CUỘC RONG CHƠI NGẬM NGÙI CỦA ĐỘI NỮ VIỆT NAM TẠI WORLD CUP 2023 (Phạm Cao Phong / BBC News Tiếng Việt)

 

Cuộc rong chơi ngậm ngùi của đội nữ Việt Nam tại World Cup 2023

Phạm Cao Phong

Gửi tới BBC từ Paris

4 tháng 8 2023, 17:41 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/sport-66406688

 

Đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam khép lại hành trình trên sân cỏ thế giới với trận gặp Hà Lan và để thua 0-7. Một con số chỉ đúng người đúng việc.

 

Song sẽ sai lầm nếu nói đó là lỗi của các nữ tuyển thủ, chê bai "đoàn quân Việt Nam đi, sao mà yếu thế."

 

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/F65F/production/_130617036_gettyimages-1561850437.jpg

Đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam

 

Hàng trình World Cup của đội nữ Việt Nam ghi nhận một tiếc nuối muộn màng. Việt Nam trận đầu ra quân đã không nhận ra "đế quốc Mỹ là con hổ giấy", khẩu hiệu vừa bi vừa hài đã thành câu cửa miệng trong quá khứ.

 

Nhận định sai lầm về đối thủ, đấu pháp đơn điệu, tâm lý ức chế, trận thua 0-3 trước Mỹ là khởi đầu cho đồ thị đi xuống của đội bóng.

 

Ở đây tôi chỉ ra sự tai hại của lối mòn kiến thức, sự bảo thủ chiến thuật là những nguyên nhân làm hành trình của đội nữ Việt Nam không được như kỳ vọng của những tấm lòng dành cho các em.

 

Thời bây giờ, thông tin không thiếu, vấn đề là mắt mũi để đâu và tư duy xử lý thông tin ra sao.

 

"Vạn sự khởi đầu nan", trận đấu tiên rất quan trọng. Một thế trận tốt, một kết quả tích cực tạo động lực về điểm số và tâm lý cho các trận sau.

 

Ngược lại, lãnh đạo đội Việt Nam, cũng như phần đông các Thánh phán lại đưa ra phác đồ: thứ nhất không thua đậm đến hai con số như Thái Lan trước Mỹ là thắng to. Gặp Bồ Đào Nha vừa sức, không hòa sẽ thắng, ít ra cũng ghi được một bàn danh dự.

 

Hai trận thua cả hai, lại phán, Hà Lan đang cần bàn thắng, cứ để cho họ khát nước lao lên, mình phục kích, ngáng chân, thể nào cũng chơi được một vố. Chẳng ván cờ nào có được một nước đi sáng.

 

Lịch sử chơi trò trớ trêu hay tạo thuận lợi khi xếp Việt Nam gặp Mỹ trong trận đầu tiên ? Gặp một đội nhẹ ký nhất trận xuất quân hẳn dễ chịu hơn phải gặp đao phủ máu lạnh Hà Lan ?

 

Các em là nạn nhân của phác đồ điều trị nhầm thuốc, đứt gãy sau trận thua đậm 0-9 trước Tây Ban Nha, và tâm lý thi đấu nặng nề, chỉ còn biết lăn xả vào chân đối phương. Nên đã để cơ hội có được một cuộc chơi tưng bừng trôi qua.

 

 

Cái sẩy nẩy cái ung

 

Ấn tượng, cũng như những dữ liệu thống kê từ các trận của bảng này, đặc biệt các cặp đối kháng Việt-Mỹ, Mỹ-Hà Lan, Bồ Đào Nha-Mỹ cho thấy, đội Mỹ chưa tìm lại được lối chơi và cảm hứng đã đưa họ đến vinh quang bốn năm trước. Kết quả chỉ đứng thứ hai, sau đội Hà Lan, suýt bị Bồ Đào Nha tống tiễn về nước sớm reo nghi nghờ về khả năng bảo vệ chức vô địch World Cup của đội Mỹ. Bị chất vấn dữ dội, hlv đội Mỹ Andonovski đã phát cáu, văng câu trả lời trên mức lịch sự: "Thật ngu khi đặt câu hỏi về tâm lý của đội bóng này."

