Nguyễn Quốc Khải
Tác
giả gửi tới Dân Luận
05/01/2019
Vào ngày thứ Sáu trước Giáng Sinh, TNS Charles E.
Schumer (Dân Chủ, New York), Lãnh Tụ Thiểu Số của Thượng Viện, tuyên bố rằng “Đây là một tuần lễ hỗn loạn nhất của một
nhiệm kỳ tổng thống hỗn loạn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Những cơ sở của chánh
quyền của chúng ta thiếu lãnh đạo liên tục, vững vàng và kinh nghiệm. Với những
người rời bỏ chính quyền, tình thế lại càng bất ổn. Tổng thống làm những quyết
định mà không có cố vấn, không chuẩn bị, và không có cả sự trao đổi giữa những
bộ và cơ quan liên hệ.”
Tổng Thống Donald Trump – trung tâm của sự hỗn loạn
hiện nay (Photo: WSJ).
Sau khi Bộ Trưởng Quốc Phòng James Mattis từ chức,
Ô. Trump điên người lên vì lá thư từ chức của Ô. Mattis được công bố cho thấy
rõ sự mâu thuẫn giữa hai ông về chánh sách quốc phòng và ngoại giao là hai lãnh
vực Ô. Trump phải nói dốt đặc mà lại không nghe lời các cố vấn. Ô. Mattis tình
nguyện làm việc thêm hai tháng để Ô. Trump có thời giờ tìm người thay thế.
Nhưng Ô. Trump bất cần, quyết định cho ông Mattis nghỉ sớm và tạm thời cử Ô.
Patrick Shanahan, Thứ Trưởng Quốc Phòng, làm quyền Bộ Trưởng Quốc Phòng. Ông
Shanahan không có chút kinh nghiệm nào về ngoại giao và quốc phòng. Ông làm Thứ
Trưởng Quốc Phòng chỉ để lo điều hành công việc nội bộ. Điều này cho thấy Ô.
Trump là người thiếu trách nhiệm. Ô. Trump cũng không cho cả Tướng Joseph F.
Dunford, Chủ Tịch Bộ Tham Mưu Liên Quân Hoa Kỳ biết về quyết định sau cùng để
rút quân ra khỏi Syria.
Đại Tướng Bộ Binh bốn sao về hưu Barry McCaffrey
nói,
“Đây là một nhiệm kỳ tổng thống thiếu lương thiện” (This is a rogue
presidency). Chúng ta có Ô. Trump. Dưới con mắt của các nước đồng minh của
chúng ta và của những nhà chuyên môn về những lãnh vực cốt cán của sức mạnh an
ninh quốc gia của chúng ta, Ô. Trump xem ra một người thiếu khả năng và bốc đồng,
làm những quyết định sai lầm, phê bình gắt gao những nước đồng minh lịch sử lâu
năm của Hoa Kỳ và rồi lại ôm lấy những kẻ đe dọa an ninh quốc gia Hoa Kỳ.”
Báo chí phân tách rằng, sau khi Ô. Mattis ra đi, nội
các của Ô. Trump sẽ còn lại toàn là những người gọi dạ bảo vâng. Ô. Eliot A.
Cohen (Cộng Hòa), một viên chức cao cấp dưới thời Tổng Thống George W. Bush,
trong một bài báo phổ biến trên The Atlantic viết rằng,
“Từ nay trở đi, những chức vụ cao cấp trong
chính quyền sẽ được bổ sung bởi những kẻ cơ hội chủ nghĩa, nhu nhược, gian giảo
và tham danh vọng.”
Nước Mỹ đang ở
trong tình trạng cực kỳ nguy hiểm chưa bao giờ có trong lịch sử. Hiến Pháp Hoa
Kỳ không hề tiên liệu phải đối phó với một trường hợp đặc thù như thế này.
Vào đầu năm nay, Ô. Gary Cohn, một thành viên trong
Hội Đồng Cố Vấn Kinh Tế của Tổng Thống Trump, cũng đã từ chức vì Ô. Trump chống
lại những đề nghị của họ, Thay vào đó, dựa theo bản năng dân tộc chủ nghĩa, Ô.
