Monday, January 29, 2024

LIỆU NGƯỜI MỸ CÓ CHẾ NGỰ ĐƯỢC CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA HOA KỲ VÀO NĂM 2024 HAY KHÔNG? (The American Conservative by Jason Morgan, Kenji Yoshida)

 



Liệu người Mỹ có chế ngự được chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ vào năm 2024 hay không?

The American Conservative by Jason Morgan, Kenji Yoshida – Jan 27, 2024

Ba Sàm lược dịch

28/01/2024

https://anhbasamdotblog.wordpress.com/2024/01/28/281-lieu-nguoi-my-co-che-ngu-duoc-chinh-sach-doi-ngoai-cua-hoa-ky-vao-nam-2024-hay-khong/

 

https://anhbasamdotblog.files.wordpress.com/2024/01/image-287.png?w=1024

Cựu chánh văn phòng của Colin Powell cho là Hoa Kỳ đang bị phân tâm hơn bao giờ hết.

(Jason Morgan là phó giáo sư tại Đại học Reitaku ở Kashiwa, Nhật Bản).

 

Năm mới được cho là sẽ mang lại những khả năng mới. Tuy nhiên, đối với những kẻ trục lợi chiến tranh của Washington, năm 2024 đang hình thành giống như vậy – chính xác hơn là giống hơn vậy. Ngoài cuộc chiến ở Ukraine và Gaza, hiện còn có thêm các cuộc tấn công của lực lượng Houthi ở Yemen chống lại các tàu nước ngoài ở Biển Đỏ. Cuộc chiến của Israel với Hezbollah, cũng là lực lượng ủy nhiệm của Iran, cũng đang ngày càng gay gắt.

 

Ở bên kia thế giới, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un rung chuông chào năm mới thề sẽ “tiêu diệt” Hàn Quốc và Mỹ. Trong bài phát biểu ngày đầu năm mới, Tập Cận Bình, hàng xóm người Trung Quốc của Kim, đã nhắc lại ý định “thống nhất” Đài Loan với đại lục.

 

Căn bệnh rối loạn của thế giới đang di căn. Các điểm nóng về chiến tranh ủy nhiệm và các khu vực xung đột khu vực đang đan xen, mang đến những triển vọng đen tối cho một cuộc chiến tranh toàn cầu. Liệu Hoa Kỳ có bị mộng du bước vào thảm họa sắp xảy ra với cái giá phải trả không thể tính toán được bằng máu và tài sản của người Mỹ hay không?

 

Để có câu trả lời, tạp chí The American Conservative (TAC) đã liên hệ với một người đã từng vượt qua những thời điểm khó khăn trong quá khứ. Đại tá quân đội Hoa Kỳ đã nghỉ hưu Lawrence Wilkerson, cựu chánh văn phòng của Bộ trưởng Ngoại giao lúc đó là Colin Powell, nổi tiếng trong việc đã phá vỡ sự đồng thuận của Washington, từ chối nói dối về cuộc chiến của Washington ở Iraq. Ngày nay ông vẫn là tiếng nói của lương tâm.

 

                                                    ***

 

Sự mệt mỏi với Ukraine đang gia tăng ở Hoa Kỳ khi cuộc chiến ở Đông Âu kéo dài. Washington đang đầu tư rất nhiều, cả về mặt kinh tế và chiến lược, vào tình trạng bế tắc của Kiev với Nga, nhưng người dân Mỹ đang ngày càng tìm kiếm một giải pháp cuối cùng và thoát khỏi cuộc chiến.

 

Vào tháng 12 năm 2023, Quốc hội bị chia rẽ đã từ chối tài trợ bổ sung thời chiến cho Ukraine, phớt lờ lời cầu xin khẩn cấp của Nhà Trắng và Tổng thống Volodymyr Zelensky. Các thành viên Quốc hội, hầu hết là đảng viên Cộng hòa, và nhiều cử tri của họ ngày càng mệt mỏi với khoản viện trợ “không ràng buộc” cho Kyiv. Cuộc chiến ở Ukraine có phải là về “dân chủ” như chúng ta thường nghe nói hay chỉ là một mặt tiền của cửa hàng khác trong đế chế buôn bán vũ khí của Washington?

 

Chúng tôi đã hỏi Wilkerson rằng liệu đã đến lúc Mỹ thay đổi chính sách đối với Ukraine hay chưa.

 

“Đúng vậy,” Wilkerson trả lời. “Thực tế rõ ràng là Nga đang giành chiến thắng trong cuộc chiến, nền kinh tế của nước này đang được củng cố nhờ các lệnh trừng phạt của Mỹ chứ không phải bị suy yếu, còn Bắc Kinh và Moscow đang ngày càng hành động như những đồng minh ngầm. Ngay cả đối với những công dân Mỹ thiếu hiểu biết nhất, cuộc chiến này chẳng có ý nghĩa gì và đã kéo dài quá lâu”.

 

Vậy tại sao chúng ta lại vẫn theo dõi xem liệu chính quyền Biden có tiếp tục thúc đẩy cuộc chiến này hay không?

