Tại
sao một nhà nước Palestine là giải pháp an ninh tốt nhất cho Israel?
Josep Borrell | Financial
Times
Nguyễn Thị Kim Phụng, biên dịch
https://nghiencuuquocte.org/2023/11/28/mot-nha-nuoc-palestine-giai-phap-an-ninh-tot-nhat-cho-israel/
Khoảng trống quyền lực ở Gaza sau cuộc chiến hiện tại
có thể sẽ lại gây ra một chu kỳ bạo lực và khủng bố mới.
Tôi vừa trải qua năm ngày ở Trung Đông. Cùng với
Ukraine, nơi đây đã trở thành một trong những khu vực bất ổn nhất thế giới. Một
vài khoảnh khắc bình yên có thể tạo ấn tượng rằng căng thẳng đang giảm bớt,
nhưng xung đột Israel-Palestine vẫn đang lan rộng hơn bao giờ hết và vẫn sẽ tiếp
tục tồn tại. Sự thiển cận về mặt chính trị của chúng ta, khi cho rằng cuộc xung
đột này có thể giải quyết được chỉ bằng cách nói suông về giải pháp hai nhà nước
mà không chịu bắt tay “chữa lành vết thương,” phải chấm dứt. Không chỉ vì lý do
nhân đạo, công lý, hay đạo đức, mà còn bởi nếu chúng ta không giải quyết vấn đề
ngay bây giờ, nó có thể dẫn đến một làn sóng di dân, bao gồm cả hướng về châu
Âu, đồng thời làm trầm trọng thêm nguy cơ khủng bố và căng thẳng giữa các cộng
đồng.
Khu vực này một lần nữa bị ám ảnh bởi đau
thương và phẫn nộ. Người Israel đã bị tác động sâu sắc bởi vụ tàn sát ngày
7/10, khiến hơn 1.200 người thiệt mạng và hơn 200 con tin bị bắt giữ. Về phần
mình, người Palestine phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza, một
cuộc tàn sát khác với hơn 13.000 nạn nhân, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em, cùng với
các cuộc tấn công của những người định cư Israel ở Bờ Tây và Đông Jerusalem bị
chiếm đóng. Một lệnh ngừng bắn tạm thời và trao trả một nhóm con tin vừa có hiệu
lực vào thứ Sáu. Tôi hy vọng điều này sẽ tạo ra động lực tích cực dẫn đến việc
thả tất cả con tin và chấm dứt tình trạng thù địch.
Nỗi kinh hoàng do Hamas và các nhóm cực đoan
khác tạo ra đang gây bất lợi cho người Palestine. Những nhà lãnh đạo tôi gặp ở
Ramallah đều thừa nhận điều này. Tuy nhiên, đối với họ, vấn đề cơ bản nằm ở sự
chiếm đóng của Israel. Những nhà lãnh đạo này đã phải chật vật giải thích cho cử
tri lý do tại sao quyền tự do đi lại của họ bị hạn chế, trong khi các khu định
cư bất hợp pháp lại nở rộ và những người định cư có thể tự do tấn công họ. Giới
lãnh đạo Palestine cũng không thể đảm bảo an ninh ở Bờ Tây bị chiếm đóng, trong
khi Israel đang giữ lại tiền thuế của người Palestine mà họ đã thu hộ Chính quyền
Dân tộc Palestine.
Không thể đem nỗi đau này ra biện minh cho một
nỗi đau khác. Nhưng mỗi bên chỉ đang chăm chăm nhìn vào bi kịch của mình, vào
những gì đã xảy ra hôm qua, hoặc những gì đang xảy ra hôm nay. Tuy nhiên, còn
có một ngày mai mà cả hai bên đều chưa thể hình dung được. Người Israel tin rằng
họ cần phải loại bỏ Hamas để đảm bảo an ninh cho mình, trong khi người
Palestine ưu tiên chấm dứt thảm họa nhân đạo và hành động khiêu khích của nhóm
người định cư ở Gaza
Bất chấp những thách thức này, chúng ta phải
luôn để ngỏ khả năng hòa bình. Chuyến đi gần đây của tôi tới khu vực này đã củng
cố niềm tin của tôi rằng sự đảm bảo tốt nhất cho an ninh của Israel là thành lập
một nhà nước Palestine. Và, trong ngắn hạn, chúng ta nên tránh làm suy yếu
Chính quyền Dân tộc Palestine.
