Việt
Nam có đang ỷ lại quá mức vào "ngoại giao cây tre"?
RFA
2024.03.29
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/vietnam-relying-too-much-on-bamboo-diplomacy-03292024101328.html
Trung Quốc
tăng cường đầu tư cho hải quân nói riêng và hàng hải nói chung tới mức Hoa Kỳ
phải lo ngại và thừa nhận mình bị tụt hậu so với Trung Quốc về công suất đóng
tàu. Cùng với một tầm nhìn dài hạn và một sức mạnh trên biển không ngừng mở rộng,
Trung Quốc ngày càng hung hăng hơn với hai láng giềng phía nam là Việt Nam và
Philippines. Trong bối cảnh đó, Philippines tăng cường hợp tác với nhiều quốc
gia trong và ngoài khu vực, trong đó có Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, còn Việt Nam
thì dường như…vô lo.
Hình
ảnh Bonsai cây tre xuất hiện trong tiệc trà của ông Nguyễn Phú Trọng tiếp đãi
ông Tập Cận Bình, ngày 12/12/2023. (Ảnh minh họa) - TTXVN
Việt
Nam “bình chân như vại”
Mối quan hệ
ngày càng thắt chặt giữa Ấn Độ với Philippines đã khiến Trung Quốc vừa “nổi
đóa” cảnh cáo Ấn Độ phải tôn trọng “chủ quyền” của họ trên Biển Đông. Trung Quốc
đang muốn chiếm lấy bãi cạn Second Thomas Shoal hiện do Philippines quản lý. Ấn
Độ đã tích cực ủng hộ Philippines chống lại hoạt động cưỡng bách của Trung Quốc.
Một bài viết mới đây trên tờ Hoàn cầu Thời báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng
sản Trung Quốc, đã gọi Ấn Độ là kẻ “ngây thơ” khi “can thiệp” vào Biển Đông. Nội
dung bài viết có đưa ra cảnh
cáo Ấn Độ “nếu New Delhi tiếp tục đánh giá sai tình hình và
đánh giá thấp quyết tâm, ý chí của Trung Quốc thì sẽ chỉ dẫn đến nhiều rủi ro
và tổn thất hơn cho Ấn Độ trong tương lai.”
Ngược với
Philippines, Việt Nam, với phương châm “ngoại giao tự chủ” và ngả về tất cả các
bên (“ngoại giao cây tre”), dường như đang tự tin với chiến lược của mình.
Trong năm 2023, Việt Nam không mua thêm vũ khí mới từ phương Tây mặc dù nước
này có nhu cầu phải đa dạng hóa vũ khí, khi nguồn cung vũ khí từ Nga đã bị khóa
lại vì nước Nga mắc kẹt trong cuộc chiến Ukraine.
Năm 2023,
Nga không cung cấp cho Việt Nam thêm khí tài nào nhưng Việt Nam vẫn tiếp tục thắt
chặt quan hệ với Nga. Hôm 26/3/2024, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gọi điện
cho Tổng thống Putin, chúc mừng Putin “tái đắc cử” và mời Putin sang thăm Việt
Nam.
Đối với Ấn
Độ, một “đối tác chiến lược toàn diện” của Việt Nam, hoạt động gần đây nhất của
Việt Nam liên quan đến khí tài quân sự là Ấn Độ tặng nước này một con tàu cũ cách đây một năm.
Các
xưởng đóng tàu Trung Quốc: hoạt động theo cơ chế thời chiến
Trong khi
Việt Nam đang “bình chân như vại” trước các chuyển động quân sự của Trung Quốc
thì các xưởng đóng tàu chiến của Trung Quốc chưa từng “nghỉ ngơi”.
Mới đây,
Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) mới ra Báo cáo tháng ba về
Trung Quốc, trong đó có những cảnh báo.
Theo CSIS,
trong khi các nền công nghiệp quốc phòng của Mỹ vẫn đang hoạt động trên cơ sở
thời bình, toàn bộ nền công nghiệp quốc phòng Trung Quốc đang hoạt động trên cơ
sở thời chiến.
Trung Quốc
đầu tư lớn đến mức có công suất đóng tàu lớn hơn Mỹ khoảng 230 lần. Chỉ riêng
Nhà máy đóng tàu Giang Nam (Jiangnan Shipyard) có công suất đóng tàu lớn hơn tất
cả các nhà máy đóng tàu của Mỹ cộng lại. Đó là chưa kể các loại vũ khí tiên tiến.
Trung Quốc đang đầu tư vào vũ khí và mua các hệ thống tiên tiến nhanh hơn Hoa Kỳ
từ năm đến sáu lần.
Về lý do
Trung Quốc đầu tư cho hàng hải và hải quân lớn như vậy, theo ông Hồ Như Ý, một
nhà nghiên cứu Trung Quốc hiện ở Ba Lan, người đã từng dịch năm cuốn sách
nghiên cứu về Trung Quốc, thì một trong những lí do quan trọng liên quan đến
chiến lược phát triển hải quân của Trung Quốc là mục tiêu Đài Loan.
Nhà nghiên
cứu Hồ Như Ý cho rằng, với Trung Quốc, từ hai chục năm nay, khi Đài Loan chuyển
đổi thành nền dân chủ tiến bộ ở Châu Á, sức hấp dẫn về ý thức hệ chủ nghĩa dân
tộc hay kinh tế mà Trung Quốc mang lại không còn đủ sức níu kéo người Đài nữa.
