Hùng
Tâm/Người Việt
July
20, 2016
Từ mạng
sống cảnh sát tới lập trường chống đảng
Ðại hội
đảng Cộng Hòa lần này tại Cleveland, tiểu bang Ohio, có đầy sôi nổi như nhiều
người chờ đợi vì cá tính của nhân vật dẫn đầu trong cuộc tranh cử tổng thống là
tỷ phú Donald Trump. Nhưng tình trạng nổi loạn trong đảng không kéo dài như nhiều
người lo ngại vì các đại biểu tham dự đã chọn ứng cử viên sau vòng bỏ phiếu đầu
tiên. Ông Trump được 1725 phiếu, nhiều hơn số tối thiểu 1237 tới gần 500 phiếu,
để thành ứng cử viên chính thức của đảng vào ngày bầu cử mùng 8 Tháng Mười Một
tới đây. Người đứng phó của liên danh Cộng Hòa là thống đốc tiểu bang Indiana,
Mike Pense. Ðấy là một điều khá bất ngờ trong nhiều bất ngờ khác.
Nhìn
trên toàn cảnh, chúng ta có thể thấy gì về nền dân chủ Hoa Kỳ? Hồ Sơ Người Việt
xin trình bày một số yếu tố có ý nghĩa sau đây từ một đại hội chưa kết thúc,
trước khi đến lượt đại hội của đảng Dân Chủ tại thành phố Philadelphia vào các
ngày 25-28 tới đây.
Bất
ngờ một: Vai trò cảnh sát
Ðại hội
đảng Cộng Hòa diễn ra trong hoàn cảnh bất thường là các vụ bắn hạ cảnh sát. Sau
hai biến cố tại Dallas ngày mùng 7 và Baton Rouge ngày 17 Tháng Bảy khiến tám
nhân viên công lực thiệt mạng, hôm Thứ Ba 19, một cảnh sát viên tại Kansas City
đã bị hạ sát. Trong không khí hỗn mang ấy, ban tranh cử của Donald Trump, đảng
Cộng Hòa, thành phố Cleveland lẫn các viên chức bảo vệ yếu nhân của cơ quan
Secret Service phải đề cao cảnh giác để không có chuyện gì xảy ra.
Truyền
thông báo chí chỉ tập trung tường thuật diễn biến của đại hội tại trung tâm
Quicken Loans Arena, nhưng việc bảo vệ quyền tự do phát biểu bao trùm lên nhiều
khu vực khác.
Theo
tin tức từ cơ quan cảnh sát, có 16 tổ chức đã xin phép biểu tình để ủng hộ hay
phản đối ứng cử viên dẫn đầu bên đảng Cộng Hòa. Ngoài ra, có chừng một chục
nhóm quá khích cũng muốn biểu tình và trong số này, nhiều người có thể sử dụng
bạo lực hoặc cố tình gây loạn cho nên nhân viên công lực không thể quên nhiều
tiền lệ: vào các ngày 14 Tháng Mười năm ngoái và 18 Tháng Sáu vừa qua, xung đột
đã bùng nổ ra giữa hai thành phần quần chúng muốn phản đối và ủng hộ Donald
Trump.
Vì thế,
bốn ngày đại hội tại Cleveland, từ 18 đến 21, là cơn ác mộng cho giới hữu trách
về trật tự công cộng. Trong số này, các cảnh sát viên còn có thể bị hạ sát khi
bảo vệ quyền tự do ngôn luận và biểu tình của ngươi dân! Tại Dallas đã có năm cảnh
sát mất mạng khi bảo vệ quyền phản đối của dân da đen trong vụ biểu tình do tổ
chức Black Lifes Matter kêu gọi.
Một thí
dụ là ngày đầu tiên của đại hội có hai tổ chức cùng biểu tình tại Voinovich
Park. Ðó là AIDS Healthcare Foundation với sự xuất hiện của mục sư da đen Al
Sharpton đối đầu với tổ chức ủng hộ Donald Trump là America First Unity Rally.
Chiều hôm đó, America First Unity Rally cũng diễn hành bên tổ chức cực tả
Organize Ohio tại ngã tư Euclid Avenue và đường E 9th Street. Ngoài ra, quảng
trường Cleveland Public Square là nơi nhiều diễn giả ghi danh phát biểu và
trong không khí nóng bỏng của nhiệt tình dân chủ, nếu bạo động xảy ra, các nhân
viên công lực sẽ bị quy trách là không làm tròn nhiệm vụ. Tổng cộng, có sáu
ngàn cảnh sát viên và ba ngàn nhân viên an ninh liên bang đã phải đảm nhiệm việc
giữ gìn trật tự và an toàn cho đại hội.
