TIN TỔNG HỢP VIỆT NAM & QUỐC TẾ
NGÀY 21-22/05/2025
------------------------
Một công dân Việt Nam
bị Mỹ trục xuất sang Nam Sudan
BBC News Tiếng Việt
22
tháng 5 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cn8469vl5v7o
Một
thẩm phán liên bang Mỹ nói rằng việc trục xuất 8 người đàn ông đến Nam Sudan,
trong đó có một công dân Việt Nam, đã vi phạm lệnh của tòa đưa ra trước đó rằng
những người nhập cư phải được phép kháng cáo lệnh trục xuất đến các nước thứ
ba, theo hồ sơ tòa án mà BBC News Tiếng Việt tiếp cận được.
Phán
quyết này được đưa ra vào ngày 21/5 giờ địa phương.
Tại
phiên điều trần diễn ra cùng ngày, Thẩm phán Brian Murphy tại Tòa án sơ thẩm
liên bang cho biết các nhà chức trách đã vi phạm lệnh của toà án trong vụ kiện
này do không cung cấp cho sáu trong tám người người nhập cư một "cơ hội có
ý nghĩa" để đưa ra các yêu cầu được bảo vệ trước khi họ bị bắt đầu trục xuất
sang một nước thứ ba.
"Tôi
không hiểu làm thế nào bất kỳ ai có thể nói rằng những cá nhân này đã có cơ hội
phản đối có ý nghĩa," CBS, đối tác tin tức của BBC,
dẫn lại lời của Thẩm phán Murphy tại phiên điều trần.
Các
luật sư của Bộ Tư pháp Mỹ cho rằng các lệnh của ông Murphy không rõ ràng và đã
dẫn đến "hiểu lầm".
Theo
hãng tin Reuters, tại phiên điều trần, Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS) cho biết
tám người đàn ông đến từ Cuba, Lào, Mexico, Myanmar, Việt Nam và Nam Sudan đã bị
trục xuất.
Những
người này bị kết án về tội giết người, cướp có vũ khí và các tội nghiêm trọng
khác, cũng theo DHS.
Sáu
trong số họ nằm trong diện lệnh của Thẩm phán Murphy.
Người
phát ngôn DHS, bà Tricia McLaughlin, nói với các phóng viên tại một cuộc họp
báo trước phiên điều trần: "Đây là những con quái vật mà thẩm phán quận
đang cố gắng bảo vệ."
Thẩm
phán nói gì trong hồ sơ tòa án?
Hình
ảnh Thẩm phán Brian Murphy vào tháng 4/2024
Trong
hồ sơ tòa án mà BBC tiếp cận được, ông Murphy cho biết dù có
ghi nhận mọi lời giải thích của các quan chức, bao gồm DHS, những người nhập cư
này đã nhận được thông báo chưa đầy 24 giờ trước khi bị đưa lên máy bay để đến
một quốc gia mà Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã cảnh báo khuyên công dân Mỹ "không
nên đến" vì "tội phạm, bắt cóc và xung đột vũ trang."
Một
ngày trước khi có thông tin họ bị trục xuất, thẩm phán Murphy đã ra lệnh cho
các quan chức giữ những người đàn ông này lại, vì lo ngại giới chức Hoa Kỳ đã
vi phạm lệnh cấm của ông về việc đưa người nhập cư đến các quốc gia không phải
quê hương của họ mà không cho phép họ nêu lên những lo ngại.
Luật
sư của những người nhập cư nói gì?
Theo
một văn bản các luật sư của nhóm người nhập cư này gửi đến tòa hôm 20/5
mà BBC News Tiếng Việt tiếp cận được, một người mang quốc tịch
Myanmar và một người khác mang quốc tịch Việt Nam lần lượt được nhắc đến là N.M
và T.T.P, đã không được các nhà chức trách cho cơ hội xin bảo hộ theo Công ước
Chống Tra tấn của Liên Hợp Quốc (CAT) đối với Nam Sudan.
N.M.,
với khả năng tiếng Anh hạn chế, đã từ chối ký thông báo trục xuất đến Nam
Sudan, vốn chỉ được cung cấp cho ông bằng tiếng Anh.
Ông
T.T.P. cũng từ chối ký. Thông báo của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ gửi đến ông
không bao gồm bất kỳ thông tin nào về việc liệu hoặc làm thế nào ông có thể được
luật pháp bảo vệ vì những lo sợ bị ngược đãi khi bị trục xuất đến Nam Sudan.
Sáng
20/5 giờ Mỹ, một nhân viên trại giam nói với các luật sư qua email rằng N.M. đã
bị trục xuất sáng cùng ngày đến Nam Sudan.
Cùng
thời điểm, nhóm luật sư cũng đã nhận được thông báo rằng T.T.P dường như đã chịu
chung số phận giống N.M., cũng như thông tin rằng có khả năng có ít nhất 10
thành viên khác trên chuyến bay đến Nam Sudan.
Các
luật sư cho rằng hai ông N.M. và T.T.P. "đối mặt với những khó khăn nghiêm
trọng" là bị tước đoạt các quyền đã được luật định và bị trục xuất đến một
quốc gia nơi họ có khả năng phải đối mặt với án tù, tra tấn hoặc thậm chí là
cái chết.
Vì
T.T.P và các thành viên khác trong nhóm sẽ bị hoặc đã bị trục xuất đến Nam
Sudan, các luật sư hôm 20/5 yêu cầu tòa án ra phán quyết ngay lập tức để đưa những
người này trở lại Mỹ và chặn tất cả các chuyến bay đưa thân chủ của họ đến Nam
Sudan hay bất kỳ đất nước thứ ba nào cho đến khi các nhà chức trách đưa ra bằng
chứng chứng minh họ đã làm theo yêu cầu đề ra trong lệnh của tòa.
Theo Reuters,
trước khi bị trục xuất, T.T.P đã bị giam giữ tại Trung tâm giam giữ Port Isabel
ở bang Texas. Người này bị kết tội giết người, Elianis Perez, luật sư của Bộ Tư
pháp Hoa Kỳ nói trong phiên điều trần hôm thứ Ba 20/5.
BBC
News Tiếng Việt đang
liên hệ với các luật sư để xác định tình hình của ông T.T.P.
Tính
đến chiều ngày 22/5, Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa có đưa ra bất kỳ tuyên bố nào
về việc công dân của mình bị Mỹ trục xuất sang Nam Sudan.
Trước
đó, vào tháng 2/2025, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng khẳng định Việt
Nam sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Mỹ về nhận trở lại công dân trên tinh thần
các thỏa thuận đã ký.
Trung
tâm giam giữ Port Isabel ở bang Texas chụp vào 6/2024
Thẩm
phán yêu cầu chính quyền làm gì?
Trong
khi đó, theo phán quyết của tòa hôm 21/5 mà BBC News Tiếng Việt tiếp cận được,
thẩm phán Murphy đã yêu cầu các quan chức cho những người đàn ông này phỏng vấn
sau khi có thông báo đến họ ít nhất 72 giờ để đánh giá xem họ có bất kỳ nỗi lo
sợ chính đáng nào khi đến Nam Sudan hay không.
Mọi
trường hợp trục xuất sang nước thứ ba phải được thông báo bằng văn bản cho cả
người nhập cư và luật sư của họ bằng ngôn ngữ mà họ hiểu.
Sau
khi nhận được thông báo, họ phải có cơ hội hợp lý, ít nhất là 10 ngày, để đưa ra
yêu cầu bảo vệ theo Công ước Chống Tra tấn trước khi bị trục xuất.
Nếu
người nhập cư chứng minh được lo sợ của họ về trục xuất sang nước thứ ba là hợp
lý, chính quyền phải tiến hành mở lại hồ sơ nhập cư của họ.
Nếu
họ không chứng minh được lo sợ của họ là hợp lý thì chính quyền phải tạo cơ hội
hợp lý, ít nhất là 15 ngày, để những người này có thể yêu cầu mở lại hồ sơ nhập
cư của mình.
Theo
Reuters, Thẩm phán Murphy nói với các luật sư rằng mặc dù ông có quyền đưa những
người đàn ông này trở lại Mỹ, nhưng Bộ An ninh Nội địa có quyền tự quyết để giữ
họ ở nước ngoài.
''Mặc
dù tòa án không ra lệnh [cho họ] quay lại, nhưng tòa án đã yêu cầu chính phủ tạo
cơ hội cho các thành viên trong nhóm nguyên đơn của chúng tôi bày tỏ nỗi lo sợ
bị tra tấn ở Nam Sudan - một quốc gia mà những cá nhân này không có bất kỳ mối
liên hệ nào, đang trong tình trạng hỗn loạn và trên bờ vực nội chiến," bà
Trina Realmuto, luật sư đã bảo vệ cho các kiến nghị của những người nhập cư
trong vụ việc này, nói trong một tuyên bố.
Hai
luật sư Anwen Hughes (trái) và Trina Realmuto phát biểu với các phóng viên bên
ngoài tòa án liên bang tại thành phố Boston sau khi một thẩm phán phán quyết
vào ngày 21/5/2025 rằng chính quyền Trump đã vi phạm lệnh của tòa án khi cố gắng
trục xuất người nhập cư đến Nam Sudan
Trước
đó, vợ của ông T.T.P. đã gửi email cho luật sư của ông và cho biết một nhóm khoảng
11 người, trong đó có ông T.T.P., được cho là đã bị trục xuất. Nhóm này bao gồm
công dân Lào, Thái Lan, Pakistan và Mexico.
"Xin
hãy giúp đỡ!" người vợ viết trong email. "Họ không thể được phép làm
điều này."
Thẩm
phán Murphy cho biết ông sẽ quyết định vào một ngày khác liệu ông có buộc các
quan chức Bộ An ninh Nội địa tội coi thường tòa án hay không.
Phán
quyết của ông là một trong những lời phản bác mạnh mẽ nhất từ trước đến nay đối
với chính quyền Trump kể từ khi tổng thống bước vào nhiệm sở hồi đầu năm nay.
Khi
tranh cử vào Nhà Trắng lần hai, ông Trump đã cam kết trấn áp tình trạng nhập cư
bất hợp pháp. Tuy nhiên, nhiều nỗ lực đẩy mạnh trục xuất của ông đã bị các tòa
án ngăn cản.
Nam
Sudan, quốc gia non trẻ nhất thế giới, đã trải qua một cuộc nội chiến đẫm máu
ngay sau khi giành độc lập vào năm 2011.
Trước
đó, chính quyền Trump đã yêu cầu một số quốc gia chấp nhận việc trục xuất người
nhập cư đến Mỹ.
Đầu
tháng 5/2025, Rwanda xác nhận họ đang tiến hành các cuộc đàm phán như vậy với Mỹ,
trong khi các nước Benin, Angola, Equatorial Guinea, Eswatini và Moldova cũng đều
đã được truyền thông nhắc đến.
Đây
không phải lần đầu tiên công dân Việt Nam nằm trong nhóm người bị trục xuất
sang một nước thứ ba tại châu Phi khi đang cố nhập cư vào điểm đến phương Tây.
Năm
2024, người Việt Nam cũng nằm trong nhóm công dân nước ngoài có thể bị Anh trục
xuất sang Rwanda ở Châu Phi, theo Dự luật Rwanda.
Theo
đó, bất kỳ ai "vào Vương quốc Anh bất hợp pháp" sau ngày 1/1/2022 đều
có thể bị đưa đến Rwanda, không giới hạn số lượng.
-------------------------------------------
Khả năng Việt Nam mua
F-16: 'Thoát Nga' hay con bài mặc cả thuế quan với Mỹ?
Thương Lê
BBC
News Tiếng Việt
một
giờ trước
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cg712vngmggo
------------------------------------
Tổng
thống Pháp Emmanuel Macron thăm Việt Nam từ 25/05 đến 27/05
---------------------------------------
Tổng thống Macron
thăm Việt Nam: Bàn về vấn đề gì?
21
tháng 5 năm 2025
---------------------------------
Tin tặc đánh cắp dữ
liệu từ cố vấn ông Trump và nhiều cơ quan chính phủ Mỹ
22
tháng 5 năm 2025
-----------------------------------
Chiến đấu cơ F-16: Đứa
con ra đời từ Chiến tranh Việt Nam vì sao vẫn được săn đón?
22
tháng 5 năm 2025
---------------------------------
Thù lao cho một năm
chiến đấu với Nga và quy trình tuyển mộ người trẻ Ukraine
22
tháng 5 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c628gxvg3lwo
--------------------------------------
Não trạng “hòa bình” và “ổn định” sẽ dẫn tới mất nước
https://diendantheky.net/tran-trung-dao-nao-trang-hoa-binh-va-on-dinh-se-dan-toi-mat-nuoc-2/
(Nhân
cuộc tập trận lớn “chưa từng có” giữa Trung Cộng và Campuchia tháng 5, 2025)
Như
người viết đã phân tích trước đây, “Hội chứng Ếch Luộc” (Boiling frog syndrome)
là một ẩn dụ để chứng minh sự sai lầm của những người chỉ thấy sự ổn định trước
mắt mà không lo cho hiểm họa lâu dài. “Hội chứng Ếch Luộc” được dùng nhiều
trong tâm lý học nhưng về sau được dùng trong các lãnh vực khác nhất là chính
trị.
https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Hinh-cho-bai-TTD.jpg
Hình
minh họa: AI generated
Hội
chứng này được giải thích như sau: Nếu bạn đặt một con ếch vào nồi nước nóng
đương nhiên ếch sẽ nhảy ra ngay, nhưng nếu đặt ếch vào nồi nước ấm và đun nóng
từ từ trong điều kiện nhiệt độ được kiểm soát, ếch ta sẽ rất lấy làm khoan
khoái và cảm thấy đời sống rất là ổn định. Khi nóng tăng cao chút xíu cũng
không sao vì ếch giống như con người có thể “tự diễn biến” cơ thể để thích nghi
với thay đổi nhiệt độ. Nhưng khi nóng tăng cao tới độ sôi thì than ôi đã quá trễ
rồi, độ nóng vượt giới hạn chịu đựng làm cho ếch ngất xỉu và hậu quả là bị luộc
chết.
Trong
chính trị học, hội chứng giải thích cách Trung Cộng với tham vọng và ưu thế tài
chánh đang đun sôi thế giới. Khó có thể trả lời khi nào số phận của 8.2 tỷ người
trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp từ xung đột võ trang do Trung Cộng gây
ra.
Nhưng
sẽ xảy ra.
Việt
Nam, về địa lý, nằm trong vị trí “núi liền núi, sông liền sông” sẽ là nạn nhân
trực tiếp, gần nhất, sớm nhất của mọi tai họa.
Một
quy luật dù sinh học, thực vật học, vật lý hay xã hội học cho thấy mọi vật chất
hay cơ cấu xã hội nếu chứa đựng các mâu thuẫn đối kháng vật đó hay xã hội đó sẽ
dẫn tới ung thối và tan vỡ. Trung Cộng, một chế độ chính trị đi ngược với mọi
nhu cầu, ước vọng và quyền căn bản của con người, sẽ phải sụp đổ.
Liệu
các mâu thuẫn đối kháng trong nội bộ cơ chế Trung Cộng dẫn tới một sự sụp đổ êm
thấm như trường hợp Liên Xô hay qua bạo động hiện chưa biết được.
Năm
1988 là năm ổn định nhất tại Trung Cộng với Tổng Sản Lượng Nội Địa (GDP) tăng
11.3%, thất nghiệp giảm, mức lạm phát không tăng so với năm trước. Không ai
nghĩ đến một sự kiện nào có thể gây bất lợi cho đảng CSTQ. Nhưng ngày 15 tháng
4, 1989, biến cố Thiên An Môn bùng nổ. Điều đó cho thấy các mâu thuẫn đối kháng
ngấm ngầm từ chế độ đã đến thời điểm bộc phát. (China’s Economic Rise: History,
Trends, Challenges, and Implications for the United States, The Congressional
Research Service (CRS) June 25, 2019)
Sau
biến cố Thiên An Môn, Đặng Tiểu Bình và giới cầm quyền Trung Cộng áp dụng ba
chính sách: (1) ngu dân bằng cách ngăn chặn mọi nguồn thông tin từ thế giới bên
ngoài, (2) đun sôi lò lửa ái quốc cực đoan Đại Hán, đồng thời, (3) tìm mọi cách
để không ngừng phát triển kinh tế để người dân quên đi thân phận nô lệ thời đại
mới của họ.
Một
ví dụ ngu dân cụ thể trong lãnh vực tin học. Một người tham gia WeChat, diễn
đàn trao đổi tin nhắn phổ biến nhất tại Trung Cộng, vốn đã bị cô lập bên trong
Bức Tường Lửa Vĩ Đại Của Trung Quốc (Great Firewall of China), vẫn phải dùng
tên thật và mọi trao đổi đều được cơ quan an ninh mạng thu thập, phân tích, kiểm
duyệt và nếu vi phạm luật an ninh mạng sẽ bị trừng phạt.
Nhưng
Đặng Tiểu Bình phải biết khi cánh cửa kinh tế mở cùng lúc ánh sáng văn minh
theo đó soi vào, mọi quan điểm cực đoan đều dẫn đến tai họa và không một nền
kinh tế nào có thể phát triển mãi mãi.
Theo
UNESCO, hiện có trên một triệu sinh viên Trung Quốc đang theo học các đại học
nước ngoài. Trung Quốc đã có một Lưu Hiểu Ba sẽ có nhiều Lưu Hiểu Ba khác.
Mọi
mâu thuẫn triệt tiêu sẽ dẫn đến điểm vỡ. Chính Mao Trạch Đông chứ không ai khác
trong bài giảng “Bàn Về Mâu Thuẫn” nổi tiếng tại Trường Đại học Quân Chính
Kháng Nhật ở Diên An năm 1937 cũng thừa nhận trong lúc các mâu thuẫn giữa những
người trong cùng giai cấp có thể hòa giải nhưng mâu thuẫn đối kháng giữa các tầng
lớp con người thù địch sẽ dẫn đến cách mạng.
Mao
phát biểu: Trong lịch sử loài người, sự đối kháng giữa các giai cấp tồn tại như
một biểu hiện cụ thể của cuộc đấu tranh giữa các mặt đối lập. Hãy nhận xét mâu
thuẫn giữa giai cấp bóc lột và giai cấp bị bóc lột. Những giai cấp mâu thuẫn
như vậy cùng tồn tại lâu dài trong cùng một xã hội, dù là xã hội nô lệ, xã hội
phong kiến hay xã hội tư bản, và chúng đấu tranh với nhau; nhưng phải đến khi
mâu thuẫn giữa hai giai cấp phát triển đến một giai đoạn nhất định thì nó mới
chuyển sang hình thức đối kháng công khai và phát triển thành cách mạng. Điều
tương tự cũng xảy ra đối với việc biến hoà bình thành chiến tranh trong xã hội
có giai cấp.” (Mao Tse-tung, On Contradiction, Selected Works of Mao Tse-tung,
August 1937)
Bản
chất đích thực của chế độ Cộng Sản tại Trung Cộng ngày nay là một biến thể của
chủ nghĩa nô lệ trong thời đại toàn cầu, qua đó giai cấp chủ nô sở hữu toàn bộ
tài sản xã hội và giai cấp nô lệ được ban phát theo nhu cầu sống trong từng thời
điểm. Do đó, không ngạc nhiên khi Trung Tâm Vì Giá Trị Hoa Kỳ
(Center
for American Values) kết án chế độ Cộng Sản tại Trung Quốc ngày nay là Chế Độ
Nô Lệ Thời Hiện Đại (Modern Day Slavery).
