Tham nhũng hại kế hoạch kích thích kinh tế Việt Nam
Martha Ann Overland
Đăng ngày 3-3-2009
http://danchimviet.com/articles/908/1/Tham-nhng-hi-k-hoch-kich-thich-kinh-t-Vit-Nam/Page1.html
Nguồn bản Anh Ngữ: time.com
Chuyển ngữ: tivo
HÀ NỘI: Trong khi chính phủ khắp thế giới đổ ra hàng tỷ đô la kích thích chi tiêu để chống khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nhiều cuộc tranh luận sôi nổi rằng không biết những số tiền đổ ra như nước lụt này sẽ không hơn một sự trợ giúp gia tăng kinh tế trong giai đoạn ngắn hạn và hầu hết các số tiền này rồi cuối cùng sẽ bị lãng phí. Việt Nam, cũng như hầu hết các nước châu Á đang chịu đựng sự xuống dốc này, đang khám phá ra rằng ngay cả những hình thức trợ giúp chi tiêu trực tiếp nhất - như tặng tiền cho dân chúng - vẫn có thể lọt vào tay kẻ gian.
Với số lượng người nghèo gia tăng và báo cáo cho biết một số người đang bị đói, các giới chức cộng sản Hà Nội mới đây đã quyết định trao $12 đô la (khoảng 200,000 VNĐ) tiền trợ cấp Tết đến hàng triệu người nghèo trong đêm giao thừa mừng cái Tết gần như quan trọng nhất của quốc gia, Tết Nguyên Đán của người Việt Nam. Tết của Việt Nam tương đương như Giáng sinh; nó là ngày lễ của gia đình xum họp và những chi tiêu rộng rãi cho quà cáp. Nhưng năm nay, thời gian để cho lại trở thành thời gian để lấy. Sự việc xảy ra cho thấy hình như hầu hết số tiền trợ cấp đều lọt vào túi các cán bộ địa phương.
Trong một số trường hợp, lệ phí đã được khấu trừ hoặc quà tặng bị đánh thuế đến mức chỉ còn lại rất ít, theo các cảnh sát địa phương. Các gia đình trong địa bàn tỉnh Quảng Bình phàn nàn rằng họ phải ký biên lai xác nhận đã nhận đủ số tiền trợ cấp, nhưng một số dân làng nói rằng hơn 90% số tiền đã được rút rỉa bởi đám quan chức nhỏ nhen. Trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, một số người nói rằng họ bị buộc phải đóng góp vào cái gọi là quỹ giao thông nông thôn. Những người dân nghèo túng khác cho biết họ đã phải đóng góp cho một quỹ người nghèo. Các điều tra này và nhiều trường hợp tương tự đã bắt đầu trên khắp đất nước.
Dưới sự khác thường của tặng vật, những người Việt Nam đang sống dưới mức nghèo khổ (theo tiêu chuẩn của chính phủ là những người kiếm ít hơn $15 đô la một tháng) hội đủ điều kiện để nhận được món quà trợ cấp 200,000 VNĐ, khoảng $12 đô la. Nhiều gia đình đã được hưởng mức tối đa là $ 57 đô la. Mặc dù số tiền có vẻ không đáng kể, nó là một may mắn bất ngờ cho 10 triệu người nghèo khổ nhất tại Việt Nam. Đó là một cách để giúp đỡ những người thật sự chịu đau khổ vì cuộc khủng hoảng kinh tế và một loạt các thiên tai đã đánh vào quốc gia này năm ngoái, theo ông Ngô Trương Thi, Phó giám đốc cơ quan phúc lợi xã hội tại Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, người giám sát chương trình trợ cấp. "Cho tiền mặt cho người nghèo cũng là một phần của biện pháp kích thích nền kinh tế," ông Thi nói.