Nếu
chính họ cũng bị hạ sát, như chín đồng nghiệp xấu số tại Dallas, Baton Rouge
hay Kansas City, thì ta nghĩ sao về nền dân chủ Hoa Kỳ? Câu nói của Voltaire lại
trở về: “không đồng ý với điều ông phát biểu, tôi sẵn sàng hy sinh để bảo vệ
quyền phát biểu của ông!” Chúng ta nên nhớ tới điểm son này…
Bất
ngờ hai: Cộng Hòa tiến tới thống nhất
Ðại hội
Cleveland khai mạc trong tinh thần phân hóa vì nhân vật Donald Trump, với lối
phát biểu trái tai, có vẻ tùy hứng mà dường như thiếu suy nghĩ. Nhưng ông lại
vượt qua 16 đối thủ để giành vị trí đại diện cho đảng Cộng Hòa. Nhiều bậc trưởng
thượng có kinh nghiệm và uy tín trong đảng không chấp nhận được phong cách đó
và cho tới mấy ngày cuối vẫn cố vận động một giải pháp nhân sự khác. Nhiều người
trong số này còn giận lẫy và không tham dự đại hội. Thế rồi họ thất bại thê thảm
vì Donald Trump có quần chúng và những phát biểu sống sượng của ông lại được
nhiều người ủng hộ.
Bây giờ
đảng Cộng Hòa vẫn có liên danh tranh cử và qua từng ngày đã thông báo một
chương trình hành động có vẻ thống nhất hơn. Người ta cần thấy ra vai trò hay
tư tưởng của Donald Trump trong chương trình đang có vẻ thống nhất hơn của đảng
Cộng Hòa.
Với nhiều
người Mỹ, mối quan tâm ưu tiên là an ninh và nguy cơ khủng bố. Donald Trump
khai thác sự sợ hãi ấy của họ nhưng thâu tóm vào một vấn đề là nhu cầu thanh lọc
di dân và bảo vệ biên giới miền Nam với một bức tường. Xưa nay, đảng Cộng Hòa vẫn
chủ trương mở vòng tay đón nhận di dân, vì lý do đạo đức lẫn kinh tế, nhưng
không mị dân thiểu số và dè dặt với di dân nhập lậu. Vào thập niên 80, chính
quyền Cộng Hòa đã có luật lệ về di dân trong tinh thần ân xá những người bất hợp
pháp. “Hiệu ứng Donald Trump” là lập trường mới của đảng Cộng Hòa: bảo vệ biên
cương và các cửa khẩu, nghiêm khắc thi hành luật lệ thanh lọc di dân.
Với đa
số người Mỹ, lương bổng và công việc làm, tức là kinh tế, lại quan trọng hơn an
ninh. Donald Trump chú trọng tới nỗi lo này, nhưng thâu tóm vào một vấn đề là
chế độ tự do mậu dịch. Xưa nay, và cho tới năm 2012, đảng Cộng Hòa vẫn cổ xúy
nguyên tắc tự do thương mại, và chống lại tinh thần bảo hộ mậu dịch, vì cho rằng
tự do ngoại thương là có lợi cho kinh tế. Do Donald Trump, đảng Cộng Hòa đưa ra
chủ trương mới: vẫn biết rằng tự do mậu dịch là có lợi cho mọi khu vực và thành
phần kinh tế, nhưng nạn nhập siêu quá cao như hiện nay là bất lợi. Vì vậy, đảng
đề nghị thương thuyết lại các hiệp ước thương mại trong tinh thần ưu tiên bảo vệ
quyền lợi của nước Mỹ. Với các quốc gia dân chủ theo kinh tế thị trường, tự do
mậu dịch vẫn là có lợi nếu các hiệp định được cứu xét kỹ càng. Nhưng với các nước
độc tài và không theo quy chế thị trường, quyền lợi và thậm chí chủ quyền của
Hoa Kỳ phải là tiêu chuẩn đãi lọc. Các nước Âu Châu hay Ðông Á là trường hợp thứ
nhất, Trung Quốc là trường hợp thứ nhì. Quan điểm này cũng chẳng khác gì lập
trường bên đảng Dân Chủ.
