THẾ GIỚI HÔM NAY : 30/05/2024 (The Economist)

 

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 30/05/2024

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

30/05/2024

https://nghiencuuquocte.org/2024/05/30/the-gioi-hom-nay-30-05-2024/

 

Cố vấn an ninh quốc gia Israel, Tzachi Hanegbi, cho biết ông dự kiến chiến dịch của nước ông ở Gaza sẽ kéo dài ít nhất bảy tháng nữa. Hiện xe tăng Israel đang tiếp tục tiến sâu hơn vào Rafah. Trước đó Mỹ đã cho biết chỉ một chiến dịch “lớn” vào thành phố này mới khiến họ rút viện trợ quân sự. Chính quyền Biden xác nhận rằng họ sẽ không thay đổi chính sách đối với Israel sau cuộc không kích vào một khu lều trại hôm Chủ nhật khiến ít nhất 45 người thiệt mạng và gây ra làn sóng phản đối kịch liệt trên toàn cầu.

 

Các bồi thẩm đoàn đã được miễn nhiệm trong ngày mà không đưa ra phán quyết, sau khi các cuộc thảo luận bắt đầu trong phiên tòa hình sự đầu tiên của một tổng thống Mỹ. Donald Trump bị cáo buộc làm giả hồ sơ kinh doanh để che giấu các khoản thanh toán tiền bịt miệng cho Stormy Daniels, một ngôi sao khiêu dâm, trước cuộc bầu cử năm 2016. 12 bồi thẩm viên đến từ New York sẽ quyết định liệu ông Trump có tội hay không. Nếu họ không nhất trí, bên bào chữa sẽ được quyền yêu cầu toà dừng xét xử.

 

Cuộc tổng tuyển cử ở Nam Phi kết thúc hôm nay, khép lại quá trình bỏ phiếu cho cuộc đua sít sao nhất ba thập niên qua ở nước này. Kết quả cuối cùng sẽ có ​​​​vào Chủ nhật. Dữ liệu của The Economist gợi ý rằng đảng Đại hội Dân tộc Phi cầm quyền có thể giành được tỷ lệ phiếu bầu thấp nhất từ ​​trước đến nay, và sẽ phải cần thành lập một liên minh với một trong những đảng đối lập lớn.

 

Công đoàn lớn nhất của Samsung Electronics, đại diện cho 1/5 số công nhân của công ty, đã kêu gọi đình công lần đầu tiên kể từ khi thành lập năm 1969. Công đoàn muốn công ty công nghệ Hàn Quốc tăng lương thêm 6,5%, song đàm phán với ban quản trị đã bị đình trệ. Do đó, nhiều người trong số 28.000 thành viên của công đoàn sẽ nghỉ phép có lương vào ngày 7 tháng 6 để phản đối “sự bỏ bê của công ty đối với người lao động.”

 

The Atlantic, một tạp chí của Mỹ, đã công bố mối quan hệ hợp tác “chiến lược” với OpenAI để giới thiệu các bài viết của họ tới người dùng ChatGPT và các dịch vụ khác. Trước đó Vox Media, một nhà xuất bản khác, cũng đã đạt được thỏa thuận sử dụng công nghệ của OpenAI. Đổi lại, OpenAI sẽ có thể dùng kho lưu trữ của cả hai nhà xuất bản này để đào tạo các mô hình của họ. Những mối quan hệ hợp tác như vậy đã xuất hiện kể từ khi New York Times kiện OpenAI và Microsoft vì vi phạm bản quyền vào tháng 12.

 

Quốc hội Colombia đã bỏ phiếu áp đảo để cấm đấu bò. Tổng thống Gustavo Petro hoan nghênh dự luật, nói rằng cái chết sẽ “không còn là một màn trình diễn nữa.” Môn thể thao thời thuộc địa này vẫn thu hút hàng nghìn khán giả ở Colombia và sẽ bị loại bỏ dần sau ba năm. Nhiều nước Mỹ Latin đã đặt nó ra ngoài vòng pháp luật; và hiện chỉ có bảy quốc gia trên thế giới không cấm loại hình giải trí này.

 

Thị trường cam đang gặp khó khăn, khi giá hợp đồng tương lai của nước cam đã lên mức cao nhất lịch sử trong tuần này. Giá tăng vọt sau khi các vườn cây ở Brazil, nước trồng cam nhiều nhất thế giới, bị tàn phá bởi thời tiết xấu và dịch bệnh. Ngoài ra Mỹ, một nước trồng cam lớn khác, cũng vừa trải qua hai năm giảm sản lượng. Khi lượng cam dự trữ sắp cạn kiệt, các nhà sản xuất nước ép đang chuyển sang quả quýt.

