớn thời gian trong khu rừng, nơi anh ta từng trốn tránh cảnh sát quân sự.
Là
một lính xung kích được chiêu mộ từ nhà tù vào năm 2023, Yevdokimov đã được ân
xá chính thức xóa bỏ bản án tù bảy năm vì tội đào ngũ, nhưng không có giấy tờ
nào chứng minh anh ta đã chiến đấu trong quân đội và bị thương khi làm nhiệm vụ.
Nhiều
cựu binh được chiêu mộ từ nhà tù hiện đang tìm cách kiện Bộ Quốc phòng Nga ra
tòa đòi công nhận tư cách binh sĩ của họ.
Nhưng
đối với Yevdokimov, hành trình kéo dài bốn giờ đến văn phòng tuyển quân gần nhất
để tìm cách giải quyết vấn đề là quá sức nên anh ta không nghĩ đến.
“Khi
tôi đến gặp em trai mình, nó đã uống vài ly và nói: ‘Có lẽ em nên đăng ký và trở
thành lính hợp đồng?’” chị gái của Yevdokimov nói với BBC.
“Tôi
sẽ không để em ấy đi, và nó sợ phải rời xa tôi, vì em tôi biết tôi lo lắng cho
nó nhiều như thế nào. Nhưng nó muốn quay lại với những người đồng đội của mình ở
đó, vì một số người trong số họ đang chết dần và em tôi lo lắng cho họ. Nó đang
đau khổ vì những gì đã trải qua ở đó."
Những
trường hợp như vậy chỉ là một phần nhỏ trong số những vụ án hiện đang được đưa
ra tòa.
Hồ
sơ chính thức cho thấy vào năm 2024, khoảng 800 binh sĩ bị kết án mỗi tháng vì
rời khỏi đơn vị mà không có phép, không thực hiện mệnh lệnh hoặc đào ngũ khỏi
đơn vị. Theo Mediazona, con số này gấp đôi so với năm trước và gấp hơn 10 lần số
vụ kết án trước chiến tranh.
Không
có thống kê chính thức nào về số lượng thành viên các gia đình bị kết án vì
giúp đỡ những người lính đào ngũ.
-----------------------
Tường thuật
bổ sung: Olga Ivshina
Biên tập:
Olga Shamina
Hình minh
họa: BBC Russian Visual Journalism Team
----------------
Tin
liên quan
·
Ukraine và Nga điều
tra vụ “lính Nga giết cả gia đình 9 người ở Volnovakha”
31
tháng 10 năm 2023
·
Lính Triều Tiên tham
chiến cùng quân Nga tại Ukraine?
17
tháng 10 năm 2024
·
Hơn 50.000 lính Nga
thiệt mạng trong ‘cối xay thịt’
18
tháng 4 năm 2024
No comments:
Post a Comment