Với giới
cao niên, quỹ hưu bổng và an sinh xã hội Social Security là nguồn sống cho tuổi
già. Khi tranh cử, Donald Trump hứa hẹn là không cắt giảm các khoản phúc lợi
này. Xưa nay và cho tới năm 2008, đảng Cộng Hòa đã thấy ra nguy cơ thâm hụt của
quỹ an sinh xã hội và muốn cải cách mà không thành công. Chủ trương cũ của đảng
là cải tổ toàn bộ hệ thống an sinh và cho mọi người quyền đầu tư riêng để bổ
sung cho nguồn phúc lợi của quỹ Social Security. Lần này, đảng nhượng bộ Donald
Trump một điểm nhỏ là quy chế đầu tư của cá nhân, hay các quỹ đầu tư đối xung
hedge funds, nhưng bất đồng với đề nghị không cắt giảm phúc lợi. Chủ trương mới
của đảng là không tăng thuế và cho áp dụng quy luật thị trường để tạo ra thịnh
vượng và bảo đảm sự tồn tại lâu dài của quỹ an sinh.
Nói
chung, và cho tới năm 1996, đảng Cộng Hòa vẫn chủ trương thu hẹp vai trò của
nhà nước, thậm chí có lúc còn đề nghị giải tán các Bộ Thương Mại, Năng Lượng,
Giáo Dục, Gia Cư và Phát Triển Ðô Thị (HUD) hoặc tư nhân hóa một số cơ quan
công quyền. Doanh gia Donald Trump thì gọi các cơ quan công quyền này là trung
tâm cấu kết quyền lợi của các chính trị gia và đòi xóa hết. Chủ trương mới của
đảng Cộng Hòa không đến nỗi cực đoan triệt để như vậy: phải cải thiện hoặc thay
thế các cơ quan liên bang cho hữu hiệu hơn, và nếu cần thì trả lại việc quản lý
cho các tiểu bang. Tức là đảng Cộng Hòa tìm ra một định nghĩa và nội dung mới của
bộ máy công quyền theo hướng tinh giản hơn. Nhưng nhấn mạnh đến việc cải cách
càng sớm càng hay chứ không trì hoãn như xưa, hay như đảng Dân Chủ.
Khi tạm
tổng kết, người ta có thấy ảnh hưởng không nhỏ của Donald Trump. Nhưng ảnh hưởng
đó không xuất phát từ những tuyên bố hỗn loạn và mâu thuẫn của một bộ óc thông
minh mà thiếu kỷ luật. Nó xuất phát từ quần chúng, từ những người đã đồng ý và ồn
ào ủng hộ quan điểm của Trump. Thành phần này không có lý luận mạch lạc hay
uyên bác, nhưng hậu thuẫn của họ khiến một doanh gia tỷ phú chưa từng sinh hoạt
chính trị đã trở thành biểu tượng của một làn sóng mới làm cho đảng Cộng Hòa bị
ngỡ ngàng, gần như bị xé làm hai.
Vì vậy,
đảng Cộng Hòa đang đổi mới chủ trương và dần dần thống nhất quan điểm với một
người đã từng bị nhiều người kết án là chống đảng!
Vào một
dịp khác, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về lập trường đối ngoại của đảng, nhưng
không quên một quy luật là khi ra tranh cử chức vụ tổng thống, ứng cử viên nào
cũng phải có một chương trình hành động cho quốc dân phán xét. Thế rồi nếu đắc
cử và cầm quyền, tổng thống Hoa Kỳ mới thấy sự thể lại khác hẳn và mình gặp nhiều
ưu tiên còn bất ngờ hơn.
Kết
luận ở đây là gì?
Ðảng Cộng
Hòa như vừa thoát được một vụ khủng hoảng nội bộ, và có gần bốn tháng để đưa ra
một lập trường thống nhất hơn hình ảnh bát nháo từ đầu năm.
Cử tri
cũng có gần bốn tháng để chọn mặt gửi vàng, nhưng nên chờ đợi sự bất ngờ khi nước
Mỹ có tổng thống mới.
Sinh hoạt
dân chủ tại Hoa Kỳ thường có vẻ hỗn loạn, nhưng so sánh thì vẫn còn hơn hiện tượng
thủ tiêu hay đảo chánh tại nhiều xứ tự xưng là ổn định!
-------------------------
No comments:
Post a Comment