Trump đã thi hành chánh sách thuế quan, như ông đã từng vung vít tuyên bố “Tôi
là người có khí phách. Khí phách của tôi đôi khi bảo tôi nhiều điều hơn là trí
óc của bất cứ ai khác từng bảo tôi.”
Dù sao vấn đề kinh tế và thương mại cũng không thể
so sánh với vấn đề an ninh quốc gia như trường hợp Bộ Trưởng Quốc Phòng Mattis
từ chức.
Trong hai năm qua, những cố vấn kinh nghiệm được xem
như những lá chắn để kiềm chế tính khí bất đồng thiếu thận trọng của Ô. Trump,
đã lần lượt ra đi. Ô. Bob Corker (Cộng Hòa, Tennessee), Chủ Tịch Ủy Ban Ngoại
Giao Thượng Viện từng gọi nội các của Ô. Trump là một trung tâm trông nom người
lớn vào ban ngày (adult day care center). Nay trung tâm này ngưng hoạt động vì
hết người lớn trông coi Ô. Trump.
Trong cuộc phỏng vấn với Ô. Bob Schieffer của CBS
News, Cựu Bộ Trưởng Ngoại Giao Rex Tillerson tiết lộ rằng thật là vô ích nếu muốn
kiềm chế Ô. Trump. Ô. Tillerson nói:
“Ô. Trump là một người khá vô kỷ luật, không thích đọc, không thích đọc
những phúc trình tóm tắt, không thích đi sâu vào chi tiết. Ông ta thuộc loại chỉ
muốn ra lệnh. Ông thường hay nói ‘Đây là thứ tôi tin tưởng’; ‘Đây là thứ tôi muốn
làm và đây là cách tôi muốn làm’ và tôi trả lời rằng ‘Thưa Tổng Thống. tôi hiểu
ông muốn làm gì, nhưng ông không làm được theo cách này. Nó vi phạm luật.’ “.
Sau nhiều tháng căng thẳng, Ô. Trump đã cách chức Ô.
Tillerson vào tháng 3 vừa qua.
Nhà Báo Philip Rucker viết trên Washington Post:
“Tình trạng xáo trộn ngày càng tồi tệ. Một phần của chánh quyền liên bang
đóng cửa. Thị trường chứng khoán rơi tự do. Các nước đồng minh đã phải lên tiếng
cảnh báo. Những thế lực thù nghịch như Nga và Trung Quốc đang thích thú. Những
nhà lập pháp Cộng Hòa trước đây tránh va chạm với Tổng Thống Trump, nay đã phải
lên tiếng chỉ trích công khai.”
Ô. Thomas Wright thuộc Brookings Institution, một viện
nghiên cứu ở Washington-DC nhận xét:
“Ô. Trump muốn hoàn toàn tự do để làm làm những gì ông muốn làm và khi
nào muốn và ông gần đạt được mục tiêu này [sau khi nhiều người từ chức hay bị
sa thải]. Điều này không những làm Quốc Hội lo sợ mà cả thế giới còn lại cũng vậy.”
Một chiến lược gia làm việc chặt chẽ với Nhà Trắng
không tiện nêu tên cho biết tình trạng vô cùng nghiêm trọng. Một cựu viên chức
cao cấp trong chính quyền không muốn nêu tên nói rằng tình thế đòi hỏi một sự
can thiệp, nhưng rất tiếc ông không nói rõ chi tiết.
