TÙ NHÂN CHẾT TRONG GIAM CẦM và TỰ DO TÔN GIÁO Ở VIỆT NAM (Mỹ Hằng / BBC News)

Tù nhân chết trong giam cầm và tự do tôn giáo ở Việt Nam

Mỹ Hằng

BBC News Tiếng Việt

24 tháng 11 năm 2022

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-63739711

Ông Phan Văn Thu, tù nhân tôn giáo, người sáng lập Ân Đàn Đại Đạo - một tổ chức Phật giáo độc lập được chính quyền Miền Nam Cộng hòa công nhận trước năm 1975 - vừa qua đời trong trại giam Gia Trung, tỉnh Gia Lai, được cho là do một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/A5B0/production/_127761424_phanvanthu.jpg.webp

Ông Phan Văn Thu (áo vàng) cùng đệ tử Ân Đàn Đại Đạo

Bà Ngọc Diện, con dâu ông Thu, xác nhận thông tin này với BBC qua điện thoại từ Bình Định.

"Ngày 20/11, phía trại giam báo cho gia đình rằng cha đã mất. Bác sỹ nói cha tôi bị nhồi máu cơ tim. Trại giam nói gia đình tới để phối hợp với cơ quan chức năng lo giải quyết hậu sự."

Tu sỹ từng lãnh án tử Thích Tuệ Sỹ trở thành lãnh đạo GHPGVN Thống Nhất

QUẢNG CÁO

Ông Đỗ Công Đương chết và câu hỏi về quyền chữa bệnh của tù nhân

Covid-19: VN 'vội vàng' khi khởi tố vụ án liên quan Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng?

Phật giáo Việt Nam 'hưng thịnh không phải nhờ chùa đồ sộ'

Bà Diện nói thêm: "Cha tôi bị suy tim đã lâu, bác sỹ nói ở cấp độ III. Đây là một kết cục đã được lường trước. Nhưng gia đình chúng tôi rất đau lòng vì từ nhiều năm nay chúng tôi đã làm đơn xin cho cha được ngưng thi hành án để về nhà dưỡng bệnh nhưng phía trại không giải quyết vì họ nói cha chỉ suy tim cấp độ II, không đủ điều kiện được cho về nhà."

Hiện gia đình ông Thu đã hoàn tất việc mai táng ông.

Trước ông Thu, đã có hai tù nhân tôn giáo khác thuộc Ân Đàn Đại Đạo đã qua đời, được cho cũng do bệnh tật, gồm ông Phan Thanh Ý chết đầu năm 2022 chỉ hai tháng sau khi được về nhà và ông Đoàn Đình Nam chết năm 2019 trong tù.

Trong tổng số hơn 20 thành viên Ân Đàn Đại Đạo bị bắt giam cùng ông Thu từ năm 2012, hiện có 12 người vẫn đang thi hành án.

Cái chết của tù nhân đã có thể tránh?

Theo tường thuật của người nhà ông Phan Văn Thu, ông được chẩn đoán mắc bệnh suy tim từ hơn chục năm nay.

Bà Diện cho hay Trung tâm Pháp y Sở Y tế Gia Lai chẩn đoán ông Thu mắc suy tim giai đoạn ba, có nguy cơ vỡ tim, ảnh hưởng tính mạng.

Gia đình ông Phan Văn Thu và Uỷ hội Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ (USCIRF) đã nhiều lần đề nghị phía trại giam Gia Trung cho ông Thu được đình chỉ thi hành án để về nhà chữa bệnh nhưng không được chấp thuận.

Bà Diện cũng nói với BBC rằng ông Thu không được chăm sóc sức khỏe đầy đủ trong trại giam. Dù tuổi cao, sức yếu, mang trong người nhiều bệnh trong, nhưng ông chỉ được đưa đi giám định sức khỏe một lần vào năm 2018 và mới đây nhất vào năm 2022 trước khi ông mất.

Trong Bản kết luận giám định pháp y về sức khỏe của Trung tâm Pháp y thuộc Sở Y tế Gia Lai doo gia đình cung cấp, ông Thu được xác định mắc suy tim cấp độ II, tiểu đường tuýp II, cùng một số vấn đề sức khỏe khác.

