THẾ GIỚI HÔM NAY : 08/05/2024 (The Economist)

 

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 08/05/2024

The Economist 

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

08/05/2024

https://nghiencuuquocte.org/2024/05/08/the-gioi-hom-nay-08-05-2024/

 

Quân đội Israel cho biết họ đã giành quyền kiểm soát cửa khẩu Rafah ở biên giới giữa Gaza và Ai Cập. Chiến dịch này có thể sẽ mở ra cuộc tấn công trên bộ vào thành phố Rafah, nơi có khoảng 1 triệu người Palestine đang trú ẩn. Israel trước đó đã ra lệnh cho hơn 100.000 thường dân rời Rafah và đi đến một “khu vực nhân đạo” gần bờ biển Gaza. Các cuộc đàm phán ngừng bắn đang được nối lại sau khi thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu cho biết thỏa thuận mà Hamas đã chấp nhận “không đáp ứng được các yêu cầu cốt lõi của Israel.”

 

Stormy Daniels ra hầu tòa trong phiên tòa xét xử hình sự Donald Trump ở Manhattan. Từng là một ngôi sao phim khiêu dâm, cô kể lại rằng đã ngủ với ông Trump tại một giải đấu golf dành cho người nổi tiếng vào năm 2006. Sau đó, ông Trump tiếp tục gọi điện cho cô và đưa ra viễn cảnh về một suất tham gia chương trình truyền hình “The Apprentice” của ông. Năm 2016, cô dùng câu chuyện này để đòi tiền bịt miệng từ Michael Cohen, cựu luật sư của ông Trump.

 

TikTok và ByteDance đã kiện chính phủ Mỹ về luật yêu cầu ứng dụng này phải bán cho chủ sở hữu khác không đến từ Trung Quốc trong vòng 12 tháng. Tháng trước, tổng thống Joe Biden đã phê chuẩn luật này nhằm mục đích trấn áp “các ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm soát.” TikTok lập luận rằng lệnh cấm sẽ vi phạm quyền tự do ngôn luận của 170 triệu người dùng Mỹ.

 

Cơ quan an ninh Ukraine đã bắt giữ hai thành viên của đơn vị phụ trách an ninh cho các quan chức cấp cao vì tham gia vào âm mưu ám sát tổng thống Volodymyr Zelenksy và các thành viên chính phủ. Hai sĩ quan này được cho là đã được Nga tuyển chọn. Vasyl Malyuk, người đứng đầu cơ quan an ninh Ukraine, cho biết âm mưu này là lời nhắc nhở rằng kẻ thù “không thể bị đánh giá thấp.”

 

Tập Cận Bình đã đăng một bức thư trên một tờ báo của Serbia lên án vụ NATO đánh bom đại sứ quán Trung Quốc ở Belgrade năm 1999. Nhà lãnh đạo Trung Quốc viết rằng vụ đánh bom mà NATO cho là một tai nạn đã tạo ra mối liên kết giữa Trung Quốc và Serbia “được rèn giũa bằng máu của đồng bào chúng ta.” Hôm thứ Hai, tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi ông Tập giúp ngăn chặn một “cuộc chiến tranh lạnh mới.” Ông Tập sẽ thăm Serbia vào thứ Ba.

 

Taliban tuyên bố dập tắt các cuộc biểu tình ở Badakhshan, một tỉnh miền núi của Afghanistan, vốn phản đối chiến dịch chống trồng cây thuốc phiện của chính phủ. Các thành viên cấp cao của chính phủ sẽ tới Badakhshan để gặp gia đình của hai người đàn ông thiệt mạng trong biểu tình. Sự phổ biến của loại cây này ở Badakhshan đã tăng lên kể từ khi Taliban trở lại nắm quyền vào năm 2021, bất chấp chiến dịch trấn áp thành công ở những vùng khác.

 

Chính phủ Italy cho biết sẽ triển khai quân đội để tiêu diệt lợn rừng. Thủ tướng Giorgia Meloni muốn giảm 80% số lượng lợn rừng ở Ý để làm chậm sự lây lan của dịch tả lợn châu Phi. Được phát hiện lần đầu tiên ở Ý vào năm 2022, căn bệnh này đe dọa ngành công nghiệp xúc xích và thịt giăm bông của đất nước. Năm ngoái, nông dân đã phải tiêu hủy 34.000 con lợn vì dịch bệnh lây lan.

 

Con số trong ngày: 800.000 tấn, là lượng ca cao Ecuador đặt mục tiêu sản xuất vào năm 2030, tăng so với con số 420.000 của năm ngoái.

 

TIÊU ĐIỂM

 

Ván cược xe hybrid của người Nhật hái quả ngọt

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản bị chỉ trích vì tụt hậu về xe điện. Nhưng gần đây, ván cược của họ vào xe hybrid đã được đền đáp khi doanh số và doanh thu xe điện chạy bằng pin giảm ở Mỹ và châu Âu. Đồng yên yếu cũng giúp ích cho các nhà xuất khẩu Nhật Bản. Toyota — nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới tính theo doanh số bán hàng — đã xuất xưởng một con số kỷ lục 11,5 triệu xe trong năm 2023, tăng 8,5% so với năm trước đó. Tại cuộc họp báo thu nhập vào thứ Tư, công ty có thể sẽ báo cáo kết quả xuất sắc.