Thị trường chứng khoán trong vài tuần qua xuống dốc
không phanh, nên Ô. Trump nổi giận và tìm cách cách chức Chủ Tịch Quỹ Dự Trữ
Liên Bang (Federal Reserve Bank) Jerome Powell. Những sinh viên học kinh tế năm
đầu cũng đã biết rằng tổng thống có quyền đề cử người vào Quỹ Dự Trữ Liên Bang,
một thứ ngân hàng trung ương của nhà nước hoạt động độc lập, nhưng không có quyền
cách chức họ vì khác biệt về chính sách, ngoại trừ họ vi phạm tội hình sự. Ba
chỉ số chính của thị trường chứng khoán Hoa Kỳ là S&P 500, Dow Jones và
NASDAQ đều giảm xuống đáng kể. Hãng tin Associated Press nhận định rằng sau gần
10 năm, sự phục hồi của thị trường chứng khoán Wall Street [kể từ cuộc khủng hoảng
kinh tế 2007-2009] xem ra đang chấm dứt.
Khi Quỹ Dự Trữ Liên Bang tăng lãi suất để phòng ngừa
lạm phát, giá chứng khoán thông thường đi xuống. Nhưng đây không phải là lý do
duy nhất. Mức phát triển kinh tế chậm lại là yếu tố thứ hai như đang xẩy ra.
Chính tin Ô. Trump tìm cách cách chức Chủ Tịch Quỹ Dự Trữ Liên Bang Jerome Powell
và chính quyền đóng cửa do chính Ô. Trump tạo ra sự bất ổn, cũng làm cho thị
trường chứng khoán giao động.
Khi thị trường chứng khoán đi lên, Ô. Trump rêu rao về thành quả này của chính
quyền. Nay thị trường đi xuống ông đổ lỗi cho Ô. Powell.
Thất bại của Đảng Cộng Hòa trong cuộc bầu cử giữa
nhiệm kỳ làm cho Đảng Dân Chủ chiếm lại được quyền kiểm soát ở Hạ Viện vào ngày
3-1-2019. Ô. Trump sẽ bị điều tra kỹ lưỡng về tình trạng tài chánh cá nhân lem
nhem và tình trạng tham nhũng bị tố giác là lan rộng trong chính quyền của ông.
Trump Foundation, một tổ chức từ thiện cũa Ô. Trump
đã bị tòa án New York đóng cửa vì Ô. Trump đã dùng tổ chức này như một thứ ngân
hàng tiết kiệm để trang trải những chi phí cá nhân và phí tổn tranh cử. Bộ Trưởng
Tư Pháp của New York Barbara Underwood nói rằng tổ chức này đã có những vi phạm
pháp luật liên tục gây chấn động (shocking pattern of illegality). Ngay sau cuộc
bầu cử, Ô. Trump đã cố gắng đóng cửa Trump Foundation nhưng bị Bà Bộ Trưởng Tư
Pháp New York Underwood giữ lại để điều tra.
Theo tạp chí NewsWeek, khi ra tranh cử tổng thống,
Ô. Trump hứa là sẽ “làm cạn đầm lầy tham nhũng tại Washington”. Nhưng ngày càng
nhiều dân Mỹ tin rằng Washington tham nhũng và Nhà Trắng là cơ quan tham nhũng
nhất trong chánh quyền Hoa Kỳ. 58% người được phỏng vấn trong một cuộc điều
nghiên nghĩ rằng nạn tham nhũng gia tăng. 44% tin rằng phần đông hoặc tất cả những
viên chức trong Văn Phòng Tổng Thống tham nhũng.
Trong khi Ô. Trump đứng ngoài việc điều hành hàng
ngày công ty của ông và giao việc này cho hai người con trai là Eric và Donald
Jr. những khách sạn và sân golf của ông được những nhà vận động hành lang và những
nhân vật quyền cao chức trọng ngoại quốc lui tới để cầu cạnh ơn huệ với chính
quyền. Ô. Trump bị kiện ở Maryland và Washington-DC vì vi phạm hiến pháp khi điều
hành Trump International Hotel ở DC. Tạp chí NewsWeek kết luận rằng người dân Mỹ tin rằng nội các của Ô.
Trump là cơ quan chính phủ tham nhũng nhất ở nước Mỹ.