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/0D58/production/_127761430_phanvanthu4.jpg.webp

Bản kết luận giám định pháp y về sức khỏe ông Phan Văn Thu do gia đình cung cấp cho hay ông Thu chỉ bị suy tim cấp độ II nên không được ngưng thi hành án để về nhà dưỡng bệnh

BBC không có điều kiện để kiểm chứng độc lập các thông tin này.

"Phía trại giam đã tạo điều kiện cho gia đình mang thi thể cha tôi về để an táng mà không gây khó khăn gì. Họ cũng hỗ trợ xe đưa xác về nhà và một phần chi phí ma chay.

"Dù vậy, mong muốn của gia đình tôi là được lên tiếng để giải oan cho đạo Ân Đàn Đại Đạo, rửa sạch hàm oan cho cha tôi và những đệ tử của cha hiện đang bị tù đày.

"Cha tôi lẽ ra đã không phải chết trong nhà giam mà lẽ ra phải được trả về nhà trong vòng tay gia đình.

Tự do tôn giáo VN: Khi tu sĩ muốn đứng ngoài giáo hội 'chính thống'

Tuyên Quang: Về vụ bắt người H'Mông theo 'đạo Dương Văn Mình'

Vì sao chính phủ VN vẫn nhìn ‘nhân quyền’ rất khác thế giới?

Quốc tế nói Việt Nam vẫn 'đàn áp' tôn giáo ở Tây Nguyên

"Chúng tôi chỉ là những người tu hành. Những người hiện trong tù cũng đã già, yếu và gia đình sợ rằng họ cũng sẽ chịu số phận chết do bệnh tật trong tù,"

"Mặc dù là tù nhân, bị tước quyền công dân, nhưng họ vẫn còn những quyền khác như quyền được chăm sóc y tế, sức khỏe trong tù," bà Ngọc Diện nói với BBC.

Theo gia đình ông Thu, hiện vẫn còn hàng trăm Phật tử của Ân Đàn Đại Đạo đang tu tập âm thầm tại nhà do bị chính quyền cản trở không cho tụ họp, thực hành tôn giáo công khai.

Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế nói gì?

Trả lời câu hỏi của BBC về trường hợp ông Phan Văn Thu, đặc phái viên USCIRF, ông Frederick A. Davie cho hay "USCIRF rất đau buồn khi hay tin ông Phan Văn Thu qua đời trong tù."

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/11AE0/production/_127761427_phanvanthu2.jpg.webp

Ông Phan Văn Thu (giữa) cùng các đệ tử Ân Đàn Đại Đạo

"USCIRF đã đưa trường hợp của ông Thu vào cơ sở dữ liệu Danh sách Nạn nhân của Quyền Tự do Tôn giáo hoặc Tín ngưỡng (FORB); ông là người sáng lập An Đàn Đại Đạo, một nhóm tôn giáo độc lập, và chính quyền Việt Nam đã kết án ông tù chung thân vì hoạt động tôn giáo của ông. Trước khi qua đời, sức khỏe của ông rất yếu.

"Ông mắc bệnh tiểu đường, viêm khớp, tăng huyết áp và suy tim. Theo báo cáo, nhà tù đã không điều trị y tế thích hợp cho ông trong thời gian ông ở trong tù.

"USCIRF đã thúc giục và sẽ tiếp tục thúc giục chính phủ Hoa Kỳ, bao gồm cả phái bộ Hoa Kỳ tại Việt Nam, theo dõi chặt chẽ tình trạng của các tù nhân lương tâm tôn giáo như ông Phan Văn Thu, và vận động cho phúc lợi của họ trong tù cũng như việc trả tự do cho họ.

"Ngoài ra, USCIRF cũng khuyến nghị chính phủ Hoa Kỳ nên phối hợp với chính phủ Việt Nam, cùng với các bên liên quan trong giới học thuật và xã hội dân sự, để khuyến khích sửa đổi Luật Tín ngưỡng và Tôn giáo của Việt Nam và nghị định hướng dẫn thi hành luật này cho phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.

"Những cải cách đó nên bao gồm việc làm cho việc đăng ký trở nên đơn giản hơn và không bắt buộc đối với tất cả các nhóm tôn giáo để họ có thể thực hành tín ngưỡng của mình một cách tự do và không bị chính phủ can thiệp."