 

Đến lúc này đội Mỹ mới biết bàn thắng thứ ba ghi vào lưới Kim Thanh quan trọng ra sao. Chênh lệch về bàn thắng và bàn thua đã giúp đội bóng xứ cờ hoa đi tiếp. Nói cách khác, với Việt Nam, Mỹ là đối thủ dễ chịu nhất trong bảng so với hai đội Hà Lan, Bồ Đào Nha. Mỹ bước vào trận đấu thứ ba vẫn chưa biết từ "ngạo nghễ " viết sao cho đúng chính tả.

 

Đội Việt Nam bó chân, bó cẳng về chiến thuật lấy đông đánh ít để giữ nhà, bó cả về tâm lý trong hệ thống phòng ngự 9 người chẳng có cơ hội trước Mỹ trong 90 phút, nhận kết quả "trên cả vĩ đại" 0-3.

 

Đội Bồ Đào Nha coi Mỹ như "người khổng lồ chân đất sét", bám "thắt lưng Mỹ đánh". Trận đấu cuốn hút ngay từ phút khai cuộc. Phút thứ 16, Jessica Silva, tiền đạo Bồ Đào Nha có cơ hội mười mươi trong vòng cấm Mỹ, sút bóng vọt xà. Phút 90+1, Ana Capeta mới được thả vào sân, tung cú sút búa bổ trúng cột dọc khung thành Alyssa Naeher. Ít ra ba lần, Bồ Đào Nha bỏ lỡ cơ hội biến đội Mỹ thành cựu vương.

 

Bồ Đào Nha đá cân sức và sòng phẳng với Mỹ, thậm chí có phần nhỉnh hơn về khả năng kiểm soát bóng với 57%, Mỹ là 48%. Đội bóng cũng lần đầu dự giải như Việt Nam, đã thực hiện thành công 398 đường chuyền, trong khi đội Mỹ chỉ có 300 đường chuyền. Bồ Đào Nha chỉ thiếu chút may mắn.

 

 

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng

 

Ông Mai Đức Chung đã có lần nói: "Chiến thắng là công lao của các cháu, còn thua cứ đổ vào đầu bác." Lúc đầu, tôi xúc động khi nghe câu này của ông, nó ngược với câu "mất mùa thì tại thiên tai, được mùa thì tại thiên tài Đảng ta."

 

Trả lời phỏng vấn sau sự kiện bắt thăm vòng bảng, ông phát biểu: " Gặp đội rất mạnh như Mỹ, chúng tôi không căng thẳng gì cả. Lý do tôi nói vậy, là bởi vì chúng tôi rất hiếm khi được thi đấu với những cầu thủ vĩ đại và nổi tiếng như vậy. Chúng tôi rất háo hức. Tất nhiên, chúng tôi cũng sẽ có sự chuẩn bị tốt, đặc biệt là về mặt thể chất. Nếu muốn thể hiện phẩm chất của mình trên sân, chúng tôi phải có thể lực và sự nhanh nhẹn."

 

Trận gặp Mỹ, đội Việt Nam không có sự nhanh nhẹn, rất căng thẳng, tâm lý bị áp chế, đá hai hỏng một.

 

Sau trận thua Bồ Đào Nha 0-2, ông Chung nói: "Các cầu thủ chưa chấp hành đúng đấu pháp."

 

Nghĩa là, bây giờ thua không còn lỗi của bác, mà lỗi của các cháu ?

 

Theo ông, lỗi là do Thái Thị Thảo và Dương Thị Vân dâng quá cao: "Tôi đã hét rất to, yêu cầu lui về nhưng không được. Có lẽ các cầu thủ này bị hút theo lối chơi của đối phương, các cầu thủ nghĩ rằng có thể thắng nên ào lên tấn công, để rồi hở lưng cho Bồ Đào Nha khai thác".

 

Đổ vào đầu các em thua do không tuân thủ giáo án, chơi không đúng bài là phủ phàng, thiếu công tâm. Mà giáo án nào ? Người mình chưa tinh, lính mình chưa giỏi thì ít ra bê nguyên si cách đá của Nhật trong trận đấu với Tây Ban Nha chắc chuyến rong chơi Worl Cup không đẫm màu ngậm ngùi.

 

Phân tích cả hai bàn thua trong trận gặp Bồ Đào Nha, tôi khẳng định không phải tại các em ham chơi lêu lổng phía trên, để trộm vào nhà cuỗm mất đồ. Bàn thắng ở phút thứ 7 của Telma Encarnaçao là sự nhắc lại cú đột phá bằng biến tốc và kỹ thuật thành công của Jessica Silva 3 phút trước. Tình huống này có tới 7 cầu thủ Việt Nam trong vòng cấm.