Dĩ
nhiên con người không phải là nô lệ và càng không phải một động vật. Nhu cầu sống
của con người không chỉ là nhu cầu vật chất. Do đó, cuộc cách mạng giữa các tầng
lớp cùng giai cấp trở nên thù địch tại Trung Cộng sẽ phải được giải quyết bằng
một cuộc cách mạng khác, vấn đề chỉ là thời gian và hình thức. Lịch sử của các
triều đại Trung Quốc cho thấy, sụp đổ bằng máu có xác suất cao hơn sự sụp đổ
trong hòa bình.
Các
lãnh đạo một nước nhỏ láng giềng của Trung Cộng phải chuẩn bị cho một sự sụp đổ
bạo động tại Trung Cộng.
Những
bài học từ hai cuộc thế chiến cho thấy, nếu có chuẩn bị, một quốc gia có thể
thoát ra hay ít bị ảnh hưởng hơn các quốc gia khác. Ngược lại, nếu các nhà lãnh
đạo chỉ vì tham vọng quyền lực, vì nồi cơm chén gạo của cá nhân và gia đình, vì
quyền lợi đảng phái mà không thực hiện các thay đổi cấp bách, đất nước sẽ rơi
vào vực thẳm.
Các
nhà phân tích thời sự thường dùng Thế Chiến Thứ Hai để phân tích các xung đột
thế giới nhưng đúng ra nên dùng Thế Chiến Thứ Nhất. Thế Chiến Thứ Hai chỉ là hậu
quả của những nguyên nhân bắt nguồn từ Thế Chiến Thứ Nhất chưa được giải quyết
rốt ráo. Biến cố ám sát Quận Công Franz Ferdinand ngày 28 tháng 6, 1914 chỉ là
giọt nước tràn ly của các mâu thuẫn đối kháng. Thế Chiến Thứ Nhất là cuộc chiến
giữa các liên minh quân sự và được hâm nóng từ lâu. Đức bị bao vây trước liên
minh thù địch Anh, Pháp, Nga (Triple Entente).
Trung
Cộng ngày nay cũng thế. Mối lo lớn nhất của Tập Cận Bình giống như các lãnh đạo
Trung Cộng trước đây và sau này là mối lo bị bao vây. Họ Tập tân dụng mọi cơ hội
để xây dựng các liên minh quân sự để làm đối lực.
Nhưng
Tập Cận Bình phải hiểu rằng các xung đột tương tự trong tương lai không còn là
mạnh hiếp yếu mà sẽ được giải quyết trên cơ sở luật pháp quốc tế, và dù mạnh
bao nhiêu, lớn bao nhiêu, một nước cũng không thể đương đầu với cả thế giới.
Tập
Cận Bình phải hiểu rằng nếu một cuộc xung đột võ trang xảy ra, các nước dân chủ
dù thiệt hại nhiều hơn vẫn có cơ hội phục hồi, trong khi đó chế độ Cộng Sản tại
Trung Quốc vốn xây dựng trên những mâu thuẫn đối kháng bên trong một cơ cấu
mong manh dễ vỡ sẽ phải sụp đổ.
Thượng
đỉnh BRICS vừa qua cho thấy thâm ý của Tập Cận Bình quá rõ. Nhưng mỗi nước tham
gia có nghị trình riêng và có nước còn giấu dao trong túi. Putin muốn chấm dứt
chiến tranh trong danh dự và có lợi. Trung Cộng muốn duy trì bất ổn thêm một thời
gian để tạo thêm vây cánh.
Sự
có mặt của Ấn Độ, một nước dân chủ, trong buổi họp của đám “độc tài quốc tế”
này là một sự kiện đang được bàn cãi.
Theo
quan điểm Chính Trị Thực Dụng (Realpolitik), Ấn không thể đứng ngoài BRICS
trong lúc này vì (1) Ấn cần giữ quan hệ tốt truyền thống với Nga tận từ thời
Liên Xô còn tồn tại dù trải qua nhiều thay đổi trong các chính sách đối ngoại của
hai nước, (2) trong suốt 20 năm tính đến 2024 Nga là nguồn cung cấp vũ khí lớn
nhất, 65%, cho Ấn Độ, (3) Nga dùng quyền phủ quyết tại Hội Đồng An Ninh LHQ để ủng
hộ các chính sách đối ngoại lớn của Ấn trong khi Ấn không có quyền này, (4)
trong đường dài, Ấn có thể khai thác xung đột biên giới đang có giữa Nga và
Trung Cộng có lợi cho các chính sách an ninh của Ấn. Đó là chưa nói đến các mối
lợi ngắn hạn nhưng cần thiết khác như việc mua dầu thô của Nga với giá rẻ để
sau đó lọc và xuất cảng xăng với giá cao, đẩy mạnh phát triển kinh tế để chạy
đua với Trung Cộng hay ngăn chặn Pakistan tham gia BRICS.
Sự
có mặt của một nước dân chủ lớn khác là Ba Tây trong khối BRICS cũng không phải
là một thuận lợi cho Trung Cộng. Theo South China Morning Post, vào ngày 29
tháng 10 2024, Ba Tây từ chối tham gia vào sáng kiến Vành Đai và Con Đường
(Belt and Road Initiative) của Trung Cộng. Trước đây Trung Cộng muốn đưa vấn đề
này thành một viên đá tảng đánh dấu quan hệ tốt đẹp giữa hai nước trước khi Tập
Cận Bình chính thức viếng thăm Ba Tây vào tháng sau.
Phân
tích để thấy mọi thay đổi đều cần thời gian và với điều kiện kinh tế chính trị
thế giới hiện nay sự thay đổi sẽ diễn ra rất chậm. Nhưng đó lại là một điều may
mắn hiếm hoi cho các nước nhỏ như Việt Nam. Việt Nam vẫn còn có thời gian để
thay đổi chính mình trước khi đương đầu với những đổi thay của thế giới, đừng đợi
đến khi chảo dầu Á Châu phát hỏa mới nhúng tay vào.
https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Hinh-cho-bai-TTD-2.jpg
Căn cứ quân sự Ream, Campuchia bị nghi là
căn cứ hải quân Trung Quốc
Trong
thời điểm này, những người Việt Nam có ý thức, biết quan tâm về tiền đồ dân tộc
dù đang ở đâu cũng phải làm mọi cách trong điều kiện của mình để góp phần thay
đổi hướng đi của đất nước.
Não
trạng “ếch luộc”, cho rằng đất nước chưa bao giờ sống trong “hòa bình” và “ổn định”
như ngày nay, sẽ dẫn tới mất nước.
Trần
Trung Đạo
(Trích
trong Chính Luận 1 “Hiểm
Họa Trung Cộng”)
-------------------------------------------------------
Ngu Yên: Tóm lược 50
năm văn học Việt nhập cư 1975-2025. (Phần I)
Ngu Yên: Tóm lược 50
năm văn học Việt nhập cư 1975-2025. (Phần II)
--------------------------------------
Trump Tower Thủ Thiêm
và sân golf Trump Hưng Yên giữa đàm phán thuế quan
BBC News Tiếng Việt
21
tháng 5 2025, 10:45 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c3v59vvy675o
Khi
đoàn đàm phán về thuế quan do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên có mặt tại Mỹ, thì tại
Việt Nam, tập đoàn Trump Organization rục rịch động thổ dự án sân golf ở Hưng
Yên và muốn xây một tòa tháp ở TP HCM.
Thông
báo của Bộ Công thương Việt Nam phát đi hôm 20/5 cho thấy vòng đàm phán thứ hai
diễn ra từ hôm 19-22/5 (giờ Mỹ) tại thủ đô Washington DC liên quan đến mức thuế
đối ứng 46%.
Đoàn
Việt Nam do Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên dẫn đầu, đi cùng các đại diện
nhiều bộ, ngành quan trọng khác.
Vòng
đàm phán đầu tiên đã diễn ra vào hôm 7/5.
Bản
tin ngày 20/5 trên trang web của Bộ Công thương cũng cho biết hôm 19/5 (giờ Mỹ),
ông Diên đã làm việc với Tập đoàn Westinghouse về công nghệ điện hạt nhân, nói
rằng Việt Nam có nhiều địa điểm tiềm năng và mong muốn hợp tác với Westinghouse
trong cả dự án điện hạt nhân quy mô lớn và nhỏ.
Tổng
thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố hoãn mức thuế 46% - một trong những mức cao
nhất - đối với hàng hóa từ Việt Nam trong 90 ngày vào hôm 10/4.
Vẫn
chưa có thông tin nào về việc Mỹ có giảm thuế cho Việt Nam hay không, và nếu có
thì giảm bao nhiêu sau khi thời hạn trên kết thúc.
Thời
hạn này cũng đặt nhiều công ty ở Việt
Nam rơi
vào thế tiến thoái lưỡng
nan
khi họ buộc phải chọn giữa gia tăng sản xuất để tranh thủ đưa hàng sang Mỹ
trong thời gian giải lao hay phải cắt giảm giờ làm, nhân công để quen với bình
thường mới nếu mức thuế được giữ nguyên hoặc giảm không đáng kể.
Để
vừa đạt mục tiêu tăng trưởng 8% vừa để giải cứu hàng loạt doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu
đang bấp bênh giữa cơn bão thuế quan, Chính phủ Việt Nam đang khẩn trương đàm
phán giảm thuế ở mức tối đa.
Phía
Việt Nam trong những ngày gần đây cũng đã liên tục có những động thái mà giới
quan sát đánh giá là nhằm xoa dịu chính quyền Mỹ, và việc chào đón Trump
Organization, công ty thuộc gia đình Tổng thống Donald Trump, dường như là một
cách tiếp cận đó.
Phái
đoàn đàm phán do Bộ trưởng Diên dẫn đầu ở Washington DC, MỹNguồn hình ảnh,Bộ
Công thương
Chụp
lại hình ảnh,Phái đoàn đàm phán do Bộ trưởng Diên dẫn đầu ở Washington DC, Mỹ
Sân
golf Trump và Trump Tower
Không
lâu trước khi vòng đàm phán thứ hai diễn ra, truyền thông trong nước lẫn quốc tế
đều đưa tin về việc Tập đoàn Trump Organization đến khu vực Thủ Thiêm ở TP HCM
để khảo sát vị trí xây dựng tòa nhà Trump Tower.
Thủ
Thiêm được xem là khu đất vàng của TP HCM với vị trí đắc địa - nằm đối diện
trung tâm quận 1 qua sông Sài Gòn - và có tiềm năng phát triển thành trung tâm
tài chính, thương mại và khu đô thị hiện đại.
Phó
Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan đã tiếp và làm việc thực địa với lãnh đạo
Trump Organization hôm 19/5.
Ông
Hoan đã cùng ông Charles James Boyd Bowman - Giám đốc dự án Trump International
Hưng Yên và ông Đặng Thành Tâm - Chủ tịch Tổng công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc
- đã khảo sát thực địa một số vị trí tại TP HCM, đặc biệt là khu vực phía đông
thành phố Thủ Đức.
Đây
là đoàn công tác đầu tiên từ Trump Organization. Đoàn thứ hai do con trai của Tổng
thống Donald Trump - Eric Trump, Phó Chủ tịch cấp cao Tập đoàn Trump
Organization - dẫn đầu, sẽ đến thăm TP HCM từ ngày 22/5.
Tổng
công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC) và Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (SGI) - đều
thuộc hệ sinh thái của ông Đặng Thành Tâm - đang thúc đẩy dự án Trump Việt Nam
tại TP HCM, sau cuộc gặp với lãnh đạo thành phố vào tháng 3/2025.
Trước
đó vào hôm 16/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký quyết định chấp thuận chủ
trương đầu tư khu phức hợp đô thị, du lịch sinh thái, sân golf Khoái Châu, Hưng
Yên, do Trump Organization đề xuất đầu tư với vốn hơn 1,5 tỷ USD.
Một
nguồn tin trực tiếp xác nhận với Reuters rằng lễ khởi công dự án golf ở Hưng
Yên đã được ấn định diễn ra vào ngày 21/5.
Vào
tháng 10/2024, không lâu trước cuộc bầu cử Mỹ năm 2024, KBC thông báo rằng
Trump Organization sẽ tham gia phát triển dự án khách sạn, sân golf và khu dân
cư tại Hưng Yên thông qua hợp tác với Công ty Cổ phần Dịch vụ khách sạn Hưng
Yên - một công ty con của KBC.
Hoạt
động kinh doanh sân golf và khu nghỉ dưỡng là động lực tạo ra dòng tiền lớn nhất
cho Trump Organization, theo một nghiên cứu hồi tháng 8/2024 của Reuters.
Hãng
tin này cũng từng nhận định "ngoại giao sân golf" là một trong những
biện pháp mà Việt Nam có thể tiếp cận để né thuế quan của ông Trump, dù đến nay
vẫn chưa có tài liệu chính thức nào cho thấy sân golf hay Trump Tower nằm trong
các thỏa thuận giữa Việt Nam và Mỹ trong khuôn khổ Hiệp định song phương về
Thương mại đối ứng của hai quốc gia.
Nhà
nghiên cứu David Hutt - có nhiều năm theo dõi chính trường Việt Nam - từng nhận
định về dự án sân golf vào cuối năm 2024 rằng công ty gia đình Trump đang
"gắn kết với một phe cánh đang lên trong nội bộ Đảng Cộng sản Việt
Nam" khi Hưng Yên là tỉnh quê nhà của ông Tô Lâm cũng như Bộ trưởng Công
an Lương Tam Quang và tân Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh.
Thủ
tướng Phạm Minh Chính khẳng định ông "chơi golf cũng được" nếu mang lại
lợi ích cho quốc gia - khi được hỏi Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos hồi tháng
1/2025.
Sân
golf được nhiều người xem là một trong những biện pháp mà Việt Nam có thể tiếp
cận để hạ nhiệt thuế quan của ông TrumpNguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp
lại hình ảnh,Sân golf được nhiều người xem là một trong những biện pháp mà Việt
Nam có thể tiếp cận để hạ nhiệt thuế quan của ông Trump
Thâm
hụt thương mại 'không bền vững'
Như
đã đề cập ở trên, các diễn biến liên quan đến Tập đoàn Trump Organization xảy
ra trong bối cảnh Việt Nam đang gấp rút tung ra các biện pháp nhằm tối thiểu
hóa mức thuế 46% mà ông Trump đưa ra trước đó và đến nay vẫn chưa có hiệu quả
rõ rệt.
Người
phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng chỉ phát biểu tại cuộc họp báo
thường kỳ vào 15/5 rằng Việt Nam đang tích cực thúc đẩy mối quan hệ thương mại
cân bằng và bền vững với Mỹ và rằng các cuộc đàm phán giữa Việt Nam và Mỹ về mức
thuế đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam đang được thực hiện, thông tin cụ thể
sẽ được cung cấp sau.
Nếu
mức thuế này được giữ nguyên, tăng trưởng ở Việt Nam - vốn phụ thuộc rất nhiều
vào doanh số bán hàng sang Mỹ, thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước này và
các khoản đầu tư nước ngoài đáng kể vào sản xuất hàng hóa để xuất khẩu - sẽ bị
gián đoạn nặng nề.
Hôm
16/5, Reuters đưa tin rằng Mỹ đã thẳng thắn nói với Việt Nam rằng thâm hụt
thương mại của họ với quốc gia Đông Nam Á này là "không bền vững" và
là một mối quan ngại lớn.
Ông
Robert Kaproth, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính Mỹ, trong cuộc gặp với
Thứ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam Cao Anh Tuấn vào ngày 15/5, đã nhấn mạnh rằng
Việt Nam phải thực hiện các biện pháp để chống lại nạn trung chuyển bất hợp
pháp và các loại gian lận thương mại khác.
Việt
Nam đã tăng cường chống hàng
giả
và vi phạm bản quyền kỹ thuật số sau khi bị Mỹ cáo buộc là một trung tâm lớn về
các hoạt động bất hợp pháp về các vấn đề này và đe dọa áp thuế nặng nề. Tuy vậy,
cuộc xử lý này tập trung vào hàng nhái nhập khẩu từ Trung Quốc, chứ không phải
hàng sản xuất tại Việt Nam dù chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng
lo ngại về hàng trong nước.
Quốc
gia Đông Nam Á này cũng tăng cường xử lý nghiêm hàng hóa Trung Quốc được vận
chuyển sang Mỹ bằng cách trung chuyển qua lãnh thổ Việt Nam.
Thế
nhưng dữ liệu mới của Hải quan Việt Nam càng khiến phía Mỹ có cơ sở lo lắng.
Lượng
hàng Việt Nam trong tháng 4/2025 xuất khẩu sang Mỹ đã vượt quá 12 tỷ đô la, cao
hơn 34% so với cùng kỳ năm trước và là giá trị lớn nhất được ghi nhận kể từ sau
đại dịch Covid-19. Cùng lúc đó, Việt Nam tăng cường nhập khẩu từ Trung Quốc, và
lượng nhập khẩu này cũng đạt mức cao kỷ lục thời hậu đại dịch trong tháng Tư,
vượt quá 15 tỷ đô la.
Không
chỉ riêng tháng Tư năm nay mà trong những năm gần đây, số liệu Hải quan Việt
Nam cho thấy có sự tỷ lệ thuận giữa việc nhập khẩu từ Trung Quốc và xuất khẩu
sang Mỹ.
Nhà
nghiên cứu Joshua Kurlantzick chuyên về Đông Nam Á và Nam Á đã đăng tải bài viết
trên trang web của tổ chức Council on Foreign Relations vào hôm 12/5 chỉ ra rắc
rối thuế quan của Việt Nam ngày càng tệ hơn.
Ông
nhận định Việt Nam không có đòn bẩy đủ mạnh như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Liên
minh châu Âu để đàm phán với Mỹ và nước này cần thị trường Mỹ để duy trì mô
hình phát triển kinh tế của mình.
Tuy
đánh giá Việt Nam có thể tìm thị trường mới nhưng ông Kurlantzick cho rằng nước
này không chuẩn bị tốt bằng các nước như Úc, Hàn Quốc, Nhật Bản hay Trung Quốc
trong việc khai phá các thị trường mới lớn ở Mỹ Latinh, châu Phi hoặc các khu vực
khác của châu Á.
-------------------------------
Đảo Thị Tứ: Hòn đảo
Hy Vọng nơi Philippines đối đầu Trung Quốc ở Biển Đông
Jonathan Head
Phóng
viên chuyên về Đông Nam Á
21
tháng 5 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c7877xg5e5eo
Với
diện tích chỉ 37 hécta, hòn đảo do Philippines kiểm soát có tên Pagasa (nghĩa
là "hy vọng") - mà Việt Nam gọi là đảo Thị Tứ – chỉ vừa đủ lớn để cư
dân sinh sống. Gần như không có gì ở đó.
Ngư
dân Larry Hugo (phải) suýt bị tàu tuần duyên Trung Quốc húc vào năm 2021
Khoảng
300 cư dân sống trong một cụm nhà gỗ nhỏ. Họ đánh cá ở vùng nước trong xanh màu
ngọc lam và trồng bất kỳ loại rau nào có thể sống trên đất cát.
Nhưng
họ không đơn độc trong vùng biển tranh chấp trên Biển Đông này: ngay ngoài
khơi, về phía tây, có một đội tàu.
Tất
cả đều là tàu của Trung Quốc, từ hải quân, cảnh sát biển hoặc lực lượng gọi là
dân quân biển – tức những tàu cá lớn được tái sử dụng để duy trì sự thống trị của
Trung Quốc trên vùng biển này. Khi máy bay của chúng tôi tiếp cận hòn đảo,
chúng tôi đếm được ít nhất có 20 tàu.
