Marta Tomaszkiewicz - Newsweek
Lê Diễn Đức dịch
Mon, 03/23/2015 - 15:38 — ledienduc
Politkovskaya, Litvinenko, Khlebnikov, Markelov,
Nemtsov - đây chỉ là một số trong những nạn nhân của Vladimir Putin. Họ
đã chết vì họ đã không thể đi theo các biển chỉ đường của Kremlin.
Câu chuyện bắt đầu từ sự đào bới trong sự bẩn thỉu của
nhà nước hậu Xô Viết. Ông bị rơi vào cuộc xung đột với nhà chức trách Nga và tạo
ra mối đe dọa. Một buổi tối ở trung tâm của Moscow, ông bị bắn chết từ một chiếc
xe đi chậm. Người Chechnya đã bị buộc tội giết người.
Khung cảnh gợi nhớ đến câu chuyện của Boris Nemtsov, người
đã qua đời ngày 27 tháng 2. Nhưng sự kiện này diễn ra vào năm 2004, và nhân vật
đó là Paul Khlebnikov, một nhà báo của "Forbes" có xuất xứ Mỹ. Các kịch
bản như thế xuất hiện trong các vụ giết người vì chính trị khác ở Nga.
- Các vụ giết người vẫn thường được đổ lỗi cho người
Chechnya, bởi vì với kẻ đã mang tiếng xấu là vô hại. Trả một chi phí thấp hơn
cho hình ảnh bên ngoài rất thuận lợi cho lực lượng đặc biệt của Nga, còn dân
chúng thì lo sợ họ - Maciej Falkowski, một nhà khoa học chính trị chuyên về
Caucasus, tác giả của ấn phẩm về Chechnya và đồng sáng lập của Quỹ Kaukaz.net,
giải thích trong một cuộc phỏng vấn với "Newsweek".
Mặc dù các thủ phạm bị cáo buộc bị bắt giữ, nhưng họ sớm
sẽ được tự do và sự nổi tiếng sẽ lan toả trên đường phố. Vì vậy, những người thực
sự bóp cò, vẫn còn là một bí ẩn.
Paul Khlebnikov: Huyền thoại man rợ
Khlebnikov được xem là một trong những nạn nhân đầu tiên
của chế độ Putin. Là một nhà báo, hóa ra cũng là người giám hộ đạo đức và nhà
nghiên cứu hăng hái các điểm nhạy cảm của lịch sử nước Nga.
Sau khi ông qua đời, Putin hứa sẽ đích thân giám sát việc
điều tra. Ngồi ở trên ghế phạm nhân của người Chechnya, Khlebnikov đã viết cuốn
sách "Đối thoại với man rợ". Đối với các đơn đặt hàng giết người, người
trả lời trong tác phẩm là Nuchajev Hoz-Ahmed, một người của phía ly khai tham
gia cuộc chiến ở Chechnya.
Tuy nhiên, "Một cuộc đối thoại man rợ" chưa phải
là công việc duy nhất của Khlebnikov. Đụng vào quyền lực, ông đã đưa ra bảng xếp
hạng của 100 người Nga giàu nhất, những người đã tận dụng hiệu quả cuộc chuyển
hoá. Ông còn cho ra tác phẩm về nhà tài phiệt Boris Berezovsky với nhan đề
"Bố già của điện Kremlin". Ông mô tả sự liên kết mafia giữa nhà cầm
quyền với giới kinh doanh và tham nhũng thời hậu Xô Viết. Các thông tin đưa ra
dựa trên các mối quan hệ của Alexander Korzakova - sếp an ninh của Yeltsin và
FSB.
Chỉ có điều là phiên bản của Chechnya- kẻ khủng bố không
loại trừ sự tham gia của nhũng người xung quanh Putin trong âm mưu giết
Khlebnikov. - Nuchajev từng là một sĩ quan của FSB, nhưng trong cơ sở dữ liệu,
các thông tin này được bảo mật - Yuri Felshtinsky, một sử gia người Nga sống ở
Hoa Kỳ, tác giả của cuốn sách về các vụ giết chính trị ở Nga, nói với chúng ta.
Cuốn sách cho hay Nuchajev đã nhận tiền từ nhà báo trong
vòng một năm. Bao nhiêu? Điều đó có lẽ sẽ không bao giờ biết. Rõ ràng, sau khi
hết thời hạn, Khlebnikov đã bị giết chết.
Năm 2007, George W. Bush cáo buộc Putin giết người. Hai
năm sau đó, người Nga đã đồng ý mở lại các hồ sơ Khlebnikov. Nhưng Nuchajev
không còn là nghi phạm chính, còn sự việc của ông ta và những người Chechnya
giúp đỡ bị quét xuống dưới thảm.
