Nguyễn Quốc Khải
Gửi
cho BBC từ Hoa Kỳ
30 tháng 12 2018
Hôm
qua, Tổng Thống Donald Trump ký lệnh hành pháp đóng băng lương bổng của khoảng
hai triệu nhân viên dân sự của chính phủ liên bang trong năm 2019.
Hậu quả là việc tăng lương 2,1% dự trù bắt đầu có hiệu
quả vào 1/1/2019 cho các nhân viên dân sự trong chính phủ liên bang được chấp
nhận trước đây bị hủy bỏ.
Đồng thời việc điều chỉnh lương của nhân viên chính
phủ liên bang theo địa phương nơi họ làm việc cũng bị bãi bỏ.
Tuy nhiên, việc tăng lương 2,6% trong năm tới cho
quân nhân Hoa Kỳ đã được ghi nhận trong luật quốc phòng 2019 (National Defense
Authorization Act for Fical Year 2019) không bị ảnh hưởng.
Ông Trump nói rằng việc tăng lương là không thích
đáng.
Trong lá thư gửi cho Quốc hội, ông viết: "Chúng ta phải duy trì những cố gắng để
đất nước của chúng ta theo chiều hướng bền vững về mặt tài chánh, và ngân sách
của các cơ quan liên bang không thể chịu đựng được những việc tăng lương như vậy."
Ông Trump còn nhấn mạnh rằng việc đóng băng lương sẽ
không ảnh hưởng đến khả năng của chính phủ liên bang trong việc thu hút những
người tài.
Ông giải thích rằng trong trường hợp khẩn cấp quốc
gia hoặc điều kiện kinh tế trầm trọng ảnh hưởng đến an sinh của đại chúng, ông
có thẩm quyền để điều chỉnh lương.
Chính sách giảm thuế của Tổng thống Trump đã không
mang lại kết quả mong muốn, mức phát triển kinh tế từ 2-3%, thay vì 5-6% không
đủ để bù đắp vào số lợi tức thế mất đi.
Hậu quả là ngân sách thiếu hụt gia tăng một cách
đáng ngại. Do đó, biện pháp đóng băng lương không gây ngạc nhiên.
Mặt khác, ông Trump đã đặt vấn đề này với Quốc hội
Hoa Kỳ vào tháng 8 năm nay, khi tài khóa 2018 sắp chấm dứt để chuẩn bị soạn thảo
ngân sách cho tài khóa 2019.
Ngân sách liên bang thiếu hụt thuộc tài khóa 2018
(1/10/2017 - 30/9/2018) tăng 18% lên tới 833 tỉ đôla so với tài khóa 2017. Thiếu hụt sẽ tiếp tục tăng trong
tài khóa 2019 và ước tính vào khoảng 985 tỉ Mỹ kim.
Ngân sách thiếu hụt đương nhiên làm nợ công tăng vì
chính phủ phải vay thêm tiền.
Giảm thuế cho
các công ty lớn, nhỏ để phát triển kinh tế và thu nhập cá nhân đa phần phục vụ
thành phần có lợi tức cao. Nay chương trình này thất bại lại bắt tất cả nhân
viên chính phủ liên bang chịu trận là một việc làm thất nhân tâm.
Việc đóng băng lương xảy ra trong lúc một phần chính
phủ liên bang đóng cửa trước Giáng Sinh đã kéo dài trên một tuần, tạo nên một
không khí ảm đạm trên toàn nước Mỹ.
Tuy nhiên, một số trong 800.000 nhân viên liên bang
bị ảnh hưởng của việc chính phủ đóng cửa, cộng thêm những nhân viên bên ngoài
làm việc theo khế ước không được trả lương trong thời gian này cũng sẽ giúp cho
ngân sách của chính quyền Trump.
Tuy nhiên việc đóng băng lương bổng cũng chỉ là một
giải pháp tạm thời để giảm bớt mức gia tăng thiếu hụt ngân sách. Thay vì hủy bỏ chương trình cắt
giảm thuế công ty và thuế thu nhập - một nguyên nhân gây thiếu hụt ngân sách, Đảng
Cộng Hòa đã nghĩ đến việc cắt giảm những chương trình an sinh xã hội.
Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh tụ đa số tại
Thượng Viện đã nói với hãng tin Bloomberg News rằng Quốc hội nên nhắm vào việc
giảm Social Security và Medicare để đối phó với tình trạng ngân sách thiếu hụt.