Theo một cuộc điều tra của cơ quan truyền thông
BuzzFeed News, trong số tất cả những condominium do những công ty của Ô. Trump
bán từ thập niên 1980, 1,300 căn trị giá 1.5 tỉ Mỹ kim được trả bằng tiền mặt bởi
những công ty vô danh. Đây có thể là cách rửa tiền. Tương tự như vậy, theo cuộc
điều tra của báo USA Today, những công ty của Ô. Trump đã bán bất động sản trị
giá tổng cộng là 35 triệu Mỹ kim vào năm 2017, phần lớn cho những công ty không
có lý lịch rõ ràng.
Bài phân tách này không nói đến cuộc điều tra của Ô.
Robert Muller, Công Tố Viên Đặc Biệt, về việc Ô. Trump thông đồng với Nga trong
cuộc tranh cử 2016 vì là một đề tài quan trọng đã có nhiều bài báo nói tới.
Ô. Paul Manafort, Giám Đốc chiến dịch tranh cử của
Ô. Trump bị kết án vì rửa tiền. Ô. Michael Flynn, cựu cố vấn an ninh quốc gia của
Ô. Trump nhận tội nói dối với FBI trong một cuộc điều tra đã khám ra rằng Ô.
Flynn đã bí mật vận động hành lang cho chính phủ Turkey. Ô. Jared Kushner, con
rể của Ô. Trump, không khai báo món nợ 1 tỉ Mỹ kim liên quan đến công ty bất động
sản của ông. Có ít nhất sáu bộ trưởng trong nội các của Ô. Trump đang bị điều
tra về những chi phí di chuyển quá đáng bao gồm việc sử dụng phi cơ của chính
phủ và nhân viên an ninh cho việc riêng. Những thành viên nội các bị điều tra
bao gồm Bộ Trưởng Cựu Chiến Binh David Shulkin, Bộ Trưởng Nội Vụ Ryan Zinke, Bộ
Trưởng Ngân Khố Steven Mnuchin và Bộ Trưởng Thương Mại Wilbur Ross.
Vì bài báo có giới hạn về số chữ, nên tôi chỉ tường
thuật một vài chi tiết về trường hợp của Bộ Trưởng Thương Mại Wilbur Ross. Theo
báo The Atlantic, nhờ những tài liệu bí mật rò rỉ ra ngoài mà báo chí mới được
biết rằng sau khi ông đã nhận chức bộ trưởng, ông đã không khai báo một số tích
sản trong một công ty vận chuyển hàng hải liên hệ với giới thân cận của Tổng Thống
Nga Vladimir Putin. Theo Forbes, Ô. Ross từng sở hữu một số tích sản liên hệ với
chính phủ Trung Quốc và Bank of Cyprus với liên hệ với Nga. Gia đình của ông
Ross còn giữ một số những tích sản này. Ông Ross nói rằng ông đã chuyển những
tích sản này vào một quỹ của gia đình. Đây là một vấn đề mẫu thuẫn về quyền lợi
và chức vụ. Báo The Atlantic kết luận rằng Tham nhũng trong chính quyền Trump
đang lan rộng.
Càng ngày Ô. Trump càng bị nhiều áp lực, càng mất khả
năng kiểm soát tính khí bất thường của mình, càng dễ nổi giận hơn. Những cố vấn
kinh nghiệm đã ra đi. Trong
giờ phút này, không có bộ trưởng quốc phòng, không có tham mưu trưởng Nhà Trắng
chính thức, nếu có một xung đột quân sự nào xẩy ra, không ai biết ông sẽ phản ứng
ra sao.
-----------------------
Tham
khảo:
(1) Idrees Ali, Steve Holland, “Trump Annoyed by
Resignation Letter, Pushes Out Mattis Early,” Reuters, December 23, 2018.
(2) Peter Baker, Maggie Haberman, “Trump Calls Aids
‘F…. Idiots’ as Presidency Risks Spinning Out of Control.” The Independent,
December 24, 2018.
(3) Sam Berger, “The Cost of Corruption: Waste and Abuse
in President Trump’s Cabinet,” The Center for American Progress, January 16,
2018.
