EM BÉ UKRAINE MẮT TÍCH CÓ LIÊN QUAN TỚI ĐỒNG MINH CỦA PUTIN (Hilary Andersson / BBC Panorama)

Em bé Ukraine mất tích có liên quan tới đồng minh của Putin

Hilary Andersson

BBC Panorama

25 tháng 11 2023, 12:27 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cp3p4pkpd8go

Một đồng minh chính trị chủ chốt của Tổng thống Vladimir Putin đã nhận nuôi một em bé bị bắt đi từ một trại trẻ mồ côi ở Ukraine, theo các tài liệu do BBC Panorama phát hiện.

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/a464/live/8370a200-8b52-11ee-833d-0f8d294ddc97.png

Margarita mới được 10 tháng tuổi khi bị đưa khỏi Ukraine

Sergey Mironov, lãnh đạo 70 tuổi của một đảng chính trị Nga, có tên trong hồ sơ nhận nuôi một bé gái hai tuổi, cùng một người phụ nữ mà ông đã kết hôn vào năm 2022.

Hồ sơ cho thấy danh tính của em bé đã được thay đổi ở Nga.

Ông Mironov chưa trả lời các cáo buộc cụ thể của cuộc điều tra.

Nhưng vào sáng 23/11, ông đã đăng một lời chỉ trích chung trên tài khoản Telegram của mình nói rằng các cuộc tấn công bằng thông tin sai lệch nhằm vào cá nhân và gia đình ông.

Hàng ngàn trẻ em Ukraine bị đưa đến Belarus

Người mẹ Ukraine vượt nguy hiểm cứu con từ tay người Nga

Điều tra vai trò của Belarus trong vụ đưa trẻ em Ukraine khỏi vùng Nga chiếm

Bé gái, tên ban đầu là Margarita, là một trong 48 trẻ em mất tích tại Nhà trẻ vùng Kherson khi lực lượng Nga nắm quyền kiểm soát thành phố.

Các em nằm trong số khoảng 20.000 trẻ em, theo chính phủ Ukraine, đã bị lực lượng Nga bắt đi kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022.

Đầu năm nay, Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Vladimir Putin và Ủy viên Quyền Trẻ em của Nga, Maria Lvova-Belova, vì cáo buộc di chuyển bất hợp pháp trẻ em Ukraine đến lãnh thổ do Nga kiểm soát, với ý định chuyển các em ra khỏi đất nước vĩnh viễn.

Chính phủ Nga cho biết họ không trục xuất trẻ em Ukraine mà là sơ tán để bảo vệ các em khỏi chiến tranh.

BBC đã làm việc với nhà điều tra nhân quyền người Ukraine, Victoria Novikova để tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra với Margarita và những đứa trẻ khác. Bà Novikova đã chuẩn bị hồ sơ bằng chứng mới cho văn phòng tổng công tố Ukraine để chuyển cho ICC.

Bí ẩn xung quanh Margarita bắt đầu khi một người phụ nữ mặc váy màu tím hoa cà xuất hiện tại bệnh viện nhi Kherson, nơi em bé 10 tháng tuổi đang được điều trị cơn viêm phế quản vào tháng 8/2022.

Margarita là đứa trẻ nhỏ nhất của nhà trẻ địa phương, nơi chăm sóc những em nhỏ có vấn đề về sức khỏe hoặc có cha mẹ mất quyền giám hộ hay đã qua đời.

Mẹ của Margarita đã từ bỏ quyền nuôi con ngay sau khi em chào đời và không rõ tung tích của cha em.

Bác sĩ Nataliya Lyutikova, người đứng đầu khoa trẻ sơ sinh tại bệnh viện, cho biết cô bé là một em bé hay cười và thích được mọi người âu yếm.

Bác sĩ Lyutikova nhớ lại, người phụ nữ mặc áo hoa cà tự giới thiệu mình là "người đứng đầu bộ phận trẻ em ở Moscow".

Kherson - hiện đã trở lại dưới sự kiểm soát của Ukraine - khi đó đang ở tháng thứ sáu bị Nga chiếm đóng.

