Lê Quốc Tuấn. X-CafeVN chuyển ngữ
Fri, 11/25/2011 - 22:46
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc, bị chú ý bởi bước chuyển của Tổng thống Barack Obama đến châu Á, hy vọng họ sẽ có thể đi đến một loại kết thúc như anh chàng cầu thủ bóng rổ nổi tiếng Yao Ming, người không được nhanh nhẹn như đối thủ nhưng cầm cự được bằng kích thước và sự lì lợm của mình.
Trong chuyến đi đến châu Á tuần trước, Obama cho biết Hoa Kỳ "ở lại tại đây", đạt được một thỏa thuận để đặt một căn cứ quân sự mặc nhiên ở miền bắc Australia và khiển trách Trung Quốc từ chối thảo luận về các tranh chấp trên vùng Biển Đông của mình tại các diễn đàn khu vực.
Trước Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á tại Bali, Trung Quốc tưởng chắc rằng mình có thể giữ vấn đề Biển Đông ở bên ngoài chương trình nghị sự, nhưng Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã phải cúi đầu trước áp lực từ các chính phủ châu Á và phải nhắc đến các tranh chấp lãnh hải một cách miễn cưỡng.
"Họ đã lại mang rắc rối đến cho chúng ta nữa", một nguồn có quan hệ với các nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc đã đề cập đến Hoa Kỳ như vậy.
"Nhưng chúng tôi sẽ không phản ứng thái quá. Chúng tôi không muốn bị vướng vào bất kỳ cuộc tranh cãi phải đối phó với Trung Quốc như thế nào trong các cuộc bầu cử (tổng thống Mỹ năm 2012)," nguồn tin cho biết, người yêu cầu được dấu tên vì sự nhạy cảm của các quan hệ với giới lãnh đạo.
Ổn định là trên hết
Nhìn hàng ngũ các lực lượng từng thuyết phục cho một phản ứng mềm mỏng - từ các cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ đến quá trình chuyển đổi lãnh đạo của Trung Quốc vào năm tới - sự thiếu vắng phản ứng dữ dội từ Bắc Kinh là một điều hơi ngạc nhiên.
"Trung Quốc sẽ mất thời gian để hiểu được ý nghĩa của tất cả những điều này. Nhưng đối với (Chủ tịch) Hồ Cẩm Đào, điều này mang lại một áp lực chưa từng có về chính sách nước ngoài", ông Zhu Feng, một giáo sư về quan hệ quốc tế chuyên về Trung Quốc-Hoa Kỳ tại đại học Bắc Kinh cho biết.
Trung Quốc xử lý khác trong chính sách đối ngoại. Bất kỳ sự tái thẩm định nào về chính sách có thể phải mất vài tuần hoặc vài tháng, có khi còn lâu hơn thế để có thể xuất hiện, Zhu nói.
Bắc Kinh vẫn còn đang liếm vết thương của mình kể từ năm ngoái, khi các tranh chấp hàng hải lớn với Nhật Bản, Việt Nam, Việt Nam và các nước láng giềng khác từng thổi lên những nghi ngờ về ý định của Trung Quốc.
Đối với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, những lập luận ấy có một hậu quả ngoài ý muốn, một loại mà họ từng hy vọng điều ngược lại: đó là "Nó đã đẩy các nước về phía Hoa Kỳ" nguồn tin thân cận với các nhà lãnh đạo của Trung Quốc cho biết.
Một hội tụ của các yếu tố khác cũng cho thấy Trung Quốc sẽ không đáp ứng mạnh với lời đề nghị của Obama ở châu Á.
Trung Quốc đánh giá cao mối quan hệ ổn định với Hoa Kỳ, đặc biệt là khi phải đối mặt với cuộc chuyển đổi lãnh đạo của Đảng Cộng sản vào cuối năm 2012, khi cuộc khủng hoảng bên ngoài có thể là một sự mất tập trung gây ra thiệt hại. Bắc Kinh cũng không muốn trở thành một trọng tâm của chiến dịch tranh cử trong cuộc tranh cử tổng thống vào năm tới của Mỹ, ngay cả khi đồng tiền và sức mạnh thương mại của mình đã trở thành một loại cột thu lôi cho một số bên tranh cử.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Tập cận Bình, người có thể kế nhiệm Hồ Cẩm Đào là lãnh đạo cao nhất, sắp đến kỳ viếng thăm Hoa Kỳ vào đầu năm tới để đánh bóng uy tín lãnh đạo của ông và đặt thêm các lý do để mối quan hệ được tốt hơn.
