Liên
Xô sụp đổ cách đây đúng 30 năm, khởi đầu một trật tự thế giới mới
Thanh
Phương -
RFI
Đăng
ngày: 25/12/2021 - 11:38
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20211225-30-nam-lien-xo-sup-do
Cách đây đúng 30 năm, ngày 25/12/1991, tổng thống
Mikhail Gorbachov từ chức, đánh dấu sự sụp đổ của Liên bang Xô viết, kéo theo
những hậu quả to lớn về địa chính trị. Cùng với sự chấm dứt chiến tranh lạnh là
sự hình thành một trật tự thế giới mới, mà trong đó Hoa Kỳ chiếm thế thượng
phong.
Anh minh họa : Tổng thống
Liên bang Xô viết Mikhail Gorbachev, xem giờ trước bài diễn văn từ chức ngày
25/12/1991 tại điện Kremlin, Matxcơva, Nga, đánh dấu chấm dứt hơn 74 năm lịch sử
Liên Xô. AP - Liu Heung Shing
Thật ra việc
ông Gorbachov từ chức chỉ là chính thức hóa sự cáo chung của Liên Xô, vì ngay từ
ngày 08/12/1991, tổng thống các nước Nga, Belarus và Ukraina đã tuyên bố giải
thể Liên bang Xô viết và thành lập Cộng đồng các Quốc gia Độc lập. Đến ngày
21/12, 11 nước Cộng hòa khác gia nhập cộng đồng này và như vậy Liên Xô không
còn tồn tại nữa.
Hậu quả đầu
tiên là các nước Cộng hòa thuộc Liên Xô đã giành độc lập, thoát khỏi sự kiểm
soát của Nga, nhưng nhiều nước đã bị kéo vào các cuộc xung đột đẫm máu, đặc biệt
là ở vùng Kavkaz và Trung Á. Riêng cuộc xung đột ở vùng Thượng Karabakh giữa
Armenia và Azerbaijan bắt đầu từ năm 1991 cho đến nay vẫn chưa hoàn toàn chấm dứt
và đã bùng lên trở lại cách đây một năm. Trong toàn bộ các nước Cộng hòa thuộc
Liên Xô cũ, quá trình chuyển tiếp sang hệ thống tư bản chủ nghĩa đã đẩy hàng chục
triệu người vào cảnh nghèo khó, và chỉ làm giàu cho một thiểu số rất nhỏ.
Hậu quả thứ
hai là không còn sự trợ giúp của Liên Xô cho các quốc gia hoặc các chế độ vẫn sống
nhờ vào Matxcơva, trong đó có chế độ Fidel Castro ở Cuba. Tại Afghanistan, chế
độ Cộng Sản do Matxcơva dựng lên chỉ tồn tại được một năm sau khi Liên Xô tan
rã, vì năm 1992, lực lượng Mudjahidine đã chiếm chính quyền Kabul.
Nhưng hậu
quả lớn nhất của việc Liên Xô sụp đổ, đó là chấm dứt chiến tranh lạnh và thế lưỡng
cực vẫn tồn tại trong các quan hệ quốc tế kể từ năm 1945, tức là kể từ sau Thế
chiến thứ hai. Hoa Kỳ trở thành « sen đầm » của thế giới và lao vào một
cuộc chiến mới để chống khủng bố Hồi Giáo cực đoan. Tuy nhiên, trong 30 năm
qua, Trung Quốc đã vươn lên trở thành một trong những cường quốc hàng đầu thế
giới và đang cùng với nước Nga của tổng thống Putin tìm cách phá vỡ trật tự thế
giới đơn cực mà trong đó Hoa Kỳ đang mất dần thế thượng phong.
---------------------------
CÁC NỘI DUNG LIÊN
QUAN
Năm
dân biểu Nga đòi truy tố Gorbatchev vì đã làm Liên Xô sụp đổ
Putin
bám víu quá khứ cộng sản, 30 năm sau khi Liên Xô sụp đổ
Bức
Tường Berlin sụp đổ: Chủ nghĩa cộng sản đã tự sát!
No comments:
Post a Comment