Ngay sau khi người phụ nữ rời đi, bác sĩ Lyutikova cho biết bà đã nhận được nhiều cuộc điện thoại từ một quan chức do Nga bổ nhiệm, người vừa được giao phụ trách nhà trẻ. Viên chức yêu cầu đưa Margarita về đó ngay lập tức.

Trong vòng một tuần, Margarita được xuất viện. Sáng hôm sau, nhân viên nhà trẻ được yêu cầu chuẩn bị cho cô bé lên đường.

Lyubov Sayko, một y tá tại nhà trẻ cho biết: “Chúng tôi sợ hãi, mọi người đều sợ hãi”.

Bà mô tả về những người đàn ông Nga - một số người mặc quần rằn ri kiểu quân đội, một người đeo kính đen và cầm một chiếc cặp - đã đến đón cô bé.

“Giống như một điều gì đó trong phim,” bà nói.

Nhưng đây chỉ là sự bắt đầu.

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/543c/live/a9ff15f0-8b52-11ee-952c-5f8de97ee99b.png

Nghị sĩ Nga Igor Kastyukevich (trái) tổ chức đưa trẻ em lên xe buýt

Bảy tuần sau, Igor Kastyukevich, một nghị sĩ Nga mặc trang phục quân đội, đến nhà trẻ và cùng với các quan chức khác bắt đầu tổ chức di chuyển những đứa trẻ còn lại, bao gồm cả Maxym, anh trai cùng mẹ khác cha của Margarita.

“Họ đã lấy các em bé từ tay chúng tôi và mang chúng đi”, bà Sayko nói.

Đoạn video – được ông Kastyukevich đăng trên Telegram – cho thấy những đứa trẻ, mặc quần áo ngoài trời, được đưa lên xe buýt và xe cứu thương sau đó rời đi.

“Những đứa trẻ sẽ được đưa đến những nơi có điều kiện an toàn ở Crimea,” ông Kastyukevich nói khi các em được đưa lên xe. Crimea bị Nga sáp nhập từ Ukraine vào năm 2014. Ông Kastyukevich miêu tả sự kiện này là một sứ mệnh nhân đạo.

Chuyến tàu lúc nửa đêm

Trong năm tháng, BBC đã cố gắng truy tìm Margarita và 47 em nhỏ khác, hợp tác với Victoria Novikova.

Việc tìm kiếm những đứa trẻ mất tích ở một nơi rộng lớn như nước Nga, một đất nước có diện tích hơn 17 triệu km2, không phải là một điều dễ dàng.

Công việc đầu tiên là xác định danh tính người phụ nữ bí ẩn trong bộ váy tím hoa cà đã đến thăm Margarita trong bệnh viện vào tháng 8/2022.

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/7e41/live/c8e0f830-8b52-11ee-835e-0ff56f3659b0.png

"Người phụ nữ mặc áo tím hoa cà" (giữa) sau đó được xác định là Inna Varlamova

Victoria phát hiện ra một tài liệu của Nga cho phép chuyển Margarita đến một bệnh viện ở Moscow để kiểm tra y tế. Một người phụ nữ có tên trong tài liệu: Inna Varlamova. Một cuộc tìm kiếm trên mạng xã hội đã xác nhận bà chính là người phụ nữ bí ẩn trong bộ đồ màu hoa cà.

Sau đó, chúng tôi đưa bức ảnh của bà Varlamova cho bác sĩ Lyutikova và bà xác định đó chính là người phụ nữ đã đến thăm Margarita ở khu trẻ em.

Sau khi tìm kiếm sâu hơn, chúng tôi phát hiện ra rằng bà Varlamova làm việc trong quốc hội Nga, mặc dù không rõ chức vụ gì và bà sở hữu tài sản ở Podolsk, gần Moscow.

Chúng tôi đã giải quyết được một phần bí ẩn. Nhưng những câu hỏi vẫn còn đó.

"Margarita không cần một cuộc kiểm tra đặc biệt", bác sĩ Lyutikova nói về cái đêm bé gái bị đưa đi.

"Tại sao lại đưa một em bé đi xa như vậy?"