Trong
10 năm qua, Trung Quốc đã mở rộng sự hiện diện ở
Biển Đông bằng cách chiếm các rạn
san hô ngầm, xây dựng ba căn cứ không quân lớn và triển khai hàng trăm con tàu
để củng cố yêu sách đối với gần như toàn bộ các tuyến hàng hải chiến lược chạy
xuống phía nam từ các thành phố xuất khẩu lớn dọc theo bờ biển Trung Quốc.
Một
số ít quốc gia Đông Nam Á có tuyên bố chủ quyền đối với các đảo trong vùng biển
này đã dám phản kháng lại Trung Quốc; chỉ có Việt Nam và Philippines làm vậy.
Quân
đội của cả Hà Nội và Manila đều nhỏ hơn nhiều so với Bắc Kinh, nhưng vẫn giữ một
số ít rạn san hô và đảo.
Hòn
đảo Pagasa – mà Việt Nam gọi là đảo Thị Tứ và các bên tuyên bố chủ quyền khác gọi
bằng những tên khác – là đảo lớn nhất trong cụm này (cụm Thị Tứ thuộc quần đảo
Trường Sa).
Tuy
nhiên, thứ khiến cho nơi này trở nên đặc biệt là có dân thường sinh sống, điều
hiếm thấy trong số các đảo ở khu vực này của Biển Đông.
Theo
quan điểm của Philippines, điều này cùng với thực tế rằng Pagasa là vùng đảo nổi
cố định, không phải là một rạn san hô chìm một phần hoặc bãi cát, càng làm tăng
tính hợp pháp của các yêu sách chủ quyền của họ trong khu vực.
"Pagasa
rất quan trọng đối với chúng tôi," ông Jonathan Malaya, trợ lý tổng giám đốc
Hội đồng An ninh Quốc gia Philippines, nói với BBC.
"Nó
(hòn đảo) có đường băng. Nó có thể hỗ trợ sự sống – nó có cộng đồng người
Philippines và ngư dân sinh sống ở đó."
"Và
xét đến diện tích của hòn đảo - một trong số ít đảo không cần phải bồi đắp từ
biển - theo luật pháp quốc tế, nó tạo ra vùng lãnh hải riêng rộng 12 hải
lý."
"Vì
vậy, theo một cách nào đó, nó là điểm then chốt cho sự hiện diện của
Philippines."
Để
đến Pagasa, bạn phải đi thuyền từ đảo Palawan của Philippines trong hai đến ba
ngày, hoặc đi máy bay mất khoảng một giờ, nhưng cả hai cách đều phụ thuộc vào
thời tiết vốn giông bão thường xuyên.
----------------------------------------------
Tai
nạn khi hạ thủy tàu chiến của Bắc Triều Tiên : Kim Jong Un lên án sai phạm
không thể dung thứ
---------------------------------
Trung
Quốc hưởng lợi gì từ xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan ?
-----------------------------
Trung
Quốc lo lắng trước sự gắn bó của quan hệ Nga – Triều
--------------------------
Trump công bố kế hoạch
hệ thống phòng thủ Golden Dome, chống Trung Quốc và Nga?
BBC News Tiếng Việt
21
tháng 5 2025, 16:15 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cvg77p477z1o
Tổng
thống Mỹ Donald Trump cho biết, Hoa Kỳ đã lựa chọn thiết kế cho hệ thống phòng
thủ tên lửa tương lai mang tên Golden Dome (Vòm Vàng), đồng thời khẳng định hệ
thống này sẽ đi vào hoạt động trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc.
Chỉ
vài ngày sau khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, ông Trump đã công bố ý định
triển khai hệ thống nhằm đối phó với các mối đe dọa trên không "thế hệ tiếp
theo" đối với nước Mỹ, bao gồm tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình.
Một
khoản ngân sách ban đầu trị giá 25 tỷ USD đã được dành riêng trong một dự luật
ngân sách mới – dù chính phủ ước tính rằng chi phí thực tế trong nhiều thập kỷ
tới sẽ còn cao hơn nhiều.
Ông
Trump cũng thông báo rằng Tướng Michael Guetlein thuộc Lực lượng Không gian sẽ
phụ trách dự án này. Hiện tại, ông Guetlein đang giữ chức phó tư lệnh các hoạt
động không gian của Lực lượng Không gian Mỹ.
Bảy
ngày sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã ra lệnh cho Bộ Quốc phòng
trình kế hoạch cho một hệ thống có thể ngăn cản và bảo vệ Mỹ trước các cuộc tấn
công từ trên không – mà theo Nhà Trắng, vẫn là "mối đe dọa thảm khốc nhất"
mà nước Mỹ đang đối mặt.
Tại
Phòng Bầu dục vào hôm 20/5, ông Trump cho biết hệ thống này sẽ sử dụng các
công nghệ "thế hệ tiếp theo" trên cả ba mặt trận: đất liền, trên biển
và không gian – bao gồm cảm biến và thiết bị đánh chặn đặt trên quỹ đạo.
Ông
cũng cho biết Canada đã đề nghị được tham gia vào dự án này.
Trong
chuyến thăm tới Washington trước đó trong năm, Bộ trưởng Quốc phòng Canada,
khi ấy là ông Bill Blair, đã xác nhận rằng Canada quan tâm tới việc tham gia
dự án này của Mỹ, cho rằng điều đó là "hợp lý" và phục vụ
"lợi ích quốc gia" của Canada.
Ông
Blair nói thêm: "Canada cần phải biết những gì đang diễn ra trong khu vực"
và phải nhận diện được các mối đe dọa đang đến gần, bao gồm cả ở Bắc Cực.
Ông
Trump nói thêm rằng hệ thống này sẽ "có khả năng đánh chặn cả những tên lửa
được phóng từ phía bên kia địa cầu hoặc từ ngoài không gian".
Hệ
thống này một phần được lấy cảm hứng từ hệ thống Iron Dome (Vòm Sắt) của
Israel – vốn để Tel Aviv sử dụng để đánh chặn tên lửa và rocket từ năm 2011.
Tuy
nhiên, Golden Dome sẽ có quy mô lớn hơn nhiều và được thiết kế để đối phó với
phạm vi đe dọa rộng hơn – bao gồm cả vũ khí siêu vượt âm (hypersonic) có tốc độ
vượt qua tốc độ âm thanh, và các hệ thống oanh tạc quỹ đạo phân đoạn
(fractional orbital bombardment systems – gọi tắt là FOBS) có thể thả đầu đạn từ
không gian.
"Tất
cả chúng sẽ bị đánh chặn ngay trên không," ông Trump nói. "Tỷ lệ
thành công gần như tuyệt đối."
Các
quan chức Mỹ trước đó từng nói rằng Golden Dome sẽ cho phép Mỹ ngăn chặn tên
lửa ở nhiều giai đoạn khác nhau của quá trình triển khai – bao gồm cả trước
khi phóng và khi tên lửa đang bay trên không.
Toàn
bộ các cấu phần của hệ thống sẽ do một hệ thống chỉ huy tập trung điều hành, theo
các quan chức quốc phòng Mỹ.
Cũng
vào hôm 20/5, ông Trump cho biết dự án sẽ cần một khoản đầu tư ban đầu là 25
tỷ USD, với tổng chi phí dự kiến lên tới 175 tỷ USD theo thời gian. Khoản 25 tỷ
USD ban đầu được xác định là sẽ nằm trong dự luật điều chỉnh thuế "lớn và
tuyệt đẹp" của ông.
---------------------------------------------
Vì sao ngày càng
khó nhìn thấy dãy Himalaya hùng vĩ?
Navin Singh Khadka
Phóng
viên môi trường, BBC World Service
20
tháng 5 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c3650r7y82yo
Lớn
lên ở thủ đô Kathmandu của Nepal, tôi luôn thân thuộc với khung cảnh của
dãy Himalaya. Kể từ khi rời nơi này, tôi luôn nhớ về khung cảnh rộng khắp
của những đỉnh núi cao nhất thế giới.
Mỗi
lần trở lại Kathmandu, tôi lại mong thoáng chút thấy được dãy núi hùng vĩ ấy.
Nhưng dạo gần đây, điều đó gần như bất khả thi.
"Thủ
phạm" chính là tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, khiến một lớp
sương mù lơ lửng trên bầu trời của khu vực này.
Hiện
tượng ấy đang diễn ra ngay cả trong những tháng mùa xuân và mùa thu – giai
đoạn từng là thời điểm trời quang đãng trong năm.
Vừa
tháng Tư năm ngoái, thời tiết mù sương đã khiến tầm nhìn ở sân bay
hạn chế nên chuyến bay quốc tế của tôi phải bay vòng trên trời gần 20
lần mới có thể hạ cánh xuống Kathmandu.
Khách
sạn tôi ở nằm ở độ cao vừa phải. Từ đó, tôi có thể nhìn thấy núi non khi trời
quang, nhưng thời tiết không như vậy suốt hai tuần tôi ở đây.
Ngay
cả từ điểm quan sát nổi tiếng Nagarkot cách Kathmandu không xa vẫn chỉ có thể
thấy một màn sương mù dày đặc, như thể dãy núi chưa từng tồn tại.
"Tôi
không quảng bá nơi này với hình ảnh 'bình minh, hoàng hôn và dãy Himalaya'
nữa," ông Yogendra Shakya, người đã điều hành một khách sạn ở Nagarkot từ
năm 1996, cho biết.
"Vì
giờ hiếm khi thấy được những cảnh kiểu đó nên tôi đã đổi cách quảng cáo,
[giờ tôi] nhấn mạnh vào lịch sử và văn hoá vì nơi này cũng có những sản phẩm
du lịch như vậy."
Trong
chuyến đi một năm trước đó, tôi đã hy vọng có thể chiêm ngưỡng những đỉnh núi
hùng vĩ của dãy Himalaya khi đi bộ đường dài trên núi (trekking) ở vùng
Annapurna mê hoặc – nhưng hầu như tôi cũng chẳng gặp may lần nào.
Các
nhà khoa học cho biết tình trạng sương mù ở khu vực này ngày càng nghiêm trọng
với thời gian ngày càng dài, khiến tầm nhìn suy giảm đáng kể.
Sương
mù là hỗn hợp của các hạt ô nhiễm như bụi và khói từ các đám cháy, khiến tầm
nhìn giảm xuống dưới 5.000m. Chúng cứ lơ lửng trên không trong mùa khô - vốn
cũng đã kéo dài do biến đổi khí hậu.
Ở
khu vực này, từ tháng Sáu đến tháng Chín là mùa mưa, khi những đám
mây gió mùa – không phải sương mù – bao phủ các ngọn núi và làm giảm tầm nhìn.
Trước
đây, khoảng thời gian từ tháng Ba đến tháng Năm và từ tháng Mười đến tháng Mười
Một là mùa kinh doanh tốt nhất vì khi đó bầu trời thường trong xanh và tầm
nhìn xa nhất.
Nhưng
do nhiệt độ ngày càng tăng, lượng mưa giảm và tình trạng ô nhiễm không khí
nghiêm trọng hơn, những lớp sương mù dày đặc khiến tầm nhìn kém hình
thành ngay cả trong những tháng mùa xuân.
Thậm
chí, sương mù có lúc còn kéo tới từ tháng Mười Hai.
-------------------------------------------
Trump chọn khuôn mẫu
cho hệ thống phòng thủ hỏa tiễn ‘Golden Dome’ trị giá 175 tỷ đô-la
Người Việt
May
21, 2025 : 3:26 PM
WASHINGTON,
DC (NV) — Tổng
Thống Donald Trump đã công bố ý niệm mà ông muốn được thực hiện cho chương
trình phòng thủ hỏa tiễn Golden Dome (Vòm Vàng) tương lai, một hệ thống phòng
thủ không gian gồm nhiều lớp chống hỏa tiễn trị giá 175 tỷ đô-la sẽ, lần đầu
tiên, được đưa vào kho võ khí của Mỹ, thông tấn xã AP loan tin hôm Thứ Ba, 20
Tháng Năm.
Hôm
Thứ Ba, lên tiếng tại Phòng Bầu Dục của Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Trump cho biết
ông trông đợi hệ thống phòng thủ không gian này sẽ “hoạt động hoàn toàn trước
khi kết thúc nhiệm kỳ của tôi,” tức là vào năm 2029, và có khả năng ngăn chặn
các hỏa tiễn “ngay cả khi chúng được phóng lên không gian.”
Rất
có thể hệ thống phức tạp này sẽ có một số hiệu quả ban đầu vào thời điểm đó, một
giới chức Mỹ quen thuộc với chương trình cho biết. Tổng Thống Trump, ngồi cạnh
một bức tranh cho thấy lục địa Mỹ được sơn vàng kèm theo những hình ảnh nghệ
thuật minh họa hoạt động đánh chặn hỏa tiễn, thông báo rằng Tướng Michael
Guetlein, hiện đang giữ chức vụ tư lệnh phó các hoạt động không gian, sẽ chịu
trách nhiệm giám sát tiến trình phát triển của Golden Dome.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/GettyImages-2216140266-1536x1033.jpg
Tổng
Thống Donald Trump cùng Bộ Trưởng Quốc Phòng Pete Hegseth thông báo về kế hoạch
quốc phòng mới tại Tòa Bạch Ốc ngày 20 Tháng Năm, 2025 ở Washington, DC. (Hình:
Chip Somodevilla/Getty Images)
Hệ
thống Vòm Vàng, được dự trù sẽ bao gồm các khả năng trên mặt đất và trên không
gian có khả năng phát hiện và ngăn chặn hỏa tiễn tấn công trong tất cả bốn giai
đoạn chính của một cuộc tấn công có thể diễn ra: Đó là phát hiện và tiêu diệt
chúng trước lúc được phóng đi, ngăn chúng ở giai đoạn bay sớm nhất, chặn đứng
chúng nữa chừng trên không gian, hoặc chặn đứng chúng trong những giây phút cuối
cùng khi chúng đánh xuống mục tiêu.
Trong
mấy tháng qua, các nhà lập định kế hoạch tại Ngũ Giác Đài đã phát triển các giải
pháp được lựa chọn được một giới chức Mỹ mô tả là các lựa chọn trung bình, cao
và “hết sức cao,” dựa trên chi phí thực hiện chúng, bao gồm luôn các hỏa tiễn
đánh chặn trong không gian.
Văn
Phòng Ngân Sách Quốc Hội đã ước tính trong tháng này rằng chỉ nội các thành phần
trong không gian của Vòm Vàng có thể tốn tới 542 tỷ đô-la để thực hiện trong 20
năm tới. Tổng Thống Trump đã yêu cầu một khoản chi tiêu ban đầu là 25 tỷ đô-la
cho chương trình này trong dự luật giảm thuế được đề nghị và hiện đang được Quốc
Hội cứu xét.
Từ
nhiều năm qua, Ngũ Giác Đài đã cảnh cáo rằng những hỏa tiễn mới nhất được Trung
Quốc và Nga phát triển tân tiến đến mức cần thiết phải có biện pháp đối phó một
cách đúng lúc, đúng thời điểm. Các vệ tinh và hệ thống hỏa tiễn đánh chặn bổ
sung của Golden Dome, chiếm phần lớn chi phí của chương trình phòng thủ này, sẽ
tập trung vào việc ngăn chặn những hỏa tiễn tân tiến đó từ giai đoạn thật sớm
hoặc ở giữa quỹ đạo bay của chúng.
Tướng
Chance Saltzman, người cầm đầu Lực Lượng Không Gian Hoa Kỳ, đã nói với các nhà
lập pháp tại một phiên điều trần vào hôm Thứ Ba rằng những võ khí không gian mà
Golden Dome được giao phó nhiệm vụ vô hiệu hóa “đại diện cho các đòi hỏi kỹ thuật
mới và các nhiệm vụ mới chưa từng được các cơ sở quân sự không gian đề ra trước
đó.”
Cả
Trung Quốc lẫn Nga đã đưa các võ khí tấn công của họ vào không gian, chẳng hạn
như các vệ tinh có khả năng vô hiệu hóa các vệ tinh thiết yếu của Mỹ, khiến cho
nước Mỹ trở nên dễ bị tấn công hơn. (TTHN)
---------------------------------------------
Vatican
sẵn sàng đón tiếp các cuộc đàm phán giữa Ukraina và Nga
Duy Anh - RFI
Đăng
ngày: 21/05/2025 - 12:29 - Sửa đổi ngày: 21/05/2025 - 14:39
Thủ tướng
Ý Giorgia Meloni, hôm qua, 20/05/2025, cho biết đã điện đàm với giáo hoàng Lêô
XIV và người đứng đầu Tòa Thánh khẳng định sẵn sàng đón tiếp các cuộc đàm phán
về hòa bình cho Ukraina. Hôm Chủ Nhật, 18/05, trong lễ nhậm chức, giáo hoàng
cũng đã đề xuất đứng ra làm trung gian cho tất cả các bên tham chiến trên toàn
thế giới.
HÌNH
:
Tân
giáo hoàng Lêô 14 tiếp tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky và phu nhân tại
Vatican, ngày 18/05/2025. AFP – HANDOUT
Từ Liege,
Bỉ, thông tín viên Duy An cho biết thêm thông tin về tuyên bố của phủ thủ tướng
Ý liên quan đến việc Vatican có thể đón tiếp các cuộc đàm phán giữa Nga và
Ukraina :
«
Tối muộn hôm qua, 20 tháng 5, phủ thủ tướng Ý ra một thông báo chính thức xác
nhận các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Nga có thể diễn ra tại Vatican.
Thông
báo cho biết, xin trích, ''thủ tướng Giorgia Meloni đã có cuộc điện đàm ngày
hôm nay với Đức Thánh Cha về các bước tiếp theo cần thực hiện để xây dựng một nền
hòa bình công bằng và lâu dài tại Ukraine. Cuộc điện đàm diễn ra sau những cuộc
điện đàm khác trong ngày hôm qua, với tổng thống Trump và các nhà lãnh đạo
châu Âu khác, trong đó thủ tướng Ý được yêu cầu xác minh khả năng của Tòa thánh
tổ chức các cuộc đàm phán''.
Ý
tưởng đón nhận và tổ chức các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraina tại Tòa Thánh
nhận được sự đồng thuận rộng rãi trong số các nước đang nỗ lực vận động để đạt
được lệnh ngừng bắn ở Ukraina, và cũng nhận được sự ủng hộ của tổng thống
Zelensky. Tuy nhiên, tổng thống Nga Vladimir Putin chưa có phản ứng về đề xuất
này.
Cho
đến nay, tân giáo hoàng Lêô XIV chưa bổ nhiệm chính thức các vị trí quan trọng
như quốc vụ khanh Tòa Thánh hay chức vụ ngoại trưởng sau thời gian Trống Tòa.
Nhưng ngài đã có cuộc gặp riêng hôm thứ Bảy 17/5 với hồng y Matteo Zuppi, người
đã làm con thoi trung gian giữa các bên về các vấn đề nhân đạo trong cuộc chiến
Nga - Ukraina, hồi hương các trẻ em Ukraina bị bắt cóc sang Nga và các cuộc
trao đổi tù binh chiến tranh. Đáng chú ý là tổng thống Ukraina Zelensky là một
trong số ít nguyên thủ quốc gia được giáo hoàng Lêô XIV tiếp riêng sau buổi lễ
nhậm chức của ngài hôm 18/5. »
Mỹ
trông đợi Nga nhanh chóng đưa ra các điều kiện
Trước
Ủy ban Thượng viện Hoa Kỳ, hôm qua 20/05/ ngoại trưởng Marco Rubio, được AFP
trích dẫn, cho biết ông hy vọng Nga sẽ đưa ra các điều kiện về một lệnh ngưng bắn
tại Ukraina « trong những ngày sắp tới, có thể là trong tuần này ».