(4) Nina Burleigh, “Trump Administration is The Most
Corrupt Government Institution in The Unitted States, Americans Believe,”
NewsWeek, December 12, 2018.
(5) Patti Davis, “A Child Occupies the White House –
and the World Knows It,” Washington Post, December 17, 2018.
(6) Uri Friedman, “America, Meet Your (Acting)
Secretary of Defense,” The Atlantic, January 1, 2019.
(7) David A. Graham, “Corruption in The Trump Administration
Is Spreading,” The Atlantic.
(8) Jon Haley “Where Should the Trump Foundation’s
Money Go? I Have a Few Thoughts,” The Inquirer / Opinion, December 24, 2018.
(9) Jason Lange, “Trump Calls Fed ‘Only Problem’ in
U.S. Economy: Markets Slump,” Reuters, December 24, 2018.
(10) Greg Robb, “Why Trump Can’t Fire Powell for
Disagreement over Monetary Policy,” MarketWatch, October 11, 2018.
(11) Philip Rucker, “A Rogue Presidency: The Era of
Containing Trump is Over,” Washington Post, December 22, 2018.
(12) Veronica Stracqualursi, “Trump’s Acting
Secretary of Defense Will Step Into Role With No Foreign Policy, Military
Experience,” CNN, December 24, 2018.
(13) Paul Waldman, “The Trump Presidency: On Track
to Becoming the Most Corrupt in U.S. History,” The Washington Post, Januray 16,
2018.
----------------------------------
VOV.VN | Thứ 6, 10:10, 21/12/2018
VOV.VN
- Dưới đây là toàn văn bức thư ông James Mattis gửi ông Trump sau khi Tổng thống
tweet rằng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sẽ rời Lầu Năm Góc vào tháng 2/2019.
Tổng thống Donald Trump ngày 20/12 đã viết trên
Twitter rằng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis sẽ rời Lầu Năm Góc vào tháng
2/2019. Tin tức này được đưa ra chỉ một ngày sau khi ông Trump tuyên bố Mỹ sẽ
rút quân khỏi Syria.
Không lâu sau đăng tải của ông Trump, ông Mattis đã
viết một bức thư gửi tới Tổng thống Mỹ, khẳng định rằng Tổng thống có quyền có
một Bộ trưởng Quốc phòng với quan điểm "phù hợp hơn" với ông.
Thư từ chức của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis gửi ông Trump. Ảnh:
New York Times
Dưới
đây là toàn văn bức thư của ông James Mattis do Bộ Quốc phòng công bố.
Thưa ngài Tổng thống,
Tôi thật vinh dự khi được phụng sự đất nước với vai
trò là Bộ trưởng Quốc phòng thứ 26 của Mỹ - vị trí giúp tôi và những nhân viên
khác của Bộ được bảo vệ các công dân và lý tưởng của chúng ta.
Tôi tự hào với những gì đã làm được trong hai năm
qua trên một số mục tiêu quan trọng được đề ra trong Chiến lược Quốc phòng Quốc
gia. Đó là sử dụng ngân sách của Bộ một cách hợp lý hơn, cải thiện tính sẵn
sàng và khả năng tác chiến của lực lượng quân đội, cũng như thay đổi cách thức
công việc để hoạt động hiệu quả hơn. Quân đội của chúng ta tiếp tục phát huy những
khả năng cần thiết để giành ưu thế trong các cuộc xung đột và duy trì ảnh hưởng
mạnh mẽ của Mỹ trên toàn cầu.
Tôi có một niềm tin cốt lõi rằng sức mạnh của đất nước
chúng ta có liên hệ chặt chẽ với sức mạnh toàn diện và vô song của các đồng
minh và các đối tác của chúng ta. Trong khi Mỹ giữ vai trò là một quốc gia
không thể thiếu được trong thế giới tự do, chúng ta không thể bảo vệ lợi ích của
chúng ta hay thực hiện vai trò đó một cách hiệu quả nếu như không duy trì quan
hệ mạnh mẽ với các đồng minh và thể hiện sự tôn trọng với họ. Giống như ngài,
tôi đã khẳng định ngay từ đầu rằng, lực lượng quân đội Mỹ không phải là một
"viên cảnh sát" của thế giới. Thay vào đó, chúng ta phải sử dụng tất
cả các công cụ quyền lực của Mỹ để cung cấp năng lực phòng thủ chung, trong đó
gồm cả việc duy trì vai trò lãnh đạo hiệu quả với các đồng minh của chúng ta.