 

 “Sự kéo dài của cuộc chiến là do số tiền khổng lồ kiếm được bởi các nhà thầu quốc phòng Hoa Kỳ và những bên khác”, Wilkerson lập luận. “Ngoại trưởng Tony Blinken và Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan thậm chí đã công khai tuyên bố gần như vậy, rõ ràng là phi ngoại giao với những tuyên bố như vậy. Họ ngụ ý mạnh mẽ rằng Mỹ không đổ máu trong cuộc chiến nhưng lại làm tổn thương Nga, vì vậy đây là một cuộc chiến ‘thành công’”.

 

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy Moscow sẵn sàng đàm phán trong giai đoạn đầu của cuộc chiến ở Ukraine. Chính quyền của Thủ tướng Boris Johnson Vương quốc Anh khi đó đã phá hoại các cuộc đàm phán hòa bình. Ukraine phải chiến đấu, Johnson nhấn mạnh. Phương Tây sẽ có sự hỗ trợ của nó.

 

Bây giờ, gần hai năm sau khi hòa bình dường như bị phương Tây phá hoại, chúng tôi đã hỏi Wilkerson rằng liệu Tổng thống Nga Vladimir Putin – người đang ra tín hiệu rằng ông không mong đợi một giải pháp nhanh chóng cho cuộc chiến – có thể sẵn sàng quay lại bàn đàm phán hay không.

 

Wilkerson nói: “Những nhận xét lặp đi lặp lại của Putin và Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov cho thấy rằng ‘an ninh’, chứ không phải ‘lãnh thổ’, là động cơ chính của họ”. Phân tích này lặp lại phân tích của các nhà quan sát hiểu biết khác, chẳng hạn như Giáo sư John Mearsheimer và Đại tá về hưu Douglas Macgregor, một biên tập viên cộng tác của TAC, những người coi Putin không phải là một nhà độc tài điên rồ mà là một diễn viên lý trí đang cố gắng hoàn thành các mục tiêu dễ hiểu vì lợi ích quốc gia của Nga.

 

 “Gần đây, Putin đã tuyên bố thẳng thắn rằng ông ấy sẵn sàng đàm phán để chấm dứt xung đột”, Wilkerson nói tiếp. “Đó là một tuyên bố rõ ràng mà bất kỳ ai cũng cần phải bắt đầu đàm phán, nhưng Biden không sẵn lòng làm vậy, cho đến khi một tín hiệu như thế đối với ông ấy có vẻ tốt cho triển vọng tái tranh cử của mình.”

 

Cuộc chiến giữa Israel và Hamas ở Gaza gần đây đã thu hút phần lớn sự chú ý của thế giới khỏi Ukraine. Vào năm 2021, trước khi một trong hai cuộc chiến nổ ra, Wilkerson đã dự đoán rằng Israel sẽ không tồn tại như một nhà nước trong vòng 20 năm nữa.

 

Có nhiều thay đổi kể từ đó. Cho rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu không có dấu hiệu lùi bước ở Gaza – và sự ủng hộ của Washington dành cho Israel dường như mạnh mẽ hơn bao giờ hết – chúng tôi đã hỏi Wilkerson rằng liệu ông có còn giữ vững dự đoán của mình hay không.

 

“Chắc chắn rồi,” Wilkerson trả lời.

 

 “Tôi được củng cố quan điểm đó, bởi bản chất hùng mạnh của nhà nước bị ruồng rẫy mà Israel đang trở thành do cuộc chiến cực kỳ tàn khốc ở Gaza, Bờ Tây và Đông Jerusalem”, Wilkerson giải thích.

 

“Hơn 4 tỷ người trên thế giới hiện khinh miệt Israel và nói rộng ra là cả Hoa Kỳ, quốc gia mà họ biết luôn đứng sau Israel. Nhưng ngay cả sự hỗ trợ đó cũng sẽ không đủ để cứu nhà nước Israel với tư cách là một quốc gia Do Thái, giống như Iran là một nước thần quyền, ở Levant/Tây Nam Á.”

 

Không lâu sau khi Wilkerson nói điều này với chúng tôi, Nam Phi đã đệ đơn lên Tòa án Công lý Quốc tế cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một sự thay đổi lịch sử dường như đang diễn ra. Israel, từng không thể chạm tới – phía sau lực lượng ngoại giao của Mỹ, nay dễ bị tổn thương và ngày càng bị cô lập trong dư luận thế giới.

 

                                                       ***

 

Nếu Israel đang chuyển hướng sự chú ý của Mỹ khỏi Ukraine, thì cả Israel và Ukraine đều đã khiến người Mỹ không để mắt đến những diễn biến trong và xung quanh Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

 

Đáng chú ý, Mearsheimer và Elbridge Colby, phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng của cựu Tổng thống Donald Trump, đã kêu gọi “tái xoay trục” sang châu Á. Việt Nam, Philippines, Nhật Bản, Hàn Quốc và Malaysia, chỉ kể tên một số quốc gia châu Á, ngày càng coi Trung Quốc là mối đe dọa. Nếu chiến tranh nổ ra ở châu Á, nó có thể sẽ không ở mức độ xung đột khu vực như các cuộc chiến tranh ở Israel và Ukraine.

