Prigozhin
- Putin : Danh tiếng của "kẻ phản bội" là thách thức đối với "bạo
chúa"
Thu Hằng - RFI
Đăng ngày: 28/08/2023 - 15:10
Yevgeny
Prigozhin, ông chủ tập đoàn lính đánh thuê Wagner, là người hùng trong mắt nhiều
người dân Nga. Chính quyền Matxcơva bất đắc dĩ để người dân đặt hoa và nến tưởng
nhớ « con người tài năng đã phạm nhiều sai lầm » ở khoảng
15 thành phố, thậm chí ngay sát điện Kremlin, tranh luận về tang lễ trang trọng
của một « Anh hùng nước Nga ». Bởi vì tổng thống Putin hiểu rằng
dập tắt sự ngưỡng mộ Prigozhin lúc này có nguy cơ gây náo loạn ngay trong lòng
nước Nga.
Mặt nạ tổng thống Nga Vladimir Putin (P) và chủ nhân công ty Wagner
Yevgeny Prigozhin (T) trong một cửa hàng bán đồ lưu niệm tại thành phố St.
Petersburg, ngày 27/08/2023. AP - Dmitri Lovetsky
Kể cả khi xuống mồ, nhân vật được mệnh danh là
« đồ tể », « nhạc trưởng » vẫn khiến ông chủ điện Kremin đứng ngồi không yên.
Theo nhật báo Washington Post ngày 27/08, sự kính nể, cũng như mức độ nổi tiếng
của Prigozhin được thể hiện qua làn sóng thương tiếc hiện nay lại là một thách
thức tiềm tàng đối với tổng thống Putin vào lúc nội bộ lãnh đạo và quân đội Nga
bị chia rẽ về cách tiếp tục cuộc chiến ở Ukraina.
« Kẻ phản bội » điện Kremlin được coi là « anh hùng »
Điện Kremlin có thể coi Prigozhin là « kẻ phản
bội » nhưng đối với những người ủng hộ, ông trùm Wagner mới là « người yêu nước
» thực thụ, là một « anh hùng » xông pha trong bom đạn, dám công kích những thối
nát, quan liêu trong quân đội, tiết lộ bí mật Nhà nước khi cho thấy những tổn
thất quân sự của Nga. Chính thái độ này đã giúp Prigozhin nhận được lòng trung
thành của lính Wagner, thậm chí là gia đình của họ, dù lính Wagner cũng « chết
như ngả rạ » trên chiến trường.
Hiện giờ, chính quyền Matxcơva phải đối mặt với
nhiệm vụ khá nhạy cảm. Trước tiên là phải khéo léo nỗi tức giận của những người
ủng hộ Prigozhin và một số thành phần lãnh đạo cho rằng ông chủ Wagner bị ám
sát theo lệnh của điện Kremlin. Tiếp theo, phải khống chế được nguy cơ những
thành phần đó, có thể do quá hận, trở thành những đối thủ của ông Putin hoặc có
những hành động cực đoan khi tưởng nhớ Prigozhin.
Có lẽ vì vậy, như để tránh gây kích động, ông
Putin ca ngợi công lao của Prigozhin, không nhắc đến vụ nổi loạn. Điện Kremlin
phủ nhận liên quan đến vụ rơi máy bay, để mặc tin đồn phương Tây và tình báo
Ukraina đứng sau vụ việc.
Tuy nhiên, mọi hành động « phản bội » sẽ không
bao giờ được ông Putin tha thứ. Dmitry Kolezev, nhà phân tích kiêm nhà báo độc
lập, rời Nga ngay khi Matxcơva đưa quân tấn công Ukraina, cho rằng « Prigozhin
không tránh được trừng phạt, dù từng tuyên bố trung thành với Putin » vì « đã đẩy
chế độ vào nguy hiểm ».
Đòn trả thù dã man có thể là con dao hai lưỡi
Chắc chắn hình ảnh máy bay bị nổ gãy cánh,
quay vòng vòng trên trời rồi rơi tan xác sẽ còn ám ảnh tâm trí và « dù phạm sai
lầm, những nhân vật như Prigozhin, không đáng phải chết tang thương như vậy »,
theo nhận định trên trang The Atlantic của giáo sư chính trị Brian Klaas, Đại học
Luân Đôn. Để Prigozhin chết tan xác có thể còn là « lời cảnh cáo » cho những kẻ
phản bội. Tuy nhiên, chọn biện pháp tàn bạo có thể lại là con dao hai lưỡi về
lâu dài.
Thứ nhất, cách trừ khử Prigozhin có thể đã được
tổng thống Nga cân nhắc kỹ để tái khẳng định quyền lực. Nếu đúng vậy, theo giáo
sư Brian Klaas, ông Putin đã « phạm sai lầm kinh điển » của các nhà độc tài :
tưởng dùng bạo lực để củng cố quyền lực nhưng lại làm suy yếu nhà độc tài. Tâm
lý nghi ngờ, lo sợ sẽ ngày càng gia tăng trong đội ngũ thân cận của tổng thống
với câu hỏi : Liệu sắp tới sẽ đến lượt họ ? Để bảo toàn tính mạng, không loại
trừ khả năng một số người nghĩ đến một nước Nga không có Putin. Trừ khử
Prigozhin có lẽ chỉ làm tạm hoãn mối đe dọa vì theo ông Klaas, mọi nhà độc tài
đều có cái kết.
Thứ hai, cách loại bỏ dã man khiến những người
thân cận dè chừng, tránh làm phật lòng nhà lãnh đạo. Như vậy, tổng thống Nga sẽ
chỉ nhận được những thông tin đã được chắt lọc. Điều này càng khiến ông Putin
xa rời « thực tế », như sai lầm khi ông tự tin thâu tóm Ukraina chỉ trong vài
ngày. Giáo sư Brian Klaas kết luận « theo thời gian, những tín toán sai lầm khủng
khiếp ngày càng có thể xảy ra và cuối cùng một trong những tính toán đó sẽ dẫn
đến hồi kết của chế độ ».
-----------------------------
Các
nội dung liên quan
Phủ
tổng thống Nga bác bỏ cáo buộc gây ra cái chết cho chủ nhân công ty lính đánh
thuê Wagner
Nga
: Prigozhin được truy điệu như "Anh hùng" hay "kẻ phản bội"
?
.
Ông
trùm phải chết, Wagner có như rắn mất đầu?
No comments:
Post a Comment