Theo ông, điều này sẽ cho phép « khởi động các cuộc đàm phán chi tiết
nhằm chấm dứt xung đột ». Về phía Kiev, hôm qua, tổng thống Ukraina
Volodymyr Zelensky hôm qua tố cáo « Nga đang tìm cách kéo dài thời gian
để có thể tiếp tục cuộc chiến và chiếm đóng lãnh thổ ». Tuy nhiên, hôm
nay, Matxcơva đã bác bỏ cáo buộc trên của Kiev.
----------------------------
Các
nội dung liên quan
VATICAN
- GIÁO TRIỀU LÊÔ XIV -THÁNH LỄ
HOA
KỲ - NGA - UKRAINA
Điện
đàm Trump–Putin : TT Mỹ khẳng định Nga và Ukraina bắt đầu « ngay
lập tức » đàm phán ngừng bắn
MỸ
- NGA - UKRAINA
Trước
điện đàm Trump – Putin: Nga khẳng định muốn giải quyết xung đột tại Ukraina qua
ngoại giao
-------------------------------------
Thích Nhật Từ, hình
tượng đầy thị phi của Giáo Hội PGVN
Đặng Đình Mạnh
May
22, 2025 : 10:12 AM
https://www.nguoi-viet.com/tin-chinh/thich-nhat-tu-hinh-tuong-day-thi-phi-cua-giao-hoi-pgvn/
Tuy
chưa phải là người đứng đầu Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thế nhưng, Thích Nhật
Từ, pháp danh tu hành của ông Trần Ngọc Thảo lại là cái tên nổi bật nhất của
giáo hội, một giáo hội được chế độ tạo dựng.
Sự
nổi bật của ông không xuất phát từ tư cách đạo cao, đức trọng như một nhà sư,
mà từ những thị phi ông tự khoác lên mình. Thật vậy, từ lâu, ông Thích Nhật Từ
đã trở thành tâm điểm của những tranh cãi không ngừng về đời tư, cách tu hành,
và hành xử trong xã hội.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-Thich-Nhat-Tu-DaoPhatNgayNay.jpg
Nhà
sư Thích Nhật Từ, nhân vật thuyết giảng bá đạo kiểu Thích Trúc Thái Minh, Thích
Chân Quang, nên lại được giáo hội Phật giáo quốc doanh tin dùng. (Hình: Đạo Phật
Ngày Nay)
Dù
mang danh là một nhà sư với tầm ảnh hưởng lớn trong giáo hội mà ông là một
trong các chức sắc, ông lại bị công chúng chỉ trích vì những lùm xùm liên quan
đến đạo đức, lối sống, và cách ứng xử trái với tinh thần Phật giáo. Những câu
chuyện xoay quanh Thích Nhật Từ không chỉ làm dấy lên nghi vấn về cá nhân ông,
mà còn đặt ra câu hỏi lớn về sự quản lý và định hướng của Giáo hội Phật giáo Việt
Nam dưới sự kiểm soát của chế độ cộng sản.
Từ sự
phủ nhận chế độ Cộng Sản
Một
trong những điểm khá gây chú ý về Thích Nhật Từ, là phát ngôn công khai của ông
về việc từng 16 lần vượt biên trái phép để tìm cách rời khỏi Việt Nam trong những
năm tháng trước đây. Những lời chia sẻ này, dù muốn hay không, cũng đã cho thấy
sự phản kháng, phủ nhận chế độ Cộng Sản với tư cách đang là thực thể chính trị
đang quản lý đất nước Việt Nam.
Việc
ông không thành công trong các nỗ lực vượt biên và sau đó vẫn được chế độ dung
dưỡng, thậm chí cất nhắc vào các vị trí cao trong Giáo hội, càng làm dấy lên
nghi ngờ về mối quan hệ khó hiểu giữa Thích Nhật Từ và chế độ Cộng Sản.
Từ thuyết
pháp lệch lạc đến kêu gọi cúng dường
Về
mặt tu hành, Thích Nhật Từ bị công chúng chỉ trích nặng nề vì những bài thuyết
pháp đi ngược lại giáo lý Phật giáo truyền thống. Thay vì nhấn mạnh sự buông bỏ
và thanh tịnh, ông thường xuyên kêu gọi công chúng cúng dường cho chùa để “tích
phước báu”, một hành động bị xem là lợi dụng lòng tin của Phật tử để trục lợi.
Những
bài thuyết pháp của ông còn gây sốc khi đề cập đến các chủ đề trần tục như tần
suất quan hệ tình dục, khuyến khích sử dụng các dụng cụ hỗ trợ tình dục, hay thậm
chí ca ngợi việc ăn thịt chó – những điều hoàn toàn xa lạ với tinh thần từ bi
và vô ngã của đạo Phật.
Những
phát ngôn này không chỉ làm tổn hại hình ảnh cá nhân Thích Nhật Từ mà còn gây ảnh
hưởng tiêu cực đến uy tín của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Hơn
nữa, Thích Nhật Từ còn bị cáo buộc lợi dụng danh nghĩa xây dựng chùa chiền và
các sự kiện xã hội để kêu gọi quyên góp từ thiện, qua đó làm giàu cho chính
mình. Những hoạt động này, dù được ngụy trang dưới danh nghĩa từ thiện, lại thiếu
minh bạch và khiến công chúng nghi ngờ về động cơ thực sự của ông.
Trong
bối cảnh nhiều người dân Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với khó khăn kinh tế,
những lời kêu gọi cúng dường liên tục của Thích Nhật Từ bị xem là thiếu lòng từ
bi và không phù hợp với vai trò của một nhà tu hành.
Thị phi
kéo dài từ vụ án Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ đến hành giả Minh Tuệ
Một
trong những vụ việc gây tranh cãi nhất liên quan đến Thích Nhật Từ là hành xử của
ông trong vụ án Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ. Ban đầu, ông từng công khai bênh vực cơ
sở tu tại gia này, thậm chí ca ngợi và tặng quà.
Tuy
nhiên, sau khi không thuyết phục được Thiền Am theo mình, Thích Nhật Từ nhanh
chóng trở mặt, cáo buộc nơi đây là “giả chùa, giả tu, giả sư”. Ông còn sử dụng
diễn đàn thuyết pháp tại chùa để công kích, hạ nhục Thiền Am, đồng thời tố cáo
hình sự cơ sở này – một hành động bị xem là trái với tinh thần khoan dung và từ
bi của Phật giáo. Vụ việc không chỉ làm tổn hại danh dự của Thiền Am mà còn khiến
công chúng phẫn nộ trước sự bất nhất và toan tính của Thích Nhật Từ.
Gần
đây hơn, sự xuất hiện của hành giả Minh Tuệ, người tu theo Hạnh Đầu Đà với lối
sống tối giản, chỉ một bát, ba y, không chùa, không tượng, không đệ tử, không
thuyết pháp, đã tạo nên một làn sóng ngưỡng mộ trong công chúng và theo đó,
cũng tạo nên hình ảnh đối lập với cách tu hành đầy vật chất của các tu sỹ thuộc
Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Điều
này khiến cho Thích Nhật Từ cảm thấy bị đe dọa. Ông đăng đàn công khai phủ nhận
tư cách tu sĩ của hành giả Minh Tuệ, chê bai cách tu bộ hành khất thực và thậm
chí gửi văn bản đến các tổ chức Phật giáo tại Thái Lan và Sri Lanka để gây khó
khăn cho hành trình tu học Phật pháp của hành giả Minh Tuệ.
Những
hành động này bị xem là biểu hiện của sự sân si, trái ngược hoàn toàn với hình ảnh
một nhà sư hướng đến buông bỏ và giác ngộ. Công chúng, vốn đang ngưỡng mộ lối
tu chân chính của Minh Tuệ, đã bày tỏ sự phẫn nộ trước thái độ của Thích Nhật Từ,
xem ông như một trở ngại cho sự lan tỏa của những giá trị Phật giáo chân thực.
Chế độ
Cộng Sản đang ở đâu trong các thị phi của Thích Nhật Từ
Những
lùm xùm quanh Thích Nhật Từ không thể tách rời bối cảnh chính trị tại Việt Nam,
nơi Giáo hội Phật giáo Việt Nam hoạt động dưới sự quản lý chặt chẽ của chế độ cộng
sản. Mọi sự cất nhắc chức sắc trong Giáo hội đều cần có sự chấp thuận của chính
quyền và việc Thích Nhật Từ, một nhân vật đầy thị phi vừa được quyết định giữ
thêm chức vụ cao cấp đã làm dấy lên nhiều nghi vấn.
Công
chúng cho rằng chế độ cố tình dung dưỡng và nâng đỡ những nhân vật như Thích Nhật
Từ để củng cố quyền kiểm soát dư luận xã hội, bất chấp sự phản đối từ công
chúng. Điều này phản ánh một thông điệp rõ ràng từ phía chế độ, quyết định nhân
sự như thế nào là quyền lực độc tôn của “ý Đảng”, điều đó không phụ thuộc vào
“lòng dân”.
Cho
thấy, sự bất mãn của công chúng đối với Thích Nhật Từ và Giáo hội Phật giáo Việt
Nam không chỉ dừng lại ở các vụ việc cá nhân. Nó còn phản ánh một mâu thuẫn sâu
sắc hơn giữa lòng dân và ý đảng, giữa những giá trị tinh thần truyền thống và sự
kiểm soát chính trị.
Hành
giả Thích Minh Tuệ đi đến đâu cũng được bá tánh kính ngưỡng là bậc chân tu, dù ở
Việt Nam hay nước ngoài, nên bị những kẻ cầm đầu Giáo hội Phật giáo quốc doanh
phủ nhận. (Hình: Pimuk Rakkanam/RFA)
Trong
bối cảnh xã hội ngày càng đề cao tính minh bạch và chân thực, những hành vi thiếu
đạo đức của Thích Nhật Từ và sự dung túng của chế độ đang trở thành một thách
thức lớn đối với niềm tin của người dân vào tôn giáo và chế độ.
Tóm
lại, Thích Nhật Từ, với những lùm xùm về đời tư, tu hành và hành xử, đã trở
thành biểu tượng cho sự xuống cấp của một bộ phận chức sắc trong Giáo hội Phật
giáo Việt Nam. Từ những phát ngôn gây sốc, những bài thuyết pháp lệch lạc, đến
hành vi bất nhất và đầy toan tính, ông đã làm tổn hại không chỉ hình ảnh cá
nhân mà còn uy tín của Phật giáo Việt Nam.
Việc
dung dưỡng, cất nhắc những nhân vật như Thích Nhật Từ của chế độ Cộng Sản, cho
thấy sự mâu thuẫn giữa ý đảng và lòng dân, đồng thời đặt ra câu hỏi lớn về
tương lai của Phật giáo trong một xã hội đang thay đổi. Trong khi công chúng tiếp
tục ngưỡng mộ những tấm gương tu hành chân chính như hành giả Minh Tuệ, thì
hình ảnh của Thích Nhật Từ, có lẽ sẽ còn là tâm điểm của những tranh cãi và sự
phẫn nộ kéo dài.
Hoa
Thịnh Đốn, ngày 15 Tháng Năm 2025
Đặng
Đình Mạnh
*****
Phía sau hương khói
là chiếc áo cà sa chính trị
Trúc Phương/Người Việt
May
18, 2025 : 5:56 PM
https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/phia-sau-huong-khoi-la-chiec-ao-ca-sa-chinh-tri/#google_vignette
Khi
tôn giáo bị thương mại hóa, chính trị hóa và kiểm soát một chiều, nó không còn
là tôn giáo mà chỉ là tàn dư của quyền lực khoác áo thiêng liêng. Trong một xã
hội lý tưởng, tôn giáo có thể là liều thuốc chữa lành. Nhưng trong xã hội bị
thao túng, nó lại là thuốc mê liều cao, giúp duy trì sự phục tùng và im lặng.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/Vesak-2025-BL-scaled.jpg
Đại
lễ như Vesak 2025 vừa được tổ chức rình rang tại Việt Nam vào đầu Tháng Năm,
2025. (Hình minh họa: Nhac Nguyen/AFP via Getty Images)
Tôn
giáo như một công cụ cai trị tinh thần
Lễ
Phật Đản năm nay (ngày 12 Tháng Năm), hàng vạn người vẫn chen chúc tại các ngôi
chùa lộng lẫy. Cảnh tượng ấy không hề xa lạ. Nó lặp đi lặp lại hàng năm ở hàng
trăm ngôi chùa, đền, điện trên khắp Việt Nam. Điều khiến người ta giật mình
không chỉ là sự mê tín lan rộng, mà là cách nó được khuyến khích một cách ngầm
định, nếu không muốn nói là tổ chức bài bản, bởi chính quyền.
Xét
về “luật,” Việt Nam cấm mê tín dị đoan, nhưng thực tế xã hội đang dung dưỡng
nó. Điều trớ trêu là xã hội càng hiện đại, càng đô thị hóa, càng nhiều người có
học thức… thì nhu cầu tìm đến “tâm linh” càng cao. Giữa thời đại kỹ trị và công
nghệ, người Việt vẫn đổ xô đi “xin lộc,” “giải nghiệp,” “hầu đồng,” đánh nhau đổ
máu để giành “lộc”…
Đằng
sau những tượng Phật dát vàng và chuỗi lễ hội tôn giáo rình rang là một sự thật
không người dân nào dám nói thẳng: Chính quyền đang tích cực sử dụng tôn giáo
như công cụ cai trị tinh thần. Khi pháp luật không còn đáng tin, khi công lý bị
bóp méo, khi giáo dục biến thành công cụ tuyên truyền, thì tôn giáo – đặc biệt
là thứ “tâm linh dân gian hóa, thần quyền hóa” – trở thành lựa chọn lý tưởng để
giữ dân chúng trong vòng kiểm soát bằng niềm tin siêu hình.
Ở
đây không còn là vấn đề tôn giáo đúng nghĩa. Nó là một hệ thống thần quyền lai
tạp, được chính trị hóa và thương mại hóa, nơi thần thánh không còn là biểu tượng
của từ bi mà trở thành công cụ điều khiển đám đông. Cỗ máy đó vận hành trơn tru
vì nó được chính quyền bảo kê, được giới thương lái tâm linh đầu tư, và được xã
hội vô thức tiếp nhận.
Báo
Tuổi Trẻ ngày 12 Tháng Năm viết: “Trưởng Ban Dân Vận và Tuyên Giáo Thành Ủy
TP.HCM cho biết ‘TP.HCM được giáo hội chọn đăng cai và tổ chức thành công của Đại
Lễ Phật Đản Vesak Liên Hợp Quốc 2025 khẳng định vị thế, uy tín của Giáo Hội Phật
Giáo Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.’ Tuy nhiên, trong thực tế, chẳng có “cộng
đồng quốc tế” nào “khẳng định vị thế, uy tín của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam.”
Chẳng
có “cộng đồng quốc tế” nào có thể “khẳng định vị thế, uy tín của Giáo Hội Phật
Giáo Việt Nam” trong khi tôn giáo chưa bao giờ được tự do. Một linh mục Công
Giáo (giấu tên) chia sẻ: “Nếu anh rao giảng đạo đức, anh được ủng hộ. Nhưng nếu
anh nói về công bằng, nhân quyền, hoặc giáo lý về phản kháng bất công – lập tức
anh bị ‘nhắc nhở.’ Nhà thờ bị theo dõi. Giáo dân bị gọi làm việc.”
Tình
trạng tương tự diễn ra đối với các hội thánh Tin Lành độc lập, Phật Giáo Hòa Hảo
chân truyền, Cao Đài không theo “nhà nước.” Họ bị coi là “tà đạo,” bị ngăn cản
sinh hoạt tôn giáo, thậm chí bị bắt giam hoặc truy tố. Trong khi đó, các “giáo
hội quốc doanh” như Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam lại được hậu thuẫn, rình rang
thực hiện những đại lễ, như Vesak 2025 vừa được tổ chức.
Những
chiếc cà sa màu đỏ
Một
cách tổng quát, chính quyền sử dụng tôn giáo như một công cụ để trấn an xã hội,
đặc biệt trong bối cảnh niềm tin vào thể chế suy giảm, các kênh phản biện chính
thức bị thu hẹp và đời sống tinh thần người dân ngày càng bất định.
Thực
tế cho thấy có một sự phân định rõ rệt giữa các tôn giáo và dòng tu được “ưu
ái” – thường là những tổ chức thân thiện với chính quyền, không có yếu tố phản
kháng – và những tôn giáo bị giám sát chặt chẽ, thậm chí bị cấm hoạt động. Cơ
chế kiểm soát tôn giáo không hề lỏng lẻo: Mọi tổ chức tôn giáo phải đăng ký với
Ban Tôn Giáo Chính Phủ, chịu sự giám sát của Mặt Trận Tổ quốc. Nhân sự cấp cao
trong các giáo hội thường có quan hệ với chính quyền, thậm chí là đảng viên.
Điều
đáng lưu tâm là, cùng với sự mở rộng của những cơ sở tôn giáo “thuận quy
trình,” là sự trỗi dậy của các thực hành tín ngưỡng mang tính bản địa, dân gian
– và không ít trong số đó là mê tín. Từ lễ hội khai ấn Đền Trần, chùa Tam Chúc,
đến các khóa “lễ căn,” “hầu đồng,” “giải nghiệp” công khai thu tiền hàng triệu
đồng, tất cả đều diễn ra rầm rộ – mà không bị coi là vi phạm pháp luật.
Trong
khi các đền phủ, điện thờ, chùa lớn phát triển không khác gì những dự án du lịch
tâm linh có doanh thu khổng lồ, thì nhiều cá nhân tôn giáo mang tinh thần khai
sáng – những vị tu sĩ dấn thân, những nhóm thờ phượng độc lập – lại bị xếp vào
diện “phức tạp,” “tiềm ẩn nguy cơ.” Thậm chí một nhà tu vô hại như Thích Minh
Tuệ cũng được đẩy ra khỏi Việt Nam để giảm sức ảnh hưởng.
Mối
quan hệ giữa chính trị và tôn giáo tại Việt Nam từ lâu đã được điều tiết theo
hướng kiểm soát. Nhưng điều đang diễn ra gần đây là sự chuyển hóa vai trò của
tôn giáo – từ một không gian thiêng liêng, tự trị, sang một công cụ trấn an xã
hội về mặt tinh thần. Ở đó, người dân không được khuyến khích chất vấn thực tại,
mà được dẫn dắt để tìm kiếm sự “an bài” thông qua các lễ nghi siêu hình. Đó là
lý do vì sao, trong khi người dân bị siết chặt về quyền biểu đạt, thì các
“trung tâm tâm linh” vẫn được mở rộng không ngừng.
Trái
ngược với sự ưu ái dành cho các tổ chức tôn giáo chính thức, những tổ chức độc
lập thường gặp rất nhiều khó khăn. Linh Mục Nguyễn Văn Lý – người từng tổ chức
phong trào Khối 8406 đấu tranh cho dân chủ – nhiều lần bị bắt giữ, quản chế, đánh
đập. Mục Sư Nguyễn Công Chính (Tin Lành độc lập) bị kết án 11 năm tù vì “phá hoại
chính sách đoàn kết dân tộc” (ông được 27 dân biểu liên bang Hoa Kỳ bảo trợ
sang Mỹ tị nạn năm 2011).
Đó
là vài trường hợp điển hình trong quá khứ. Cập nhật mới hơn: Ngày 25 Tháng Ba,
2025, Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Hoa Kỳ (USCIRF) đã công bố bản phúc trình
hàng năm, chỉ định 16 quốc gia phải quan tâm đặc biệt vì đàn áp tôn giáo cách
nghiêm trọng, có hệ thống và lâu dài. Việt Nam là một trong số đó.