Với tên của Inna Varlamova, BBC Panorama đã thu thập được hồ sơ di chuyển bằng tàu của bà từ các nguồn bên trong nước Nga. Những tài liệu này cho thấy bà đã đến vùng Ukraine bị chiếm đóng vào cùng ngày mà các nhân chứng nói rằng Margarita đã bị đưa khỏi nhà trẻ.

Tối hôm đó, lúc 12h20, bà Varlamova bắt tàu trở về Moscow, mang thêm một tấm vé khứ hồi thứ hai.

Bằng chứng cho thấy Margarita đã được đưa đi trên chuyến tàu lúc nửa đêm này.

Nhưng tại sao?

Một nguồn tin Nga sau đó đã cung cấp một thông tin quan trọng khác: một tài liệu cho thấy bà Varlamova gần đây đã kết hôn với lãnh đạo đảng chính trị Sergey Mironov.

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/2935/live/e2a72cd0-8b52-11ee-835e-0ff56f3659b0.png

Bà Inna Varlamova chụp ảnh cùng ông Sergey Mironov

Ông Mironov, một cựu lính dù, là lãnh đạo Đảng Nước Nga Công bằng - một phần của phe đối lập được nhà nước Nga ủy quyền - và ủng hộ Tổng thống Putin. Ông đã bị một số nước Phương Tây, trong đó có Anh và EU, trừng phạt.

Sau đó có một tiết lộ quan trọng.

Chúng tôi đã tiếp cận được hồ sơ khai sinh được tạo vào tháng 12/2022 của một bé gái 14 tháng tuổi tên là "Marina". Tên cha mẹ của đứa trẻ được điền là Inna Varlamova và Sergey Mironov. Mục nhập không bình thường, không có hồ sơ gốc về nơi sinh của đứa trẻ.

Ngày sinh của "Marina" được ghi là ngày 31/10/2021 - cùng ngày Margarita được sinh ra.

“Khi tôi thấy ngày sinh của Marina trùng với Margarita, tôi nhận ra đó là câu trả lời, Victoria nói.

Thông qua các nguồn tin ẩn danh của Nga, đội ngũ của chúng tôi hiện đã có được hồ sơ nhận nuôi Margarita. Margarita Prokopenko đã được đổi tên thành Marina Mironova, theo tên cha nuôi của cô, Sergey Mironov. Nơi sinh của cô được liệt kê là Podolsk.

Chính phủ Nga cho biết họ không biết gì về trường hợp của Margarita và không thể bình luận.

Nghị định nhận con nuôi

Công ước Geneva, vốn định nghĩa những gì cấu thành tội ác chiến tranh, nói rằng việc trục xuất thường dân trong thời chiến là trái luật, trừ khi điều đó là cần thiết vì lý do an ninh hoặc quân sự khẩn cấp và nó chỉ mang tính tạm thời. Công ước cũng cấm thay đổi tình trạng gia đình của trẻ em.

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/6fd9/live/03ec0550-8b53-11ee-952c-5f8de97ee99b.png

Nhà điều tra nhân quyền Victoria Novikova đã làm việc với BBC để tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra với trẻ em Ukraine

Khi Tổng thống Putin và Ủy viên phụ trách trẻ em Maria Lvova-Belova bị ICC truy tố hồi đầu năm nay, tòa án đã cáo buộc rằng việc trục xuất bất hợp pháp hàng trăm trẻ em Ukraine khỏi các trại trẻ mồ côi và nhà trẻ được thực hiện với "ý định di chuyển vĩnh viễn những đứa trẻ này khỏi đất nước mình”.

Điều này diễn ra sau quyết định của Tổng thống Putin ban hành các sắc lệnh có tác dụng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người Nga nhận trẻ em Ukraine làm con nuôi.

Bà Lvova-Belova nói rằng Nga chỉ nhận trẻ em vào cơ sở chăm sóc nuôi dưỡng hoặc giám hộ.

