Thanh
Phương – RFI
Đăng ngày 05-06-2019
Chuyến
viếng thăm Nga của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình diễn ra trong bối cảnh căng
thẳng giữa Matxcơva với phương Tây, cũng như vào lúc đang có chiến tranh thương
mại giữa Bắc Kinh với Washington. Tình hình này buộc hai nước phải hợp lực với
nhau để đối đầu với Mỹ.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (P) tiếp chủ tịch
Trung Quốc Tập Cận Bình tại điện Kremlin, ngày 05/06/2019. REUTERS/Evgenia
Novozhenina/Pool
Trước khi ông Tập Cận Bình đặt chân đến Matxcơva
ngày 05/06/2019, hai bên đã không ngớt lời ca ngợi mối quan hệ đặc biệt giữa
hai nước. Hôm 04/06, cố vấn của điện Kremlin Iouri Ouchakov nhắc lại rằng Liên
Xô là quốc gia đầu tiên công nhận nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, ngay sau
khi quốc gia cộng sản này tuyên bố thành lập năm 1949.
Về phần chủ tịch Tập Cận Bình, trả lời thông tấn xã
Tass của Nga, ông đã gọi tổng thống Vladimir Putin là “người bạn thân
thiết nhất” và theo lãnh đạo họ Tập, quan hệ đối tác chiến lược toàn
diện Nga - Trung hiện nay là “tốt đẹp nhất” trong lịch sử.
Thật ra, trong bối cảnh hiện nay, xét thuần túy về mặt
kinh tế, Nga cần đến Trung Quốc hơn là Trung Quốc cần đến Nga. Từ năm 2014,
châu Âu và Hoa Kỳ đã thi hành các biện pháp trừng phạt Nga, do cuộc khủng hoảng
Ukraina cũng như do việc Matxcơva sát nhập vùng Crimée. Hậu quả là nền kinh tế
của Nga hiện đang gặp rất nhiều khó khăn, cho nên nước này phải quay sang thị trường
Trung Quốc và qua đó bớt lệ thuộc vào các thị trường châu Âu.
Theo giải thích của nhà phân tích Nga Alexandre
Gabouïev với hãng tin AFP, Trung Quốc đã trở thành “nhà đầu tư rất quan
trọng” trong nền kinh tế Nga. Cố vấn điện Kremlin Ouchakov nhấn mạnh
là trong năm 2018, trao đổi mậu dịch giữa hai nước đã tăng 25%, lên đến mức kỷ
lục là 108 tỷ đôla.
Ngược lại, Trung Quốc cũng rất hài lòng khi thấy Nga
quay sang mình, vì kể từ nay họ có một nguồn cung cấp dầu khí vừa dồi dào, vừa
thân hữu, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của nền kinh tế đứng hàng thứ hai thế
giới.
Về mặt chính trị, quan hệ giữa hai nước thành viên
thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc cũng rất hữu hảo. Theo lời ông
Ouchakov, Nga và Trung Quốc thường có lập trường đồng nhất trên đa số các hồ sơ
lớn của quốc tế, từ hạt nhân Bắc Triều Tiên, xung đột Syria, cho đến khủng hoảng
Venezuela.
Nếu như cách đây 50 năm, quân đội hai nước đã từng
đánh nhau ở biên giới, bây giờ Matxcơva và Bắc Kinh không ngần ngại thắt chặt
quan hệ quốc phòng. Vào tháng 09/2018, Trung Quốc đã được mời tham gia cuộc tập
trận lớn nhất của Nga kể từ thời chiến tranh lạnh.
Nhưng trên hết, cả hai nước, vì những lý do khác
nhau, đều đang gặp căng thẳng cao độ với Hoa Kỳ. Matxcơva vẫn bị cáo buộc can
thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ 2016 và vẫn bất đồng với Washington trên nhiều vấn
đề, trong đó có giải trừ vũ khí. Trung Quốc vẫn chưa đạt được một thỏa thuận với
Hoa Kỳ để thoát ra khỏi cuộc chiến tranh thương mại dằng dai giữa hai nước.
