https://tuongnangtien.wordpress.com/2022/02/18/vu-anh/#more-9784
Hình : https://tuongnangtien.files.wordpress.com/2022/02/1-vuanh.png?w=457
Sau 30 tháng 4 năm 1975 Bên Thắng Cuộc đã dàn
dựng một hệ thống gồm những “tổ chức phục quốc” ở rất nhiều nơi, và đã khiến
cho không ít thanh niên miền Nam bị rơi vào … bẫy! Nhà báo Vũ Ánh (V.A)
là một trong những người này – như chính ông cho biết, trong cuốn hồi ký
(Thung
Lũng Tử Thần) do Người Việt Books xuất bản vào năm 2014:
Tôi còn nhớ rõ buổi hoàng hôn ngày 16 tháng 8 năm
1975, khi mặt trời đỏ lừ đang từ từ rơi xuống phía sau hàng cây trên bờ sông La
Ngà, toán chúng tôi gồm tôi, Cự, Phụ, Khải, Thuật và một số khoảng 20 người
khác đã rơi ngay vào tay một cánh quân mà sau này chúng tôi biết là của Quân
Khu 7 Việt Cộng khi vừa đến một điểm hẹn tập trung gần bờ sông.
Hầu hết những người bị bắt đều là sĩ quan, công chức, cảnh sát VNCH khước từ lệnh
trình diện để lựa chọn một con đường khác: đi tìm bóng dáng của các nhóm tàn
quân VNCH mà chúng tôi được mật báo một cách sai lạc bởi chính bọn quân báo Việt
Cộng qua trung gian gồm chính một số cựu sĩ quan, viên chức VNCH cộng tác với họ.
Giận dữ, nôn nóng, vội vã và cả tin đã khiến chúng tôi bị sập bẫy như những đứa
con nít. Và khi vào nằm trong gông cùm rồi, chúng tôi chỉ còn biết tự an ủi: bản
thông báo của Ủy Ban Quân Quản ra lệnh cho các sĩ quan, viên chức chỉ huy trong
chính phủ VNCH, thành viên trong các chính đảng ở Miền Nam Việt Nam phải trình
diện và mang theo lương thực đủ 10 ngày để đi “học tập cải tạo” không đánh lừa
được chúng tôi, dù cái giá chúng tôi phải trả cho sự tỉnh táo ấy rất đắt.
Rất đắt là bao nhiêu?
Xin thưa là hơn 13 năm tù, với 7 năm biệt
giam, và khẩu phần là “ba
muỗng nước, với ba muỗng cơm” mỗi bữa. Không phải ai lãnh án “phục quốc”
đều bị giam cầm khắc nghiệt như thế cả. V.A là một “trường hợp đặc biệt” nên được
ban giám thị trại tù A-20 Xuân Phước … đối đãi cách riêng – theo lời nhận xét của
một bạn đồng tù, A-20 Nguyễn Chí Thiệp:
Vũ Văn Ánh đến từ trại Hàm Tân Z-30C, nguyên là một
công chức cao cấp của Bộ Thông Tin, anh có học báo chí ở Hoa Kỳ và giáo sư
ngành truyền thông Đại học Cửu Long, sau tháng 4 năm 1975, anh học tập ba ngày
tại cơ sở rồi trốn trình diện.
Ánh và số bạn bè như Đại-úy Cảnh sát Vũ Trọng Khải, Trung-úy Dù Đoàn Bá Phụ, Đại-úy
An Ninh Quân Đội Nguyễn Đại Thuật, những người trốn học tập. Các anh được móc nối
tham gia tổ chức của Bác-sĩ Phan Huy Quát, người móc nối đưa các anh vào bưng
vùng Biên Hòa thì bị bắt…
Ở các trại Ánh sống đứng đắn, trọng danh dự nên được rất nhiều sĩ quan trẻ mến,
trong đó có Trần Bửu Ngọc sĩ quan Biệt Kích và Ngô Văn Ly sĩ quan Biệt Động
Quân. Ở đâu Ánh cũng là một cá nhân có sức thu hút và thuyết phục. Chính điểm
son này, ở trại giam nào anh cũng bị giam cùm trong kỷ luật…” (Nguyễn Chí Thiệp.
Trại
Kiên Giam. Los Angeles, CA: Sông Thu, 1992).
Cái “điểm son thu hút” của V.A, thực ra, không
phải lý do khiến ông thường trực bị giam riêng. Cá tính “đứng đắn” cũng
không thể khiến ông bị gông cùm suốt từ năm này sang năm khác. Vấn đề – có lẽ –
chỉ vì V.A quá “trọng danh dự” mà thôi, theo như quan điểm và cách ứng xử cố hữu
của ông:
“Cuối cùng muốn giữ nhân phẩm, duy trì nhân
cách và khí tiết, một người tù cải tạo phải biết chấp nhận phần xấu nhất cho đời
tù của mình, đó là sẵn sàng ra nằm ở Ðồi Thông (nghĩa địa của tù nhân cải tạo).
Sự chấp nhận ấy là chiếc chìa khóa hóa giải bất cứ sự sợ hãi nào.” (V.Ánh,
sđd, 107).
