Thanh Hà – RFI
Đăng ngày 24-12-2018
Mối
bang giao "đặc biệt" giữa hai "đồng minh truyền thống" Pháp
và Mỹ đã xấu đi trong một năm qua và càng trở nên tồi tệ hơn từ mùa thu năm
nay. Và điều tệ hại là tổng thống Mỹ Donald Trump không bỏ lỡ cơ hội nào để
công kích đồng nhiệm Pháp Emmanuel Macron.
Dường như “tức nước vỡ bờ”, vừa
qua, tổng thống Pháp phải lên tiếng nhắc nhở rằng, là đồng minh thì phải "sát
cánh bên nhau", là những đối tác "đáng tin cậy của lẫn
nhau và phải phối hợp với nhau".
Đang công du Tchad, ông Macron đả kích việc Mỹ rút
quân ra khỏi Syria, đồng thời ca ngợi tướng James Mattis, là một “đối
tác đáng tin cậy”. Để phản đối quyết định của tổng thống Mỹ, tướng
Mattis đã từ chức bộ trưởng Quốc Phòng. Vị lão tướng này luôn chủ trương nước Mỹ
cần "tôn trọng các đồng minh".
Trong những tháng đầu mới nhậm chức, tổng thống Pháp
Emmanel Macron đã có nhiều cử chỉ thân thiện với nguyên thủ Mỹ. Ông là nguyên
thủ đầu tiên công du Hoa Kỳ ở cấp Nhà nước kể từ khi tổng thống Donald Trump
lên cầm quyền. Tổng thống Macron và phu nhân hồi tháng 4/2018 đã được nguyên thủ
Mỹ và phu nhân tiếp đón long trọng. Đôi bên đã đặc biệt đối xử với nhau một
cách thân tình như những người bạn lâu năm.
Chủ nhân điện Elysée đã tưởng chừng tìm ra được một
ngôn ngữ chung để nói chuyện với lãnh đạo Nhà Trắng, phần nào san bằng được những
bất đồng sâu rộng giữa Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu nói chung, giữa
Washington và Paris, nói riêng.
Những bất đồng đó chủ yếu xoay quanh ba hồ sơ là hạt
nhân Iran, thương mại và môi trường. Thế nhưng, các nỗ lực của Emmanuel Macron
không làm Donald Trump lay chuyển: Hoa Kỳ rút khỏi thỏa thuận khí hậu Paris, từ
bỏ hiệp định hạt nhân Iran. Riêng về thương mại, Washington chỉ tạm ngưng đánh
thuế nhập khẩu vào hàng hóa châu Âu.
Trong bối cảnh đó, tháng 9/2018, Emmanuel Macron và
Donald Trump gián tiếp tuyên chiến với nhau qua hai bài diễn văn đọc cách nhau
vào phút tại Đại Hội Liên Hiệp Quốc. Lập trường của Washington và Paris như hai
thái cực trên địa cầu. Nguyên thủ Hoa Kỳ nói đến một thế giới mà ở đó "Nước
Mỹ là trên hết". Còn tổng thống Pháp đưa ra một tầm nhìn về một
thế giới đa cực và mở rộng … Các nhà bình luận quốc tế, mà đứng đầu là nhiều
cây bút uy tín của Hoa Kỳ, đã trông thấy ở Emmanuel Macron "con đê
ngăn chận làn sóng mang tên Trump".
Bước vào đầu mùa thu năm nay, Donald Trump dồn dập
công kích "ông bạn" Macron qua hàng loạt những tin
nhắn Twitter.
Vừa đặt chân đến Paris dự lễ kỷ niệm 100 năm chấm dứt
Thế Chiến Thứ Nhất, tổng thống Hoa Kỳ, bất chấp các lịch sự ngoại giao tối thiểu
đối với nước chủ nhà, đã thẳng thừng chỉ trích kế hoạch thành lập “quân
đội châu Âu” do ông Macron chủ xướng và coi đó là một điều "sỉ
nhục" đối với nước Mỹ. Cuộc gặp sau đó tại điện Elysée giữa hai
ông Trump và Macron được mô tả là "băng giá".
Tổng thống Pháp cố gắng cứu vãn tình thế, chiều lòng
nguyên thủ Mỹ qua tuyên bố "NATO cần tăng ngân sách quốc
phòng" chia sẻ gánh nặng với Hoa Kỳ. Thế nhưng, chủ nhân Nhà Trắng
vẫn chưa hả dạ. Về đến Washington, ông Trump, vẫn qua Twitter, châm chọc "điểm
tín nhiệm rất thấp (26 %)" của Macron, mỉa mai quan hệ mật thiết
của trục Paris - Berlin hiện nay, khi nhắc lại là có thời kỳ Pháp bị Đức Quốc
Xã chiếm đóng và may mà có những người lính Mỹ đổ bộ lên Lục Địa Già để tham
gia giải phóng.
Từ giữa tháng 11/2018 vào lúc tổng thống Macron bối
rối vì phong trào xã hội Áo Vàng, ở bên kia bờ Đại Tây Dương, Donald Trump tiếp
tục bình luận : khủng hoảng Áo Vàng cho thấy là Pháp "nên rút lại
thỏa thuận chống biến đổi khí hậu là hơn", hay "ngay
cả tại Paris cũng không ai muốn văn bản này". Ngày 08/12 vào lúc
Emmanuel Macron chạy đua với thời gian tìm giải pháp chữa cháy, Donald Trump vẫn
không “buông tha”, gợi ý Emmanuel Macron là "có lẽ đã
đến lúc khai tử thỏa thuận khí hậu Paris, lố bịch và vô cùng tốn kém, và hãy
hoàn lại tiền cho người dân, giảm thuế cho họ". Đến mức mà ngoại
trưởng Jean -Yves Le Drian phải lên tiếng, kêu gọi tổng thống Hoa Kỳ "tránh
xen vào công việc nội bộ của Pháp".
2018 là một năm đầy thử thách đối với quan hệ giữa Mỹ
và đối tác châu Âu, đặc biệt là giữa Washington và Paris. Hai năm cầm quyền của
Donald Trump vừa qua chắc chắn là đủ cho các đồng minh của Mỹ nhận thức được rằng
quan hệ với Hoa Kỳ vẫn là yếu tố chiến lược, nhưng châu Âu cũng phải tự quyết định
về vận mệnh của mình.
No comments:
Post a Comment