The Economist
Đỗ Đặng NHật Huy, biên
dịch
https://nghiencuuquocte.org/2023/08/02/the-gioi-hom-nay-02-08-2023/
Chính quyền quân sự Myanmar đã
ân xá cho cựu lãnh đạo Aung San Suu Kyi khỏi 5 trên 19 cáo buộc mà họ ngụy tạo,
nhưng cho biết sẽ tiếp tục quản thúc bà tại gia. Bà Suu Kyi bị đảo chính năm
2021, và Myanmar đã rơi vào nội chiến kể từ đó. Chính phủ cho biết hơn 7.000 tù
nhân đã được trả tự do trong một lệnh ân xá. Thông báo được đưa ra một ngày sau
khi quân đội gia hạn tình trạng khẩn cấp của đất nước và hoãn vô thời hạn các
cuộc bầu cử đáng lẽ tổ chức trong tháng 8.
Một máy bay không người lái đã tấn công một
tòa nhà ở Moscow có ba bộ của Nga, lần thứ hai chỉ trong vòng
hai ngày. Dù không có thương vong nào được báo cáo, một số nhân viên đã được lệnh
làm việc ở nhà. Cuộc tấn công tương tự hồi Chủ nhật đã buộc một sân bay trong
thành phố phải tạm thời đóng cửa. Ukraine không nhận trách nhiệm, nhưng một cố
vấn của tổng thống Ukraine nói Moscow đang “làm quen với một cuộc chiến tranh
toàn diện.”
Pháp bắt đầu sơ tán công
dân và những người châu Âu khác khỏi Niger, một thuộc địa cũ, khi
tâm lý chống Pháp gay gắt nổi lên sau cuộc đảo chính quân sự tuần trước. Trước
đó, Burkina Faso và Mali, hai nước láng giềng cũng do các sĩ quan quân đội điều
hành, đã cảnh báo bất kỳ “can thiệp quân sự” nào vào Niger cũng sẽ là “tuyên
chiến” với họ. Hôm Chủ nhật, Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia Tây Phi đã đe dọa sử
dụng vũ lực với quân đội Niger.
Tỷ lệ thất nghiệp trong khu vực đồng
euro duy trì ở mức thấp lịch sử 6,4% vào tháng 6. Thị trường lao động
của khối tỏ ra kiên cường bất chấp GDP chỉ tăng 0,3% trong quý 2 năm 2023. Song
nhiều nhà kinh tế dự báo tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng vào cuối năm nay do tác động
của lãi suất tăng.
Tập đoàn dầu mỏ BP của Anh công
bố thu nhập 2,6 tỷ đô la trong quý 2 năm 2023, giảm 70% so với cùng kỳ 2022.
Giá nhiên liệu tăng vọt sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga nhưng sau đó giảm trở
lại khi nguồn cung thay thế tăng lên. Dầu thô Brent trung bình đạt 75 USD/thùng
trong quý 2 năm nay, so với mức 115 USD của năm ngoái.
Mỹ đã hạn chế quyền tiếp
cận của Hungary đối với chương trình miễn thị thực của họ –
còn gọi là Hệ thống Cấp phép Du lịch Điện tử (ESTA) – với lý do lo ngại về tính
bảo mật của hộ chiếu Hungary. ESTA của người Hungary giờ đây sẽ có hạn một năm
thay vì hai và chỉ cho phép một lần đến Mỹ. Được biết thủ tướng Hungary Viktor
Orban đã cấp quyền công dân cho khoảng 1 triệu người, chủ yếu là người gốc
Hungary sinh sống ở nước ngoài, mà không kiểm tra danh tính một cách phù hợp,
theo tuyên bố của Mỹ.
NASA thu được tín hiệu
“nhịp tim” từ tàu vũ trụ Voyager 2, lần đầu tiên sau gần hai tuần mất liên lạc.
Hôm 21 tháng 7, NASA đã vô tình xoay ăng-ten của nó khỏi hướng Trái đất. Ra mắt
vào năm 1977, Voyager 2 đang ở cách Trái đất gần 20 tỷ km (khoảng 12 tỷ dặm) để
thực hiện sứ mệnh nghiên cứu các hành tinh bên ngoài của hệ mặt trời và không
gian giữa các vì sao.
Con số trong ngày:
107.000, là số người Mỹ chết vì dùng ma túy quá liều vào năm 2021, với phần lớn
có liên quan đến heroin hoặc fentanyl.