Ngoài ra, đường lối quyết định từ trên xuống của Trung Quốc sẽ đòi hỏi một sự thay đổi đột ngột từ chính Chủ tịch Hồ Cẩm Đào - một lời thú nhận nguy hại rằng ông đã thiết lập một tiến trình sai - để có thể viết lại chính sách. Điều đó sẽ có nghĩa là bất kỳ điều chỉnh chính sách nào sẽ phải mất một thời gian.
"Tôi hy vọng họ sẽ tìm cách chống lại những gì họ thấy khi Mỹ di chuyển để phân cách Trung Quốc khỏi các nước láng giềng bằng cách thu hút các nước có quyền lợi trong việc giữ gìn các mối quan hệ tốt với Trung Quốc, không phải bằng cách thuyết phục họ làm suy yếu mối quan hệ của với Mỹ, vì hành động như thế sẽ là một sự phản tác dụng", ông Bonnie Glaser, một chuyên gia về chính sách đối ngoại của Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington DC nói.
Hành động nhằm vào Trung Quốc ?
Tuy nhiên, một số người ở Trung Quốc nghi ngờ rằng Hoa Kỳ đang nắm lấy một thời điểm thuận lợi để thúc đẩy những lợi ích riêng của mình bằng tổn phí của Trung Quốc.
"Chúng tôi không muốn bỏ qua một bên tất cả các cân nhắc về sĩ diện, nhưng tâm lý và thái độ của Mỹ thì khác", một nguồn gần gũi thứ hai với các nhà lãnh đạo Trung Quốc cho biết, lập luận rằng Washington đang lợi dụng sự do dự của Bắc Kinh để làm hỏng các quan hệ.
Bất chấp phản ứng công khai hết sức bảo thủ của giới lãnh đạo Bắc Kinh về thúc đẩy ngoại giao của Obama, có những khu vực ở Trung Quốc như muốn đòi hỏi một phản ứng cứng rắn hơn đến khúc dạo đầu trong khu vực và áp lực trong các tranh chấp trên biển của Mỹ.
Năm ngoái, các học giả đạo mạo của Quân đội Giải phóng Nhân dân yêu cầu một phản ứng cứng rắn đến sức ép của Mỹ cùng một số học giả và nhà bình luận tiếp tục theo đuổi phương cách ấy đã cảnh báo rằng Bắc Kinh đang bước vào vùng biển nguy hiểm về địa chính trị.
Tuy nhiên, trong nửa cuối năm ngoái, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào nói rõ rằng ông đã không thể kham nổi một đợt căng thẳng khác trong khu vực khiến có thể làm hỏng mối quan hệ với Washington trước năm 2012, một năm xây dựng di sản của ông vốn lại trùng hợp với cuộc tranh cử tổng thống Mỹ.
Hồ Cẩm Đào cũng đã cảnh cáo giới quân đội để cho cán bộ nói chuyện lớn tiếng về các tranh chấp nhạy cảm, chẳng hạn như ở vùng Biển Đông và căng thẳng giữa hai miền Triều Tiên, một học giả quen thuộc với các cuộc bàn cãi của các giới chức, người đã cho biết với điều kiện giấu tên.
Trung Quốc không nhường nhịn trong những tranh chấp quan trọng với các nước láng giềng của mình, bao gồm cả các cuộc tranh cãi về lãnh hải với Nhật Bản và các quốc gia Đông Nam Á, nhưng cũng không dương oai diễu võ đối đầu, các nhà phân tích cho biết.
"Chúng tôi hiểu rằng Hoa Kỳ muốn cho thấy mình đã trở lại khu vực châu Á-Thái Bình Dương như một ưu tiên, do đó họ muốn tăng cường quan hệ với các đồng minh và tương tự, nhưng sự tiến hành của Mỹ dường như đã đi hơi quá một chút", ông Yuan Peng, Giám đốc nghiên cứu Mỹ tại Viện Quan hệ Quốc tế đương đại Trung Quốc, một cơ quan tư vấn nhà nước ở Bắc Kinh, cho biết.
"Những hành động này có thể được coi là nhằm vào Trung Quốc, đặc biệt là khi họ thường đi kèm theo những lời bình luận về hiệu quả ấy, và từ đó chúng tôi đã có những quan tâm".
Nhiều chính phủ trong khu vực - và khá nhiều nhà phân tích bên trong Trung Quốc - nghĩ rằng dù cố ý hay không, sẽ là cực kỳ khó khăn cho Bắc Kinh để mở rộng quyền lực và lợi ích của mình mà không tạo ra xung đột.
"Tại thời điểm này, chúng tôi thua, nhưng trong mười năm, Mỹ sẽ thua", ông Shen Dingli, một giáo sư tại trung tâm Nghiên cứu về Hoa Kỳ tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải nói.
"Chúng tôi có thể kiên nhẫn hơn so với chính quyền Mỹ".
.
.
.
No comments:
Post a Comment