Thứ Ba, 2 tháng 5, 2017
Donald Trump, Tổng Thống thứ 45 của Hoa Kỳ, một tay
ngang chưa từng có chức vụ công quyền nào, vào Tòa Bạch Ốc vừa tròn 100 ngày.
Đã thành nếp, mỗi Tổng Thống Hoa Kỳ sau 100 ngày cầm
quyền được dư luận bàn luận, tranh cãi sôi nổi để dự đoán, phỏng đoán xem cả
nhiệm kỳ 4 năm tới sẽ ra sao.
Cuối tháng 4/2017, các cơ quan truyền thông Hoa Kỳ,
phương Tây, toàn thế giới, đều sôi nổi bàn luận về đề tài này, vì ông Trump là
tổng thống loại kỳ khôi, đặc biệt, không giống ai, bị đánh giá rất khác nhau,
trái ngược nhau, thật khó nhận ra đâu là dúng, là chính xác.
Đọc hàng trăm bài bình luận trên báo Hoa Kỳ, báo
Pháp, Anh, Đức, Canada, Nhật, Trung Quốc… người đọc dễ phân vân hoang mang, khó
nhận ra đúng sai, thật giả.
Tôi rất chú ý đến một bài của cô nhà báo Mỹ -
Kimberly Dozier, nguyên là phóng viên chiến trường, xông xáo trên các chiến trường
Afganístan, Iraq, từng bị thương khi săn tin nóng nhất cho CBS và CNN. Hơn một năm
nay, cô chuyển sang viết bình luận trên báo ''The Daily Beast,'' rất sâu sắc,
già dặn khi tuổi vừa tròn 50.
Đánh giá 100 ngày đầu của ông Trump không dễ. Có nhiều
người bi quan, hốt hoảng khi một nhà buôn tỷ phú thành đạt, đến 70 tuổi mới
chuyển sang làm chính trị, một lĩnh vực phức tạp, lại trúng cử chức Tổng Thống
cao nhất của quốc gia, với một tính khí khác người. Đó là cái vẻ tự cao tự đại
quá đáng, nói năng bỗ bã có khi thô thiển, thiếu suy nghĩ, lại có lúc làm dỗi,
chối phắt lỗi rõ ràng như con trẻ, đến mức bà Hillary Clinton phải cảnh báo đó
là con người ''chưa trưởng thành,'' không đủ phẩm cách làm tổng thống. Cũng có
người lo ông Trump có thể sớm bị phế truất do có quan hệ với nước ngoài trong
cuộc tranh cử.
Có nhiều lý do để bi quan cho tình hình Hoa Kỳ dưới
quyền Trump trong 100 ngày mở đầu. Ông đã thất bại khi hứa bãi bỏ ngay kế họach
Obamacare để thay bằng Trumpcare ; ông cũng thất bại khi hứa sẽ hủy ngay Hiệp Định
Thương Mại Hoa Kỳ-Canada-Mexico ; ông cũng thất bại trong việc hứa rút ra khỏi
Hiệp Ước Quốc Tế về Khí Hậu Toàn Cầu; thất bại lớn nữa trong việc xây lập tức bức
tường ngăn biên giới với Mexico. Ông đã buộc lòng làm một số việc trái với ý định
và những lời tuyên bố khi tranh cử, đó là coi thường khối liên minh quân sự Bắc
Đại Tây Dương NATO, nay lại tuyên bố rất coi trọng, tuyên bố sẽ thiết lập quan
hệ thân với nước Nga của ông Putin nhưng nay lại phải giữ khoảng cách đáng kể.
Theo nhà báo Kimberly Dozier, những điều thay đổi
trên đây không phải là thất bại của ông Trump, trái lại đó là những điều tốt đẹp,
uốn nắn những tuyên bố quá đà, cực đoan khi tranh cử, là những điểm tích cực
trong 100 ngày đầu.
Bên cạnh những điểm tích cực trên lại phải kể đến những
điểm son tươi đẹp của 100 ngày qua. Đó là quyết định bất ngờ mạnh mẽ trừng phạt
Al Assad ở Syria bằng 59 tên lửa, trừng phạt hang ổ Taliban ở Afganístan bằng
những ''bom Mẹ'' cực lớn, là cảnh báo nghiêm khắc Bắc Triều Tiên trong khi thắt
chặt liên minh quân sự với Nhật Bản, Nam Hàn, Đài Loan và Ấn Độ, những quyết định
đi ngược với ý định ''tự cô lập'' - Isolationist, không can thiệp.
Với Trung Cộng, Trump đã buộc Tập Cận Bình tư kiêu tự
đại phải hạ cố sang Florida, nơi nghỉ mát riêng của ông Trump, không kèn không
trống, không có thảm đỏ duyệt binh, 21 phát đại bác. Họ Tập giật mình khi ăn tiệc
vừa xong, ông Trump thông báo vụ 59 tên lửa Tomahawk vừa phóng xuống Syria. Tập
phải cam kết tham gia ngăn cản Bắc Hàn lao vào thử bom nguyên tử. Việc tăng thuế
hàng Trung Cộng tà tà để sau cũng không sao. Việc tranh thủ Trung Cộng trong
ngăn chặn Bắc Hàn phiêu lưu là cần hơn.
Cô nhà báo Kim Dozier cho rằng những điểm tích cực,
thành tựu nổi bật của Tổng Thống Trump trong 100 ngày đầu không phải từ ông
Trump, mà công đầu là từ một bộ ba nhân vật gần ông, gồm tướng Jim Mattis, Bộ
Trưởng Quốc Phòng ; Rex Tillerson, Bộ Trưởng Ngoại Giao, và John Kelly, Bộ Trưởng
Nội An, nguyên là tướng Hải Quân.