Chính nhờ “sự chấp nhận ấy” nên bạn đồng tù đã
nhiều lần “há hốc mồm lắng nghe” khẩu khí của V.A, khi ông thay mặt anh em để đặt
vấn đề với ban quản lý trại giam:
Anh sửa micro cho vừa với tầm đứng của mình và bắt đầu
nói… “Ông giám thị nói về chính sách nhân đạo khoan hồng rất hay, người tù
chúng tôi nghe rất sướng tai, nhưng rất tiếc lời nói và việc làm thường không
đi đôi với nhau; người đời thường nói một đàng và làm một nẻo.”Anh nói về chế độ
ăn uống… Anh nhấn mạnh về việc cán bộ võ trang đánh tù (chính trị có án). Và
sau cùng anh nói về chính sách kỷ luật… Lúc ấy trông anh đẹp quá! Hiên ngang
quá! Anh ứng khẩu, giọng chững chạc, đầy uy lực. Cả hội trường há hốc mồm, lắng
nghe như uống từng lời nói của anh. (Phạm Đức Nhì. “Vũ Ánh
Và Tôi – Chung Một Đoạn Đời”. Việt Báo
03.06.2014)
Không chỉ nói suông mà V.A còn làm những chuyện
kinh khủng khác. Cùng với Trần Danh San, Nguyễn Chí Thiệp…, ông thực hiện một tờ
báo chui (underground press) khiến cho không chỉ Cục Quản Lý Trại Giam
mà đến cả Bộ Công An Việt Nam cũng phải rúng động.
Chuyện làm
báo, vượt trại,
tuyệt thực,
chất vấn
cán bộ quản giáo, tổ
chức những buổi văn nghệ tù ca … của những tù nhân A-20 có thể làm thành một
cuốn phim hấp dẫn, với rất nhiều pha ngoạn mục, cùng những mẩu đối thoại “đôm đốp”
rất bất ngờ (và cũng rất khó tin) đã có thể xẩy ra thường xuyên trong một trại
kiên giam.
Hình : https://tuongnangtien.files.wordpress.com/2022/02/2-vuanh.png
Chúng tôi đã có dịp nhắc đến tờ Hợp Đoàn
(trong những trang sổ tay trước, cũng trên diễn đàn này) nên xin phép chỉ ghi
thêm đôi điều, theo lời của chính những người trong cuộc:
– Nằm trong cùm bị bớt khẩu phần và nước uống
nhưng không phải lao động khổ sai để đổi lại 300 grams thực phẩm mỗi ngày. Nằm
cùm, dù bị cắt bớt khẩu phần, có đói đến lả đi, nhưng sẽ không chết trừ phi bị
nhiễm kiết lỵ. Ngược lại ở ngoài trại, lao động nặng lại ăn uống thiếu thốn
kiểu đó, bị lao phổi có khi lại chết mau hơn không chừng…
Phân tích và quyết định như thế khiến tôi yên tâm và coi việc nằm chuồng cọp là
một hình thức nghỉ ngơi. Ðó cũng là lý do tại sao giữa vòng vây của an ninh trại
giam và những nội gián trong số bạn đồng tù với mình, tôi gấp rút chuẩn bị cùng
với một số anh em khác đồng chí hướng cho ấn hành một nguyệt san lấy tên là “Hợp
Ðoàn,” một nguyệt san chỉ có một ấn bản viết tay duy nhất và bí mật lưu hành
trong trại, nhưng lúc nào chúng tôi cũng chuẩn bị nếu có cơ hội là gởi ra nước
ngoài. (Vũ A., s.đ.d, tr.106 -107).
– Hợp Đoàn xem như là một thành công, anh em tiếp nhận đọc rất thận trọng và
nghiêm túc. Thực chất nội dung vẫn chưa hẳn là một tờ báo đáng giá gì nhưng vì ở
trong tù vừa khó khăn vừa nguy hiểm, mỗi lần Ánh hay Cường viết và lên khuôn tờ
báo, những anh em thân thiết đều phải canh chừng và tổ chức đánh cờ chung quanh
để tránh sự dòm ngó của an-ten, nên công một người thành công của nhiều người.
Anh em đọc củng cố bảo vệ nó như người phát hành, vì nếu đổ bể ra thì tất cả đều
bị chịu thiệt hại. (Nguyễn C.T., s.đ.d, ch.13).
Nhưng trước sau gì thì cũng “bể” thôi, theo
bút ký (Ký Ức Bỏ
Quên) của A-20 Nguyễn Thanh Khiết:
“Cũng vì tờ Hợp Đoàn mà 1983 có gần 60 mạng
vào biệt giam … Tháng 10-1986 Alpha, Nguyễn Chí Thiệp, Trần Danh San, Trần Bửu
Ngọc, Ngô Văn Ly, Nguyễn Tú Cường, cùng vài đấng máu mặt bị quăng lên xe đưa về
trại T20 (Thành Gia Định).
Bọn chèo dứt khoát muốn đào tận gốc rễ tờ báo ‘Hợp Đoàn’. Chính vì thế tại trại
giam này, một số các anh được thả từ 1981-82 cũng bị hốt lại, trong đó có mặt
những hào kiệt từng làm điêu đứng bọn cai tù ở trại A20, Phạm Đức Nhì, Trần Đức
Long, Bùi Đạt Trung, Nguyễn Văn Hiếu, Phạm Chí Thành …”
Tuy nhiên, vào phút chót, đám lãnh đạo Hà Nội
(bỗng dưng”) đổi ý. Họ chợt nhận thức được rằng khoác thêm cái bản án chung
thân cho những con người đã trải qua gần hết đời mình trong những trại biệt
giam (mà không hề nao núng) chả phải là chuyện khôn ngoan.
Thêm một phiên tòa dành cho tờ Hợp Đoàn chỉ
giúp cho công luận thấy được rõ hơn sự tàn bạo của chế độ hiện hành, cùng tính
chất bất khuất và can trường của những kẻ thuộc bên thua cuộc mà thôi.
Tưởng Năng Tiến
2/2022
No comments:
Post a Comment