Cho nên trong thời gian qua, tổng thống Vladimir
Putin và chủ tịch Tập Cận Bình đang cố xây dựng một mối quan hệ thật sự vững chắc,
chứ không chỉ là một mối quan hệ mang tính tình thế, lỏng lẻo, như tiên đoán của
nhiều nhà phân tích.
Theo tờ Financial Times, nhân chuyến viếng thăm của
ông Tập Cận Bình, lãnh đạo hai nước dự trù sẽ ra hai tuyên bố chung. Một tuyên
bố về quan hệ song phương, và một tuyên bố lên án “sự thống trị mang
tính bá quyền trong hệ thống quốc tế”, ám chỉ các biện pháp trừng phạt cũng
như cách hành xử về thương mại của Mỹ.
Nói cách khác, một trong những yếu tố thúc đẩy tổng
thống Putin và chủ tịch Tập Cận Bình thắt chặt quan hệ song phương, đó là chống
lại vai trò lãnh đạo thế giới của Hoa Kỳ, nhất là chống lại chính sách thù địch
của chính quyền Donald Trump.
*
*
Thanh
Phương – RFI
Đăng ngày 05-06-2019
Hôm
nay, 05/06/2019, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Nga trong một chuyến viếng
thăm được Bắc Kinh mô tả là nhằm mở ra một « thời kỳ mới »cho
quan hệ hữu nghị giữa hai nước, cũng như củng cố đối tác kinh tế song phương,
trong bối cảnh nước Nga bị Tây phương trừng phạt và Trung Quốc đang có chiến
tranh thương mại với Hoa Kỳ.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (T) và tổng thống
Nga Vladimir Putin tại Diễn Đàn Kinh Tế Phương Đông, Vladivostok, Nga, ngày
11/09/2018. REUTERS/TASS/Mikhail Metzel
Sau cuộc hội đàm với tổng thống Vladimir Putin hôm
nay tại điện Kremlin, ngày mai ông Tập Cận Bình sẽ là khách mời danh dự của Diễn
đàn Saint-Petersburg, quy tụ các lãnh đạo và đại diện doanh nghiệp Nga và ngoại
quốc của 75 quốc gia.
Riêng phía Nga đang cố đạt được mục tiêu thu hút đầu
tư của Trung Quốc để thúc đẩy nền kinh tế đang gặp khó khăn, như tường trình của
thông tín viên Daniel Vallot từ Matxcơva:
« Đó là niềm hy vọng lớn của Vladimir Putin kể từ
khi nước ông gánh chịu hậu quả của những trừng phạt của phương Tây : Dựa vào
Trung Quốc để đưa nền kinh tế Nga ra khỏi hoàn cảnh khó khăn, phát triển xuất
khẩu và thu hút đầu tư.
Tổng thống Nga đã nỗ lực hết mình để cố đạt được mục
tiêu đó, nhưng 5 năm sau khi sát nhập vùng Crimée, đầu tư của Trung Quốc vào
Nga vẫn chưa ồ ạt đổ đến.
Alexei Maslov, một giáo sư kinh tế, giải thích : «
Tôi nghĩ rằng thị trường Nga có một vấn đề về tầm cỡ, tức là thị trường này
phát triển chưa đủ mức đối với các nhà đầu tư Trung Quốc, đặc biệt là vùng Viễn
Đông. Cho nên họ không mấy quan tâm đến nước Nga. Ở cả hai bên, các nhà đầu tư
đều than phiền về tính chất thiếu minh bạch của cả hai cơ chế và về việc họ
không thể thật sự hợp tác với nhau ».
Như vậy, Trung Quốc vẫn còn ngần ngại xâm nhập thị
trường Nga. Ngay cả dự án Các con đường tơ lụa mới cũng chưa thúc đẩy đầu tư của
Trung Quốc vào Nga. Nhưng kể từ nay, Nga có thể dựa vào một lập luận mới để lôi
cuốn Trung Quốc : Chiến tranh thương mại giữa Bắc Kinh và Washington. Nga hy vọng
có thể tranh thủ dịp này để mở những thị trường mới ở Trung Quốc. Matxcơva cũng
hy vọng là các nhà đầu tư Trung Quốc cuối cùng sẽ quyết định bỏ vốn vào nền
kinh tế Nga ».
No comments:
Post a Comment