Bộ ba này được cô Kim đặt tên là ''Trục liên minh của
những người đã trưởng thành'' - ''The Axis of Adults,'' ý nói ông Trump chưa
trưởng thành, còn trẻ con, ấu trĩ về cầm quyền, nên bộ ba này đã tự nguyện đóng
vai trò ''cầm lái thay,'' ý nói như vai trò Phụ Chánh Đại Thần khi nhà Vua còn
nhỏ tuổi thời phong kiến. Đáng chú ý, nhóm này không có công gì trong cuộc tranh
cử tổng thống.
Bộ ba này hiện cùng có chân trong NSC - National
Security Council - Hội Đồng An Ninh Quốc Gia, biết tranh thủ sự đồng tình của
tướng McMaster, Cố Vấn An Ninh Quốc Gia của tổng thống, của Giám đốc CIA, Mike
Pompeo, cũng như của Đại sứ Nikki Haley ở Liên Hợp Quốc.
Chính nhóm ''Adults'' này đã tìm cách gạt dần những
cận thần cực đoan của ông Trump trong cuộc tranh cử, loại họ ra khỏi Tòa Bạch Ốc,
như tướng Mike Flynn và ông Steve Bannon, cả 2 còn cực đoan hơn cả ông chủ
Trump của họ. Hai ông này cậy công lao lớn trong cuộc tranh cử thắng lợi có hy
vọng tham chính rất lớn nhưng cuối cùng bị ra rìa.
Trước đó, ông Reince Priebus, Chánh Văn Phòng Tòa Bạch
Ốc cũng bị loại.
Nhóm ''Adults'' còn có mưu cao là tiếp cận tranh thủ
cô Ivanka, con gái cưng của ông Trump, vì cô Ivanka rất thông minh, khôn khéo,
biết cách thuyết phục bố mình, để vừa tránh thất bại, vừa giành nhiều thắng lợi
nổi bật. Cô luôn ngồi cạnh bố khi ông tiếp Thủ Tướng Nhật Bản và Thủ Tướng Đức.
Điều ly kỳ thú vị là các quyết định chiến lược không
được bàn bạc tại các buổi họp NSC mà được bàn kỹ trước trong các bữa ăn riêng
hàng tuần của nhóm ''Adults,'' khi họp NSC chỉ là để thuyết phục ông Tổng Thống
phê chuẩn.
Cô Kim còn vén bức màn bí mật, cho biết nhóm
''Adults'' đã tiếp nhận nhiều ý kiến xây dựng từ các nhân vật có trình độ và có
thiện chí từng làm việc dưới thời Tổng Thống Bush (cha) và cả thời Tổng Thống
Obama (như chuyên gia Colin Kahl).
Chính cái ''túi khôn'' này đã làm nên những điểm son
và tránh những điểm đen cho Tổng Thống Trump trong 100 ngày đầu vừa qua.
Cầu mong nhóm ''Adults'' tận tâm mưu lược sẽ tận lực
giúp cho Tổng Thống Trump trưởng thành nhanh chóng suốt trong nhiệm kỳ 4 năm đầu
tiên, thật sự ''Làm Cho Hoa Kỳ Vĩ Đại'' lâu bền.
----------------------------
02/05/201700:01:00
May
1, 2017
Ông
Trump khiến 100 ngày tưởng như bất tận (Trump makes 100 days feel like an
eternity – the Dallas Morning News)
Những
điểm tích cực theo đánh giá của TT Donald Trump và những người ủng hộ ông
Trump: Ông Trump đã tự tin cho rằng thành quả ông đạt
được trong 100 ngày đầu tại nhiệm tuyệt vời nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Đặc biệt,
ông đã duy trì được sự ủng hộ của hầu hết những người ủng hộ ông (93% cử tri bỏ
phiếu cho ông Trump tiếp tục ủng hộ ông, tương đương với 43% dân số. Con số này
phản ảnh đúng một thăm dò mới đây với tỷ lệ người chấm điểm hài lòng với ông là
43%, có thăm dò thấp hơn là 39% và cao hơn là 44%). Với cách hành xử phi nguyên
tắc và phát ngôn không những khác hẳn các vị tiền nhiệm, mà còn rất bất thường
và bất nhất, ông Trump đã trở thành người:
1. Được báo chí và dư luận chú ý tới hằng ngày, hằng giờ, với những phát biểu
và tweet gây sốc của ông. Ông có biệt tài tạo chú ý như một tài tử show truyền
hình thực tế (reality TV show), một điều mà những người ái mộ ông tiếp tục yêu
thích và ủng hộ, nhưng lại tạo quan tâm, lo lắng cho đa số người dân và các
chuyên gia, chính giới. Biệt tài nữa của ông là đánh lạc hướng dư luận hay đánh
trống lảng khi bị chú ý vào những điều tiêu cực mà ông gây ra.
2. Là người gây sóng gió nhiều nhất trong 100 ngày đầu qua các sắc lệnh (cấm
di dân Hồi giáo, trục xuất di dân bất hợp lệ, cắt bỏ ngân sách cho các cơ quan
giúp đỡ phụ nữ, bãi bỏ luật bảo vệ môi trường). Ông Trump cũng đã tỏ ra rất bận
rộn và hãnh diện với tổng số 78 sắc lệnh đã ký, cho rằng đây là một thành tích
chưa từng có (trong số này chỉ có 30 s.l. là luật, còn lại là các tuyên ngôn và
bản ghi nhớ. Các sắc lệnh đa số là ngắn với mục đích hủy bỏ những đạo luật do cựu
TT Obama ban hành. Không một đạo luật quan trọng nào được thông qua).
3. Đưa được một chánh án bảo thủ vào Tối Cao Pháp Viện, dù Thượng viện của đảng
Cộng Hòa đã phải thay đổi luật biểu quyết từ đa số 60% xuống chỉ còn 51%.