 

Con số trong ngày: 40%, là tỷ lệ phẫu thuật ngực trong tất cả các ca phẫu thuật thẩm mỹ ở Mỹ vào năm 2021.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Hôm nay công bố phán quyết đối với các nhà hoạt động dân chủ ở Hồng Kông

Phán quyết trong vụ xét xử lớn nhất theo luật an ninh quốc gia mới của Hồng Kông sẽ được công bố vào thứ Năm. Bốn mươi bảy nhà hoạt động và cựu nghị viên đã bị bắt vào năm 2021 vì tổ chức một cuộc bỏ phiếu sơ bộ không được cấp phép trước cuộc bầu cử dự kiến ​​​​vào tháng 9 năm 2020 (vốn bị hoãn lại vì Covid-19). Mục đích của họ là chọn ra những ứng cử viên có khả năng giành được đa số trong cơ quan lập pháp, bất chấp một hệ thống gây bất lợi cho họ. Theo luật an ninh quốc gia do Bắc Kinh áp đặt chỉ vài ngày trước cuộc bầu cử sơ bộ, hành vi này tương đương với âm mưu lật đổ chính quyền. Hầu hết các bị cáo đều đã nhận tội và đã ở tù hơn 3 năm.

 

Đây là một thời điểm hỗn loạn đối với Hồng Kông. Hôm thứ Ba, vụ bắt giữ đầu tiên đã được thực hiện theo luật an ninh quốc gia thứ hai vừa được thông qua hồi tháng 3. Sáu nghi phạm này bị bắt vì ủng hộ “sự căm ghét” chính phủ Hồng Kông và Trung Quốc, dường như có liên quan đến các bài đăng trên mạng xã hội về lễ kỷ niệm vụ thảm sát Thiên An Môn vào tuần tới. Các quan chức khẳng định chỉ những kẻ làm sai mới phải sợ. Nhưng người Hồng Kông đang lo sợ điều ngược lại.

 

Toà Tối cao Mỹ bước vào mùa nghị án

Một tháng đầy biến động đang chờ đợi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Khoảng ba chục vụ xét xử – nhiều vụ trong số đó rất quan trọng – đang chờ phán quyết trước tháng 7. Một số phán quyết sẽ được đưa ra vào thứ Năm. Chúng có thể bao gồm bất kỳ vụ xét xử nào chưa được giải quyết, từ các nỗ lực của tiểu bang và liên bang nhằm định hình chính sách kiểm duyệt của các công ty mạng xã hội; sự tôn trọng tư pháp đối với các cơ quan liên bang; cho đến câu hỏi liệu các thành phố có thể phạt người vô gia cư ngủ ngoài trời hay không.

 

Một số vụ xét xử quan trọng khác liên quan đến việc tiếp cận mifepristone, một loại thuốc phá thai được sử dụng rộng rãi, và các lệnh cấm phá thai khẩn cấp có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe phụ nữ. Ngoài ra còn có hai vụ về súng cũng đang chờ xử lý: một vụ liên quan đến lệnh cấm của liên bang đối với “bump stock” (tạm dịch: báng súng tự động), thiết bị được sử dụng trong vụ xả súng ở Las Vegas năm 2017; vụ còn lại xoay quanh câu hỏi liệu những kẻ bạo hành gia đình bị toà áp lệnh cấm có được sở hữu súng hay không. Cuối cùng là liệu các cựu tổng thống có được miễn truy tố hình sự đối với những hành vi mà họ đã thực hiện khi còn đương chức hay không – một phán quyết có thể cản trở vụ xét xử Donald Trump tội âm mưu thay đổi kết quả bầu cử năm 2020.

 

 

Hôm nay Quốc hội Anh giải tán để chuẩn bị cho tổng tuyển cử

Sau nhiều tháng đồn đoán, tuần trước thủ tướng Anh Rishi Sunak đã kêu gọi tổ chức tổng tuyển cử vào ngày 4 tháng 7. Vào thứ năm Quốc hội sẽ bị giải tán. Tại thời điểm đó, tất cả các ghế trong Hạ viện đều sẽ bị bỏ trống, và các nghị sĩ không còn là nghị sĩ nữa. Nhiều người đang nghỉ hưu; trong khi những người khác sẽ đấu tranh vận động để giữ được công việc của mình. Quốc hội tiếp theo sẽ quyết định xem có nên thực hiện bất kỳ phần việc còn dang dở nào hay không, chẳng hạn như kế hoạch loại bỏ dần việc bán thuốc lá của ông Sunak.

 

Tuần đầu tiên của mùa tranh cử được đánh dấu bằng những bài phát biểu thận trọng từ Công Đảng, bên đang dẫn trước 22 điểm trong các cuộc thăm dò, và những thông báo chính sách táo bạo từ Đảng Bảo thủ. Thế trận đó có thể sẽ tiếp tục. Cường độ sẽ tăng lên với các cuộc tranh luận trên truyền hình và các buổi ra mắt tuyên ngôn. Mô hình dự đoán của The Economist cho thấy Công Đảng sẽ thắng sâu. Nhiều điều vẫn có thể xảy ra trong mùa tranh cử kéo dài sáu tuần tới, nhưng tình thế rất khó xoay chuyển.