“Chúng tôi không nhận con nuôi,” bà nói vào tháng trước. "Đây là một thực tế rất quan trọng vì việc nhận con nuôi có nghĩa là đứa trẻ trở thành người bản địa hoàn toàn. Bạn có thể thay đổi họ, tên, tên đệm [của các em, bạn có thể thay đổi nơi sinh."

Nhưng khi trả lời cuộc điều tra của chúng tôi, chính phủ Nga nói rằng thật "không chính xác" khi nói rằng Nga không cho phép nhận trẻ em Ukraine từ các khu vực mới được tuyên bố của Nga làm con nuôi. Họ cho biết hiện nay họ coi phần lớn Ukraine là của Nga và những người sống ở đó là công dân của họ, bao gồm cả trẻ em.

Một em nhỏ đã nhận về

Chúng tôi đã viết thư cho ông Sergey Mironov và bà Inna Varlamova để hỏi Margarita hiện đang ở đâu, nhưng họ không trả lời.

Hầu như tất cả các trẻ em khác bị bắt khỏi quê hương được cho là vẫn nằm trong tay người Nga. Theo chính quyền Nga, ít nhất 17 em đang ở Crimea. Victoria Novikova cho biết tất cả đều có người thân ở Ukraine.

Ukraine cho biết họ đã xác định được 19.546 trẻ em đã được đưa sang Nga. Họ tuyên bố rằng có ít hơn 400 em đã được đưa trở lại.

Nga phủ nhận những con số này.

Moscow cho biết họ sẽ để những đứa trẻ đoàn tụ với gia đình hoặc người thân nếu có yêu cầu chính đáng và họ sẽ đi sang đó để đón các em. Nhưng nhiều bậc cha mẹ không biết con mình đang ở đâu và quá trình tìm kiếm và mang con về gặp nhiều khó khăn, phức tạp.

Chúng tôi biết chỉ có một em nhỏ từ Nhà trẻ Kherson đã được đưa trở lại Ukraine. Tháng trước, cậu bé Viktor Puzik, 3 tuổi, đang nằm trong bệnh viện chờ phẫu thuật vì tình trạng sức khỏe, đã được mẹ cậu, cô Olha, đón về từ Crimea.

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/f802/live/1bd78680-8b53-11ee-952c-5f8de97ee99b.png

Viktor bị đưa khỏi Nhà trẻ vùng Kherson vào năm 2022

Cô nói việc chờ đợi để biết con trai an toàn là một điều vô cùng đau đớn.

"Tôi cứ nghĩ mãi, con mình ở đâu, tình trạng thế nào? Cháu còn sống hay không? Mọi thứ lướt qua trong đầu tôi".

Victoria muốn tìm tất cả những đứa trẻ mất tích khác ở Nhà trẻ Kherson nhưng lo lắng rằng có thể sớm không thể lần ra dấu vết.

“Thời gian không đứng về phía chúng ta,” bà nói. "Vấn đề là [chính quyền Nga] cố gắng xóa danh tính của trẻ em khi họ cấp giấy khai sinh hoặc thậm chí hộ chiếu Nga."

Trong khi đó, bà vẫn chưa từ bỏ hy vọng đưa Margarita trở về Ukraine.

Bà vẫn chưa tìm được người thân có thể nhận Margarita nên bản thân cô đã được chính phủ Ukraine chỉ định là người giám hộ hợp pháp của cô bé và có kế hoạch nộp đơn lên chính quyền Nga để yêu cầu trả lại cô bé.

"Thế giới cần biết về sự tồn tại của Margarita. Họ muốn xóa sổ danh tính của em. Chúng ta cần đưa em trở lại."

---------------

Tin liên quan

Hàng ngàn trẻ em Ukraine bị đưa đến Belarus

17 tháng 11 năm 2023

Điều tra vai trò của Belarus trong vụ đưa trẻ em Ukraine khỏi vùng Nga chiếm

24 tháng 5 năm 2023

Người mẹ Ukraine vượt nguy hiểm cứu con từ tay người Nga

1 tháng 6 năm 2023

Ukraine và Nga điều tra vụ “lính Nga giết cả gia đình 9 người ở Volnovakha”

31 tháng 10 năm 2023