4. Có nhiều nỗ lực thực hiện các lời hứa khi tranh cử như: dẹp bỏ Obamacare,
xây bức tường biên giới Mỹ-Mễ, ngăn di dân Hồi giáo, trục xuất di dân bất hợp
pháp, hủy TPP, thương lượng lại NAFTA, phát triển kinh tế, gia tăng việc làm,
giảm thuế ..., nhưng các nỗ lực này hầu hết đều thất bại hoặc chỉ mới được nhắc
đến chứ chưa thực hiện được trong vòng 100 ngày, nhất là điều mà ông Trump cho
là rất dễ dàng, đó là hủy bỏ Obamacare và thay thế bằng Trumpcare, khi dự thảo
luật bảo hiểm sức khỏe đã không được Hạ viện đem ra biểu quyết vào phút chót
hôm 24/3/2017, do không đủ túc số và bị ngay cả những Dân biểu đảng Cộng Hòa chống
đối.
Những
điểm tiêu cực – Theo đánh giá của truyền thông, chuyên gia
và đa số quần chúng thì ông Trump đã nhận được điểm thấp nhất trong lịch sử Hoa
Kỳ. Ở giai đoạn được gọi là “Tuần Trăng Mật” này, hầu hết các tân tổng thống
Hoa Kỳ đều có mức điểm trên 50%. TT Donald Trump được 39%-44% (tùy theo cơ quan
thăm dò), so với TT Barrack Obama 65%, TT George W. Bush (44th) 62%
và TT Bill Clinton 55%. Ngoài ra, số người bất mãn với những điều ông
Trump làm lên tới 53%.
Những đặc điểm khiến ông trở thành một tổng thống đặc
thù không giống ai trong dòng lịch sử Hoa Kỳ bao gồm không chỉ ở những chính
sách gây bất ổn xã hội/thế giới và phẫn nộ trong đa số quần chúng, tạo hận thù,
chia rẽ, gây hấn với đồng minh, tạo hoang mang trong dư luận, đe dọa chiến
tranh đồng loạt với nhiều quốc gia trên thế giới, mà còn là những hiện tượng:
1. Ông Trump nói dối không ngượng miệng, bịa đặt những
tin động trời không bằng chứng như có tới 3 đến 5 triệu cử tri bất hợp
pháp bỏ phiếu khiến ông thua bà Clinton tới gần 3 triệu phiếu cử tri; cáo buộc
TT Obama đã ra lệnh nghe lén ông dù cả cơ quan FBI lẫn CIA đều nói không hề có
chuyện đó. Khi sự thật được phơi bày, ông Trump không bao giờ công nhận mình
sai, không bao giờ xin lỗi, luôn tuyên bố mình giỏi hơn các vị tiền nhiệm, đặc
biệt là so sánh với TT Obama; và bất cứ quyết định sai trật nào của ông cũng đều
được biện minh là do ông Obama đã đưa ra từ trước (như vụ tấn công thất bại tại
Yemen hoặc sắc lệnh di trú cấm người nhập cư từ 7 nước Hồi giáo bị lên án dữ dội
bởi cả người dân lẫn các chánh án và bị cấm thi hành).
Tuy nhiên, những thành quả kinh tế như số việc làm
gia tăng (trong tháng 1&2/2017) hay tỷ lệ thất nghiệp thấp (4.7%) do chính
sách của ông Obama tiếp tục đem lại thì ông Trump lại tự nhận là của mình dù
chưa đưa ra được chính sách gì cụ thể cho nền kinh tế. Những chỉ dấu kinh tế xấu
thì ông Trump lại lờ đi (lượng việc tăng trong tháng 3 giảm xuống chỉ còn
98,000 so với 227,000 và 298,000 trong tháng 1&2/2017, giới tiêu thụ
giảm chi trong tháng 3, kinh tế tăng trưởng trong quý đầu của 2017 chỉ ở mức là
0.7% thay vì 2% như quý cuối của 2016. Ông Trump đã đưa ra con số hão huyền
trong giai đoạn tranh cử là nền kinh tế của ông sẽ tăng trưởng ở mức 6% và ông
sẽ là người “tạo nhiều công ăn việc làm nhất mà Thượng Đế đã sinh ra”).
2. Ông Trump tấn công bất cứ ai không đồng ý với
ông, kể cả các thượng nghị sĩ, dân biểu, chánh án liên bang, các cơ quan tình
báo Hoa Kỳ, giới truyền thông ..., thậm chí gây sự hoặc tấn công đồng minh (thủ
tướng Úc, tổng thống Mễ, đòi Đức và Nam Hàn cùng các quốc gia trong khối NATO bồi
hoàn những tốn kém bảo vệ an ninh trên thế giới), nhưng lại hết lời khen kẻ thù
của dân tộc và những tay lãnh đạo độc tài, đầy tội ác trên thế giới như
Vladimir Putin của Nga, Tập Cận Bình của Trung Cộng, Rodrigo Duterte của
Philippines, Bashar al-Assad của Syria, Abdel Fattah el-Sisi của Egypt,
và thậm chí ngay cả Kim Jong Un của Bắc Hàn - quốc gia mà ông Trump đang có những
đối đầu căng thẳng. TT Trump cũng là nhà lãnh đạo thế giới tự do duy nhất đã
chúc mừng cuộc trưng cầu dân ý đầy gian trá của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ,
ông Recep Tayyip
Erdogan, để củng cố quyền lực độc tài và dẹp bỏ hệ thống
dân chủ hiện nay của Thổ.
Ông Trump đã hết lời khen tặng ông Tập: "Ông Tập
là một người tốt. Ông là một người rất tốt và tôi đã được biết rõ về ông ấy.
Ông Tập yêu đất nước và dân tộc của mình. Ông là một 'gentleman'
sẵn sàng làm việc đúng. Chúng tôi cảm thấy gắn bó, có chung cảm ứng hữu
cơ”
Ông Trump cũng tỏ thiện cảm với Kim Jong Un, cho rằng
“Un là một người giỏi, lên nắm quyền khi còn rất trẻ và phải chiến đấu để giữ vững
quyền lực”, và ông Trump sẵn sàng gặp Un nếu hoàn cảnh cho phép, đối với ông
Trump “đó là một vinh dự!”