Do đó, cách duy nhất với Trung Quốc nếu muốn thu hồi Đài Loan phục vụ bá nghiệp
Trung Hoa vĩ đại, là đánh chiếm. Nhưng, muốn chiếm được Đài Loan thì Trung Quốc
phải có lực lượng hải quân đủ mạnh để vượt qua trở ngại địa lý, đưa quân đổ bộ
lên được đảo này. Nhà nghiên cứu này nói thêm, Trung Quốc cần một năng lực hải
quân cực mạnh để chuyên chở binh lính, vật tư chiến tranh, phục vụ đổ bộ. Ngoài
ra, Trung Quốc cũng cần tạo ra ưu thế để ngăn chặn sự tiếp viện của Hoa Kỳ và đồng
minh dành cho Đài Loan.
Bên cạnh
đó, trong cuộc cạnh tranh để dành ngôi bá chủ với Hoa Kỳ, Trung Quốc chọn hải
quân nói riêng và hàng hải nói chung vì đây là con đường dễ nhất để vượt Hoa Kỳ
về số lượng. Ông Hồ Như Ý giải thích:
“Đối với
Trung Quốc thì đóng tàu là cách nhanh nhất để Trung Quốc đuổi kịp Hoa Kỳ về mặt
số lượng. Còn với lục quân, không quân thì Trung Quốc biết là họ không có cửa để
có thể đuổi kịp Hoa Kỳ trong mười năm, mười lăm năm. Thậm chí ngành hàng không
quốc nội của Trung Quốc vẫn chưa chế tạo được động cơ máy bay đủ tin cậy cho
không quân của họ dùng. Còn về động cơ cho tàu chiến hạng nặng thì Trung Quốc vẫn
phải nhập khẩu từ Ukraine và Đức. Ngay cả tàu sân bay Liêu Ninh mà Trung Quốc
mua lại từ Nga thì họ vẫn phải mua các thiết bị như nồi hơi từ Ukraine.”
Các
quốc gia khác không ngừng hợp tác
Theo nhà
nghiên cứu Greg Poling, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu
Chiến lược và Quốc tế (CSIS), chắc chắn sẽ đến một ngày lực lượng hải quân của
Trung Quốc làm chủ các vùng biển gần, như Biển Đông, Hoàng Hải, và làm chủ các
vùng biển xa, như Ấn Độ Dương. Ngay từ bây giờ, các quốc gia khác phải chuẩn bị
thích nghi với bối cảnh mới này.
Trong khi
Việt Nam “bình thản”, những quốc gia có tiềm lực lớn hơn Việt Nam nhiều lần đã
không ngừng tăng cường hợp tác lẫn nhau để bảo đảm an ninh và chủ quyền quốc
gia trong tương lai.
Trao đổi với
RFA, ông Greg Poling nhấn mạnh nếu không có những liên kết an ninh Hoa Kỳ - Ấn
Độ, bạo lực có thể sẽ ngày càng xuất hiện thường xuyên dọc biên giới Himalaya
giữa Ấn Độ và Trung Quốc. Vì vậy, Ấn Độ có lý do chính đáng để tin rằng hoạt động
của Trung Quốc trên cả đất liền và trên biển là mối đe dọa đối với lợi ích quốc
gia của mình. Mỹ có những lý do rất chính đáng để giúp Ấn Độ tăng cường năng lực
hàng hải và giám sát hành vi của Trung Quốc. Ông nói:
“Ấn Độ
ngày càng lo ngại hơn về hoạt động của Hải quân Trung Quốc ở Ấn Độ Dương trong
hơn một thập kỷ qua. Việc Trung Quốc hoàn thành các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường
Sa cùng với việc tăng cường lực lượng Hải quân và Cảnh sát biển, phát triển những
cơ sở giám sát và nghiên cứu hải dương học khổng lồ thuộc sở hữu nhà nước.
Những
năng lực mới này giúp đưa Trung Quốc tiến ngày càng xa về phía nam. Các tàu
Trung Quốc ngày càng hiện diện nhiều hơn ở phía bên kia Eo biển Malacca và hoạt
động ở Ấn Độ Dương.
Ấn Độ
có mối quan ngại là điều dễ hiểu. Điều đó đã thúc đẩy một số liên kết chiến lược
giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ. Nó làm cho mối quan hệ an ninh và chính trị giữa Ấn Độ và
Hoa Kỳ ngày càng sâu sắc.”
---------------------------------------
Tin,
bài liên quan
THỜI SỰ
Biển
Đông sẽ còn nóng hơn trong năm 2024: Việt Nam cần một chiến lược dài hạn
Mục
đích các tàu khảo sát của Trung Quốc: vẽ chữ “Trung” trên vùng biển Việt Nam
Cùng
bị Trung Quốc cưỡng bách trên Biển Đông, Philippines công khai thông tin, Việt
Nam kín tiếng
Sao
những sự kiện liên quan Trung Quốc bị loại khỏi chương trình kỷ niệm?
Trung
Quốc có thể “chiếm hữu theo thời hiệu” đối với Hoàng Sa và một phần Trường Sa
không?
No comments:
Post a Comment