Lê Mạnh Hùng
Wednesday,
April 01, 2015 2:33:44 PM
Nước
Anh hiện đang ở trong tình trạng chuẩn bị tổng tuyển cử để chọn một chính phủ
cho năm năm sắp tới. Trong lúc đảng Bảo Thủ của Thủ Tướng David Cameron đang
khoe khoang thành tích của mình với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất trong
các quốc gia phát triển vượt qua cả Hoa Kỳ thì Ngân Hàng Anh Quốc bỗng tung ra
một quả bom.
Giới
phân tích tài chính e ngại rằng các ngân hàng thương mại của Anh không đủ sức
chịu đựng nổi một cuộc khủng hoảng kinh tế mới và sụp đổ thành ra cho mở một cuộc
khảo sát mới về khả năng chịu đựng những cú sốc tài chánh có thể xảy ra cho hệ
thống.
Nhưng
thiên tai tài chánh nào làm cho Ngân Hàng Anh Quốc lo ngại như vậy?
Phải
chăng đó là một sự sụp đổ trong giá nhà đất tại Anh vì bong bóng nhà đất tại
Luân Ðôn bị xẹp? Hay là một sự tan rã của khu vực Euro gây ra bởi việc Hy Lạp
phá sản và rời bỏ khu vực này?
Không!
Cả hai chỉ là những lý do phụ. Cặp mắt của Ngân Hàng Anh Quốc nay tập trung vào
một chân trời xa hơn - nền kinh tế thế giới. Các ngân hàng Anh, đặc biệt là sáu
ngân hàng lớn chính - Barclays, HSBC, Santander UK, Standard Chartered, Lloyds
và Royal Bank of Scotland cùng với một công ty tài chánh Nationwide Building
Society - được kiểm tra xem chúng có khả năng chịu đựng được một số sự kiện
kinh tế xảy ra cùng một lúc như, một sự suy thoái trong khu vực Euro, một tình
trạng giảm phát tồi tệ nhất kể từ thời Ðại Khủng Hoàng, việc lãi suất tại Anh
xuống bằng không và quan trọng nhất, khả năng một tình trạng trì trệ kinh tế đột
ngột tại Trung Quốc!
Vì
sao kinh tế Trung Quốc lại được coi là quan trọng như vậy đối với kinh tế Anh,
nhất là khi hầu hết quan hệ kinh tế của Anh là với Châu Âu và Mỹ. Nhưng thực tế
trong tình trạng liên lập gia tăng của kinh tế thế giới, một vòng xoắn đi xuống
của giảm phát bị kích thích bởi một tình trạng trì trệ kinh tế tại Trung Quốc
cùng với việc sụp đổ trong tỷ giá của đồng nhân dân tệ, hiện nay được coi như
là nguy cơ quan trọng nhất đối với kinh tế thế giới và qua đó đến kinh tế Anh.
Giả
thuyết rằng kinh tế Trung Quốc có thể tăng trưởng ít nhất là 7% một năm bất kể
mọi tình huống nào của kinh tế thế giới vốn đã được quá nhiều người tin vào.
Người ta vẫn tự trấn an rằng chính Trung Quốc đã kéo thế giới ra khỏi cuộc khủng
hoảng kinh tế tệ nhất kể từ thời Ðại Khủng Hoảng, cuộc Ðại Suy Thoái 2007-09 bằng
một chương trình đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở khổng lồ. Nhưng điều mà nhiều
người tôn sùng vào Trung Quốc quên là khả năng mà nhà nước Trung Quốc lập lại
cái chương trình đó hầu như là đã tiêu tán hết. Sau chương trình đầu tư khổng lồ
đó - với chính phủ Bắc Kinh bơm tiền hầu như không tính toán vào nền kinh tế, Trung Quốc đã có quá nhiều nợ -
26 ngàn tỷ đô la theo tính toán mới nhất - và những nhà lãnh đạo nước
này nay biết rằng nền kinh tế không thể chịu đựng được một số nợ thêm nữa.
Ngoài ra trong bối cảnh kinh tế thế giới hiện nay với Trung Quốc trở thành nền
kinh tế lớn thứ nhì của thế giới (một số tính toán dựa theo tương đương sức mua
- PPP - còn cho kinh tế Trung Quốc lên số một) mô hình tăng trưởng qua đầu tư
và xuất cảng không còn có thể tiếp tục hoạt động được nữa và các nhà lãnh đạo
nước này biết rằng cần phải cải tổ và hướng kinh tế về phía tiêu thụ.
Kịch
bản mà Ngân Hàng Anh Quốc đưa ra giả sử “những gì sẽ xảy ra nếu người ta thất vọng
về sự tăng trưởng của kinh tế thế giới, các nhà đầu tư đổ nhau mua tích sản tại
Hoa Kỳ và tình trạng tái cân đối của Trung Quốc đến quá muộn.”
Câu
trả lời một cách ngắn ngủi là: giá nhà đất tại Trung Quốc sụp đổ, một loạt ngân
hàng phá sản, đầu tư tan biến, đồng nhân dân tệ xuống giá mạnh so với đồng đô
la Mỹ, giá các nguyên liệu xuống thêm nữa và những bạn hàng của Trung Quốc rơi
vào suy thoái.
Tại
đây ta cần phải lưu ý đến lời cải chính của Ngân Hàng Anh Quốc. Khi đưa ra kịch bản,
ngân hàng khẳng định rằng họ không đưa ra một “dự phóng kinh tế” cũng như là
không diễn tả “một tập hợp những sự kiện dự trù sẽ xảy ra hoặc ít nhất là có
triển vọng xảy ra.” Và quả thật, trong kịch bản đưa ra ngân hàng giả dụ rằng tốc
độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sụt xuống chỉ còn 1.7% một con số bi quan
hơn là những gì mà những người bi quan nhất về Trung Quốc có thể tiên đoán được.
Nhưng cũng cần phải lưu ý rằng có nhiều công trình nghiên cứu của một số cơ sở
kinh tế đáng tin cậy cho rằng một tốc độ tằng trưởng kinh tế 3% tại Trung Quốc
là một sự kiện rất khả dĩ xảy ra và họ đã có đủ bằng chứng đưa ra để chứng minh
quan điểm đó của họ.
Kiểm
tra khả năng chịu đựng của các ngân hàng thương mại trước những cú sốc kinh tế
tài chánh bất ngờ là một trong những tiến bộ lớn trong quản lý kinh tế kể từ cuộc
khủng hoảng 2007-09. Nhưng những cú sốc tưởng tượng cần phải được coi là có
tính khả tín. Cần lưu ý là trong các cú sốc mà Ngân Hàng Anh Quốc dự trù không
có việc tan rã của khối Euro do việc Hy Lạp phá sản. Thành ra nỗi e ngại rằng
cuộc khủng hoảng tới sẽ bắt đầu từ Trung Quốc và các thị trường đang phát triển
là một chuyện rất có thể trở thành sự thật.
No comments:
Post a Comment