Các khoảng trống không thể tồn tại lâu trong tự
nhiên hoặc trong chính trị. Nếu cả Hamas và Israel đều không quản lý Gaza, thật
ra họ không nên làm vậy, khoảng trống quyền lực sẽ nhanh chóng được lấp đầy bởi
các lực lượng không kiểm soát được, những người có thể biến Gaza thành một lãnh
thổ thất bại và mở đường cho một chu kỳ bạo lực và khủng bố khác. Kể từ thời
Hobbes, chúng ta đã biết rằng một xã hội không có Leviathan – một nhà nước – sẽ
phải gánh chịu bạo lực và hỗn loạn.
Chúng ta đã chứng kiến những tình huống tương
tự xảy ra quá nhiều lần trước đây. Chúng ta đã chứng kiến dòng người tị nạn chạy
trốn khỏi cuộc xung đột ở Syria tiến vào Lebanon, Jordan, và Thổ Nhĩ Kỳ. Những
quốc gia này không thể đón thêm một làn sóng người tị nạn Palestine nữa. Như lời
của một trong những người đối thoại với tôi vào tuần trước, chúng ta sẽ không
thể sống sót sau một Nakba nữa. Và châu Âu cũng như cộng đồng
quốc tế sẽ không và không thể chấp nhận một cuộc di dời hàng loạt người
Palestine một cách cưỡng bức.
Để ngăn Gaza rơi vào tay các nhóm vũ trang
không được kiểm soát có thể gây bất ổn cho toàn bộ khu vực lân cận, bắt đầu từ
Israel, lãnh thổ này phải được quản lý bởi một nhà nước đại diện cho người dân
của mình. An ninh của chính Israel đòi hỏi phải thành lập một nhà nước
Palestine ở Gaza và khu Bờ Tây bị chiếm đóng, bao gồm cả Đông Jerusalem.
Làm thế nào và khi nào chúng ta đạt được mục
tiêu này? Câu trả lời phụ thuộc vào tất cả chúng ta. Có một điều rõ ràng: tất cả
những người đối thoại với tôi ở thế giới Ả Rập đều chấp nhận sự tồn tại của
Israel và muốn can dự với nước này. Họ nhận ra cơ hội to lớn nằm ở một khu vực
hòa bình, hợp tác xuyên biên giới, và vai trò tiềm năng của Israel là động lực
kinh tế khu vực. Nhưng tất cả cũng đồng ý rằng sự hợp tác Ả Rập-Israel phụ thuộc
vào việc giải quyết vấn đề Palestine. Đơn giản là không có đường tắt.
Để tiến về phía trước, chúng ta phải hướng tới
một giải pháp dựa trên công lý và quyền bình đẳng cho cả hai dân tộc. Điều này
trước hết có nghĩa là nhu cầu về an ninh trong toàn khu vực và ở châu Âu, nơi
phải đối mặt với những hậu quả tức thời của sự bất ổn. Là những nước láng giềng,
chúng ta phải hợp lực với các đối tác trong khu vực và trên toàn thế giới để đạt
được một giải pháp chính trị khả thi, lâu dài, vì lợi ích của người Israel, người
Palestine, và khu vực. Đây cũng là vì lợi ích tốt nhất của chúng ta. EU, cùng với
một số quốc gia Ả Rập, đã khởi xướng những nỗ lực hướng tới mục tiêu này thông
qua Nỗ lực Ngày Hòa bình (Peace Day Effort), được trình bày tại Liên Hiệp Quốc
vào tháng 9, ngay trước khi “cơn bão” bắt đầu. Và chúng tôi quyết tâm tiếp tục
làm việc hướng tới mục tiêu này.
------------------
Josep Borrell là Cao uỷ EU về chính sách đối ngoại
và an ninh.
Nguồn: Josep
Borrell, “Why a
Palestinian state is the best security guarantee for Israel,” Financial
Times, 26/11/2023
No comments:
Post a Comment