29 nền dân chủ trong NATO đại diện cho sức mạnh trong cam kết của chúng ta, đã
cùng chúng ta chiến đấu sau vụ tấn công khủng bố 11/9 nhằm vào nước Mỹ. Liên
minh đánh bại IS với sự góp mặt của 74 quốc gia cũng là một minh chứng cho điều
này.
Tương tự như vậy, tôi tin rằng chúng ta phải kiên
quyết và rõ ràng trong cách tiếp cận của chúng ta với các quốc gia có những lợi
ích chiến lược ngày càng xung đột với những lợi ích chiến lược của Mỹ. Chẳng hạn,
rõ ràng cả Trung Quốc và Nga đều muốn định hình một thế giới nhất quán với mô
hình lãnh đạo của họ trong việc đạt được quyền phủ quyết các quyết định an
ninh, ngoại giao và kinh tế của các quốc gia khác với mục đích thúc đẩy các lợi
ích của chính họ từ các hành động không có lợi cho các quốc gia láng giềng, Mỹ
và các đồng minh của chúng ta. Đó là lý do tại sao chúng ta phải sử dụng tất cả
các công cụ quyền lực của Mỹ để tạo nên một khả năng phòng thủ chung.
Các quan điểm của tôi trong mối quan hệ với các đồng
minh trong hơn 4 thập kỷ nay là đối xử với họ bằng sự tôn trọng nhưng cũng phải
tinh tường để coi họ vừa là chủ thể hợp tác, vừa là đối thủ cạnh tranh chiến lược.
Chúng ta phải làm mọi thứ có thể để thúc đẩy một trật tự thế giới có lợi nhất
cho an ninh, thịnh vượng và các giá trị của chúng ta, cũng như chúng ta chỉ có
thể củng cố những nỗ lực này bằng sự đoàn kết của các đồng minh của chúng ta.
Ngài có quyền có một Bộ trưởng Quốc phòng với quan
điểm phù hợp hơn với quan điểm của ngài về vấn đề này và nhiều vấn đề khác, nên
tôi tin rằng việc rời khỏi vị trí hiện tại của tôi là một quyết định đúng đắn.
Ngày kết thúc nhiệm kỳ của tôi là ngày 28/2/2019 - đây là khoảng thời gian vừa
đủ cho một người tiền nhiệm ứng cử và được xác nhận cũng như đảm bảo những lợi
ích của Bộ vẫn được bảo vệ và thực hiện đúng cách trong những sự kiện sắp tới,
gồm có phiên điều trần Quốc hội và cuộc họp các Bộ trưởng Quốc phòng NATO tổ chức
vào tháng 2/2019. Ngoài ra, sự chuyển giao vị trí cho một Bộ trưởng Quốc phòng
mới sẽ diễn ra trước khi diễn ra sự chuyển giao của Chủ tịch Hội đồng Tham mưu
trưởng Liên quân Mỹ để đảm bảo sự ổn định trong Bộ.
Tôi cam kết sẽ nỗ lực đầy đủ cho một quá trình chuyển
giao êm đẹp, nhằm đảm bảo các nhu cầu và lợi ích của 2,15 triệu quân nhân, cũng
như 732.079 người phục vụ trong Bộ Quốc phòng sẽ không bị xáo trộn trong thời
gian đó để đảm bảo họ có thể hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ nhân dân Mỹ của mình.
Tôi rất trân trọng cơ hội được khoác bộ quân phục
này phục vụ Tổ quốc và nhân dân chúng ta./.
No comments:
Post a Comment