Ông Trump cũng mời ông Duterte, tổng thống Phi tới
thăm Hoa Kỳ. Duterte đã giết hại ít nhất 6000 người Phi nhân danh bài trừ thuốc
phiện trong xã hội.
Nguyên tắc và truyền thống bảo vệ nhân quyền của Hoa
Kỳ đang bị chôn vùi dưới triều đại của TT Trump.
3. Ông Trump coi thường đệ tứ quyền và thẳng thừng tấn
công giới truyền thông, gọi họ là những nguồn tin bịa đặt (fake news), là kẻ
thù của dân tộc (enemy of the Americans), trong khi đó lại cùng với những thành
phần dưới quyền để thổi phồng những tin bịa đặt do chính ông đưa ra để tạo
hoang mang dư luận, xuyên tạc sự thật và tạo ra một thứ mà dư luận mỉa mai gọi
là “alternative facts” (dữ kiện thay thế).
4. Gia đình trị: ông Trump đã đưa cô con gái Ivanka,
cậu con rể Jared Kushner vào Tòa Bạch Ốc ở những vị trí cố vấn quan trọng dù họ
không hề có chút kinh nghiệm nào về quản trị đất nước, lại là những người còn rất
trẻ.
5. Xung đột quyền lợi: Những quyền lợi của gia đình
ông Trump và con cái trong các thương vụ khổng lồ rải rác khắp nơi trên thế giới
đang là mầm mống của tham nhũng và nguy cơ ông bị mua chuộc, thao túng bởi những
thế lực ngoại quốc, làm nguy hại tới quốc gia, và có thể đưa tới việc ông bị
truất phế do vi phạm luật Emolument trong hiến pháp.
6. TT Trump và đại gia đình 22 người của ông chi tiền
đóng thuế của dân lên tới nhiều chục triệu chỉ trong vòng 100 ngày qua do nhu cầu
bảo vệ an ninh cho họ mỗi khi di chuyển, cả khi họ công du ngoại quốc để buôn
bán riêng cho gia đình, đi ăn chơi, đánh golf, du lịch, trượt tuyết ... Ngay cả
việc Đệ nhất phu nhân Melania Trump và cậu con út Barron không chịu tới ở Tòa Bạch
Ốc mà nhất định ở lại dinh thự Trump Tower ở New York đã khiến tiền bảo vệ an
ninh lên tới $50 triệu Mỹ kim hằng năm, và sẽ là $60 triệu nếu ông Trump
thỉnh thoảng về thăm vợ con.
TT Trump còn chứng tỏ là ông say mê đánh golf, đặc
biệt ở khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông tại Florida. Mỗi chuyến tới Mar-a-Lago
mà ông nói là vừa nghỉ mát vừa làm việc nước, chi phí di chuyển và bảo vệ an
ninh tốn kém lên tới bạc triệu. Số lượng đánh goft của TT Trump trong 100 ngày
đầu thì không ai sánh bằng: 19 lần so với zero của TT Obama, người mà ông Trump
đã cực lực lên án trong lúc tranh cử là đánh goft nhiều quá, không lo làm việc
nước, và hứa là khi thắng cử, ông Trump sẽ làm việc cật lực và không hề đánh
goft; TT Bush đánh goft zero lần, và TT Clinton 3 lần trong 100 ngày đầu. 16 lần
đánh goft của ông Trump là ở trung tâm nghỉ mát Mar-a-Lago, tốn kém tiền di
chuyển và bảo vệ an ninh cho ông từ $1 triệu tới $3 triệu mỗi lần. Hiện tổng
số chi phí của ông Trump trong 100 ngày qua được áng chừng ở mức 30 triệu và sẽ
hơn 60 triệu cho cả gia đình ông. Quốc hội vừa đưa ra dự luật tăng ngân sách
chi tiêu này cho ông Trump lên tới $120 triệu một năm. TT Obama chi $96 triệu
cho các chuyến nghỉ mát và đánh golf trong 8 năm tại nhiệm.
7. Sẵn sàng đảo ngược các lời hứa khi tranh cử và những
chính sách đã tuyên bố như:
a/ “Làm sạch cống rãnh tại Washington”, hàm ý tẩy rửa
hệ thống tham nhũng do những thành phần chính trị gia lâu đời cấu kết với những
tay tài phiệt giàu có của phố Wall (Thị trường Chứng khoán); nhưng TT Trump đã
đưa vào nội các của mình toàn những người giàu có và thế lực của phố Wall, cả
những người đầy tai tiếng vì đã cướp đi nhà cửa của hàng chục ngàn người khi
bong bóng nhà cửa bùng vỡ năm 2006. Ông còn đưa dự thảo giảm thuế mạnh cho người
giàu, nhưng cắt giảm các chương trình giúp đỡ người nghèo, đề cử người lãnh đạo
trong nội các vừa không có kinh nghiệm vừa có thành tích đi ngược với cơ chế mà
họ trách nhiệm.
b/ “Lên án Trung Quốc thao túng tiền tệ, dọa đánh
thuế 45% vào các mặt hàng nhập cảng”, bây giờ ông Trump lại khen Tập Cận Bình
là một người dễ thương, đáng kính; TQ không còn là kẻ thao túng tiền tệ.
c/ “Sẽ xây bức tường biên giới Mỹ-Mễ và Mễ sẽ phải
chi tiền”. Lời hứa này đã bị bỏ qua vì tổng thống Mễ đã lên tiếng phản đối mạnh
mẽ việc phi lý đòi nước Mễ xây bức tường biên giới cho nhu cầu của Mỹ này. Hiện
ông Trump không thấy nói nhiều đến bức tường, mà số tiền xây có thể tốn kém lên
tới $70 tỷ đô la, một con số khổng lồ khó lòng được Quốc Hội chuẩn chi.
