PHƯƠNG TÂY THẮT CHẶT LIÊN MINH, PHÁ THẾ KÌM KẸP CỦA TRUNG QUỐC ĐỐI VỚI KHOÁNG SẢN THIẾT YẾU (Minh Anh / RFI)

 

 

 

 

 

 

Phương Tây thắt chặt liên minh, phá thế kìm kẹp của Trung Quốc đối với khoáng sản thiết yếu

Minh Anh  -  RFI

Đăng ngày: 24/09/2024 - 15:19

https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20240924-ph%C6%B0%C6%A1ng-t%C3%A2y-th%E1%BA%AFt-ch%E1%BA%B7t-li%C3%AAn-minh-ph%C3%A1-th%E1%BA%BF-k%C3%ACm-k%E1%BA%B9p-c%E1%BB%A7a-trung-qu%E1%BB%91c-%C4%91%E1%BB%91i-v%E1%BB%9Bi-kho%C3%A1ng-s%E1%BA%A3n-thi%E1%BA%BFt-y%E1%BA%BFu

 

Liên minh 14 chính phủ công bố một mạng lưới tài trợ cho các dự án khai thác khoáng sản quan trọng. Mạng lưới này dựa vào các tổ chức tài trợ cho phát triển và các cơ quan cấp tín dụng cho xuất khẩu của các nước đối tác, đồng thời tăng cường hợp tác với ngành công nghiệp tư nhân.  Nỗ lực này nhằm phá vỡ sự kìm kẹp của Trung Quốc đối với một lĩnh vực thiết yếu cho các ngành công nghệ cao.

 

HÌNH :

Mỏ nickel PT Vale Indonesia, ở Sorowako, nam Sulawesi, Indonésia. Ảnh chụp ngày 12/09/2023. AP - Dita Alangkara

 

Theo Le Figaro, Hoa Kỳ, Liên Hiệp Châu Âu cùng với nhiều nước phát triển khác như Pháp, Canada, Đức, Hàn Quốc, Úc, Nhật Bản, Na Uy hay Anh Quốc, một liên minh 14 nước, được tập hợp từ năm 2022 trong khuôn khổ  Đối tác An ninh Khoáng sản (Minerals Security Partnership – MSP), đang cố gắng đuổi kịp sự chậm trễ và đa dạng hóa chuỗi cung ứng thế giới về các loại khoáng sản quan trọng.

 

Hôm thứ Hai, 23/09/2024, tại New York, liên minh này đã công bố một mạng lưới tài trợ vào lúc những nước này đang nỗ lực tăng cường hợp tác quốc tế, và cam kết hỗ trợ tài chính cho dự án khai thác nikel ở Tanzania, được công ty khai thác BHP hậu thuẫn. Financial Times cho biết thêm, một thông cáo chung cũng sẽ được công bố bên lề cuộc họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc nêu rõ, mạng lưới này « sẽ củng cố quan hệ hợp tác và thúc đẩy trao đổi thông tin cũng như việc đồng tài trợ ».

 

Cuộc họp của liên minh 14 nước ngày hôm qua, còn có đại diện các tập đoàn tài chính lớn của Mỹ như Blackrock, Goldman Sachs, Citigroup hay các hãng khai thác khoáng sản Anh-Mỹ-Úc như Rio Tinto, Anglo American. Tính đến hôm nay, liên minh đối tác này đã tài trợ cho 10 dự án và hiện có khoảng 30 dự án khai thác khác đang được xem xét.

 

Theo giải thích của thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ, Jose Fernandez, phụ trách Tăng trưởng kinh tế, Năng lượng và Môi trường, người đứng đầu MSP, số dự án này nằm rải khắp 5 châu lục, liên quan đến nhiều lĩnh vực chiết xuất, tinh chế hay tái chế các nguyên liệu thô từ cobalt cho đến germanium, than chì (graphite), đồng hay lithium…

 

Những nỗ lực này của phương Tây diễn ra trong bối cảnh Hoa Kỳ và Trung Quốc lao vào một cuộc chiến thương mại gay gắt. Washington áp đặt lệnh cấm xuất khẩu đối với linh kiện bán dẫn, và nhiều công nghệ tiên tiến. Để trả đũa, Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu một số khoáng sản, kể cả chất antimon, một thứ kim loại ít người biết đến và được dùng trong việc sản xuất đạn xuyên áo giáp và kính nhìn ban đêm.

 

Hơn nữa, Trung Quốc gần như giữ thế độc quyền khi kiểm soát đến 90% khả năng xử lý đất hiếm của thế giới, hơn 50% sản lượng chế biến các chất cobalt, nikel và lithium, được dùng để sản xuất bình điện cho xe ô tô điện. Bắc Kinh nắm giữ đến hơn 80% chất gallium, magnésium hay vonfram cũng như là đã kiểm soát gần như toàn bộ các mỏ khoáng sản ở Cộng hòa Dân chủ Congo, quốc gia sản xuất đến hơn 70% cobalt toàn cầu.

 

Theo ước tính của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, để có thể đạt được mục tiêu trung hòa khí CO2 vào năm 2050, thì từ đây đến năm 2040, thế giới sẽ phải khai thác gấp sáu lần số khoáng sản hiện nay. Điều này biến những hạn chế về nguồn cung của các nước phương Tây, những nước có ít hay không có nhà sản xuất thành những vấn đề an ninh lớn.

 

Trước thế thống trị của Trung Quốc trong việc kiểm soát các nguồn cung ứng khoáng sản thiết yếu, phương Tây cho phát triển nhiều dự án theo mọi hướng. Từ việc tìm kiếm, mở các mỏ khoáng sản, lập trung tâm chế biến trong nước, cho đến thực hiện các dự án cho vay với các nước đối tác như Tanzania để khai thác nguyên liệu thô quan trọng. Hay như mở rộng MSP thành « Diễn đàn MSP » kết nạp thêm vào liên minh những nước sở hữu nhiều nguồn dự trữ khoáng sản quan trọng chẳng hạn như Kazakhstan, Namibia… mở rộng nguồn cung ứng.