Trong
phần báo cáo về Việt Nam, bản phúc trình USCIRF cho biết, trong năm 2024, chính
quyền Việt Nam tiếp tục gia tăng kiểm soát mọi hoạt động tôn giáo thông qua các
tổ chức tôn giáo bị nhà nước điều khiển; cùng với đó là họ vẫn bắt bớ, giam giữ,
bỏ tù và tra tấn những tín hữu quyết tâm hoạt động độc lập. Những tín đồ Hòa Hảo
truyền thống ở An Giang liên tục phản ánh việc bị ngăn cản hành lễ, bị đe dọa,
thậm chí đánh đập. Sự kiểm soát này không chỉ diễn ra về mặt hành chính mà còn
len lỏi vào đời sống tín ngưỡng thường nhật.
Kỹ
thuật cai trị bằng lớp áo tôn giáo
Tôn
giáo là một thế lực mềm có khả năng ảnh hưởng mạnh đến xã hội. Một nhà thờ, một
ngôi chùa, một vị tu sĩ có thể gây ảnh hưởng mạnh mẽ thậm chí hơn cán bộ tuyên
giáo. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhà nước độc đảng, nơi chính
quyền luôn muốn kiểm soát toàn bộ không gian tư tưởng.
Chính
vì thế, thay vì đối đầu, nhà nước Cộng Sản Việt Nam chọn cách thỏa hiệp có kiểm
soát. Họ tìm cách thiết lập một hệ thống tôn giáo chính thống, được nhà nước hậu
thuẫn, và loại bỏ các mầm mống phản kháng. Những ai hợp tác sẽ được tạo điều kiện
phát triển, kể cả xây chùa hàng ngàn tỷ, tổ chức đại lễ quốc tế. Những ai bất hợp
tác, dù chỉ đơn thuần giữ lập trường trung lập, sẽ bị gạt khỏi đời sống tôn
giáo chính thức.
Việc
chính trị hóa tôn giáo mang đến nhiều hậu quả lâu dài. Trước hết, nó làm mất đi
tinh thần đạo đức và phản tỉnh vốn là cốt lõi của tôn giáo. Khi một nhà sư trở
thành công cụ tuyên truyền, khi một ngôi chùa biến thành doanh nghiệp, khi lễ hội
tâm linh trở thành lễ hội đầu tư, thì tôn giáo không còn là nơi thanh lọc tâm hồn,
mà chỉ là hình thức.
Chính
sách này tạo ra một lớp tu sĩ cơ hội – những người khoác áo cà sa nhưng sống bằng
quyền lực, tiền bạc và quan hệ chính trị. Từ đó, đạo đức giả và mê tín dị đoan
nảy sinh, khiến người dân mất phương hướng. Những hiện tượng như “vong báo
oán,” “cúng sao giải hạn,” “xem bói online”… không ngừng phát triển trong một
xã hội mà niềm tin chân chính bị thao túng.
Còn
nữa, chính trị hóa tôn giáo làm nghèo đi đời sống tinh thần của cả xã hội. Người
dân không còn nơi để đối thoại về đạo đức, không còn không gian để nuôi dưỡng
các giá trị siêu hình vượt lên trên đời sống vật chất. Tôn giáo, thay vì soi
sáng lương tri, lại trở thành chiếc bóng khổng lồ che mờ hiện thực, khi nó bị
buộc phải mặc chiếc áo chính trị. Xã hội không thể tiến bộ nếu mỗi khi gặp bất
công, con người chỉ biết đi chùa. Một đất nước không thể trưởng thành nếu người
dân tìm kiếm vận may từ lễ cúng, thay vì đòi hỏi trách nhiệm từ nhà nước. Và
dân chủ không thể tồn tại nếu chính quyền tiếp tục dùng tôn giáo như vũ khí để
trì hoãn thức tỉnh xã hội. [kn]
------------------------------------
Các hoạt động giải
trí ở Việt Nam bị hủy do quốc tang Trần Đức Lương
Người Việt Online
May
22, 2025 : 11:32 AM
HÀ
NỘI, Việt Nam (NV)
– Một loạt hoạt động giải trí tại Việt Nam bị hủy vào giờ chót khi đảng CSVN
thông báo tổ chức quốc tang dành cho ông Trần Đức Lương, cựu chủ tịch nước,
trong hai ngày 24 và 25 Tháng Năm.
Ông
Lương qua đời vào đêm 20 Tháng Năm, hưởng thọ 88 tuổi, nhưng tin về cái chết của
ông chỉ được công bố một ngày sau.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-Quoc-tang-Tran-Duc-Luong-1-1536x1024.png
Ông
Trần Đức Lương (nằm), cựu chủ tịch nước, nhận huy hiệu tuổi đảng do ông Lương
Cường, chủ tịch nước, trao hồi đầu Tháng Hai. (Hình: Chính Phủ)
Hồi
đầu Tháng Hai, ông Lương được nhìn thấy nằm trên giường với vẻ yếu ớt, được ông
Lương Cường, chủ tịch nước, trao huy hiệu 65 năm tuổi đảng.
Trước
lúc qua đời, ông Lương được ghi nhận giúp con trai, Trần Tuấn Anh, cựu trưởng
Ban Kinh Tế Trung Ương, cựu bộ trưởng Công Thương, thoát tội.
Hồi
Tháng Giêng, ông Tuấn Anh, một trong các “thái tử đỏ,” bị Bộ Công An quy kết
khi còn làm bộ trưởng, đã ký sáu tờ trình, báo cáo liên quan sai phạm gây thiệt
hại hơn 1,000 tỷ đồng ($39.2 triệu) tại các nhà máy điện mặt trời, nhưng “không
có động cơ vụ lợi nên không bị xử lý hình sự.”
Do
quốc tang ông Trần Đức Lương diễn ra vào cuối tuần này nên một số hoạt động đã
lên kế hoạch tổ chức vào thời điểm này đều bị “tuýt còi.”
Đáng
lưu ý trong số này là đại nhạc hội của thẩm mỹ viện Mailisa dự trù tổ chức vào
đêm 24 Tháng Năm tại thành phố Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng.
Đêm
nhạc quy tụ những gương mặt nổi bật của nền giải trí Việt Nam gồm ca sĩ Hòa
Minzy, Quang Anh Rhyder, Quang Hùng MasterD, Dương Domic…
Cùng
thời điểm, trang Facebook “Himawari Artist Fiesta” thông báo hủy tổ chức hoạt động
ban đầu dự kiến diễn ra ngày 25 Tháng Năm tại phố đi bộ cầu Long Biên ở Hà Nội.
Đây
là hoạt động mỹ thuật bao gồm diễn hành cosplay và Việt phục, trải nghiệm văn
hóa, gian hàng artist, minigame…
Lần
gần nhất tại Việt Nam có quốc tang là dành cho ông Khamtay Siphandone, cố chủ tịch
nước Lào, hồi đầu tháng trước.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-Quoc-tang-Tran-Duc-Luong-2.jpg
Poster
quảng cáo đại nhạc hội của một thẩm mỹ viện dự trù tổ chức vào đêm 24 Tháng Năm
tại thành phố Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng. (Hình: Mailisa)
Hồi
trung tuần Tháng Bảy năm ngoái, quốc tang dành cho ông Nguyễn Phú Trọng, cố tổng
bí thư đảng CSVN, kéo dài suốt một tuần, khiến hàng loạt hoạt động giải trí, biểu
diễn văn nghệ, rạp phim… tê liệt.
Thời
điểm đó, ngoại trừ những ý kiến bày tỏ sự bất mãn trên mạng xã hội, các nhà tổ
chức sự kiện không dám công khai lên tiếng về thiệt hại do sự kiện bị hủy.
Đến
nay, quốc tang là thông lệ của đảng CSVN dành cho quan chức thuộc hàng “tứ trụ”
khi những người này qua đời.
Tuy
vậy, không rõ khi những quan chức “tứ trụ” bị kỷ luật như các ông Nguyễn Xuân
Phúc, Võ Văn Thưởng, Vương Đình Huệ qua đời thì họ có được tổ chức quốc tang
hay không. (N.H.K) [qd]
---------------------------------
Hạ Viện thông qua ‘dự
luật lớn, đẹp’ của Trump sau cả đêm tranh luận
Người Việt Online
May
22, 2025 : 10:45 AM
WASHINGTON,
DC (NV) –
Hạ Viện thông qua dự luật giảm thuế và chi tiêu bằng tỉ số phiếu sát sao sáng sớm
Thứ Năm, 22 Tháng Năm, sau nhiều tuần thương lượng căng thẳng trong đảng Cộng
Hòa và một số điểm thay đổi vào phút chót, theo NBC News.
Đây
là thắng lợi lớn cho Tổng Thống Donald Trump và Dân Biểu Mike Johnson (Cộng
Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện. Dự luật trị giá hàng ngàn tỉ đô la này nay được
chuyển qua Thượng Viện. Phía Cộng Hòa Thượng Viện từng tuyên bố sẽ điều chỉnh dự
luật này.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/TS-ha-vien-thong-qua-1536x1031.jpg
Dân
Biểu Mike Johnson (Cộng Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện, phát biểu trước báo
giới sau khi Hạ Viện thông qua dự luật giảm thuế và chi tiêu hôm Thứ Năm, 22
Tháng Năm. (Hình: Kevin Dietsch/Getty Images)
Sau nhiều
tiếng tranh luận suốt đêm, Hạ Viện thông qua dự luật này bằng tỉ số phiếu
215-214. Hai
dân biểu Cộng Hòa – ông Thomas Massie của Kentucky và ông Warren Davidson của
Ohio – cùng với toàn bộ dân biểu Dân Chủ bỏ phiếu chống.
Dân
Biểu Andy Harris (Cộng Hòa-Maryland), trưởng nhóm cực hữu House Freedom Caucus,
bỏ phiếu trắng. Hai dân biểu Cộng Hòa khác – ông Andrew Garbarino của New York
và ông David Schweikert của Arizona – vô tình lỡ cuộc bỏ phiếu, nhưng cho hay họ
sẽ bỏ phiếu thuận.
Ông
Garbarino “ngủ gục ở phía sau. Tôi không nói đùa. Tôi sẽ bóp cổ ông,” ông
Johnson nói đùa với phóng viên, cho biết thêm rằng ông Schweikert cố bỏ phiếu
nhưng bị lỡ vài giây.
Được
Tổng Thống Trump gọi là “dự luật lớn, đẹp,” dự luật này sẽ gia hạn chính sách
giảm thuế của ông Trump được thông qua năm 2017 nhưng sắp hết hạn, và sẽ chi
thêm tiền mở rộng quân đội, tăng cường an ninh biên giới và thực hiện kế hoạch
trục xuất hàng loạt của ông. Dự luật này cũng sẽ thực hiện hai lời hứa của ông
Trump lúc vận động tranh cử: Không đánh thuế “tiền tip” và tiền làm thêm ngoài
giờ.
Dự
luật này sẽ cắt giảm chi tiêu ở nhiều lĩnh vực khác, bao gồm cắt giảm hàng trăm
tỷ đô la cho Medicaid, chương trình trợ cấp bảo hiểm y tế chủ yếu cho người
nghèo, và Supplemental Nutrition Assistance Program (SNAP), thường gọi là “food
stamp” (phiếu trợ cấp mua thực phẩm).
Dự
luật này sẽ hủy bỏ một loạt chương trình ưu đãi thuế cho cá nhân hoặc doanh
nghiệp sử dụng năng lượng sạch được phía Dân Chủ thông qua năm 2022.
Đáng
chú ý, dự luật này sẽ tăng trần nợ của Mỹ thêm
$4,000 tỷ. (Th.Long)
-------------------------------------
Trump tiếp tục làm
Hoa Kỳ nợ thêm, khốn khổ cho dân Mỹ
Đỗ Dzũng & Nguyễn Văn Khanh
May
22, 2025 : 4:00 PM
Trump tiếp
tục làm Hoa Kỳ nợ thêm, khốn khổ cho dân Mỹ
Dự luật “lớn
và đẹp” của Tổng Thống Donald Trump vừa được Hạ Viện thông qua sẽ làm Hoa Kỳ nợ
thêm gần $4 ngàn tỷ, làm tương lai dân Mỹ khốn khổ.
VIDEO :
-------------------------------------------
Bộ Tài Chính Mỹ sẽ
ngưng sản xuất đồng xu một cent
May
22, 2025 : 4:38 PM
------------------------------------
Lần đầu tiên, một người gốc Việt được bổ nhiệm giám mục chính tòa tại Mỹ
Người Việt Online
May
22, 2025 : 12:33 PM
SAN
DIEGO, California (NV) – Giám
Mục Michael Phạm, giám quản tông tòa Giáo Phận San Diego, vừa được Đức Giáo
Hoàng Leo XIV bổ nhiệm làm giám mục chính tòa giáo phận này hôm Thứ Năm, 22
Tháng Năm, trở thành người gốc Việt đầu tiên đảm nhận một chức vụ như vậy tại
Hoa Kỳ.
Giám
mục chính tòa là người giữ chức vụ cao nhất trong một giáo phận Công Giáo.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/DP-Giam-Muc-Michael-Pham-1.jpg
Giám
Mục Michael Phạm, người vừa được Đức Giáo Hoàng Leo XIV bổ nhiệm làm giám mục
chính tòa Giáo Phận San Diego. (Hình: Giáo Phận San Diego)
Theo
bản tin của Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ, sự bổ nhiệm này được Đức Ông Veceslav
Tunir, phó sứ thần và là quyền sứ thần Tòa Thánh Vatican ở Washington, DC,
thông báo.
Từ
trước tới nay, có bốn giám mục gốc Việt tại Hoa Kỳ, nhưng đều giữ vai trò giám
mục phụ tá của giáo phận.
Người
đầu tiên là Đức Ông Mai Thanh Lương, chánh xứ giáo xứ Maria Nữ Vương Việt Nam,
New Orleans, Louisiana, được Đức Giáo Hoàng John Paul II bổ nhiệm làm giám mục
phụ tá Giáo Phận Orange, California, ngày 25 Tháng Tư, 2003. Giám mục qua đời
ngày 6 Tháng Mười Hai, 2017.
Ngày
6 Tháng Mười, 2017, Linh Mục Nguyễn Thái Thành, chánh xứ giáo xứ Thánh Giuse,
Jacksonville, Florida, được Đức Giáo Hoàng Benedict XVI bổ nhiệm làm giám mục
phụ tá Giáo Phận Orange.
Ngày
25 Tháng Mười, 2022, Linh Mục John-Nhàn Trần, chánh xứ giáo xứ Mary, Queen of
Peace Catholic Church tại Mandeville, Louisiana, được Đức Giáo Hoàng Francis bổ
nhiệm làm giám mục phụ tá Tổng Giáo Phận Atlanta, Georgia.
Ngày
6 Tháng Sáu, 2023, Linh Mục Michael Phạm, tổng đại diện Giáo Phận San Diego
kiêm chánh xứ giáo xứ Chúa Chiên Lành (Good Shepherd Catholic Church) ở Mira
Mesa, San Diego, được Đức Giáo Hoàng Francis bổ nhiệm làm giám mục phụ tá giáo
phận.
Ngày
17 Tháng Ba, Giám Mục Michael Phạm được Hội Đồng Tư Vấn Giáo Phận San Diego
(College of Consultors), bao gồm ba giám mục và tám linh mục, bầu làm giám quản
tông tòa. Đây cũng là lần đầu tiên có một giám mục gốc Việt giữ chức vụ này ở Mỹ.
Trước
đó, ngoài giáo xứ Chúa Chiên Lành, ông từng là chánh xứ giáo xứ Saint Therese
và giáo xứ Thánh Gia.
Theo
trang web Giáo Phận San Diego, Giám Mục Michael Phạm, tên Việt Nam là Phạm Minh
Cường, sinh ngày 22 Tháng Giêng, 1967 tại Đà Nẵng, Việt Nam.
Ông
chịu chức linh mục tại Giáo Phận San Diego ngày 25 Tháng Sáu, 1999 khi mới 32
tuổi.
Theo
Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ, Giáo Phận San Diego có diện tích 8,852 dặm vuông, bao
gồm San Diego County và Imperial County ở miền Nam California, với dân số gần
3.5 triệu người, trong đó có gần 1.4 triệu giáo dân Công Giáo.
Giáo
phận có tổng cộng 99 giáo xứ và 16 nhà nguyện, cùng 45 trường tiểu học, năm trường
trung học, và hai trường đại học.
Tính
tới năm 2023, Giáo Phận San Diego có hơn 5,000 gia đình giáo dân Việt Nam, có
năm cộng đoàn Việt Nam, và có bảy linh mục gốc Việt, trong đó có ba người làm
chánh xứ tại hai giáo xứ Việt Nam và một giáo xứ Mỹ. (Đ.D.)
============================
Đàm
phán thương mại Việt - Mỹ còn phải nhiều vòng nữa
Người Việt Online
May
22, 2025 : 12:36 PM
https://www.nguoi-viet.com/tin-chinh/dam-phan-thuong-mai-viet-my-con-phai-nhieu-vong-nua/
HÀ
NỘI, Việt Nam (NV) –
Việt Nam mới kết thúc
vòng đàm phán thứ nhì với Mỹ nhằm đạt một thỏa hiệp thương mại song phương và sẽ
còn phải họp nhiều kỳ nữa mới hy vọng kết thúc.
Báo
mạng của Bộ Công thương CSVN ngày 22 Tháng Năm khoe rằng vòng đàm phán vừa xong
đã “xác định các nhóm vấn đề đạt được đồng thuận hoặc quan điểm đã gần nhau,
các nhóm vấn đề cần tiếp tục thảo luận để đi đến thống nhất trong thời gian tới.”
Thợ
may tại một xưởng may xuất khẩu khu vực ngoại thành Hà Nội cắm cúi làm việc.
Công sức của họ chỉ là những đồng lương nhỏ bé cho một cuộc sống kham khổ.
(Hình: Frederik Balfour/AFP/Getty Images)
Vòng
kế tiếp dự trù họp lại vào đầu Tháng Sáu nhưng chưa thấy xác định ngày. Không
thấy Washington loan báo gì nhưng Hà Nội nói “hai bên cũng đặt ra các khung thời
gian để phản hồi về dự thảo Hiệp định, đề xuất lời văn cũng như tổ chức các cuộc
họp trực tuyến nhằm chuẩn bị cho phiên đàm phán tiếp theo.”
Không
thấy bên nào nêu ra chi tiết các “nhóm vấn đề” đã thảo luận hoặc cần thảo luận
để Việt Nam có thể thoát cái vạ “thuế quan đối ứng” 46% dự trù hết hạn tạm hoãn
thi hành vào tuần lễ đầu Tháng Bảy. Từ đây tới đó chỉ hơn một tháng nên hai bên
có thể đạt được một thỏa hiệp thương mại nào không vẫn là dấu hỏi, hay Hà Nội lại
phải nài nỉ hoãn áp dụng thêm lần nữa chờ kết thúc đàm phán.
Chính
phủ của ông Donald Trump cùng một lúc đàm phán thương mại và thuế quan đối ứng
với cả trăm đối tác nên cái khung thời gian tạm hoãn áp dụng 3 tháng không thể
đủ cho tất cả. Gần đây thấy ông loan báo sẽ chia ra hai nhóm đối tác. Một nhóm
bị Mỹ áp đặt thuế đối ứng và không đàm phán, còn một nhóm được đàm phán.
Các
nhà sản xuất cũng như đầu tư xuất cảng tại Việt Nam đang chờ kết quả tích cực để
quyết định ở lại hay dọn đi khỏi xứ này. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của
Việt Nam nên Hà Nội bằng mọi giá phải giữ lấy cho bằng được vì nền kinh tế nước
này phụ thuộc phần lớn vào xuất cảng của khu vực đầu tư ngoại quốc.