 

Bàn thua thứ hai phút thứ 21 xuất phát từ đường phát bóng lên của Kim Thanh, cả hàng tiền vệ không giữ được bóng, còn hàng hậu vệ dàn ngang, nhưng không áp dụng được cách đánh bẫy việt vị. Với 3 cầu thủ, Bồ Đào Nha phối hợp như chỗ không người, giữa vòng vây trùng điệp cũng của 7 áo trắng, Francisca Nazareth dễ dàng đệm bóng nâng tỷ số 2-0.

 

Sau trận thua, cả đội Việt Nam đánh mất niềm vui, không còn cười, nói với nhau câu nào. Lỗi của các em ở đâu?

 

Mang mổ xẻ 4 bàn thắng của đội tuyển Nhật trước Tây Ban Nha, bàn thắng đầu của Mỹ trong trận gặp Việt Nam, bàn thắng đầu của Hà Lan và cơ hội duy nhất của Bích Thủy trong trận này có một điểm chung. Tất cả các tiền đạo Nhật đều nhận được bảo trợ trên mức ân cần từ 3 đến 4 hậu vệ đối phương. Đội Mỹ phát một đường bóng từ phần sân nhà, bóng được nối ra cánh trái, 5 giây sau bảng điện hiện lên USA-Vietnam 0-1. Đội Hà Lan cũng thực hiện một đường chuyền vượt cả nửa sân vào vòng cấm địa Việt Nam, Lieke Martens đón bóng, vẩy một cú lốp vượt tầm với Kim Thanh. Cả Thu Thương, Trần Thị Thu, Hải Linh kèm như hình với bóng Martens bất lực không cản nổi bàn thua.

 

Thanh Nhã đột phá ở cánh trái, đưa trái bóng như đặt vào chân Bích Thủy di chuyển khéo vào vòng cấm địa Hà Lan. Cũng có ba chiếc áo xanh Hà Lan đuổi bám. Bích Thủy nghiến răng sút…bóng bay vọt xà. Em chưa đủ độ quái và máu lạnh để mang về bàn thắng đầu tiên. Huỳnh Như, chân sút chủ lực bị xếp đá dự bị, còn ngồi ngoài gậm móng tay.

 

Đến trận gặp Hà Lan, chiến thuật, sơ đồ của Việt Nam vẫn là bổn cũ soạn lại, vẫn là 5-4-1. Việt Nam đơn điệu trong các đợt lên bóng, chủ yếu dồn sang cánh trái, cách đá này đã lộ sau hai trận, không còn gây bất ngờ cho đối thủ.

 

Các cú sút xa kỹ thuật vào các góc xa không thể với tới, hay lốp bóng qua đầu Kim Thanh cho thấy cách đọc trận đấu của huấn luyện viên Hà Lan. Hà Lan chơi biến hóa, lúc chuyền dài, lúc phối hợp nhỏ, hết sút xa, lại chuyền gần như đặt bóng cho tiền đạo chui ra từ ngách địa đạo Củ Chi nã đạn vào lưới Việt Nam.

 

Huấn luyện viên Hà Lan phát biểu sau trận đấu: "Chúng tôi không ăn may, chỉ bất ngờ là thắng đậm được Việt Nam."

 

Đến lúc này, ông Mai Đức Chung phải thừa nhận: "Trình độ của Việt Nam không so sánh được với Hà Lan, thực sự là lực bất tòng tâm".

 

Những câu nói tiền hậu bất nhất của ông Chung biến ông thành QUÝ NGÀI THAY ĐỔI LIỀN XOÀNH XOẠCH.

 

Tôi không biết nên cười hay nên khóc trước phát biểu tiếp theo của ông: "Quả thực, các cầu thủ đã thi đấu bằng tinh thần Việt Nam. Chúng tôi đã cố gắng hết sức mình, nhưng quyết tâm cao vẫn không thể khỏa lấp trình độ."

 

Tôi không định nghĩa được "tinh thần Việt Nam" trong bóng đá ra sao.

 

Bàn thắng từ cú đá phạt hàng rào từ khoảng cách 30m của Panama hẳn sẽ còn được làm gương cho tinh thần ngoan cường của một đội bóng nhỏ mà có trái tim lớn. Đội bóng tân binh vô danh chỉ cần 67 giây để làm việc này. Hẳn chẳng ai biết đất nước này ở đâu nếu không có con kênh đào xuyên biển hẳn chẳng biết "tinh thần Việt Nam" tròn hay méo?