Anna Politkovskaya: Nhà báo của tổng
thống
Cho đến bây giờ, không có ai bị kết án về tội giết
Khlebnikov, nhưng chính phủ Nga "biết" một điều: những người cùng chịu
trách nhiệm cho cái chết của Anna Politkovskaya năm 2006. Nhà báo đã bị bắn chết
trong thang máy của tòa nhà nơi cô sống. Viên sĩ quan công an Dmitry
Pawluczenkov đã bị kết án, nhưng những kẻ ra lệnh không bao giờ được tiết lộ.
Nhà báo nổi loạn này đã chỉ trích Putin vi phạm nhân quyền
tại Chechnya. Cô tích cực hoạt động vì quyền lợi của họ, đóng vai trò nhà đàm
phán trong cuộc tấn công khủng bố vào nhà hát Dubrovka. Cô cũng đã chấp nhận
thương lượng với những kẻ đánh bom tự sát ở Beslan, nhưng không kịp tới vị trí
này. Như cô đã viết trong cuốn sách của mình "Nước Nga dày vò. Nhật ký nổi
loạn", một ai đó đã đánh thuốc ngủ cho cô trên máy bay. Một thời gian ngắn
trước khi qua đời, cô đã bị đe dọa. Theo cô - là từ các viên chức của FSB, những
người có thể loại bỏ cô trong ngày sinh nhật của Putin, để làm hài lòng tổng thống.
Theo Fielsztinski, người đã xem xét vụ Politkovskaya, đây
cũng là một phiên bản nói về sự tham gia của người Chechnya có một chút sự thật.
Đặt hàng cho các vụ giết người có thể là Ramzan Kadyrov, người cùng với
Politkovskaya lúc ấy chạy đua chức Tổng thống Chechnya. - Về ứng cử viên là nhà
báo chỉ một khu vực rất hẹp của người dân biết đến. Điều này có thể là một lý
do cho vụ giết người - Fielsztinski nói.
Lý do thứ hai để loại bỏ Politkovskaya là nhà báo đang
chuẩn bị tài liệu về chiến dịch tranh cử bẩn thỉu của Kadyrov và tội phạm của
ông ta. Một thời gian ngắn sau khi cô chết, ông ta trở thành một người ủng hộ
chính phủ của Putin.
Theo Maciej Falkowski, trong âm mưu về sự tham gia của
người Chechnya không loại trừ trách nhiệm của tổng thống Nga. - Không có Ramzan
Kadyrov thì Caucasus có thể sụp đổ, cho nên Putin che giấu nhiều hành vi phạm tội
của mình - ông nói.
Alexander Litvinenko: Đơn đặt hàng
giết người
Cái năm cái chết của Politkovskaya cũng năm cuối cùng
trong cuộc đời của Alexander Litvinenko - trung tá trước hết của KGB/FSB. Sĩ
quan công bố trong năm 1998 lệnh của Putin cho giết Boris Berezovsky, nhà tài
phiệt mà những tham vọng chính trị của ông trở nên cuộc xung đột với Putin. Việc
Litvinenko bị bắt vì hành vi phạm tội này không được công luận thích thú, cho
nên nó được tìm thấy bằng một chế tạo khác.
Viên chức bỏ trốn sang Anh, nơi anh ta hợp tác với Berezovsky
tiết lộ các bí mật khác của chế độ Nga, trong đó có các vụ đánh bom ở Moscow và
Wolgodonsk vào năm 1999 được tổ chức bởi FSB, và sau đó đổ lỗi quân khủng bố của
Chechnya. Đây là một cái cớ để bắt đầu cuộc chiến tranh ở vùng Caucasus.
Litvinenko cảm thấy an toàn với cuộc sống lưu vong, nên
đã tham gia vào vụ giết Anna Politkovskaya. Một ngày trước khi chết anh ta đã
nói chuyện với một người Ý là Mario Scaramella, người đã đưa ra bằng chứng quan
trọng trong vụ án. Trước khi có cuộc gặp ở London, Litvinenko bắt chuyện với
hai nhân viên bí mật của FSB - Andrei Lugovoi và Vladimir Kovtun (danh tính của
họ đã được xác định trong thời gian điều tra tiếp theo). Họ khăng khăng mời uống
trà. Sau đó mới bật ra rằng họ đã cho vào trà thuốc độc - đồng vị polonium 210.
Litvinenko bị đầu độc chết trong đau đớn sau vài ngày.