 

Chúng tôi hỏi Wilkerson liệu Colby và Mearsheimer có lý không.

 

“Chắc chắn là có,” Wilkerson trả lời.

 

“Không chỉ Trung Quốc mà còn hai mối đe dọa hiện hữu hơn nhiều: vũ khí hạt nhân và khủng hoảng khí hậu,” Wilkerson nói thêm, liệt kê một bộ đôi thách thức cũng đang ngày càng trở thành vấn đề ở châu Á.

 

“Cái trước hoàn toàn không còn chế độ hiệp ước nào, và cái sau, những kết quả nhỏ nhoi của COP28 chứng minh rằng thế giới đang tụt hậu rất xa so với mức cần thiết để ngăn chặn một kết quả thảm khốc có thể xảy ra ngay từ giữa thế kỷ này”.

 

Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và nước nó bảo hộ thực sự, Triều Tiên, đều là cường quốc hạt nhân. Trong khi các quốc gia châu Á khác, như Philippines, Malaysia, Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản, đang nỗ lực ngăn chặn thảm họa hạt nhân và khí hậu, thì nhiều người cho rằng Trung Quốc và Triều Tiên đang hành động theo hướng ngược lại. Việc xoay trục sang châu Á của Mỹ, theo sau cú “xoay trục” bị thất bại do chính quyền của Tổng thống Barack Obama lần thứ hai hứa hẹn, có vẻ đúng lúc, mặc dù Washington đang bị ràng buộc ở Đông Âu và Trung Đông.

 

Tuy nhiên, đối với Wilkerson, chính sách xoay trục sang châu Á mới này không đòi hỏi phải tập trung vào các điểm nóng thường được nhắc đến.

 

“Về vấn đề Đài Loan,” Wilkerson lập luận, “Trung Quốc quá bị dính líu về mặt kinh tế với Đài Bắc, và hai bên không thể sử dụng vũ lực.”

 

Ông nhắc lại rằng “hai mối đe dọa toàn cầu lớn nhất hiện nay không phải là các quốc gia, mà là vũ khí hạt nhân và biến đổi khí hậu”. Vì vậy, ông tin rằng việc định hình những quan hệ quốc tế mới mẻ là cần thiết.

 

 “Có lẽ một sự hợp tác giữa Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Brazil, Đức để cung cấp khả năng lãnh đạo, ngành công nghiệp, tài chính, và lên kế hoạch và tổ chức, là một ý tưởng có thể hiệu quả”, Wilkerson nói.

 

Tuy nhiên, khả năng xảy ra một chế độ quản lý chung như vậy là bao nhiêu? Trong nhiều thập kỷ, Washington đã từ chối đàm phán với Nga, thay vào đó họ muốn cố gắng dồn Moscow vào chân tường, trong khi phớt lờ thực tế rằng Moscow có thể có bất kỳ lợi ích an ninh nào của riêng mình.

 

Wilkerson hỏi một cách cường điệu: “Có một người nào trên trái đất tin rằng Hoa Kỳ sẽ không có hành động gây hấn nếu Nga hoặc Trung Quốc tiến vào các tỉnh phía bắc của Mexico và yêu cầu họ trở thành thành viên của CSTO [Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể] ?”

 

“Putin đã thực hiện hành động của mình [ở Ukraine],” Wilkerson tiếp tục, “bởi vì phương Tây, do Washington dẫn đầu, đã phá bỏ mọi lời hứa với Gorbachev và Yeltsin về việc mở rộng NATO. Loại chính phủ này không có tác dụng gì khi toàn vẹn lãnh thổ bị đe dọa.”

 

Chúng tôi hỏi liệu các liên minh của Mỹ ở Đông Á và cấu trúc an ninh ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương có đang trở thành gánh nặng hay thậm chí là nguồn gốc của thảm họa hay không.

 

 “Các liên minh được thành lập sau Thế chiến II ngày nay không còn hữu dụng và hiệu quả nữa”, Wilkerson trả lời.

 

 “NATO, tổ chức thành công nhất trong số đó, sẽ giải thể trong vòng một thập kỷ tới”, ông nói tiếp. “Các thỏa thuận an ninh với cả Hàn Quốc và Nhật Bản, với Australia–Bộ tứ [nhóm an ninh bốn bên gồm Nhật Bản, Ấn Độ, Australia và Hoa Kỳ], AUKUS [thỏa thuận an ninh ba bên bao gồm Australia, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ], hoặc ANZUS [Australia-New Zealand-U.S.A. nhóm an ninh]–hoặc các mối quan hệ khác nhau với các quốc đảo Thái Bình Dương, đều là một phần của quá khứ, những vết tích đang mục nát của quá khứ đó.”

 

Washington từng tự hào về việc tạo ra một trật tự thế giới mới. Vào năm 2024, liệu người dân Mỹ có chế ngự được Washington trước khi Washington hạ bệ nước Mỹ với những dấu tích mục nát của giấc mơ đế quốc đã chết?

 

-----------------------------





at

No comments:

Post a Comment