 

Đội Marocco thua trận đầu 0-6 trước CHLB Đức đã quật cường thắng tiếp hai trận cuối và lọt vào vòng hai. Tôi sẽ nói gì đây, nói là cuộc kháng chiến thần thánh của Việt Nam tạo cảm hứng cho các bạn Algeria, Marocco giành độc lập và con cháu họ hôm nay vẫn nguyên vẹn "tinh thần Việt Nam", tinh thần Điện Biên ?

 

Chúng ta có thể nói gì về việc từ chức của HLV Stajcic Alen của đội Philippines ?

 

Đội hàng xóm của Việt Nam này là đội Đông Nam Á vừa thắng đội chủ nhà. Một trận thắng không phải là điều phải khua chiêng, gõ trống ? Sự rút lui của ông có phải là một thái độ đáng trân trọng, hay là sự ngu dốt vì ông không biết "tinh thần Việt Nam" ra sao ?

 

Một điều tôi thấy thất vọng nhất là cách đối xử của ông Mai Đức Chung với Thùy Trang. Em là cầu thủ duy nhất không được góp mặt dù chỉ là một phút trong 270 phút thi đấu World Cup. Nghẹn ngào khi về đến sân bay Tân Sơn Nhất, Trang nói: "Đây là lần đầu tiên Trang được ra giải đấu lớn nhất thế giới và cũng là lần cuối cùng. Trang rất là khao khát được thi đấu và rất mong muốn được 1 lần, 1 phút ở trên sân".

 

Đã nổi tiếng như điệp viên James Bond 007, ông Mai Đức Chung nỡ lòng nào bỏ qua ước ao chính đáng của một danh thủ đã gắn bó với sự phát triển của bóng đá nữ từ năm 2015, người ghi bàn trong trận thắng vẻ vang 4-0 của Việt Nam trước Philippines ? Ngày 12/5/2022, ông Chung còn nói, Huỳnh Như, Thùy Trang là những con chim đầu đàn của bóng đá nữ. Thùy Trang là đội phó đội tuyển quốc gia, góp công đầu trong việc giành vé tham dự World Cup của Việt Nam. Trang chủ FIFA World Cup 2023 dự đoán, Thùy Trang là một trong năm cầu thủ đáng xem nhất ở giải. Nhưng em không có cơ hội thể hiện.

 

"Trang không gặp vấn đề về sức khỏe. Đây là tính toán của ban huấn luyện. Trang tôn trọng ban huấn luyện. Trang cũng rất là buồn nhưng đã cố gắng hết sức mình. Đây cũng là 1 kỷ niệm đẹp với Trang và toàn đội. Trang rất tự hào khi lần đầu tiên được góp mặt ở sân chơi lớn nhất thế giới."

 

Thua đến 0-7 rồi, còn lấy cái cớ gì mà gạt em ra ? Việt Nam còn cửa nào để lật ngược trận thua đã rõ ràng ấy ?

 

Hy vọng, nếu ông Mai Đức Chung tiếp tục cầm quân, ông sẽ đi dưới tấm bảng chỉ đường của trí tuệ và một trái tim thanh thản.

 

Bóng đá vừa là nghệ thuật, vừa là khoa học, khoa học về tâm lý, khoa học về cách dùng người.

 

Tất cả các miếng chiến thuật, các lối chơi, các đội hình đều phải xây dựng trước hết trên yếu tố con người. Đội nữ Việt Nam đã chơi với khả năng và sức vóc của các em. Câu rao giảng ' muốn xây dựng CNXH, phải có con người XHCN' được cho là mang tính biện chứng có áp dụng được cho bóng đá ?

 

Thực tế có làm tan vỡ, có làm chìm sâu những ước mơ của một lứa cầu thủ sẽ không còn cơ hội làm một điểm son, một kỷ niệm hạnh phúc hơn. Song chính các em, với sự góp mặt trên sân chơi đỉnh cao thế giới lần này đã là dấu ấn đẹp đẽ, niềm khích lệ cho lứa đàn em tiếp bước vững vàng hơn, thành công hơn.

 

----------------------------

Bài viết bày tỏ quan điểm riêng của tác giả.