Chẳng
vậy, khi Tổng thống Mỹ loan báo kế hoạch “thuế quan đối ứng” với đối tác thương
mại thế giới mà Việt Nam là một trong những nước bị dập nặng nhất tới 46%, Tổng
bí thư đảng CSVN Tô Lâm đã vội vã gọi cho ông Donald Trump đề nghị hạ thuế quan
hai nước xuống bằng không, tức bãi bỏ hàng rào quan thuế cho hàng hóa hai nước.
Một
số thợ may của một công ty may xuất khẩu ngồi ở nhà trọ tại Sài Gòn khi Tổng thống
Mỹ loan báo “thuế quan đối ứng 46%” với Việt Nam. Việc làm của họ tùy thuộc cuộc
đàm phán giữa hai nước. (Hình: Hữu Kha/AFP/Getty Images)
Tuy
nhiên, chức sắc Washington lại chỉ ra những vấn đề khác gây hại cho nền kinh tế
Mỹ nằm ở các vấn đề “phi thuế quan” và đòi Hà Nội phải giải quyết. Nạn ăn cắp bản
quyền trí tuệ, hàng giả, hàng nhái, luật lệ CSVN tròng tréo phức tạp lại hay
thay đổi, hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt để xuất đi Mỹ, là một sô trong những
chuyện Hà Nội ra dấu hiệu đối phó.
Để
giảm bớt mức thặng dư thương mại với Mỹ $123.5 tỉ USD năm ngoái dẫn đến 46% thuế
quan đối ứng, chế độ Hà Nội đưa các công ty quốc doanh hàng đầu sang Mỹ mua từ
khí hóa lỏng (LNG), máy bay, thậm chí đề nghị mua các võ khí Mỹ với số tiền có
thể lên hàng chục tỉ USD. Những tin tức đó được guồng máy tuyên truyền của chế
độ nhất loạt đăng tải, gây ấn tượng với ông chủ Tòa Bạch Ốc.
Đại
diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, chỉ xuất hiện ở những giờ cuối của vòng đàm
phán thứ hai. Tờ Công Thương khoe rằng ông “đánh giá cao những thiện chí và nỗ
lực của Việt Nam trong việc xử lý các vấn đề mà Hoa Kỳ quan tâm và mong muốn
hai bên tiếp tục đẩy mạnh trao đổi cấp kỹ thuật, kể cả cấp Bộ trưởng nhằm đạt
được kết quả trong thời gian sớm nhất.”(NTB)
-------------------------------------
Cộng Hoà thông qua dự luật 'To-Đẹp' của Trump: Cắt
Medicare lẫn Medicaid và Food Stamp
Mai Phi Long
| Người Việt Online
May
22, 2025 : 8:03 AM
Cộng Hoà
thông qua dự luật ‘To-Đẹp’ của Trump: Cắt Medicare lẫn Medicaid và Food Stamp
Hai nhân
viên của toà đại sứ Israel bị bắn chết tại Washington D.C
Chính phủ
Trump chấp thuận nhận quà máy bay của Qatar
Trump phục
kích tổng thống nam phi: Màn kịch cho giới cực hữu và đánh lạc hướng dư luận?
-----------------------
Hạ Viện thông qua ‘dự
luật lớn, đẹp’ của Trump sau cả đêm tranh luận
Người Việt Online
May 22,
2025 : 1:02 PM
https://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/ha-vien-thong-qua-du-luat-lon-dep-cua-trump-sau-ca-dem-tranh-luan/
WASHINGTON,
DC (NV) –
Hạ Viện thông qua dự luật
giảm thuế và chi tiêu bằng tỷ số phiếu sát sao sáng sớm Thứ Năm, 22 Tháng Năm,
sau nhiều tuần thương lượng căng thẳng trong đảng Cộng Hòa và một số điểm thay
đổi vào phút chót, theo NBC News.
Đây
là thắng lợi lớn cho Tổng Thống Donald Trump và Dân Biểu Mike Johnson (Cộng
Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện. Dự luật trị giá hàng ngàn tỷ đô la này nay được
chuyển qua Thượng Viện. Phía Cộng Hòa Thượng Viện từng tuyên bố sẽ điều chỉnh dự
luật này.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/TS-ha-vien-thong-qua-1536x1031.jpg
Dân
Biểu Mike Johnson (Cộng Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện, phát biểu trước báo
giới sau khi Hạ Viện thông qua dự luật giảm thuế và chi tiêu hôm Thứ Năm, 22
Tháng Năm. (Hình: Kevin Dietsch/Getty Images)
Sau
nhiều tiếng tranh luận suốt đêm, Hạ Viện thông qua dự luật này bằng tỷ số phiếu
215-214. Hai dân biểu Cộng Hòa – ông Thomas Massie của Kentucky và ông Warren
Davidson của Ohio – cùng với toàn bộ dân biểu Dân Chủ bỏ phiếu chống.
Dân
Biểu Andy Harris (Cộng Hòa-Maryland), trưởng nhóm cực hữu House Freedom Caucus,
bỏ phiếu trắng. Hai dân biểu Cộng Hòa khác – ông Andrew Garbarino của New York
và ông David Schweikert của Arizona – vô tình lỡ cuộc bỏ phiếu, nhưng cho hay họ
sẽ bỏ phiếu thuận.
Ông
Garbarino “ngủ gục ở phía sau. Tôi không nói đùa. Tôi sẽ bóp cổ ông,” ông
Johnson nói đùa với phóng viên, cho biết thêm rằng ông Schweikert cố bỏ phiếu
nhưng bị lỡ vài giây.
Được
Tổng Thống Trump gọi là “dự luật lớn, đẹp,” dự luật này sẽ gia hạn chính sách
giảm thuế của ông Trump được thông qua năm 2017 nhưng sắp hết hạn, và sẽ chi
thêm tiền mở rộng quân đội, tăng cường an ninh biên giới và thực hiện kế hoạch
trục xuất hàng loạt của ông. Dự luật này cũng sẽ thực hiện hai lời hứa của ông
Trump lúc vận động tranh cử: Không đánh thuế “tiền tip” và tiền làm thêm ngoài
giờ.
Dự luật
này sẽ cắt giảm chi tiêu ở nhiều lĩnh vực khác, bao gồm cắt giảm hàng trăm tỷ
đô la cho Medicaid, chương trình trợ cấp bảo hiểm y tế chủ yếu cho người nghèo,
và Supplemental Nutrition Assistance Program (SNAP), thường gọi là “food stamp”
(phiếu trợ cấp mua thực phẩm).
Dự
luật này sẽ hủy bỏ một loạt chương trình ưu đãi thuế cho cá nhân hoặc doanh
nghiệp sử dụng năng lượng sạch được phía Dân Chủ thông qua năm 2022.
Đáng chú
ý, dự luật này sẽ tăng trần nợ của Mỹ thêm $4,000 tỷ. (Th.Long) [qd]
-----------------
Hai
nhân viên sứ quán Israel bị bắn hạ trước Bảo tàng Do Thái ở Washington
-------------
Gaza
: Nhiều nước nước phương Tây lên án mạnh mẽ Israel, đòi nối lại viện trợ nhân đạo
--------------------
Liên
Hiệp Châu Âu xem xét lại thỏa thuận liên kết với Israel do « thảm cảnh » ở Gaza
---------------------
Before
the sea forgets : Dấu ấn Việt hiếm hoi tại LHP Cannes 2025
-------------------
Quân
sự-An Ninh : Nga và « tầm nhìn xa hơn » cho giai đoạn hậu chiến
tranh Ukraina
Ukraine đánh dữ dội
suốt đêm, đóng cửa 6 phi trường Moscow. Biệt kích ám sát 4 sĩ quan của Kadyrov
May
22, 2025
https://www.youtube.com/watch?v=1ai_taI0UKw
6,274 views
May 22, 2025
00:00:00 Đài Hiệu
00:00:20 Giới thiệu chương trình
00:00:35 Nga cáo buộc Ukraine tấn công ồ ạt
vào Mạc Tư Khoa làm nhiều phi trường đóng cửa
00:02:43 Hoa Kỳ phản đối tuyên bố chung của G7
về việc tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine, Politico đưa tin
00:05:07 4 sĩ quan Chechnya thiệt mạng trong vụ
đánh bom xe ở khu vực Kherson bị Nga tạm chiếm
00:07:04 Tổng thống Trump khiến tổng thống Nam
Phi phải vào thế phòng thủ vì những cáo buộc 'diệt chủng' chưa được chứng minh
00:13:47 Các quan chức Ukraine phủ nhận sự hiện
diện của quân đội Nga ở Dnipropetrovsk
00:16:18 Con Tổng thống Donald Trump ám chỉ việc
tranh cử tổng thống Hoa Kỳ 00:18:17 Tổng thống Trump tuyên bố 'tiến triển'
trong việc chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine
00:21:44 Chính quyền Tổng thống Trump chấp nhận
máy bay phản lực Qatar cho Không lực Một
00:25:05 'Tổng thống Trump không biết cách đối
phó với bọn côn đồ' — Hoa Kỳ lại làm Ukraine thất vọng lần nữa
00:33:52 Kết thúc
00:34:21 Closing Credits
--------------------
Trump
“bắt tay” Putin, bỏ rơi Ukraine – và cả trật tự thế giới
https://diendantheky.net/tran-nam-anh-trump-bat-tay-putin-bo-roi-ukraine-va-ca-trat-tu-the-gioi/
https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Hinh-cho-bai-TNA.jpg
Hình
minh họa: AI generated
Sự
kiện nổi bật:
Ngày
19/5/2025, Donald Trump – ứng viên tổng thống Mỹ và là chính khách đầy tranh
cãi – đã có cuộc điện đàm dài 2 giờ với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Kết quả?
Không có yêu cầu ngừng bắn. Không có áp lực nào lên Điện Kremlin. Không một lời
đề cập đến các vụ tấn công vào dân thường. Thay vào đó là lời ca tụng một tương
lai “thương mại quy mô lớn” với Nga sau chiến tranh.
Trump
không chỉ rút Mỹ khỏi vai trò trung gian, mà còn ngỏ ý rằng Giáo hoàng (sai
tên!) có thể thay Mỹ đứng ra hòa giải. Trong khi ông nhấn mạnh: “Đây là chuyện
của châu Âu.”
Nhưng
điều đó không đúng. Và Trump biết điều đó.
Ukraine
bị bỏ rơi – Nga được chắp thêm cánh
Không
chỉ thiếu ủng hộ từ phía Mỹ, Ukraine đang đối mặt với sự áp đảo chiến lược từ một
trục trục tà ác đang hình thành: Nga – Trung Quốc – Bắc Triều Tiên.
• Trung Quốc
đang viện trợ toàn diện cho Nga – từ thiết bị hàng không, linh kiện vũ khí,
bán dẫn, thậm chí cả drone quân sự và thiết bị tác chiến điện tử. Báo cáo tình
báo của NATO trong tháng 5/2025 khẳng định: các công ty quốc doanh Trung Quốc
đang làm trung gian cung ứng các linh kiện bị cấm vận qua Kazakhstan và
Uzbekistan. Một số tổ hợp công nghiệp quốc phòng của Nga tại Tula, Kaluga và
Rostov hiện đang vận hành gần công suất tối đa – điều không thể có nếu không có
hậu cần từ Trung Quốc.
• Bắc Triều
Tiên không chỉ viện trợ đạn pháo, mà còn đưa ra thông điệp chính thức ủng hộ
Nga trong cuộc chiến “giải phóng Donbas”. Họ đã gửi hơn 3 triệu quả đạn pháo 122mm
và 152mm, cùng UAV tấn công kiểu kamikaze. Thậm chí, tình báo Hàn Quốc nghi ngờ
đã có sự hiện diện kỹ thuật viên Bắc Triều Tiên trong các đơn vị tác chiến điện
tử của Nga gần Kharkiv. Một quan chức Bình Nhưỡng từng tuyên bố sẵn sàng “chiến
đấu cùng nước Nga trong bất kỳ mặt trận nào” – nếu được yêu cầu.
Trong
khi đó, các trận đánh ác liệt tại Pokrovsk và Toretsk cho thấy Ukraine đang bị
ép đến sát biên giới hành chính vùng Donetsk – nơi Putin từng tuyên bố “phải
thuộc về nước Nga” dù có đàm phán hay không.
Châu
Âu phản ứng – nhưng Mỹ thì đang trượt dài
Để
phản ứng với tình hình, EU và Anh đã tung ra gói cấm vận mở rộng, trừng phạt
hàng chục tổ chức và cá nhân liên quan đến quốc phòng và công nghệ cao của Nga
– đặc biệt là các nhà cung cấp linh kiện từ Trung Quốc và các quốc gia Trung Á.
Các ngân hàng dính líu đến chuyển tiền mua drone, các công ty hậu cần ẩn danh ở
Kyrgyzstan, và cả những thực thể cung cấp AI cho mục đích quân sự đều nằm trong
danh sách đen.
Nhưng
khi Mỹ không còn giữ vai trò đầu tàu, sức mạnh răn đe toàn cầu đang suy giảm
nghiêm trọng. Trump đang ngầm phát đi thông điệp: “Tôi không còn quan tâm. Hòa
bình với điều kiện của Putin cũng được.”
Phân
tích: Trump – từ “người hứa hòa bình” thành người đổ thêm dầu vào lửa
Từng
tuyên bố sẽ “kết thúc chiến tranh Ukraine trong 24 giờ”, giờ đây Trump lại rút
lui, phó mặc Ukraine cho vận mệnh và cho phép Putin dẫn dắt ván cờ toàn cầu. Điều
đó không chỉ là sự phản bội Ukraine, mà còn là sự khinh suất chiến lược đối với
cả NATO và thế giới dân chủ.
Trump
tin rằng bắt tay độc tài là con đường ngắn nhất đến ổn định. Nhưng lịch sử đã
chứng minh: bắt tay Hitler năm 1938 không ngăn được chiến tranh. Để yên cho
Putin hôm nay, có thể sẽ mở đường cho một thế giới nơi Trung Quốc tấn công Đài
Loan, Iran đè bẹp Israel, và Triều Tiên nã pháo xuống Seoul mà không lo bị trừng
phạt.
Cái
gọi là “thương mại quy mô lớn với Nga hậu chiến” của Trump giống như xây một
cây cầu vàng cho kẻ xâm lược, bất chấp xương máu của người Ukraine.
Lời
cảnh báo: Nếu Mỹ quay lưng, bóng tối sẽ thắng thế
Trong
lúc các trận địa tại Donbas nóng lên từng giờ, quân Nga tiến sát Sloviansk, và
drone Trung Quốc bay vè vè trên tiền tuyến Ukraine, câu hỏi không phải là
“Trump có thực hiện lời hứa hòa bình không?”, mà là: liệu ông có đang vô tình
hoặc cố ý tiếp tay cho một trật tự thế giới phi dân chủ, nơi độc tài ngồi ghế
trên?
Lịch
sử sẽ không tha thứ cho sự im lặng. Và nếu Trump trở lại Nhà Trắng, cái giá mà
cả thế giới phải trả sẽ không chỉ là Ukraine – mà là sự sụp đổ niềm tin vào luật
pháp quốc tế.
--------------------
Ảnh
vệ tinh: Nga tăng cường hoạt động quân sự sát biên giới với Phần Lan
Thanh Hà|Thanh Phương -
RFI
Đăng
ngày: 22/05/2025 - 12:09
----------------------------------------
Nguyễn Tiến Cường | Diễn
Đàn Thế Kỷ
https://diendantheky.net/nguyen-tien-cuong-vu-hoi-lo-the-ky/
https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Hinh-bai-NTC.jpg
Hình
minh họa. AI generated
Trong
nhiệm kỳ thứ 2, sau khi nhậm chức, Tổng Thống Donald Trump không hề đi thăm, gặp
gỡ lãnh đạo các quốc gia đồng minh nằm trong khối NATO, Nam Hàn hay Nhật Bản,
ngược lại, lịch trình gặp gỡ ngoại giao của Tổng Thống Donald Trump trong tuần
này sẽ là 3 nước giàu có nhất thế giới là Saudi Arabia, Qatar, United Arab
Emirates.
Chính
sách ngoại giao của ông Donald Trump đối với NATO và các quốc gia đồng minh
khác trong nhiệm kỳ 2 với những tuyên bố đã quá rõ ràng, cho nên sẽ chẳng có gì
đáng bàn hay đi sâu vào các cuộc gặp gỡ này nếu không có vụ hối lộ lớn nhất
trong lịch sử nước Mỹ và (có thể) lớn nhất thế giới trong lịch sử nhân loại,
gây tranh cãi ồn ào.
Trước
chuyến viếng thăm 3 nước ở Trung Đông 2 ngày, lãnh đạo Qatar thông báo sẽ tặng
ông Donald Trump một chiếc Boeing 747-8 trị giá 400 triệu USD dùng làm Air
Force One, ông Trump cũng cho biết đồng ý nhận món quà này, không chỉ truyền
thông, báo chí Mỹ mà khắp nơi đều sững sờ đưa tin vì theo đúng luật pháp, Tổng
thống Mỹ chỉ được phép nhận quà tặng trị giá 480$ (2). Những quà tặng có giá trị
hơn 480$ sẽ bị giữ lại trong kho lưu vật của Tòa Bạch Ốc.
Việc
hối lộ tiền hoặc hiện vật cho lãnh đạo một quốc gia khác ít khi được công khai
loan báo, thường chỉ được thực hiện qua các hợp đồng kinh doanh, xây dựng béo bở,
khó chứng minh việc hối lộ, bôi trơn.
Cuối
nhiệm kỳ một của ông Trump, Jared Kushner – con rể Trump – đã nhận được một hợp
đồng xây dưng 2 tỉ USD từ Saudi Public Investment Fund (PIF), đây là công ty do
lãnh đạo Hoàng Gia Saudi Arabia – Thái tử Mohammed bin-Salman – người có liên hệ
mật thiết với gia đình ông Trump – điều hành (1). Điều này tương tự như việc
chính quyền Trung Quốc cấp thêm hàng chục giấy phép sản xuất, kinh doanh cho
Ivanka Trump sau lần Tập gặp gỡ Trump tại Mar-A-Lago năm 2017.
Mohammed
bin-Salman là người nổi tiếng tàn bạo khắp thế giới về vụ sát hại nhà báo Jamal
Khashoggi – người từng kịch liệt, chỉ trích Mohammed bin-Salman, chính quyền
Saudi Arabia – trong tòa lãnh sự của Saudi Arabia ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ năm
2018. Trong khi lãnh đạo nhiều nước trên thế giới lên án hành động cưa sống
Jamal Khashoggi của mật vụ Saudi Arabia thì ông Trump hoàn toàn im lặng.
Trở
lại chuyện chính, Qatar đã lên tiếng đính chính việc có ý định tặng ông Trump
chiếc Jumbo 747-8 trị giá 400 triệu USD. Họ cho rằng truyền thông, báo chí đã
loan tin không đúng nhưng đồng thời không hề phủ nhận sự việc.
Về
phía Mỹ, dù đài truyền thông cực hữu Fox News đưa tin rất ít về món quà tặng,
nhưng cả nước Mỹ đều hay tin. Không kể đảng Dân Chủ kịch liệt phê bình, chỉ
trích, những MAGA nền tảng của ông Trump cũng lên tiếng phản đối việc ông tuyên
bố sẽ dùng chiếc Boeing 747-8 của Qatar tặng làm Không Lực 1 (Air Force
One).
