Yevgeny
Prigozhin tử nạn máy bay: Tai nạn, ám sát hay đòn "hỏa mù" của Nga?
Minh Anh - RFI
Đăng ngày: 24/08/2023 - 15:31
Ông Yevgeny
Prigozhin, lãnh đạo tập đoàn bán quân sự Wagner, đã thiệt mạng sau khi chiếc
phi cơ riêng của ông bị rơi tại vùng Tver. Đây là một tai nạn hay là một vụ ám
sát như nhiều đồn thổi hiện nay ? Nhưng cũng còn có một giả thuyết thứ
ba : Đó cũng có thể là màn dàn dựng từ điện Kremlin và tập đoàn
Wagner.
Các nhân
viên điều tra Nga và mảnh vỡ của chiếc máy bay chở Yevgeny Prigozhin, rơi xuống
làng Kuzhenkino, vùng Tver, Nga, ngày 24/08/2023. AP - Alexander
Zemlianichenko
Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga ngày
23/08/2023 xác nhận Yevgeny Prigozhin cùng với toàn bộ những hành khách khác,
trong đó có nhiều lãnh đạo cao cấp của Wagner, trong chuyến bay đi từ Matxcơva
đến Saint-Petersburg đã thiệt mạng. Những hình ảnh video đăng tải trên mạng xã
hội chưa thể cho phép kiểm chứng một cách độc lập về tính xác thực.
Một điều chắc chắn, vụ rơi máy bay này không
phải là một tai nạn thông thường. Theo khẳng định trên Telegram của tập đoàn
Wagner, phi cơ riêng của ông Yevgeny Prigozhin, loại Embraer Legacy 600, đã bị
lực lượng phòng không Nga bắn rơi. Chi tiết này càng được củng cố khi nhiều
hình ảnh cho thấy chiếc phi cơ riêng dường như đã bị mất một cánh.
Tuy nhiên, theo quan điểm của nhà nghiên cứu địa
chính trị Anatol Lieven được trang mạng Responsible Statecraft trích dẫn có lẽ
người ta sẽ không bao giờ biết được sự thật đằng sau tai nạn này. Đây cũng là
nhận định của sử gia quân sự Cedric Mas trên đài RTS (Thụy Sĩ) ngày 24/08. Theo
ông, cho đến lúc này chưa có gì là chắc chắn, và cần phải tiếp nhận các thông
tin trên với một chút cẩn trọng, vì đó là « những cơ quan chính thức của
nền độc tài mà Nga là một nước biết cách thao túng các hoạt động tuyên truyền
và thông tin sai lệch ở mức độ lớn. »
Cũng theo ông chưa có một thông tin chính thức
nào khẳng định ông Prigozhin nằm trong số các nạn nhân. « Trong mười
người được hàng không dân dụng đăng ký, người ta chỉ mới phát hiện có tám thi
thể ». Một chi tiết khác cũng làm dấy lên nhiều nghi vấn cùng thời điểm
cất cánh còn có một chiếc Embraer Legacy 600 thứ hai, cũng thuộc tập đoàn
Wagner và đã hạ cánh an toàn ở Saint-Petersburg. Vậy, ai đi trên chiếc máy bay
này ? Đây là câu hỏi mà ông Cedric Mas muốn làm sáng tỏ.
Người ta còn nhớ tháng 10/2019, ông Yevgeny
Prigozhin từng được loan báo là đã « chết ở Congo » cũng trong một
tai nạn máy bay để rồi sau đó lại xuất hiện. Vậy Nga được lợi gì khi khẳng định
Yevgeny Prigozhin đã chết ? Theo vị chuyên gia người Pháp, đây rất có thể
là một phương cách để bảo toàn mạng sống của Yevgeny Prigozhin đồng thời giúp
chế độ giữ được thể diện, vốn dĩ nổi tiếng là có khả năng thủ tiêu một cách tàn
bạo một số nhà đối lập.
Dù vậy, giới quan sát cũng không loại trừ khả
năng đây là một vụ ám sát. Cuộc nổi loạn hồi cuối tháng 6/2023, cũng như là những
lời chỉ trích công khai của ông Yevgeny Prigozhin nhắm vào giới lãnh đạo quân sự
Nga khi cho rằng đó là những kẻ bất tài, kém cỏi và tham nhũng, đã làm lung lay
chế độ.
Trên đài RTS, sử gia Cedric Mas phân
tích : « Điều hiển nhiên là những gì xảy ra hồi cuối tháng Sáu đã
làm rung chuyển mạnh mẽ sự vững chắc của chế độ. Sự yếu kém đã bị lộ rõ. Một
trong những thách thức chính cho chế độ của ông Putin là tiếp tục làm cho người
dân Nga tin rằng ông ấy mạnh mẽ và ông ấy vẫn có thể bảo vệ họ khỏi một sự sụp
đổ mới. »
Điều đáng chú ý là vụ tai nạn cướp mất mạng sống
của Yevgeny Prigozhin xảy ra cùng một ngày với việc bộ Quốc Phòng Nga tước mọi
chức vụ của tướng Serguei Surovikine, được cho là một trong số những người gần
gũi với Yevgeny Prigozhin nhất.
Ông Cedric Mas lưu ý, những sự việc này khẳng
định thắng lợi của phe Shoigu – Guerassimov trong việc điều hành cuộc chiến.
« Điều đó chứng tỏ rằng trong tư tưởng của ông Putin, phe từng ủng hộ
Wagner, bao gồm các tướng lĩnh không quân và các lực lượng đặc nhiệm, đã bị
thua trong cuộc đọ sức với phe Shoigu-Guerassimov ».
-------------------------------
Các nội dung liên quan
Lãnh
đạo Wagner ‘‘chết’’ trong tai nạn máy bay: Điện Kremlin chưa xác nhận
Prigozhin:
Từ đồng minh thành một nhân vật "khó xử" đối với Putin
Nga
cách chức tướng Surovikine và sắp xếp lại nhân sự quân đội
No comments:
Post a Comment