d/ “Chê bai NATO là lỗi thời”, nhưng khi gặp Tổng
thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm 12 tháng 4, ông Trump đã rút lại lời nói này
trong buổi họp báo, tuyên bố “NATO không lỗi thời.”
e/ “Trục xuất những di dân bất hợp pháp và phạm tội,
bảo vệ những di dân trẻ tới Mỹ khi còn nhỏ gọi là DREAMERS”, nhưng hiện nay một
số các di dân trong diện hứa được bảo vệ đã bị trục xuất, các gia đình di trú
không giấy tờ hợp lệ đã bị chia cách giữa cha mẹ và con cái, giữa vợ với chồng,
di dân bị tấn công thô bạo và sống trong nơm nớp lo sợ.
f/ Chương trình xây dựng cơ sở hạ tầng 1
nghìn tỷ USD cũng chưa từng được đề cập đến. Vụ cải sửa luật thuế chỉ mới
là một danh sách “mơ ước” (wish list) dài một trang. Những phê phán, chê bai
NAFTA và đòi thương lượng lại với Canada và Mễ đã được rút lại. Giờ đây, ông
Trump cho rằng NAFTA “không đến nỗi tệ.”
8. Những điều đảo ngược này cùng với rất nhiều điều
tuyên bố vô trách nhiệm của ông, và sau 100 ngày tại nhiệm chao đảo, chưa đưa
ra được một chính sách rõ rệt nào về cả các vấn đề nội địa lẫn bang giao và
thương giao quốc tế, cho thấy ông Trump - một thương gia, đã không hề hiểu biết
cách vận hành của guồng máy chính quyền, không hiểu được các mối tương quan với
đồng minh và kẻ thù, tương quan giữa hành pháp với lập pháp và quốc hội; khả
năng điều hành công ty của một CEO khác hẳn khả năng quản trị đất nước của một
tổng thống, nhất là tổng thống của một cường quốc lãnh đạo thế giới tự do. Thậm
chí, dư luận còn cho rằng ông Trump không hiểu, và có thể chưa hề đọc Hiến Pháp
Hoa Kỳ mà ông đã dơ tay tuyên thệ tôn trọng trong ngày nhậm chức.
Ông điều hành đất nước theo kiểu “reality show”, một
hình thức của các show truyền hình thực tế đã khiến ông nổi tiếng như một tài tử.
Ông cũng vây xung quanh mình những người chung thủy và tôn sùng ông, thay vì
người có tài, kinh nghiệm và có tâm phục vụ đất nước. Thậm chí, ông còn dung
túng những người làm tay sai cho ngoại bang và vi phạm rất nhiều luật lệ như cựu
Tướng Michael Flynn, người đã được ông Trump chọn là cố vấn an ninh quốc gia và
bị ép phải từ nhiệm sau 24 ngày vì tội nói dối. Hiện ông Flynn đang bị Quốc hội
và FBI điều tra gắt gao do những vi phạm và liên hệ mờ ám với chính phủ Putin
và Thổ Nhĩ Kỳ. Ngoài ông Flynn, nhiều nhân vật cốt lõi của ủy ban tranh cử của
ông Trump cũng đang bị điều tra.
Hiện, ông đang giữ thêm thành tích chậm lụt trong vụ lấp
đầy hàng trăm vị trí cấp cao của chính quyền vẫn còn đang bị bỏ
trống, từ các đại sứ cho đến các thứ trưởng cấp bộ. Báo chí đưa tin rằng trong
số 553 quyết định bổ nhiệm cần được Thượng viện thông qua, Tòa Bạch Ốc cho tới
nay mới đề cử được 24 người, với 22 người đã được phê chuẩn. Kết quả là guồng
máy nội các của ông Trump không chạy trơn tru như ông tuyên bố, nhất là trước
những mâu thuẫn trầm trọng nội bộ đã được rò rỉ ra ngoài dư luận.
9. Ông Trump là tổng thống Hoa Kỳ duy nhất không
công khai giấy tờ khai thuế, mà người ta nghi ngờ có chứa nhiều điều khuất tất
ông không muốn ai biết như làm ăn buôn bán với ai, tại quốc gia nào, có tặng từ
thiện và giàu có như ông đã từng tuyên bố hay không. Qua một số thông tin chính
xác mà truyền thông Mỹ đã có được, thì những khoản cắt thuế do ông Trump đề nghị
sẽ rất có lợi cho thương vụ của gia đình ông, đặc biệt khoản Altermative Minimum
Tax dành cho người giàu và khoản thuế đánh trên gia tài mà con cái ông sẽ được
thừa hưởng. Thuế cắt cũng dành phần lớn cho những thành phần giàu có như ông,
trong khi người nghèo được hưởng rất ít mà lại bị cắt đi những khoản trợ giúp
khác của chính quyền.
10. Điều “nổi bật” nhất của ông Trump là ông và hàng
ngũ tranh cử bị nghi ngờ là đã cấu kết với Nga để thao túng cuộc bầu cử tổng thống
Hoa Kỳ 2016, nhằm đưa tới chiến thắng cho ông. Hiện đang có ít nhất 3 cuộc điều
tra được mở ra bởi lưỡng viện Quốc Hội và cơ quan FBI.
Từ
những sai phạm và bất xứng này, ông Trump đã bị hằng triệu triệu người dân Hoa
Kỳ và cả thế giới biểu tình chống đối ngay sau khi đắc cử ngày 8/11/2016, ngay
sau ngày nhậm chức 20/1/2017, ngay ngày đánh dấu 100 ngày tại nhiệm 29/4/2017
và ngày lễ Lao Động 1/5/2017.
Chưa
bao giờ một vị tổng thống Hoa Kỳ lại bị chỉ trích nhiều như vậy trong vòng 100
ngày đầu, bị người dân phản đối mãnh liệt trên đường phố và tại các townhalls gặp
gỡ các đại diện Quốc Hội, trên báo chí và mạng lưới, bị lôi ra làm trò cười
trên các chương trình hài hước, bị dư luận cho rằng sẽ bị truất phế, và bị điều
tra về tội cấu kết với ngoại bang để thao túng kết quả bầu cử ...