TIÊU ĐIỂM
Toà Tối cao Ấn Độ sắp ra phán quyết về Jammu &
Kashmir
Gần bốn năm trước, chính phủ Ấn Độ đã chia
bang miền bắc Jammu & Kashmir thành hai vùng lãnh thổ do liên bang điều
hành. Quyết định này làm nức lòng những người ủng hộ chủ nghĩa dân tộc theo đạo
Hindu của Đảng Bharatiya Janata cầm quyền. Từ lâu, họ đã phản đối quyền tự trị
bổ sung, bao gồm hiến pháp và cờ riêng, của hai bang đa số Hồi giáo duy nhất ở Ấn
Độ này.
Chính phủ khẳng định việc tái tổ chức đã mang
lại “kỷ nguyên hòa bình và tiến bộ chưa từng có” cho khu vực. Nhưng động thái
này yêu cầu phải rút bỏ một điều khoản trong hiến pháp quốc gia vốn cấp cho
J&K vị thế tự trị đặc biệt. Các nhà hoạt động và luật sư ngay lập tức thách
thức tính hợp pháp của nó tại Tòa Tối cao.
Vào thứ Tư, năm thẩm phán của toà sẽ bắt đầu
nghe điều trần về vụ kiện, cũng như các kiến nghị liên quan đến tự do truyền thông, tắt internet và bỏ tù chính trị ở
J&K. Người Kashmir, những người đang phải sống dưới sự kiểm soát của
500.000 binh sĩ trong lãnh thổ, hy vọng phán quyết của Tòa Tối cao sẽ giúp họ
nhẹ nhõm hơn.
Bất ổn kéo dài ở Niger
Sau vụ đảo chính quân sự tuần trước, tình trạng
hỗn loạn ở Niger có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn. Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia
Tây Phi ECOWAS đã cho chính quyền quân sự đến Chủ nhật để phục hồi chức vụ cho
Mohamed Bazoum nếu không sẽ bị can thiệp bằng vũ lực. Nhưng các tướng lĩnh đang
nắm quyền ở hai nước láng giềng Mali và Burkina Faso phản bác lại rằng làm vậy
đồng nghĩa tuyên chiến với họ.
Bất chấp nỗ lực hòa giải của tổng thống Chad,
chính quyền quân sự tỏ ra không lùi bước. Thay vào đó, họ bắt giữ nhiều chính
trị gia hơn. Hôm thứ Ba, Pháp, cường quốc thuộc địa cũ có đại sứ quán bị tấn
công bởi những người biểu tình giương cờ Nga, đã bắt đầu sơ tán người châu Âu.
Đây là một dấu hiệu đáng lo ngại cho hàng triệu người Niger không có nơi nào để
chạy trốn. Chính quyền chắc chắn sẽ kêu gọi nhiều cuộc biểu tình hơn để cho
ECOWAS thấy rằng bất kỳ sự can thiệp nào cũng sẽ vấp phải phản đối của quần
chúng — và đảm bảo có đổ máu dân sự.
Con người đang lạm dụng hệ sinh thái
Thứ Tư này là Ngày Trái đất
Quá tải, đánh dấu ngày con người đã sử dụng nhiều tài
nguyên hơn khả năng tái tạo của hệ sinh thái. Từ nay đến ngày 1 tháng 1 năm
2024, nhân loại sẽ dùng nhiều tài nguyên thiên nhiên hơn — bao gồm nguồn cá, sợi,
thuốc từ thực vật, khả năng thu giữ carbon của rừng, và nhiều thứ khác — so với
khả năng cung cấp của hành tinh.
Bằng cách lạm chi vào ngân sách sinh học của
mình, loài người đang làm suy giảm đa dạng sinh học mà sự sống còn của chúng ta
phụ thuộc vào. Được tính toán bởi Mạng lưới Dấu chân Toàn cầu bằng dữ liệu do
Liên Hợp Quốc thu thập, kể từ năm 1971 Ngày Quá tải hầu như đều đến sớm hơn so
với một năm trước đó.
Không có gì ngạc nhiên khi các nước giàu dẫn đầu
bảng xếp hạng. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2022 trên tạp chí Lancet
Planetary Health cho thấy Mỹ và EU lần lượt chịu trách nhiệm cho 27% và 25% việc
sử dụng quá mức tài nguyên thiên nhiên. Các nước đang phát triển chỉ chiếm 8%.
No comments:
Post a Comment