Rút quân ra khỏi Syria cũng làm giảm áp lực về ngân
sách mà cũng có thể ông Trump muốn trả ơn Tổng thống Nga Vladimir Putin, một
công hai việc.
Ông Trump cũng đang bàn đến việc rút quân ra khỏi
Afghanistan. Một số không ít người Việt, đặc biệt ở vùng Bolsa, đã vội diễn dịch
ra rằng ông Trump có kế hoạch chuyển quân từ Syria và Afghanistan qua Biển Đông
để nhắm vào Trung Quốc cho Việt Nam.
Những người này đều đang mắc bệnh ảo tưởng trầm trọng.
Người Việt hải ngoại có sáu chính phủ lưu vong. Đáng lẽ mấy ông bà này nên lập
thêm vài chính phủ lưu vong nữa mới phải.
Sau cùng, có lẽ để giải quyết vấn đề thiếu hụt ngân
sách, Hoa Kỳ cũng sẽ phải giảm chi tiêu quốc phòng.
Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ bằng ngân sách lớn
nhất của 10 quốc gia cộng lại, bằng bốn lần ngân sách quốc phòng của Trung Quốc
và 10 lần ngân sách quốc phòng của Nga.
Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ cho tài khóa 2019 là
717 tỉ Mỹ kim bao gồm tài khoản căn bản là 639,1 tỉ đôla, tài khoản chi tiêu bất
ngờ là 69 tỉ Mỹ kim và tài khoản chi tiêu bắt buộc là 8,9 tỉ Mỹ kim.
Tuy nhiên giảm ngân sách quốc phòng không đủ. Hoa Kỳ
cần phải thay đổi chiến lược quốc phòng.
Hoa Kỳ đã sa lầy ở Trung Đông trong nhiều thập niên.
Nạn khủng bố cũng ở đây mà ra. Hoa Kỳ chi tiêu không biết bao nhiêu tiền vào
hai lãnh vực này.
Cựu Tổng Thống Obama muốn
kéo Hoa Kỳ ra khỏi Trung Đông, chuyển trục qua Á châu, vận động thành lập Hiệp
ước Thương mại xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership - TPP).
Ông Trump lại muốn đưa đất
nước này trở lại Trung Đông, qua việc rút Hoa Kỳ ra khỏi TPP, công nhận
Jerusalem là thủ đô cho Israel và đơn phương hủy bỏ hiệp định về Chương trình Hạt
nhân của Iran. Trong hai người, chỉ có thể có một người đúng mà thôi.
Xin Thượng Đế phù hộ cho quốc gia Hoa Kỳ.
------------------
Tác
giả là cựu chuyên viên kinh tế và tham vấn của Ngân hàng Thế giới
(World Bank) và cựu Giáo sư Thính giảng của Trường Nghiên cứu Quốc
tế Cao cấp thuộc Đại học Johns Hopkins, Hoa Kỳ.
Bài
viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả.
-----------------------------------------------------------------------------------------
Hoa Kỳ khép lại năm tài khóa 2018 với
khoản thâm hụt ngân sách lên tới 779 tỉ đô la, mức cao nhất trong
vòng sáu năm qua, giữa lúc luật cắt giảm thuế do phe Cộng Hòa khởi xướng khiến
ngân sách thất thu, gánh nặng nợ công gia tăng, theo Bộ Ngân Khố Hoa Kỳ.
Những khoản chi mới của chính phủ cũng góp phần khiến
thâm hụt ngân sách phình to liên tục trong một năm, tính tới tháng 9 vừa qua.
Đây là năm tài khóa hoàn chỉnh đầu tiên dưới sự điều hành của Tổng thống Donald
Trump, và cũng là năm chứng kiến mức thâm hụt lớn nhất kể từ 2012.
Số liệu thống kê của Bộ Ngân Khố cũng cho thấy tháng
9 vừa qua ghi nhận 119 tỉ đô la thặng dư ngân sách. Đây là mức thặng dư cao hơn
dự kiến. Thâm hụt ngân sách trong năm qua tính tới cuối tháng 9 cao hơn cùng kỳ
năm trước là 17%, tức 113 tỷ đô la.
Phần lớn khoản tăng thâm hụt ngân sách xuất phát từ
việc chi nhiều hơn cho các khoản lãi của nợ quốc gia. Trong năm vừa qua, nợ
công của Mỹ tăng, một phần là để bù đắp cho khoản thất thu ngân sách do cắt giảm
thuế, trong khi chi phí quốc phòng cũng tăng.
No comments:
Post a Comment