 

Tuy vậy, ông vua ngành ô tô vẫn đối diện nhiều rủi ro. Công ty con Daihatsu của họ đã phải ngừng sản xuất sau vụ bê bối gian lận dữ liệu vào năm ngoái, khiến danh tiếng của tập đoàn Toyota bị tổn hại nghiêm trọng. Và cũng như các đối thủ Nissan hay Honda – lần lượt báo cáo thu nhập vào thứ Năm và thứ Sáu – Toyota đang gặp khó khăn ở Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất. Các nhà sản xuất nội địa Trung Quốc đang thống trị với các mẫu xe điện giá rẻ. Năm 2023, doanh số bán ô tô mới của Toyota tại Trung Quốc đã giảm 2% so với cùng kỳ năm ngoái.

 

Cập nhật về chuyến công du châu Âu của Tập Cận Bình

Tại Pháp, tổng thống Emmanuel Macron đã chỉ trích Tập Cận Bình một cách nặng nề về cuộc chiến ở Ukraine – do Nga, người bạn của Trung Quốc, tiến hành – và mối đe dọa mà hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc gây ra cho thị trường châu Âu. Nhưng chuyến thăm sau đó của chủ tịch Trung Quốc tới Serbia sẽ nhẹ nhàng hơn. Không như hầu hết các thành viên EU, quốc gia Balkan này hoan nghênh vị thế đang lên của Trung Quốc.

 

Chuyến thăm của ông Tập được tổ chức trùng với dịp kỷ niệm 25 năm ngày Mỹ ném bom đại sứ quán Trung Quốc ở Belgrade trong một chiến dịch của NATO nhằm ngăn chặn tội ác tàn bạo ở Kosovo. Trung Quốc cho rằng cuộc tấn công là có chủ ý. Ông Tập đang tận dụng chuyến đi của mình để nhấn mạnh sự coi thường của Trung Quốc đối với các liên minh quân sự của phương Tây. Điểm dừng chân tiếp theo của ông là Hungary, quốc gia thành viên của cả NATO và EU. Nhưng không như hầu hết phần còn lại của châu Âu, vốn ngày càng cảnh giác với Trung Quốc, Hungary vẫn thoải mái với Bắc Kinh. Ông Tập biết rõ rằng điều đó rất hiếm.

 

Pháp chuẩn bị cho Olympics

Ngọn lửa Olympic sẽ đến cảng Marseille của Pháp vào thứ Tư, sau khi khởi hành từ Hy Lạp vào tháng trước. Đám đông người theo dõi và tổng thống Pháp Emmanuel Macron dự kiến sẽ chào đón nó. Ngọn lửa sau đó sẽ đi qua hơn 450 thị trấn và thành phố trên khắp đất nước, trước khi Thế vận hội Olympic bắt đầu tại Paris vào ngày 26 tháng 7.

 

Pháp đã không đăng cai Thế vận hội mùa hè kể từ năm 1924. Nước này coi Thế vận hội là màn giới thiệu đất nước và là cách xây dựng di sản. Nhiều sự kiện thể thao sẽ diễn ra ở Seine-Saint-Denis, một trong những vùng ngoại ô phía bắc bị bỏ quên của Paris, nơi đang được kết nối tốt hơn bằng các dự án cơ sở hạ tầng rộng lớn. Một đoạn mới của tàu điện ngầm tốc độ cao đã được khai trương vào ngày 6 tháng 5. Bên cạnh đó là một kế hoạch đầy tham vọng không kém để tổ chức lễ khai mạc dọc sông Seine, với các vận động viên trên thuyền. Song những lo ngại về tấn công khủng bố đã khiến các nhà tổ chức phải chuẩn bị các kế hoạch dự phòng.

 

Liệu Brazil có hoãn cắt giảm lãi suất?

Vào thứ Tư, ngân hàng trung ương Brazil sẽ quyết định có nên thay đổi lãi suất cơ bản, hiện là 10,75%, hay không. Giới phân tích cho rằng ngân hàng sẽ cắt giảm lãi suất một nửa điểm phần trăm, sau một loạt các đợt cắt giảm nửa điểm kể từ mùa hè năm ngoái. Nhưng vào ngày 17 tháng 4, thống đốc Roberto Campos Neto đã cho biết ông “không ngại làm những gì cần thiết” để ngăn lạm phát gia tăng.

 

Lạm phát tại Brazil vẫn ổn định ở mức 3,9% trong 12 tháng qua. Nhưng bất ổn toàn cầu, cùng với tỷ lệ thất nghiệp trong nước giảm xuống còn 7,4%, mức thấp nhất kể từ năm 2014, đã làm dấy lên lo ngại lạm phát sẽ quay đầu. Điều đó đã dẫn đến suy đoán rằng ngân hàng sẽ giảm tốc độ nới lỏng tiền tệ (có thể bằng việc cắt giảm 1/4 điểm). Trước mắt, các lãnh đạo ngân hàng trung ương sẽ được cập nhật về giá cả khi dữ liệu lạm phát được công bố vào thứ Sáu.