Trong
số những người phản đối việc ông Trump nhận món quà khổng lồ về giá trị cũng
như kích thước có thể kể là Lauta Loomer – một nữ chiến binh MAGA thề sẽ chết để
bảo vệ ông Trump – đã viết trên mạng xã hội X (Twitter) như sau: “-Là người sẵn
sàng lãnh đạn, chết thế cho ông Trump nhưng tôi rất thất vọng nếu điều trên là
sự thật. Đó là một vết nhơ lớn, rất khó tẩy rửa cho chính quyền của ông Trump”.
Tất
nhiên những chỉ trích của các MAGA, đảng Cộng Hòa đều xuất hiện trên các mạng
xã hội, không thấy có phê bình nào được đưa lên truyền hình, các đài ông Trump
ưa thích. Trên trang Web của Fox News vào ngày thứ hai 12.05.2025, người ta chỉ
thấy Trump chỉ trích, giận dữ trả lời phóng viên đài ABC vì đã hỏi đến việc
Trump chấp nhận món quà, điều đó có nghĩa là phóng viên đài ABC là vấn đề chứ
không phải Trump.
Sáng
thứ hai 12.05.2025, Brian Kilmeade – người dẫn chương trình Fox & Friends –
đã hỏi Karoline Leavitt – thư ký báo chí chính quyền Trump 2 – về việc này.
Leavitt, như thường lệ đã nhận định rằng “Việc tặng, nhận quà với chiếc Boeing
747-8 là giao dịch giữa 2 chính quyền, Tổng Thống Trump hoàn toàn làm đúng theo
luật pháp, không có gì sai. Tổng Thống sẽ giao lại chiếc máy bay cho thư viện
khi chấm dứt nhiệm kỳ 2, rời khỏi Tòa Bạch Ốc”.
Khi
được Brian Kilmeade hỏi thêm “-Bà có e ngại về việc Qatar sẽ đòi hỏi, yêu cầu một
sự lợi ích tương xứng cho họ?” Leavitt trả lời rằng “Không! Tổng Thống Trump
làm việc gì cũng chỉ nghĩ đến lợi ích của người dân Mỹ” (sic).
Tuy
nhiên, những người Cộng Hòa khác không nghĩ như vậy.
Batya
Ungar Sargon – người ủng hộ MAGA trên CNN và các kênh truyền hình khác – nói với
Newsmax vào buổi chiều ngày thứ hai: “-Đó không phải là quà tặng, đó là hối lộ”.
(3)
Một
biên tập viên cộng tác với National Review, đã viết vào thứ Hai rằng việc chấp
nhận máy bay là “không thể bào chữa được”, lập luận rằng “Tổng thống và những
người ủng hộ ông một lần nữa cho thấy rằng họ không hiểu biết được các khái niệm
về nghĩa vụ đối với hiến pháp và thế nào là xung đột lợi ích”. Ông trích dẫn “dự
án tiền điện tử của gia đình Trump” như là một thí dụ khác.
Erick
Erickson – người dẫn chương trình phát thanh trên Radio – có quan điểm bảo thủ
giống như National Review, thường chỉ trích Trump, đã không giấu giếm sự chỉ
trích nặng nề của mình đối với món quà.
Trong
chương trình phát thanh ngày thứ Hai của mình, Erickson lý luận rằng Qatar
không phải là đồng minh của Hoa Kỳ (mặc dù chính phủ Hoa Kỳ không đồng ý) và nhấn
mạnh rằng bà Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi -người đã ký, xác nhận tính hợp pháp của
món quà – trước đây là một người vận động hành lang được trả lương cho
Qatar.
Bên
cạnh đó, việc ông Trump háo hức chờ đợi món quà nặng khủng khiếp về trọng lượng
cũng như tài chánh đã gây lo ngại không ít cho chính những MAGA trung thành nhất
với ông Trump về vấn đề an ninh, bảo mật. (4)
Lãnh
đạo Cộng Hòa ở thượng viện, Thượng nghị sĩ John Thune cho biết, việc nhận món
quà sẽ được giám sát chặt chẽ, có rất nhiều vấn đề về an ninh, bảo mật…, nhiều
câu hỏi sẽ được đặt ra, cần có câu trả lời chính xác.
TNS
Roger Wicker (Cộng Hòa Mississippi) nói rằng vì vấn đề an ninh, trang bị điện tử
của máy bay sẽ phải được kiểm soát, nâng cấp lại. Chuyện này đòi hỏi nhiều thời
gian và chưa biết bao giờ máy bay mới có thể được sử dụng như Không Lực 1 cho Tổng
Thống.
Có
một câu hỏi cần được đặt ra mà dường như ít ai nghĩ tới, đó là chiếc Jumbo
747-8 dự định tặng cho ông Trump được sản xuất từ bao giờ, ở đâu, nếu không phải
từ một chi nhánh của Boeing ở Seattle, Mỹ và bay lần đầu tiên vào năm nào? Hoặc
giả nó là một chiếc Jumbo đã được hoàng gia Qatar mua và sử dụng từ trước? Đâu
là câu trả lời chính xác?
Sau
chuyến viếng thăm, đổi lại món quà tặng Boeing 747-8 cho ông Trump, Qatar đã ký
một hợp đồng mua 210 máy bay Boeing của Mỹ.
Mọi
chuyện có vẻ giống như việc “lại quả” ở Việt Nam mỗi khi chính quyền Cộng sản
ký kết một hợp đồng kinh doanh, xây dựng với đối tác nước ngoài.
Nguyễn
Tiến Cường
---------------------
(2)
https://www.theguardian.com/us-news/2025/may/12/us-presidential-foreign-gifts-laws-rules-ntwnfb
(3)
https://edition.cnn.com/2025/05/12/media/maga-media-shapiro-loomer-levin-trump-qatar-plane-gift
-----------------------------
Phạm Trọng
Chánh : Nepal : Từ Hy Mã Lạp Sơn đến Lâm Tỳ Ni nơi Đức Phật ra đời
----------------------------------------------
Ngu Yên: Tóm lược 50
năm văn học Việt nhập cư 1975-2025. (Phần I)
May 19, 20250357
Ngu Yên: Tóm lược 50
năm văn học Việt nhập cư 1975-2025. (Phần II)
--------------------------------
Thành tựu lớn nhất của
Lý Quang Diệu
Trần Trung Đạo - Diễn
Đàn Thế Kỷ
https://diendantheky.net/tran-trung-dao-thanh-tuu-lon-nhat-cua-ly-quang-dieu/
Cựu
Thủ tướng Cộng Hòa Singapore Lý Quang Diệu được đưa vào bệnh viện ngày 5 tháng
2, 2015 vì bệnh viêm phổi trầm trọng. Chỉ vài hôm sau, ông được chuyển qua hệ
thống duy trì sự sống (life support). Theo nhiều nguồn tin, hai năm trước đây
ông đã thêm vào di chúc một đoạn trong đó ông không muốn kéo dài sự sống vô
nghĩa bằng cách này. Theo thông báo của chính phủ Singapore “ông qua đời trong
thanh thản” tại Tổng Y Viện Singapore lúc 03:18 sáng, giờ địa phương thứ Hai 23
tháng 3, 2015, thọ 91 tuổi. Lý Quang Diệu là Thủ tướng đầu tiên của Singapore
và mất vào năm kỷ niệm 50 năm độc lập của quốc gia này.
Các
thành tựu kinh tế
Về
đối ngoại, hầu hết các chính trị gia thế giới từ Margaret Thatcher của Anh trước
đây đến Barack Obama của Hoa Kỳ hiện nay đã từng ca ngợi Thủ tướng Lý Quang Diệu.
Ông có một tầm nhìn rất xa không chỉ vào tương lai Singapore mà cả chính trị
khu vực Á Châu và Thái Bình Dương. Từ đầu năm 1994, Lý Quang Diệu đã thấy trước
sự căng thẳng trong vùng Biển Đông.
Về
đối nội, mặc dù nhiều chính sách cứng rắn của Lý Quang Diệu tạo nên nhiều tranh
luận và phê bình, ông có một niềm tin vững chắc vào khả năng lãnh đạo của chính
mình và tiềm năng của người dân Singapore để cùng đưa quốc gia rất nhỏ bé và bị
bao quanh bởi các quốc gia không thân thiện thành một trong những nước giàu có
nhất thế giới. Ngày nay, Singapore, quốc gia có dân số 5.5 triệu, là một trong
những trung tâm thương mại lớn nhất thế giới, một trong năm cảng thương mại bận
rộn nhất thế giới và có lợi tức đầu người cao thứ ba trên thế giới.
Có
một danh sách dài của những bảng danh dự mà các thống kê, các tổ chức kinh tế,
tài chánh, thương mại quốc tế dành cho Singapore trong nhiều lãnh vực. Chẳng hạn,
World Bank từ 2006 đến 2016 xếp Singapore vào hạng nhất trên thế giới về sự dễ
dàng làm thương mại (The ease of doing business) và giữ vị thứ này suốt 10 năm
liền; năm 2015 Singapore được xếp hạng nhì trên thế giới về quốc gia cạnh tranh
nhất (Most competitive country in the world); năm 2011, Singapore đứng hạng nhất
về bảo vệ tài sản trí tuệ (The best protection of intellectual property); WHO
(World Health Organization) năm 2010 xếp Singapore hạng nhì về tỉ lệ tử vong thấp
trong thiếu nhi; Tổ chức Minh Bạch Quốc Tế (Transparency International:
Corruption Perceptions Index) năm 2010 xếp Singapore vào hạng quốc gia trong sạch
nhất. Và rất nhiều bảng danh dự quốc tế khác.Tuy nhiên, thành tựu lớn nhất của
Lý Quang Diệu chưa hẳn là thành tựu kinh tế.
Reihan
Salam, Chủ bút điều hành của tờ National Review Institute và tác giả nhiều tác
phẩm chính trị, trong phân tích và cũng là kết luận Thành Tựu Lớn Nhất Của Lý
Quang Diệu Chưa Hẳn Là Thành Tựu Kinh Tế của Singapore (Lee Kuan Yew’s Greatest
Accomplishment May Not Have Been Singapore’s Economic Success) đăng trên
National Review sáng 23/3/2015.
Theo
Reihan Salam, trong những năm trước 1959, xã hội Singapore chịu đựng tình trạng
xung đột chủng tộc giữa các sắc dân Ấn, Mã Lai và Trung Hoa không chỉ về kinh tế
mà trong cả văn hóa, tôn giáo. Ngoài ra, sự phân liệt trầm trọng diễn ra trong
sinh hoạt chính trị với đa số thành phần Cộng sản và thân Cộng là người gốc
Hoa, trong khi đa số thành phần chống Cộng là gốc Mã Lai. Thế nhưng, ngày nay
có thể nói không một quốc gia nào mà nơi đó người dân thuộc thành phần thiểu số
cảm thấy an toàn hơn tại Singapore và gần một nửa số người đang sống yên ổn tại
Singapore vốn sinh ra tại nước ngoài. Sự an toàn, ổn định và hòa hợp đó sẽ
không xảy ra nếu quốc gia này nằm trong tay Cộng sản.
Thành
tựu lớn nhất của cố Thủ tướng Lý Quang Diệu, do đó, phải là thành tựu ngăn chặn
được sự phát triển của phong trào Cộng sản tại Singapore.
Lịch
sử phong trào Cộng sản tại Mã Lai và Singapore
Năm
1927, năm cán bộ Cộng sản Trung cộng được phái tới Mã Lai để thành lập đảng Cộng
sản Nanyang (Mã Lai, Singapore) với tầm hoạt động bao gồm cả Thái Lan, Đông
Dương và các thuộc địa Đông Ấn thuộc Hòa Lan.
Năm
1930, Đệ Tam Quốc Tế Cộng sản (1919-1943) tổ chức một hội nghị tại Singapore,
giải tán đảng Cộng sản Nanyang và thành lập đảng Cộng sản Mã Lai. Cùng thời
gian này, đảng Cộng sản Việt Nam cũng thuộc Đệ Tam Quốc Tế được thành lập.
Địa
bàn hoạt động của đảng Cộng sản Mã Lai bao gồm Mã Lai, Singapore và lan rộng
sang tận Thái Lan. Chương trình hành động của đảng Cộng sản Mã Lai gắn liền với
điều kiện chính trị tại Trung cộng và đảng Cộng sản Trung Quốc bởi vì đa số đảng
viên Cộng sản Mã Lai là người gốc Hoa. Những năm hòa hoãn giữa đảng Cộng sảnTrung
Quốc và Quốc Dân Đảng Trung Hoa để chống Nhật, đảng Cộng sản Mã Lai có cơ hội
hoạt động mạnh hơn. Năm 1939, đảng Cộng sản Mã Lai có khoảng 40 ngàn đảng viên
với một nửa số đó hoạt động tại Singapore. Tài liệu của đảng Cộng sản Việt Nam
không ghi thống kê của năm 1939 nhưng trong giai đoạn 1935 đảng chỉ có 600 đảng
viên. So sánh để thấy, hoạt động của đảng Cộng sản Mã Lai lúc bấy giờ mạnh đến
dường nào.
Các
đảng Cộng sản thuộc Đệ Tam Quốc Tế, trong đó có Việt Nam và Mã Lai, thực thi một
chiến lược giống nhau do Lenin vạch ra trong Cương lĩnh của Quốc tế Cộng sản được
chấp thuận tại Đại hội Đệ Tam Quốc Tế lần thứ nhất vào năm 1919 và Luận Cương về
Vấn đề Dân Tộc và Thuộc Địa do Lenin đọc tại Đại hội Đệ Tam Quốc Tế Cộng sản lần
thứ hai vào năm 1920.
Chấp
hành đường lối quốc tế đó, đảng Cộng sản tại các nước thuộc địa dùng cơ hội hợp
tác với chính quyền chống ngoại xâm để phát triển đảng một cách công khai. Mã
Lai-Singapore chống Anh, Trung Hoa chống Nhật và Việt Nam chống Pháp.
Đảng
Cộng sản mượn chiếc cầu chống thực dân, phát xít và lợi dụng lòng yêu nước của
các tầng lớp nhân dân để đạt mục đích tối hậu là thiết lập chế độ Cộng sản trên
phạm vi cả nước.
Lai
Teck, Tổng bí thư đảng Cộng sản Mã Lai có dòng máu Việt Nam
https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Lai_Teck.jpg
Lai
Teck (tên thật Phạm Văn Đắc hay Hoang A Nhac) nguyên Tổng Bí Thư
đảng CS Mã Lai.
Khi
Thế Chiến thứ Hai bùng nổ, đảng Cộng sản Mã Lai tuyên bố hợp tác với chính quyền
bảo hộ Anh để bảo vệ Singapore. Nhiều đảng viên Cộng sản Mã Lai được Anh huấn
luyện quân sự. Lai Teck là Tổng bí thư đảng Cộng sản Mã Lai nhưng thực chất lại
là một gián điệp làm việc cho nhiều cơ quan tình báo chống Cộng sản. Y có dòng
máu Việt Nam với cha là người Việt và mẹ là người Hoa. Lai Teck sinh tại Việt
Nam và có tên thật là Trương Phước Đạt. Đạt từng làm việc cho cơ quan mật thám
Pháp và xâm nhập đảng Cộng sảnViệt Nam. Sau khi toàn thành nhiệm vụ, Pháp chuyển
Lai Teck sang cho tình báo Anh và tình báo Anh chỉ thị y xâm nhập vào đảng Cộng
sản Mã Lai năm 1935. Lai Teck có một tiểu sử đầy kỳ bí và nhiều câu hỏi về nhân
vật này vẫn chưa được ai trả lời thỏa mãn.
Khi
Singapore rơi vào tay Nhật, Tổng bí thư Lai Teck bị Nhật bắt và trong giai đoạn
này y lại bí mật hợp tác với Nhật. Sau Thế Chiến thứ Hai, Lai Teck vẫn tiếp tục
hoạt động trong đảng Cộng sản. Mãi cho đến 1947, khi quá khứ bị phanh phui, Lai
Teck bỏ trốn sang Thái.
Chin
Peng, Tổng bí thư mới của đảng Cộng sản Mã Lai yêu cầu các đảng viên Cộng sản
Thái và Cộng sản Việt Nam đang hoạt động trên đất Thái truy lùng Lai Teck. Cuối
cùng, một tổ ám sát Cộng sản Thái tìm ra và siết cổ y chết tại Bangkok. Xác của
Lai Teck được ném xuống sông Chao Phraya năm 1947. Năm đó Lai Teck 44 tuổi.
Cộng
sản Mã Lai và Singapore sau Thế Chiến thứ Hai
Giống
như tại Việt Nam, khi Nhật rút lui nhưng Đồng Minh chưa đến, các nhóm Cộng sản
Mã Lai xuất hiện, nhất là trong các khu người Hoa. Các đảng viên Cộng sản này
được chào đón như những anh hùng cứu tinh dân tộc. Đảng Cộng sản tịch thu vũ
khí do Nhật để lại và tuyển dụng đảng viên một cách công khai. Những “trung
đoàn” Cộng sản trong thời chiến mỗi đơn vị chỉ hơn một trăm lính đã lên đến con
số 6 ngàn trong một thời gian ngắn.
Khi
chính quyền bảo hộ Anh được tái lập tại Singapore, họ đã ra lệnh đảng Cộng sản
Mã Lai phải giao nạp vũ khí và giải tán các “trung đoàn” Cộng sản. Đảng Cộng sản
buộc phải đồng ý giải tán nhưng cũng giấu đi nhiều vũ khí. Theo lịch sử đảng Cộng
sản Mã Lai, các “trung đoàn” phải giải tán vì thiếu hàng ngũ cán bộ chính trị
viên để nắm vững phần tư tưởng của đảng viên, nhưng dù sao đó cũng là một quyết
định sai lầm của đảng. Trong khi đó tại Việt Nam, đảng Cộng sản lợi dụng khoảng
trống cuối Thế Chiến thứ Hai để chiếm Hà Nội và vài thành phố khác qua biến cố
gọi là “Cách mạng Mùa Thu” năm 1945.
Sau
thời kỳ Lai Teck, Chin Peng, 27 tuổi, một lãnh đạo Cộng sản Mã Lai gốc Hoa lên
nắm quyền Tổng bí thư vào năm 1938 và sau đó chuyển sang đấu tranh bạo động,
bao gồm ám sát và khủng bố. Chính quyền phản ứng mạnh qua các chiến dịch truy
lùng các lãnh đạo đảng nhưng Chin Peng trốn thoát.
Đảng
Cộng sản Mã Lai thành lập một tổ chức ngoại vi có tên Mặt Trận Giải Phóng Dân Tộc
Mã Lai. Chính quyền Mã Lai áp dụng chính sách cắt nguồn tiếp tế cho Cộng sản bằng
cách đưa dân về các “Khu tân lập” được bảo vệ an ninh chặt chẽ. Sau lần đàm phán
thứ nhất để giải quyết xung đột trong hòa bình thất bại, các lực lượng Cộng sản
rút lui dần về biên giới Thái. Theo ước đoán của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, số đảng
viên Cộng sản Mã Lai trong giai đoạn này chỉ còn vào khoảng 2 ngàn người. Anh
trao trả độc lập hoàn toàn cho Mã Lai ngày 31 tháng 8 năm 1957 nhưng vẫn tiếp tục
bảo hộ Singapore.
Lý
Quang Diệu và Cộng sản Singapore
Năm
1950, sau khi học xong ngành luật tại Fitzwilliam College, Cambridge, Anh, và
hoàn tất chương trình thực tập Luật, Lý Quang Diệu được nhận vào luật sư đoàn
Anh nhưng ông đổi ý định hành nghề ở Anh và về nước.