Và
chưa bao giờ một tổng thống mới nhậm chức 100 ngày lại than thở là công việc
không ngờ khó quá, bày tỏ tiếc nuối cuộc sống cũ, trốn chạy thực tế khó khăn của
việc làm tổng thống bằng cách tổ chức những cuộc tụ tập ủng hộ viên như thời
tranh cử để được nghe những lời tôn sùng vang dậy. Và ngày 1 tháng 5, 2017, ông
Trump đã làm một việc chưa từng có: trương quảng cáo tranh cử tổng thống 2020!
Hình
như với Tổng thống Donald Trump, chuyện gì cũng có thể xảy ra, kể cả thế chiến
thứ 3 và chiến tranh nguyên tử!
----------------------------
Trong bài diễn văn nhậm chức vào ngày 20.01.2017 Tân
tổng thống Mỹ Donald Trump đã phơi bày trước công luận Mỹ và thế giới hình ảnh
một nước Mỹ hiện tại yếu kém về mọi mặt qua phát biểu: "...Trong
nhiều thập niên, chúng ta đã làm giàu cho công nghiệp nước ngoài trong khi công
nghiệp Mỹ bị thua thiệt; Trợ cấp cho quân đội các nước khác trong khi để mặc
cho quân đội của chúng ta suy yếu một cách đáng buồn; Chúng ta đã bảo vệ biên
giới các quốc gia khác trong khi không bảo vệ biên giới của chính đất nước
mình; Chúng ta đã chi hàng nghìn tỷ đôla ở nước ngoài trong khi cơ sở hạ tầng của
Mỹ rơi vào tình trạng hư hại, mục nát... Chúng ta đã giúp các nước khác trở nên
giàu có trong khi sự thịnh vượng, sức mạnh và niềm tự tin của đất nước chúng ta
mai một dần... Lần lượt, các nhà máy đóng cửa và rời lãnh thổ của chúng ta, mà
không mảy may nghĩ đến hàng triệu, hàng triệu công nhân Mỹ bị bỏ lại phía sau..."
Trump khẳng định siêu cường Mỹ xuống cấp là hậu quả
của những chính sách sai lầm của các chính quyền tiền nhiệm. Các chính quyền đó
đã thi hành những chính sách đối nội cũng như đối ngoại chỉ có lợi cho giới
tinh hoa trong nước và các nền kinh tế nước ngoài, còn hậu quả không tốt thì
nhân dân và đất nước phải gánh chịu. Trump khẳng định là tân chính quyền sẽ chỉnh
hường đường lối: "...một viễn kiến mới sẽ điều hành đất nước (a
new vision will govern our land) tất cả là nước Mỹ trước tiên (America
First)…làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại (Make America Great Again)..."
Một
viễn kiến với hai tư tưởng chủ đạo
Diễn văn của Donald Trump, Tổng Thống thứ 45 của Mỹ
đã phác họa tổng quát một chương trình cầm quyền xây dựng trên hai tư tưởng chủ
đạo: Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại và nước Mỹ trước tiên.
Về nội chính: Chấn hưng
kinh tế Mỹ, cải thiện đời sống dân chúng là mục tiêu cầm quyền hàng đầu của
chính quyền vì vậy các quyết định về kinh tế, thương mại, thuế, y tế, việc làm,
dân nhập cư… đều phải được hoạch định vì lợi ích của nhân dân Mỹ.
Kinh tế / Thương mại: Rút ra khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), xét lại
thỏa thuận thương mại tự do bắc Mỹ (NAFTA) và thỏa ước đối tác dầu tư với Liên
Minh Âu châu (TTIP). Áp dụng các biện pháp bảo hộ thương mại như tăng thuế nhập
cảng đối với các nước mà Mỹ nhập siêu quá cao.
Gia tăng việc làm qua các chính sách: khuyến khích các công ty Mỹ sản xuất tại Mỹ thay vì ở nước ngoài -
Thực hiện các dự án khai thác hầm mỏ và khí đốt bất chấp hậu quả môi sinh -Trục
xuất người nhập cư bất hợp pháp để giành lại chỗ làm cho người bản xứ - Cải thiện
hạ tầng cơ sở.
Thuế vụ: Thuế doanh
nghiệp sẽ giảm từ 35 xuống 15% để khuyến khích các công ty ở lại trong nước.
Thuế lợi tức giới hạn ở mức 33% cho người có lương cao. Dân có lợi tức thấp được
miễn thuế. Theo tạp chí "Forbes", qua biểu thuế mới, dân giàu tiết kiệm
mỗi năm 275.000 đôla và dân nghèo khoảng 128 đôla.
Di dân: Chính sách di dân
được thực thi không nhân nhượng bằng các biện pháp trục xuất và giới hạn nhập cảnh.
Xây tường dọc theo biên giới Mỹ-Mễ Tây Cơ và ép buộc chính quyền Mễ phải đảm nhận
phí tổn cũng như nhận lại các cư dân nhập cảnh Mỹ bất hợp pháp qua biên giới Mễ.
Chính sách y tế và xã hội: Chương trình y tế "Obamacare" của người tiền nhiệm sẽ
thay thế bằng một chương trình khác. Theo đó người dân tư nguyện mua bảo hiểm ở
thị trường bảo hiểm và lệ phí bảo hiểm có thể khai xin lại trong đơn khai thuế
lợi tức.
Giáo dục: Chính quyền
chủ trương tản quyền. Các tiểu bang và địa phương sẽ có nhiều quyền quyết định.
Trump đầu tư 20 tỷ đôla để tạo cơ hội cho trẻ em con gia đình nghèo có cơ hội
theo học các trường tốt hơn.