Chính quyền Việt Nam nói gì?

Trên báo chí chính thống, chính quyền Việt Nam nói rằng nhóm Ân Đàn Đại Đạo của ông Thu "núp bóng" dưới hoạt động kinh doanh khu du lịch sinh thái Đá Bia ở huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên để chỉ huy các hoạt động "chống phá" nhà nước như soạn ra các tài liệu "xuyên tạc", "nói xấu" chế độ.

Cáo trạng mô tả 'Hội đồng Công luật Công án Bia Sơn' với khoảng 300 thành viên do ông Thu 'cầm đầu' là tổ chức chính trị "phản động, phản cách mạng, uy hiếp sự tồn tại của chính quyền nhân dân"....

Một bài báo có tiêu đề 'Không thể xuyên tạc tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam' trên website của Bộ Nội vụ Việt Nam ngày 7/10/2022 nói rằng "Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Nhân dân là chủ trương, chính sách nhất quán, xuyên suốt của Đảng, Nhà nước Việt Nam và được thể chế hóa bằng hệ thống pháp luật ... được Hiến pháp khẳng định trên nguyên tắc hiến định", và rằng "Chính quyền không can thiệp vào nội bộ các tôn giáo."

Hiện Việt Nam có 43 tổ chức tôn giáo được công nhận với 26,7 triệu tín đồ, theo Bộ Nội vụ Việt Nam.

Ông Phan Văn Thu là ai?

Ông Phan Văn Thu, sinh năm 1948, sáng lập Ân Đàn Đại Đạo, một tổ chức Phật giáo độc lập, trước năm 1975, dưới thời Việt Nam Cộng Hòa và được cho là đã phát triển mạnh mẽ thời kỳ này.

Sau năm 1975, sau khi Đảng CSVN lên nắm quyền, Ân Đàn Đại Đạo được cho là bị chính quyền mới ngăn cấm, bắt người.

Ngày 5/2/2012, chính quyền ở Phú Yên bắt giam ông Thu cùng hơn 20 Phật tử khác với cáo buộc "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước".

Sau đó, tội danh của họ bị thay đổi thành "âm mưu lật đổ chính quyền nhân dân" theo Điều 79 Bộ Luật Hình sự.

Tháng 2/2013, ông Thu bị kết án tù chung thân, 24 thành viên khác nhận bản án từ 10 đến 17 năm tù, tổng cộng 309 năm tù giam và 110 năm quản thúc.

Tự do tôn giáo ở Việt Nam

Vấn đề tự do tôn giáo tại Việt Nam hiện vẫn đáng lo ngại trong hồ sơ của các tổ chức nhân quyền quốc tế.

Theo Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế Việt Nam 2021 của Hoa Kỳ, chính quyền Việt Nam sách nhiễu, hành hung, bắt người, truy tố, theo dõi, từ chối hoặc không trả lời yêu cầu đăng ký và các yêu cầu xin phép khác của các tổ chức tôn giáo độc lập.

Năm 2022 nóng với vụ giới chức bắt giữ và xét xử bốn người của Tịnh Thất Bồng Lai - một tổ chức tôn giáo độc lập.

12/2021, 56 tín đồ đạo Dương Văn Mình của người dân tộc thiểu số H'mông bị bắt.

9/2021, ba chức sắc đạo Cao Đài độc lập bị bắt

Báo cáo này cũng cho hay hàng chục tín đồ chức sắc của các nhóm tôn giáo khác tại Việt Nam đã bị thẩm vấn trong chỉ riêng năm 2019.

------------------------------

TIN LIÊN QUAN

Vì sao chính phủ Việt Nam vẫn nhìn ‘nhân quyền’ rất khác thế giới?

16 tháng 12 năm 2021

Ông Đỗ Công Đương chết trong tù và lời kêu gọi 'quyền chữa bệnh' cho tù nhân

10 tháng 8 năm 2022

Thích Tuệ Sỹ: Tu sỹ từng lãnh án tử trở thành lãnh đạo GHPGVN Thống Nhất

5 tháng 9 năm 2022