Hôm nay chúng ta biết rằng đằng sau cái chết của vị trung
tá phản loạn là cơ quan đặc biệt của Nga. Trước khi tiết lộ, các nhà chức trách
Nga đã cố gắng che đậy vụ việc. Đài phát thanh ủng hộ Kremlin là "Tiếng
nói của Moscow" gây loạn "thông tin" cho mọi người là vụ giết
Litvinenko do mafia quốc tế phối hợp với tình báo Anh ở phương Tây thực hiện nằm
trong chiến dịch chống Nga và làm mất uy tín của Nga.
Đối với nguời Anh các chứng cứ về sự tham gia của Nga
trong các âm mưu khá mạnh. Họ đưa ra yêu cầu dẫn độ Lugovoi, nhưng tất nhiên
Putin không làm. Người phạm tội được không chỉ được bao che mà còn trở thành đại
biểu của Quốc hội Duma từ Đảng Dân chủ Tự do của Nga. - Hơn thế nữa, một vài
ngày trước đây, vào 08 tháng 3, ông tá đã được trao huy chương vì sự phục vụ
cho đất nước. Đây là bằng chứng rằng Litvinenko bị Lugovoi giết theo lệnh của
FSB, và huân chương này là phần thưởng. Nếu không, Putin đã không ký vào lệnh
tôn vinh cán bộ - Fielsztinski, tác giả của cuốn sách "Tổng công ty của những
kẻ giết nguời. Nước Nga, KGB và Tổng thống Putin", nói.
Stanislav Markelov: Rửa sạch những bẩn
thỉu của Chechnya
Luật sư Stanislav Markelov là người có liên quan với trường
hợp giết Anna Politkovskaya. Markelov là luật sư của cô. Trước tòa án ông đã bảo
vệ các nạn nhân của Nga trong cuộc xung đột ở vùng Caucasus. Ông đại diện cho
nhiều người Chechnya, trong đó có gia đình Kungaeva Elzy, người đã bị giết chết
bởi một người Nga.
Markelov không ngừng nghỉ trong các hoạt động pháp lý.
Cùng với Anastasia Baburova ông cho xuất bản trên tờ "Báo Mới" các
bài điều tra Kremlin đối với người Chechnya.
Cả hai đều bị bắn ở khoảng nửa cây số tính từ điện
Kremlin, giữa ban ngày, trong tháng Giêng năm 2009. Vụ giết người bị người ta
cáo buộc cho Nikita Tikhonov, một tên phát xít mới, và bạn gái của hắn. Những
tên tội phạm đã thú nhận. Phiên bản này được hỗ trợ bởi thực tế là Bubarowa,
ngoài các vấn đề Chechnya, bà ta cũng hoạt động trong phong trào phát xít mới ở
Nga.
Tuy nhiên, Pavel Felgenhauer, một nhà phân tích Nga, nhà
báo và nhà phê bình Putin, không tin rằng các phần tử phát xít đứng đằng sau
các vụ giết người. Như ông đã viết trong "Báo Mới" cuộc giết người đã
được lên kế hoạch cẩn thận và người phạm tội đã sử dụng vũ khí im lặng. Phong
cách này, theo ý kiến của ông, không phù hợp với chủ nghĩa phát xít, những người không bao giờ
che giấu vũ khí, và công cụ yêu thích đế giết người là dao.
Và mặc dù các trường hợp giết Markelov và Baburova đã được
đóng lại, nhiều người Nga vẫn không tin vào sự vô tư của cuộc điều tra. Các nhà
báo đối lập của đài phát thanh "Tiếng vọng Moskva" bày tỏ quan điểm rằng
lịch sử sẽ không bao giờ được sáng tỏ.
- Đây là một vụ giết người theo đơn đặt hàng - Fielsztinski
nói. - Putin dẫm chặt đất xung quanh điện Kremlin, để không ai có thể làm suy yếu
quyền lực của mình. Ngoài các nhân viên của FSB và những người thân cận nhất
không có ai nữa - ông nói thêm.
Natalia Estemirova: Tay dính máu đến
khuỷu
Giống như Politkovskaya, Estemirova chuyên về vấn đề lạm
quyền trong các cơ quan của Chechnya. Nhà báo và là nhà hoạt động của tổ chức
"Memoral" - một hiệp hội bảo vệ nhân quyền - sống ở Grozny. 17 tháng
Bảy 2009, đã không xuất hiện tại cuộc gặp mặt hẹn trước. Vài ngày sau đó, cơ thể
của cô được tìm thấy trong vùng lân cận của Nazran ở Ingushetia ở Caucasus. Một
viên đạn bắn vào đầu cô và lồng ngực cũng bị thủng.