Phá thai: Chính quyền
chống phá thai và chỉ chấp nhận trong những trường hợp ngoại lệ (bị cưỡng hiếp,
nguy hiểm mạng sống đối với người mẹ...). Các trợ cấp cho "Planned
Parenthood", một tổ chức y tế điều hành các y viện phá thai, sẽ bị cắt giảm.
Tội phạm và nội an: Áp dụng phương châm "pháp luật và trị an" (Law and Order)
triệt để. Trao thêm quyền cho cảnh sát xét hỏi di dân và các dân tộc thiểu số.
Không dẹp bỏ nhà tù Guantanamo Bay ở Cuba.
Về đối ngoại: Tư tưởng chủ
đạo "Nước Mỹ trước tiên" đặt quyền lợi đất nước trước
nhất. Mỹ xem việc tham chiến vì nhân đạo, tự do dân chủ hay lật đổ độc tài là
chuyện xa vời so với quyền lợi và nỗi lo trong cuộc sống của người dân Mỹ.
Quốc phòng: Gia tăng vũ
trang để khẳng định đường lối "hòa bình thông qua sức mạnh quân sự".
Đòi hỏi các Liên minh quân sự như Minh ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) phải thay đổi
cơ cấu đóng góp tài chính.
Chống khủng bố: Cuộc chiến chống khủng bố và tái lập hòa bình ở Irak và Syria tiếp tục đẩy
mạnh. Duy trì 10000 quân Mỹ ở A Phú Hãn. Đối với Ba Tư, Mỹ xét lại mọi thỏa thuận
và ép buộc quốc gia này phải hỗ trợ Mỹ chống tổ chức khủng bố nhà nước hồi giáo
(IS), tái lập hòa bình ở Irak và Syrira.
Ngoại giao: Cải thiện bang
giao đối với Do Thái, các quốc gia Đông Âu; Không giao hảo thân hữu với Ba Tư,
Mễ Tây Cơ, Hồi Quốc. Duy trì hữu nghị với Tây Âu, Nam Mỹ, Gia Nã Đại, Úc và Ấn
Độ. Không theo đuổi chính sách thù nghịch chống Nga và cùng Nga giải quyết
nhanh cuộc khủng hoảng tại Syria.
Chính sách Á châu: Không
nhượng bộ Trung cộng trong lãnh vực thương mại và Biển đông. Không rút quân khỏi
Nhật và Nam Hàn. Tăng cường quan hệ mọi mặt với Ấn độ, một đầu tầu phát triển mới
ở Á châu, giúp Ấn trở thành lực đối trọng chống Trung Cộng ở Ấn Độ Dương và đủ
sức ngăn cản Hồi quốc và Ba tư.
Nhìn
lại 100 ngày chấp chính
29.04.2017 đánh dấu 100 ngày Trump cầm quyền, nhiều
hứa hẹn trong cuộc tranh cử đã không thực hiện được như ông đã nhiều lần tự quả
quyết ông là "vị Tổng thống khá nhất mà Thượng Đế đã tạo ra" cũng
như là người duy nhất sẽ giải quyết mọi khó khăn của nước Mỹ. Theo báo Washington
Post chương trình 100 ngày bao gồm 60 lời hứa. Trump giữ được 5, và thất
hứa 5. Trong 11 lời hứa thực hiện thì có 2 điều không đáp ứng được và chỉ có một
việc kết thúc qua sự dung hòa. 36 hứa hẹn còn lại, ông đã không hề nhắc đến.
Bảo hiểm y tế: Trong cuộc họp báo vào đầu tháng giêng, Trump tuyên bố sẽ dẹp bỏ chương
trình Obamacare và thay thế bằng một đạo luật mới. Nhưng dự luật của Trump đệ
trình biểu quyết đã không xác tín được đa số trong Quốc hội ủng hộ nên phải rút
lại và Obamacare tạm thời vẫn còn hiệu lực.
Mễ Tây Cơ: Hasta la
Vista. Trong cuộc tranh cử Trump nhiều lần công kích Mễ và tuyên bố sẽ xây một
bức tường dọc theo biên giới miền nam nước Mỹ để ngăn chặn di dân nhập cảnh bất
hợp pháp. Mặc dù đã ký sắc lệnh xây tường, nhưng Trump vẫn chưa thực hiện vì quốc
hội không chấp nhận chi phí hàng chục tỷ. Trump dọa bỏ thỏa ước thương mại bắc
Mỹ NAFTA nhưng nay chỉ muốn thương thảo lại.
Kinh tế -Thuế vụ: Nhờ dẹp bỏ những quy định, luật lệ gây trở ngại cho sự phát triển kinh tế
cũng như tăng ngân sách quốc phòng nên chính quyền Trump đã mang lợi ích cho một
số ngành: Kỹ nghệ dầu và khí đốt, kỹ nghệ vũ trang, ngân hàng và các công ty
thương mại của gia đình Trump. Tuy nhiên cũng có những lãnh vực bị thiệt hại
qua các chính sách của Trump như: Kỹ nghệ khai thác than, ngành tiểu thương bán
lẻ, kỹ nghệ khai thác năng lượng tái tạo, các công ty kỹ thuật cần chuyên viên
nước ngoài như Facebook, Google, Microsoft và Apple. Trị giá đồng đôla sẽ giảm
để hỗ trợ xuất cảng.
Một hệ thống thuế đơn giản được công bố, mức thuế cao
nhất cho người có thâu nhập trên 470.00 đôla từ 39,6 giảm xuống 35%, thuế kinh
doanh từ 35 xuống 15%. Thuế thừa kế bị nhạo báng là "thuế tử“ (death tax)
sẽ bỏ hoàn toàn.
Vấn đề NATO: Trước khi bước
vào Tòa bạch ốc, Trump đã phê bình NATO, một liên minh quân sự bắc Đại Tây
Dương được thành lập vào năm 1949 và đã hoạt động hữu hiệu chống cộng sản trong
thời chiến tranh lạnh, là một cơ cấu “lỗi thời”. Nhưng sau khi các quốc gia
thành viên đồng ý tăng ngân sách quốc phòng và tiếp Tổng thư ký NATO, Jens Stoltenberg
trong tháng tư, Trump đã rút lại lời chỉ trích và xem NATO là “Thành trì hòa
bình và an ninh quốc tế ”.