Chàng
luật sư 27 tuổi trở lại quê hương mang theo một tấm lòng yêu nước với tầm nhìn
xa trông rộng, một lý tưởng công bằng xã hội, một quyết tâm đóng góp xây dựng
Singapore thành một đất nước hùng cường, thịnh vượng, phát triển về mọi mặt.
Lý
Quang Diệu là một trong ba người thành lập Đảng Hành động Nhân dân Singapore
(People Action Party, gọi tắt là PAP) vào ngày 21 tháng 11, 1954. Mục đích
chính của PAP là bảo đảm an ninh quốc gia mà không phải sử dụng bạo lực và xác
định trong tuyên ngôn thành lập “PAP sẵn sàng hợp tác một cách thành thật với
các đảng phái chính trị khác để đạt đến mục tiêu độc lập thật sự cho đất nước.”
Trong
cuộc bầu cử tháng Năm 1959, PAP thắng lớn. Singapore thành quốc gia tự trị
trong khuôn khổ Commonwealth và Lý Quang Diệu là Thủ tướng đầu tiên với Thống đốc
Sir William Allmond Codrington Goode là Quốc trưởng.
Theo
kết quả của cuộc trưng cầu dân ý 1962, Singapore sáp nhập vào Liên Bang Mã Lai.
Việc chọn gia nhập Liên Bang Mã Lai phát xuất từ mối lo ngại thiếu tài nguyên
và ngoài ra, một số chính trị gia cũng quan tâm đến việc Singapore có thể trở
thành một quốc gia Cộng sản. Tuy nhiên chỉ trong vòng 3 năm, Quốc hội Mã Lai với
số phiếu 126 trên 126 loại Singapore ra khỏi liên bang. Thủ tướng Lý Quang Diệu
đứng trước một tương lai Singapore đầy bất ổn. Ngay cả trong nội bộ PAP, vài
năm trước, các thành viên sáng lập cũng đã chọn con đường tả khuynh cho riêng họ.
Các
thành phần Cộng sản và tả khuynh trong lãnh đạo PAP
Hai
thành viên sáng lập khác là Fong Swee Suan và Lim Chin Siong có lập trường tả
khuynh trong lúc Lý Quang Diệu quyết tâm ngăn chặn mầm mống Cộng sản phát sinh
trong xã hội Singapore.
Lý
Quang Diệu biết rõ rất đông lãnh đạo và đảng viên PAP bị ảnh hưởng Cộng sản và
việc chấp nhận sự ủng hộ của cánh Cộng sản chẳng khác gì ngồi trên lưng cọp,
nhưng ông tin tưởng vào khả năng và có một niềm tin kiên định vào mục đích sống
của đời mình.
Muốn
đưa Singapore trở thành một quốc gia cường thịnh, trước hết phải xóa bỏ mọi tàn
tích Cộng sản còn tồn đọng từ quá khứ và ngăn chặn mọi mầm mống phát sinh của ý
thức hệ Cộng sản tại Singapore. Tất cả chính sách đối nội của Lý Quang Diệu đều
tập trung vào mục đích đó.
Đảng
PAP tập hợp những thanh niên Singapore trẻ, có tinh thần độc lập và liên kết với
các nghiệp đoàn, nhưng như Lý Quang Diệu giải thích, sự liên kết này chẳng khác
gì một loại “hôn nhân hợp đồng” vì ông chỉ biết nói tiếng Anh nên cần các đảng
viên biết nói tiếng Tàu trong giới lao động thân Cộng sản.
Lim
Chin Siong, một trong ba người thành lập, có giọng nói hùng hồn và thu hút người
nghe đã đắc cử Dân biểu Quốc Hội đơn vị Bukit Timah khi chỉ mới 22 tuổi. Năm 23
tuổi Lim Chin Siong và Lý Quang Diệu đại diện cho Singapore để thảo luận về hiến
pháp tại London.
Những
hoạt động tả khuynh quá khích của Lim Chin Siong đã làm cho hai lãnh đạo PAP xa
nhau rất sớm. Lý Quang Diệu tố cáo Lim Chin Siong là Cộng sản và dựa vào Sắc Luật
An Ninh Quốc Nội (Internal Security Act) bỏ tù đồng chí sáng lập PAP này nhiều
năm không xét xử.
Mặc
dù Lim từ chối là Cộng sản, các hành vi của y như việc đọc diễn văn trong lễ tưởng
niệm Joseph Stalin và kế hoạch lật đổ chính phủ Lý Quang Diệu sau khi Singapore
sáp nhập vào Mã Lai cho thấy chủ trương Cộng sản hóa Mã Lai bao gồm cả
Singapore nằm trong ý định của Lim và mục tiêu của đảng Barisan Sosialis do y
thành lập. Dù sao, sau khi Lim Chin Siong chết ngày 5 tháng Hai 1996, Lý Quang
Diệu bày tỏ sự kính trọng về quyết tâm, tận tụy với lý tưởng dành cho đồng chí
sáng lập PAP vừa qua đời.
Fong
Swee Suan, một thành viên sáng lập khác của PAP cũng có lập trường thân Cộng sản.
Không giống Lý Quang Diệu học hành đỗ đạt, Fong Swee Suan bị trục xuất ra khỏi
trường trung học vì tham gia đình công. Fong dành hết thời gian còn lại cho các
hoạt động của giới thợ thuyền. Trong thời gian PAP lãnh đạo Singapore, Fong
Swee Suan là Bộ trưởng Bộ Lao Động. Tháng Bảy 1961, Lý Quang Diệu yêu cầu Fong
Swee Suan từ chức vì có liên can đến việc kêu gọi Singapore tự trị. Fong bị bắt
tháng Hai 1963, giam tại Mã Lai và được phóng thích vào tháng Tám 1967. Fong có
niềm tin sâu xa rằng giới công nhân là giới bị áp bức bóc lột và nghiệp đoàn là
phương tiện để giới công nhân đấu tranh giải phóng áp bức bóc lột. Ông thừa nhận
là một người xã hội chứ không phải là Cộng sản.
Sau
khi giới hạn các thành phần Cộng sản và tả khuynh trong hàng ngũ lãnh đạo PAP,
và ổn định chính trị quốc nội, Lý Quang Diệu thực hiện hàng loạt các chính sách
kinh tế trong nước và mở rộng các quan hệ quốc tế. Singapore gia nhập Liên Hiệp
Quốc 1965 và ASEAN 1967.
Lý
Quang Diệu và Cộng sản Trung Quốc
Có
lẽ không ai có ý thức rõ ràng và sâu sắc hơn Lý Quang Diệu về hiểm họa Cộng sản
Trung Quốc tại Singapore. Hầu hết, nếu không muốn nói tất cả, đảng viên Cộng sản
hoạt động tại Singapore là người Hoa. Do đó, tách rời Singapore ra khỏi quỹ đạo
của Trung Cộng càng xa càng tốt. Ông học về lý thuyết Cộng sản tại Anh một cách
nghiêm túc và nhiều lần khẳng định chủ nghĩa Cộng sản không cần thiết phải là một
phương tiện để giành độc lập và chủ nghĩa Cộng sản không thể xây dựng Singapore
thành một nước cường thịnh về mọi mặt.
Vào
những năm đầu thập niên 1960, trong lúc các nhà lãnh đạo Cộng sản Việt Nam phải
sang chầu Trung Cộng hàng năm để xin súng đạn, Lý Quang Diệu từ chối ngay cả việc
thừa nhận nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là một nước có chủ quyền toàn vẹn.
Những biện pháp cứng rắn của chính phủ Lý Quang Diệu sau khi Singapore ra khỏi
Liên bang Mã Lai là nhằm bảo vệ sự tồn tại mong manh của bán đảo này và ngăn chặn
sự xâm nhập của Cộng Sản với hậu thuẫn tích cực của Trung Cộng.
Khi
Đặng Tiểu Bình phát động bốn hiện đại hóa, Lý Quang Diệu mở rộng các quan hệ
kinh tế, thương mại với Trung Cộng vì lợi ích của Singapore nhưng vẫn chưa thiết
lập các quan hệ chính trị trên tầm mức quốc gia. Mặc dù công khai bày tỏ sự
kính phục dành cho Đặng Tiểu Bình và được mời thăm Trung Cộng nhiều lần, mãi đến
tháng 10 năm 1990, khi Singapore đủ mạnh về kinh tế và ổn định về chính trị, Lý
Quang Diệu mới thiết lập quan hệ ngoại giao hoàn toàn với Trung Cộng.
Singapore
là nước cuối cùng ở Đông Nam Á thừa nhận Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa. Và mặc dù
công nhận Trung Cộng, Lý Quang Diệu đồng thời cũng duy trì một quan hệ tốt với
Đài Loan.
Quan
hệ thương mại với Trung Cộng, tránh phê bình chế độ chính trị Cộng sản tại
Trung Cộng không có nghĩa Lý Quang Diệu thừa nhận cơ chế Cộng sản là đúng. Lý
Quang Diệu hiểu Cộng sản hơn nhiều lãnh đạo quốc gia khác vì chính ông đã từng
tranh đấu một cách gian nan để ngăn chặn Cộng sản tại Singapore cũng như đã từng
phát biểu về lâu về dài nền dân chủ Ấn Độ sẽ giúp cho quốc gia này vượt qua
Trung Cộng.
Một
số học giả Trung Cộng như Lu Qi gọi Lý Quang Diệu là hanjian (Hán Gian) khi kết
án ông Lý đã buộc người dân Singapore sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ chính và kết
quả làm cho đa số người dân Singapore gốc Hoa ngày nay không biết tiếng Tàu.
Nhưng
tên học giả này quên rằng Lý Quang Diệu là Singapore chứ không phải là Trung
Hoa và lại càng không phải Hán. Quyết định duy trì tiếng Anh làm ngôn ngữ chính
ngay từ thời gian mới độc lập là một phần trong tầm nhìn xa của họ Lý để chuẩn
bị cho Singapore dễ dàng hội nhập vào thế giới toàn cầu hóa năm chục năm sau.
Trong
thời kỳ chiến tranh Việt Nam, Lý Quang Diệu và nhiều lãnh đạo sáng suốt ở châu
Á đã lợi dụng chính sách chống Cộng sản của Mỹ ở châu Á để hợp tác và phát triển
kinh tế với Hoa Kỳ. Nhờ đó, không chỉ nền kinh tế Singapore mà nhiều nước nhỏ
khác ở châu Á như Nam Hàn, Đài Loan cũng đã lần lượt cất cánh và trong một thời
gian ngắn được thế giới ca ngợi như là những con rồng châu Á.
“Vâng,
nếu tôi không làm thế, chúng ta có thể không có mặt ở đây hôm nay.” Như Joseph
Chinyong Liow, thuộc Viện Nghiên Cứu Brookings, phân tích trong bài bình luận
Lý Quang Diệu, con người và giấc mơ hôm 22 tháng 3 vừa qua, chính lý tưởng và tầm
nhìn đã giúp Lý Quang Diệu đưa Singapore từ một quốc gia bị trị, phân hóa chính
trị, Cộng sản hoành hành, xung đột chủng tộc, thiếu thốn tài nguyên thiên thiên
trở thành một nước hiện đại, được nhân loại khắp năm châu kính nể.
Lý
Quang Diệu, một lần, thừa nhận đã có can thiệp vào đời sống riêng tư của người
dân nhưng như ông biện luận: “Vâng, nếu tôi không làm thế, chúng ta có thể
không có mặt ở đây hôm nay.” Đúng thế, lịch sử Singapore hiện đại đã chứng minh
một cách hùng hồn rằng Lý Quang Diệu có lẽ là lãnh đạo có lập trường quốc gia
duy nhất không những giành được độc lập mà còn xóa bỏ được cả một hệ thống Cộng
sản tại Singapore và đưa đất nước ông thăng tiến vượt lên trên phần lớn nhân loại.
Trần
Trung Đạo
(Bài
này in trong Chính Luận 4 dưới tựa “Lý Quang Diệu và chính sách ngăn ngừa Cộng
Sản tại Singapore “
————–
Tham
khảo:
–
Josey, A. (2012). Lee Kuan Yew: The Crucial Years. Marshall Cavendish
International 2012.
– Lenin, V. (1920, June
5). National
and Colonial Questions for the Second Congress of the Communist International.
–
The Cold War in Asia (1945-1990). National Archives of Australia.
–
Malayan Communist Party, wikipedia
–
Workers’ Party of Singapore, wikipedia
–
Internal Security Act (Singapore), Wikipedia
–
Salam, R. (2015, March 24). Lee Kuan Yew’s Greatest Accomplishment May Not Have
Been Singapore’s Economic Success. National Review.
–
Barisan Sosialis, wikipedia
–
Lim Chin Siong, wikipedia
–
Lai Teck, wikipedia
–
Wain, B. (2011, January 21). Lai Teck – the
traitor of all traitors.
–
Lu, R. (2015, March 23). Was Lee Kuan Yew an Inspiration or a Race Traitor?
Chinese Can’t Agree, Foreign Policy
------------------
May 15, 2025029 mins
Tôn
giáo, từ thời nguyên thủy cho đến thời hậu hiện đại, luôn đứng trước một câu hỏi:
nên đứng ở đâu giữa cuộc chơi quyền lực của thế gian? Và nên hành xử thế nào để
không phản bội bản thể tâm linh mà vẫn hiện diện giữa đời sống xã hội, chính trị
và con người? Câu hỏi ấy, tưởng như trừu tượng, nhưng lại mang…
---------------------------------
Sự trỗi dậy của
khuynh hướng cực hữu
May 14, 2025092 mins
A.
ĐỊNH NGHĨA Bách Khoa Tự Điển về chánh trị định nghĩa cực hữu bao gồm những
cá nhân hay nhóm theo quan điểm quốc gia cực đoan; như bài ngoại, chủng tộc màu
da, tôn giáo chính thống, kỳ thị giới tính. Trong khi cực hữu thường áp dụng
cho fascism hay neo-Nazis, và cũng là để chỉ dòng chính của cực hữu. Theo nhà
khoa học…
---------------------------------
Hỗn
hợp trồng cây và đất trồng khác nhau chỗ nào?
Người Việt Online
May
23, 2025 : 5:58 AM
https://www.nguoi-viet.com/nha-dat/hon-hop-trong-cay-va-dat-trong-khac-nhau-cho-nao/
ORANGE
COUNTY, California (NV) – Hãy tưởng tượng đến cây trồng trong nhà và ngoài
trời của bạn như chúng cần loại hỗn hợp trồng cây (potting mix) hoặc đất trồng
(potting soil) vừa đủ chuẩn để cây thực sự phát triển tốt. Và mặc dù “potting
mix” và “potting soil” thường được dùng thay thế cho nhau, chúng thực ra là những
sản phẩm khác nhau, với cách sử dụng khác nhau và dùng sai có thể ảnh hưởng đến
sự phát triển của cây.
Theop
báo The Detroit News, trước khi bạn sang chậu cho cây trong nhà hoặc chuẩn bị
vườn trồng bằng thùng chứa hay luống vườn, hãy tìm hiểu xem potting mix, potting soil hay garden soil sẽ là lựa chọn phù hợp
cho việc làm vườn của bạn.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/Hon-Hop-Trong-Cay.jpg
Một
loại đất trồng cây được bán trên thị trường. (Hình minh họa: Chụp qua màn hình)
Potting
mix là gì?
Potting
mix hoàn toàn không phải là đất – và không chứa bất kỳ loại đất và đất thịt
nào. Đây là hỗn hợp vô trùng được làm từ vật liệu hữu cơ như rêu than bùn (peat
moss) và các nguyên liệu hữu cơ khác giúp cải thiện khả năng thoát nước. Các
thành phần phổ biến trong potting mix bao gồm xơ dừa (coir), rêu (moss), đá
perlite, và đá vermiculite. Potting mix cũng có thể chứa phân bón và các thành
phần khác hỗ trợ sức khỏe của cây.
Các
nguyên liệu trong potting mix có mục tiêu hỗ trợ sự phát triển của cây. Chúng
vô trùng, nghĩa là không có vi khuẩn, nấm, hạt giống cỏ dại, hoặc các tạp chất
gây hại khác. Potting mix cũng giúp tạo môi trường tối ưu cho cây trồng trong
chậu nhờ khả năng thoát nước tốt, tránh thối rễ.
Cho cây
xanh trồng trong nhà “ăn” đầy đủ
Ngay
cả khi potting mix có chứa phân bón, chúng cũng không nuôi được cây mãi mãi. Bạn
vẫn cần tiếp tục bón phân đều đặn để cho cây được phát triển tốt.
Potting
soil hay garden soil là gì?
Cả
potting soil và garden soil đều được dùng để chỉ loại đất trồng dùng cho luống
vườn (garden bed) ngoài trời. Những công thức này thường bao gồm một phần đất
thật, khác với potting mix, vì vậy chúng không vô trùng. Chúng thường cũng có
các thành phần giống potting mix, giúp làm tơi đất. Tùy theo công thức, chúng
có thể chứa phân bón, phân hữu cơ (compost) và các thành phần khác giúp vườn
phát triển tốt.
Potting
soil hoặc garden soil có thể cần bổ sung thêm các vật liệu cải tạo đất như vật
liệu hữu cơ để cải thiện khả năng thoát nước hoặc phân bón, nếu các thành phần
này chưa có sẵn trong sản phẩm.
Cách
phân biệt potting soil và potting mix
Cách
dễ nhất để phân biệt potting mix với potting soil là kiểm tra tên trên bao bì.
Potting mix sẽ không có chữ “soil” – thực tế, chúng thường ghi rõ là
“soil-less” (không có đất), vì vậy nếu trong tên có từ “soil” thì đó là garden
soil hoặc potting soil.
Một
cách khác để phân biệt? Hãy thử nhấc túi lên! Potting mix nhẹ và ít đặc hơn nhiều
so với garden soil, nên bạn sẽ thấy rõ sự khác biệt về trọng lượng giữa các túi
cùng kích cỡ của potting mix và potting soil.
Khi nào
dùng potting soil và khi nào dùng potting mix cho cây
Potting
mix được dùng cho cây trong nhà, ươm mầm, và vườn trồng bằng chậu. Vì nhẹ và ít
đặc hơn garden soil, nên giúp bạn dễ di chuyển các chậu cây, điều này đặc biệt
quan trọng nếu bạn có cây lớn trong nhà hoặc các chậu cần di dời. Nói đơn giản,
nếu bạn trồng cây trong chậu, bạn cần potting mix.
Potting
soil phù hợp cho việc làm vườn chung, bao gồm cả luống vườn trên cao – đặc biệt
vì đây là sản phẩm rẻ hơn khi bạn cần dùng trên diện tích lớn. Tránh dùng
potting soil cho chậu, vì thành phần đặc hơn của nó có thể gây ra các vấn đề về
thoát nước và làm đất bị nén lại trong chậu trồng trong nhà hoặc trồng ngoài trời.
Có
thể cần nhiều hơn một loại potting mix hoặc potting soil trong bộ sưu tập làm
vườn của mình, đặc biệt nếu trồng nhiều loại cây khác nhau. Các sản phẩm khác
nhau sẽ có công thức pha trộn khác nhau, phù hợp với từng loại cây.
Ví
dụ, potting mix cho cây mọng nước sẽ có thêm cát để mô phỏng môi trường sa mạc,
trong khi potting mix cho lan sẽ chứa nhiều nguyên liệu giúp thoát nước như vỏ
cây hoặc than củi. Một lựa chọn khác nếu bạn không muốn sưu tập cả thư viện các
loại potting mix – hãy dùng loại potting mix đa dụng, rồi thêm vào các thành phần
bổ sung phù hợp với điều kiện lý tưởng của từng loại cây. (Ng.Tr) [kn]
No comments:
Post a Comment