Bình luận của Tiến sỹ Đinh Hoàng Thắng
2024.11.19
Vừa
“bắt tay” với Tập đoàn Trump, Công ty KBC đã được chứng khoán Vietcombank
(VCBS) dự báo lợi nhuận sẽ tăng gấp ba lần trong năm 2025. Đầu tư của Tập đoàn
Trump vào Hưng Yên liệu có mở ra triển vọng thúc đẩy quan hệ “Đối tác chiến lược
toàn diện” (CSP) giữa Việt Nam với Hoa Kỳ?
Tổng
thống đắc cử Donald Trump trong chiến dịch tranh cử tổng thống hôm 4/11/2024 ở
Pennsylvania. (CHARLY
TRIBALLEAU / AFP)
Đi
tắt đón đầu các sự kiện
Vào
tối ngày 11/11/2024 (giờ Hà Nội), tại trụ sở Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam
(ĐCSVN), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ mới đắc cử,
Donald Trump. Ông Tô Lâm đã gửi lời chúc mừng ông Trump đắc cử Tổng thống thứ
47 của Hoa Kỳ và ghi nhận những đóng góp của ông trong việc phát triển quan hệ
Việt – Mỹ. Hai bên cũng đã thảo luận về những kết quả tích cực trong mối quan hệ
Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước. Theo bản tin trên báo Chính phủ,
ông Tô Lâm nhấn mạnh Việt Nam sẵn sàng thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển ổn
định, lâu dài vì lợi ích của nhân dân hai nước cũng như vì hòa bình, hợp tác và
phát triển bền vững của khu vực và toàn cầu (1).
Cuộc
điện đàm này có hai điểm đáng chú ý. Thứ nhất, không phải Chủ tịch nước Lương
Cường, người được coi là “Nguyên thủ quốc gia” của Việt Nam, mà lại là Tổng Bí
thư Tô Lâm – đứng đẩu ĐCSVN – điện đàm với một nguyên thủ quốc gia khác. Thứ
hai, điều này nhấn mạnh vai trò của ông Tô Lâm như “người đứng đầu giữa những
người ngang hàng” trong hệ thống chính trị hiện nay. Trước đó mấy ngày, khác với
tập quán thông thường, bức điện chính thức về mặt nhà nước chúc mừng ông Trump
ngày 7/11/2024 tập hợp chữ ký của cả ba lãnh đạo cao nhất – Tổng Bí thư, Chủ tịch
nước và Thủ tướng Chính phủ – thay vì chỉ có một chữ ký của Chủ tịch nước như
thường lệ. Không những thế, trong cuộc điện đàm tối 11/11, không phải Chủ tịch
nước Lương Cường, mà là Tổng bí thư Tô Lâm đã mời Tổng thống đắc cử Trump thăm
lại Việt Nam, và ông Trump vui vẻ nhận lời, đồng thời mời ông Tô Lâm sang thăm
Hoa Kỳ vào thời điểm thích hợp (2). Điều này làm dư luận không khỏi liên tưởng
đến mối giao hảo “do hoàn cảnh đưa đẩy” giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống đắc
cử Trump.
Số
là vào ngày 8/10/2024, Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC) đã thông báo về
việc Tập đoàn Trump (Trump Organization) đồng ý đầu tư xây dựng tổ hợp khách sạn
và sân golf cao cấp tại tỉnh Hưng Yên. Lễ ký kết diễn ra trong thời điểm ông Tô
Lâm đang có chuyến công tác ở New York (3). Dự án này không chỉ là một hợp đồng
kinh tế lớn, mà còn mang ý nghĩa chiến lược đặc biệt khi Donald Trump tái đắc cử
Tổng thống và Hưng Yên là quê hương của Tổng Bí thư Tô Lâm. Dự án hợp tác trị
giá 1,5 tỷ USD giữa KBC (Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc, Hưng Yên) và Trump
Organization không chỉ là một hợp đồng kinh tế đơn thuần mà còn là một bước đi
chiến lược táo bạo. Dự án tỷ đô tại quê nhà của Tổng bí thư phải chăng là lá
bài trói buộc Trump của Việt Nam? Nếu xét trên bối cảnh rộng lớn hơn của quan hệ
Việt – Mỹ, dự án này là cơ hội vàng để Việt Nam nâng cao vị thế của mình tại
khu vực Đông Nam Á, nhất là khi nước Mỹ dưới thời Tổng thống Trump có thái độ
tích cực hơn đối với quốc gia nào có đầu óc tự cường, mong muốn giảm lệ phụ thuộc
vào Trung Quốc (4).
Vừa
“bắt tay” với Tập đoàn Trump, Công ty KBC đã được chứng khoán Vietcombank
(VCBS) dự báo lợi nhuận sẽ tăng gấp 3 lần trong năm 2025 (5). Với dự án này, Việt
Nam có thể khẳng định mình là một đối tác tin cậy trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Khi mà nhiều tập đoàn Mỹ đang có xu hướng dịch chuyển khỏi Trung Quốc do những
căng thẳng thương mại và chính trị, Việt Nam có khả năng trở thành nơi thu hút
các nhà đầu tư, tạo ra một điểm đến an toàn, ổn định cho các công ty đang tìm
cách đa dạng hóa thị trường. Nếu dự án hợp tác với Trump Organization diễn ra
thành công, các nhà đầu tư Mỹ sẽ có thêm niềm tin vào tiềm năng phát triển của
Việt Nam, từ đó dẫn tới việc mở rộng đầu tư và gia tăng hợp tác trong các lĩnh
vực khác. Việt Nam, nhờ vậy, có thể nổi lên như một trung tâm sản xuất và dịch
vụ mới ở khu vực, một mô hình kinh tế hiện đại không chỉ phục vụ cho nhu cầu nội
địa, mà còn hướng đến các thị trường lớn khác trên thế giới.