Vấn đề Trung Cộng- Hàn Cộng: Qua nhiều năm mối quan hệ giữa Trump và Trung Công hoàn toàn có tính chất
thương vụ. Trump và con gái Ivanka Trump đã đặt sản xuất nhiều hàng tại Trung Cộng
mang thương hiệu Trump. Trong thời gian tranh cử, Trump chỉ trích Trung Cộng là
một cường quốc tồi bại ở Á châu đã ăn cắp việc làm của người Mỹ và bịp bợm tỷ
giả tiền tệ. Nhưng sau cuộc tiếp đón chủ tịch nhà nước và cộng đảng Tập Cận
Bình, Trump đã thay đổi thái độ chống Tầu 180 độ. Trump tuyền bố kính trọng
Trung Cộng và nhìn nhận Trung cộng không còn ngụy tạo tỷ giá hối đoái. Trump hy
vọng Trung Cộng sẽ áp lực Bắc Hàn đình chỉ chương trình thử vũ khí nguyên tử.
Vấn nạn bang giao Hoa-Mỹ sẽ không dễ gì giải quyết
khi Trung cộng vẫn còn đạt mức độ xuất siêu qua Mỹ hằng năm 350 Tỷ đô la cũng
như đang theo đuổi mộng bá quyền ngự trị thế giới.
Tại Á Châu, ba nước cộng sản gây nhiều phản cảm trên
thế giới là Trung cộng, Hàn cộng (Bắc Triều Tiên) và Cộng sản Việt Nam. Trump
đã chỉ trích Việt Nam, Trung cộng trong lãnh vực thương mại. Riêng Hàn cộng,
Trump lên tiếng đe dọa sẽ đơn phương hành sử quân sự như trong trường hợp
Syria. Mối quan hệ hai nước trở nên mỗi lúc căng thẳng. Mỹ đưa tầu chiến tới hải
phận Hàn Quốc. Hàn Công đe dọa tiếp tục thử nghiệm nguyên tử và sẵn sàng phản ứng
tương xứng nếu bị tấn công.
Quan hệ với Nga: Trump đã có chủ trương cải thiện bang giao với Nga khi tuyên bố “Thật
sự tuyệt vời khi chúng ta cảm thông với Putin và Nga”. Áp lực của các cuộc
điều tra của cơ quan FBI về các cuộc tiếp xúc giữa các cộng sự viên cao cấp
trong ủy ban vận động tranh cử của Trump và mật vụ Nga cũng như bế tắc trong cuộc
chiến Syria đã khiến Trump chuyển hướng đối đầu với Tổng thống Nga Putin.
Trung Đông: Mê đạo
(Laybyrinth) không ngõ ra. Không vùng nào đặt ra nhiều vấn nạn cho các Tổng Thống
Mỹ như ở Trung Đông. Tình hình ở đây còn trở nên lộn xộn nhiều hơn nữa từ khi
Trump chấp chính. Lời hứa sẽ dời Tòa Đại sứ Mỹ tới Jerusalem, Trump đã không giữ
được vì sự chống đối của các quốc gia Ả Rập. Thỏa ước nguyên tử với Ba Tư sẽ
xét lại nhưng không dẹp bỏ như đã tuyên bố.
Trump đã lên nhiều lần nhắc nhở Mỹ không nên tham
gia nội chiến tại Syria. Trump cảnh cáo Barack Obama, Tổng thống tiền nhiệm khi
yêu cầu Quốc hội Mỹ cho phép tấn cộng Syria và cho rằng cuộc tiến công chỉ dẫn
đến nhiều tốn kém và kéo dài chiến tranh. Mỹ phải hợp tác với Nga nếu muốn kết
thúc cuộc nội chiến Syria.
Nay sự cân nhắc đó không còn giá trị và Trump đã đổi
hướng đối ngoại. Lấy lý do trả đũa cho việc quân chính phủ Syria sử dụng vũ khí
hóa học giết hại thường dân, Trump ra lệnh không kích căn cứ không quân của
Syria. 59 hỏa tiễn Tomahawk bắn vào thành phố Chan Scheichun.
Kết
luận
Nói nhiều nhưng thực hiện chẳng được bao nhiêu đã
làm uy tín của vị Tổng thống Mỹ thứ 45 bị suy giảm nghiêm trọng. Mức dân tín
nhiệm Trump từ 62% trong tháng hai đã tụt xuống 45 trong tháng tư và nay còn
khoảng 41%. Đây là mức thấp nhất cho ba tháng tại vị. Năm 1993 Bill Clinton còn
đạt được 55% cho thời gian ba tháng đầu trong Tòa Bạch Ốc.
Có nhiều lý do giải thích cho sự mất tín nhiệm của
chính quyền Trump. Tình hình quốc gia và thế giới rất phức tạp, không thể chỉ
nêu vấn đề một cách đơn giản và đề ra cách giải quyết cực đoan. Nhiều người cho
rằng chính quyền không có kế hoạch dài hạn nên đã hành sử bất nhất gây xáo trôn
và hỗn độn thay vì tạo sự ổn định và minh bạch trong việc thực thi chính sách.
Trong lãnh vực đối ngoại, Trump theo đuổi tư tưởng
chủ đạo "Mỹ quốc trước hết" không có nghĩa là Mỹ tự
cô lập, mà Mỹ đặt quyền lợi đất nước trước nhất. Một khi lợi ích của Mỹ bị xâm
phạm, Trump sẽ phản ứng kịch liệt. Đối với Trump, chính sách đối ngoại và an
ninh là một vấn đề của bản năng chứ không phải của ý thức hệ.
29.04.2017
No comments:
Post a Comment