Gần đây sự trì trệ kinh tế toàn cầu đã hãm tốc độ phát triển của Việt Nam trong cả thập niên. Quỹ tiền tệ quốc tế dự đoán tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ xuống mức quân bình 5%, so với 8,5% vào năm 2007. Ngành sản xuất của quốc gia - đã giúp hàng triệu người thoát cảnh nghèo đói bằng cách cung cấp những công ăn việc làm với đồng lương tương đối cao - bị ảnh hưởng nặng nhất. Việc đơn đặt hàng từ nước ngoài bị từ chối đã buộc các nhà máy mới được xây dựng phải đóng cửa và gửi trả công nhân trở về quê của họ.
Chương trình kích thích kinh tế của Việt Nam rất mờ nhạt so với $787 tỷ đô la gói kích cầu được phê chuẩn bởi quốc hội Hoa Kỳ vào tuần trước, nhưng quốc gia này đang làm những gì có thể để thúc đẩy nền kinh tế của nó. Trợ cấp tiền được thực hiện sau thông báo kế hoạch chi tiêu $1 tỷ đô la để giảm lãi suất cho các doanh nghiệp và để giảm thuế nhầm thúc đẩy đầu tư và tạo công ăn việc làm.
Nhưng một mình Hà Nội không thể thay đổi những sự kiện của toàn cầu, theo ông Alex Warren-Rodriguez, cố vấn chính sách kinh tế tại Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc tại Hà Nội. Việt Nam rất phụ thuộc vào những gì đang xảy ra ở Mỹ và Châu Âu. "Ngay cả khi bạn giảm lãi suất để kích thích đầu tư, điều đó sẽ không xảy ra vì chẳng có gì để đầu tư cả," ông nói. "Họ chỉ có thể làm được rất ít để kích thích nền kinh tế."
Tuy nhiên, nhận thức của công chúng về việc chính phủ xử lý cuộc khủng hoảng tốt như thế nào rất quan trọng. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc nghiên cứu Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright tại TP Hồ Chí Minh, nói rằng các khoản tiền trả ra rõ ràng là cho mục đích chính trị, không chỉ kinh tế. "Nó rất quan trọng để chính phủ được nhìn thấy là đang làm một điều gì đó," ông nói. "Những áp lực chính trị rất lớn."
Cho đến nay, hình như Hà Nội đang dần thất bại trong các nỗ lực tạo tự tin cho công chúng. Bộ Tài chính công bố gói kích thích từ nhiều tháng trước nhưng các biện pháp chỉ được thực hiện trong vài tuần qua, ông Tú Anh nói. Bây giờ ấn tượng về chính phủ lại thêm xấu đi vì cán bộ địa phương lại ăn cướp từ những người mà Hà Nội đang cố gắng trợ giúp.
Có lẽ sẽ không bao giờ biết được bao nhiêu tiền trợ cấp cho người nghèo đã đi trệch hướng. Một cán bộ tại tỉnh Lâm Đồng đã bị bắt vào tuần trước và hàng tá cán bộ khác trong cả nước đã bị cách chức hay sa thải vì chuyện tồi tệ này. Hàng trăm cuộc điều tra cấp tỉnh vẫn đang tiếp tục.
Nhưng ít ai ngạc nhiên về phạm vi của việc phạm pháp, ông Tương Lai, cựu giám đốc Viện Xã hội học tại Hà Nội do chính phủ quản lý, cho biết. Các cán bộ Việt Nam ở tất cả các cấp rất có tiếng về những "ngón tay nhám". Năm vừa qua, một cuộc khảo sát về tham nhũng trong khu vực cộng đồng của Transparency International đã xếp Việt Nam hạng 121 trên 180 quốc gia tham nhũng nhất. "Trộm cắp từ những người nghèo thì không có gì mới," ông Lai nói. "Tuy nhiên, sau một năm với những khó khăn khủng khiếp, những món quà Tết đã phải là một cử chỉ để giúp cải thiện niềm tin của người Việt Nam. "Thay vào đó, nó đã phá huỷ nó đi," ông Lai ghi nhận.
© 2009 Đàn Chim Việt: Bản tiếng Việt
No comments:
Post a Comment