Chủ
tịch UBND tỉnh Hưng Yên Trần Quốc Văn tặng quà lưu niệm và chụp ảnh với lãnh đạo
cấp cao của Tập đoàn The Trump Organization (Hoa Kỳ) hôm 16/9/2024. Hình: Báo
Hưng Yên
“Cải
cách thể chế” với quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện
Nói
cách khác, Việt Nam đang đứng trước một thời cơ hiếm hoi để trở thành đối trọng
của Trung Quốc trong khu vực, và dự án này dường như là sự khởi đầu của cuộc
hành trình ấy. Như câu châm ngôn Việt Nam “Biết người biết ta, trăm trận trăm
thắng”, Việt Nam không thể không thấy cơ hội này trong thế cờ địa-chính trị
Đông Nam Á sẽ ngày càng phức tạp, sau khi ông Trum ngồi vào Nhà Trắng. Mối quan
hệ Đối tác chiến lược toàn diện (CSP) giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đang mở ra nhiều
triển vọng, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức đối với các doanh nghiệp Việt
Nam. Trump sẽ là một tổng thống “transactional” (chú trọng giao dịch làm ăn)
(6). Để duy trì và phát triển mối quan hệ này, không chỉ Công ty KBC mà các
doanh nghiệp khác của Việt Nam cũng cần phải tập trung vào việc xây dựng niềm
tin thông qua minh bạch và tính trung thực. Những hành vi như gắn nhãn “Made in
Vietnam” lên hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc nhằm né thuế nhập khẩu Mỹ không
chỉ là “con dao hai lưỡi”, mà còn làm suy giảm uy tín quốc gia.
Chính
phủ Mỹ, đặc biệt dưới thời Tổng thống Trump, sẽ cho thấy sự nhạy cảm với nguồn
gốc sản phẩm từ Trung Quốc. Do đó, việc đảm bảo minh bạch về nguồn gốc xuất xứ
là yếu tố sống còn. Minh bạch và trung thực không chỉ giúp doanh nghiệp tránh
các rủi ro pháp lý mà còn xây dựng thương hiệu quốc gia bền vững. Tuy nhiên, để
đạt được điều này, Việt Nam cần thúc đẩy cải cách thể chế, bởi một môi trường
kinh doanh minh bạch và đáng tin cậy không thể tồn tại trong một hệ thống toàn
trị. Một thể chế pháp quyền mạnh mẽ sẽ đảm bảo tính khả tín, tạo sự hấp dẫn với
các đối tác quốc tế, đặc biệt là Mỹ. Để tận dụng tối đa lợi ích từ CSP, Việt
Nam cần cải cách mạnh mẽ hệ thống pháp luật, hành chính nhằm giảm thiểu lãng
phí và tham nhũng (7). Một hệ thống thể chế lành mạnh không chỉ hỗ trợ doanh
nghiệp phát triển trong khuôn khổ pháp luật mà còn tạo lòng tin cho các nhà đầu
tư nước ngoài, trong đó có các đối tác lớn từ Mỹ. Sự minh bạch và hiệu quả
trong quản trị công cũng là yếu tố cốt lõi để nâng cao môi trường đầu tư, đồng thời
tạo nền tảng vững chắc cho hội nhập kinh tế toàn cầu.
Có
ý kiến lo ngại rằng sự hỗ trợ kinh tế của Mỹ, bao gồm đầu tư từ các tập đoàn lớn,
có thể dẫn đến tình trạng tương tự như cách Mỹ từng thất bại ở Trung Quốc: thúc
đẩy kinh tế mà không tạo áp lực cải cách chính trị (8). Tuy nhiên, Việt Nam là
một quốc gia tầm trung, lại đặc biệt nhạy cảm với vấn đề độc lập, chủ quyền và
luôn có sự cảnh giác trước ảnh hưởng từ Trung Quốc. Điều này tạo một nền tảng
thuận lợi để Mỹ triển khai chiến lược “gắn kết có điều kiện”. Bằng cách kết hợp
hỗ trợ kinh tế với yêu cầu cải cách nhân quyền và quản trị công, Mỹ có thể giúp
Việt Nam vừa phát triển kinh tế, vừa tiến tới cải cách thể chế. CSP có thể trở
thành động lực thúc đẩy Việt Nam tiến gần hơn đến các giá trị dân chủ và cởi mở
hơn, thay vì củng cố chủ nghĩa độc tài (9). Hy vọng, đầu tư của Tập đoàn Trump
vào Hưng Yên sẽ là một trong những “đòn bẩy” thúc đẩy CSP Việt – Mỹ. Đây không
chỉ là cơ hội kinh tế mà còn là động lực thúc đẩy Việt Nam cải cách thể chế,
minh bạch hóa quản trị, và nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Nếu cơ
hội này được tận dụng, Việt Nam có thể xây dựng một hệ thống kinh tế – chính trị
khả tín, từ đó tạo đà cho sự phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu.
________________
Tham
khảo:
(6) https://www.voatiengviet.com/a/ha-noi-se-duoc-gi-mat-gi-khi-trump-len-lam-tong-thong-/7860147.html
(7) https://laodongthudo.vn/ky-2-cai-cach-the-che-de-khong-the-tham-nhung-lang-phi-179702.html
(8)https://vietnamese.cri.cn/2024/05/22/ARTIiXNiWv1fDNxA6HgsddJU240522.shtml
-----------------------------------------------------------------
*
Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.
No comments:
Post a Comment