Việc giết hại các nhà báo và nhà hoạt động đã làm công luận
thế giới phẫn nộ. Mỹ và EU kêu gọi một cuộc điều tra tin cậy. Tổng thống
Medvedev đã tự hứa sẽ giám sát việc điều tra. Nhưng sau sáu năm không có ai bị
kết án, và nghi can duy nhất là một chiến binh thánh chiến Alhazur Bashaiev.
Ông ta chết trong một tai nạn máy bay.
Cuôc điều tra bị bế tắc, tuy nhiên, nó dẫn đến Ramzan
Kadyrov, người mà Estemirova công khai chỉ trích.
Theo tiết lộ của "Memorial", Kadyrov trước đó
đã đe dọa nhà báo. Một thời gian ngắn trước khi bị giết ông ta nói với cô ấy:
"Vâng, tôi có bàn tay nhúng máu tới khuỷu. Tôi không xấu hổ về nó. Tôi đã
giết và tôi sẽ giết những người xấu". Đổi lại, sau vụ giết người, trong phỏng
vấn của đài truyền hình ủng hộ Kremlin "Russia Today", ông ta tố cáo
Berezovsky là người giết nhà báo. "Sau cuộc chiến ở Chechnya mọi thứ dễ
dàng đổ lỗi cho Kadyrov" - ông ta phàn nàn.
"Memorial" đã khởi xướng một cuộc điều tra
riêng của mình về hoạt động của nhà báo. Họ nhận thấy rằng DNA tìm thấy trong
xe mà Estemirova bị bắt cóc, không phù hợp với Bashaiev. Theo các nhà hoạt động,
họ đã ấn vào tay ông ta một khẩu súng, và bằng cái chết của ông ta che giấu sự
việc.
Sergei Magnitsky: viêm túi mật
Giống như Khlebnikov, Magnitsky đã vướng vào các nghiên cứu
về tham nhũng ở Nga. Là một luật sư của chi nhánh phía Tây của Hermitage
Capital Management ông đã phát hiện ra các quan chức Bộ Nội vụ Nga đưa ra khỏi
đất nước hơn 230 triệu đô la, tiền từ các loại thuế.
Sau khi tiết lộ những vấn đề tham nhũng điện Kremlin ra
tay. Magnitsky bị cáo buộc cùng một điều mà ông đã phát hiện: tham ô và hỗ trợ
trốn thuế. Hóa ra đó là bị cáo buộc làm tổn thất của nhà nước Nga hàng trăm triệu
đô la. Những cáo buộc tương tự cũng được dựng lên cho một"cổ đông"
khác, giám đốc Công ty Hermitage - Bill Browder.
Magnitsky bị bắt một vài tháng, nhưng ông không còn sống
để nhìn thấy tiến trình này. Ông qua đời vào năm 2009 do viêm túi mật không được
điều trị.
Luật sư đã từng báo về vấn đề bệnh tật trước đó với bác
sĩ, nhưng họ cho rằng tù nhân nói vậy để "công nhìn nhận nó như là một nạn
nhân mà nhà chức trách muốn kết thúc". Vào ngày cái chết của Magnistky
tình hình xấu đến mức xe cứu thương phải ông đến bệnh viện để phẫu thuật. Tuy
nhiên, người ta chỉ cho ông uống thuốc giảm đau và gửi trả về nhà tù. Hai giờ
sau người ta thấy ông đã chết trong nhà giam.
Kiểm tra pháp y xác chết cho thấy Magnitsky đã bị đánh đập
trong quá trình thẩm vấn. Như sau này nhà báo Anh Owen Matthews điều tra vấn đề
viết, luật sư đã liên tục bị buộc phải thừa nhận cáo buộc với công ty và rút
cáo buộc tham nhũng chống lại chính phủ. Nhưng ông không muốn hợp tác nên bị
tra tấn và giam giữ trong phong cách ly ngày mỗi nhỏ hơn và bị từ chối điều trị
y tế mà lẽ ra có thể cứu sống.
Đúng là có một số nhân viên giam giữ Magnitsky đã bị sa
thải công việc, nhưng không một ai bị trừng phạt. Ngay cả các bác sĩ, những người
từng từ chối hỗ trợ nạn nhân, cũng thoát tội.
Boris Berezovsky: Tác giả của các vị
vua trên giá treo cổ
Ông trưởng thành từ đỉnh cao của Boris Yeltsin, sau đó giới
thiệu cho Yeltsin Vladimir Putin, người lên nắm quyền kế vị. Berezovsky coi là
nhà sáng tạo ra các tổng thống trong tiến trình xây dựng lại quyền lực nước
Nga. Ông giàu lên từ quá trình chuyển hoá, nhưng vì những tham vọng chính trị
ông đã bị Putin ghét và phải chạy trốn tới London.
Tuy nhiên, ông vẫn cố gắng chỉ đạo đất nước từ xa. Ông
cung cấp tài chinh cho các đảng phái chính trị, giúp góa phụ Litvinenko và cố gắng
để chơi các đầu sỏ chính trị. Tuy nhiên, tham vọng kinh doanh của ông không ông
thành đạt. Ông tiêu hết tất cả những thành tựu của mình, bị mất một khoản tiền
cho người vợ mà ông đã ly dị, thua kiện với Roman Abramovich, người mà bị ông
cáo buộc "ép buộc bán cổ phần trong các công ty dầu khí". Ở Nga ông
cũng bị cáo buộc rửa tiền và tham nhũng. Ông cũng bị chính phủ Pháp không ưa.
Có vẻ như tất cả những thất bại trong cuộc sống cuối cùng
là những lý do để Berezovsky tự tử vào năm 2013. - Nó không ý nghĩa gì cho dù
ông ta tự vẫn vì Putin hay được cơ quan đặc biệt của Nga hỗ trợ - Fielsztinski,
người đã viết sách về các nhà tài phiệt, nói. - Tự ông ta dẫn đến tình trạng
này. Ông ta không nghe lời khuyên của bất cứ ai. Khi chúng tôi gặp nhau vào năm
1999, tôi đã nói với ông ta rằng nếu ông Putin lên nắm quyền, thì ông ta sẽ ở
tù. Ông ta không xem lời tôi một cách nghiêm túc. Kịch bản đã được kiểm tra.
Tính tự phụ và coi nhẹ Putin đã đánh mất ông ta - nhà sử học cho biết thêm.
Boris Nemtsov: âm mưu Chechnya
Nemtsov vấn đề vẫn còn mới, nhưng hầu như không ai nghi
ngờ rằng Putin đứng đằng sau vụ giết người này. Và mặc dù Nga đang cố gắng mở
điều tra nhắm vào những người Chechnya "an toàn", rất khó để tìm thấy
một mối quan hệ nào giữa họ và Nemtsov.
Những người Chechnya người ngồi ở ghế can phạm không nhận
tội. Một trong số họ tuyên bố đã tham gia vào các vụ giết người, nhưng sau đó
rút lời khai. Ông ta tuyên bố đã phải nói vậy vì bị tra tấn. Mặc dù vậy, các
nghi phạm đã không phải ra trước tòa án một cách ngẫu nhiên. Họ thuộc cơ cấu vũ
trang của Kadyrov - tiểu đoàn "Bắc" - và được đánh giá bởi tổng thống
của họ như là những người yêu nước trung thành của Nga. Nếu như họ thực hiện vụ
giết người, không phải vì Nemtsov công khai chỉ trích những người Hồi giáo
trong vụ tấn công và ban biên tập tờ "Charlie Hebdo", mà là từ mệnh lệnh.
Chỉ có một điều là Nemtsov không liên quan gì với
Chechnya. - Và không có sự cho phép của Putin, Kadyrov sẽ không tự quyết định độc
lập để thanh toán những kẻ thù của Nga - Maciej Falkowski cho biết. - Hơn nữa,
tôi nghĩ rằng, những người Chechnya ngồi trên ghế can phạm là những người ngẫu
nhiên để cho thế giới thấy rằng cuộc giết người được thực hiện bởi một nhóm có
tổ chức. Có thể nhà chức trách buộc tội họ giết người, giam họ, và sau đó được
ân xá và một vài năm không có ai còn nhớ về tội phạm nữa - chuyên gia cho biết
thêm.
Yuri Felshtinsky cũng có luận điểm tương tự: - Không quan
trọng là Nemtsov bị giết chết bởi lực lượng Chechnya hoặc Nga. Lệnh phát ra từ
Putin, Kadyrov một mình không thể quyết định. Bằng chứng về lệnh này là Putin
trao tặng huân chương cho Tổng thống Chechnya vài ngày nay. Huân chuơng cho đơn
đặt hàng. Kadyrov gần đây chẳng có công lao gì khác. Chính Putin giết Nemtsov -
nhà sử học nói.
Bản Việt ngữ © Lê Diễn Đức - RFA
------------------------------------------------------------------
* Bài dịch từ tiếng Ba Lan, bài đăng trên Newsweek, ấn bản
Ba Lan, tại link: http://swiat.newsweek.pl/jak-zabija-rezim-putina,artykuly,358897,1.html
No comments:
Post a Comment