Hiếu Chân -
Saigon Nhỏ
28 tháng 6, 2023
https://saigonnhonews.com/thoi-su/van-de-hom-nay/cay-tre-viet-nam-nga-ve-dau/
Chuyến thăm của hàng không mẫu
hạm (HKMH) nguyên tử USS Ronald Reagan đến Đà Nẵng là một phép thử chính sách
ngoại giao “cây tre” của Việt Nam và một lần nữa cho thấy cây tre đó đã hướng về
phương Bắc.
HKMH USS Ronald Reagan trong vịnh Đà Nẵng hôm 26
tháng Sáu 2023. Ảnh FB Huỳnh Ngọc Chênh.
HKMH Ronald Reagan
(CVN-76) cùng hai tuần dương hạm hộ tống mang hỏa tiễn dẫn đường đến Đà Nẵng từ
25-30 tháng Sáu 2023. Đây là lần thứ ba một HKMH Hoa Kỳ ghé bến Việt Nam từ sau
khi chiến tranh Việt Nam kết thúc. Ở hai lần trước, chuyến thăm của HKMH USS
Carl Vinson (CVN-70, đến Đà Nẵng tháng Năm 2018) và HKMH USS Theodore Roosevelt
(CVN-71, đến Đà Nẵng tháng Ba 2020) đều bị Trung Quốc phản đối kịch liệt, lần
này thì chưa thấy Bắc Kinh lên tiếng, có lẽ vì Trung Quốc đã có đối sách khác.
Tuy mục đích của chuyến
thăm của USS Ronald Reagan được cho là để kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối
tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ, giới quan sát chính trị không khó nhận ra đây
không phải là một hoạt động đơn lẻ mà nằm trong chuỗi các động tác ngoại giao
quân sự của Hoa Kỳ và các đồng minh trong nhóm Bộ Tứ (QUAD) nhằm thắt chặt quan
hệ an ninh với Việt Nam trong bối cảnh Trung Quốc đang bành trướng ảnh hưởng ở
khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Chỉ vài ngày trước khi
tàu Ronald Reagan đến, hai tàu khu trục của Nhật là tàu JS Izumo và tàu JS
Samidare đã đến thăm cảng Cam Ranh thuộc tỉnh Khánh Hòa từ 20 đến 23 tháng Sáu,
sau đó tập trận với tàu HQ Lý Thái Tổ của Việt Nam ngoài Biển Đông ngày 23
tháng Sáu, theo tin từ Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Trước khi ghé Việt Nam, tàu
JS Izumo cũng đã diễn tập chung với HKMH Ronald Reagan ở Biển Đông từ ngày 10 đến
14 tháng Sáu.
Với Ấn Độ, thành viên
đông dân nhất của nhóm QUAD, chỉ trong hai tuần đầu tháng Sáu đã diễn ra các cuộc
thăm viếng lẫn nhau của bộ trưởng quốc phòng hai nước Việt – Ấn. Bộ trưởng Quốc
phòng Ấn Độ Rajnath Singh thăm chính thức Việt Nam từ ngày 7 đến 10 tháng Sáu
nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Ấn Độ. Truyền thông
quốc nội cho biết, trong chuyến thăm của Bộ trưởng Rajnath Singh, hai bên đã ký
kết tuyên bố Tầm nhìn chung về quan hệ đối tác quốc phòng Việt Nam – Ấn Độ đến
năm 2030 và Bản ghi nhớ về tương hỗ hậu cần giữa Bộ Quốc phòng hai nước.
Ông Singh vừa từ Hà Nội trở về thì mười ngày sau Bộ trưởng Quốc phòng Việt
Nam, Đại tướng Phan Văn Giang, đã có mặt tại New Delhi trong chuyến thăm đáp lễ
từ ngày 19 tháng Sáu và kéo dài hai ngày để “trao đổi quan điểm về các vấn đề
khu vực và toàn cầu cùng quan tâm”.
Cũng vào đầu tháng Sáu,
Hà Nội đã đón tiếp chuyến thăm chính thức đầu tiên của Thủ tướng Úc
Anthony Albanese, nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 5 năm thiết
lập quan hệ đối tác chiến lược giữa Úc và Việt Nam. Thủ tướng Albanese đã bàn với
nước chủ nhà nhiều vấn đề, trọng tâm là nâng cấp quan hệ hai nước lên thành đối
tác chiến lược toàn diện, ngang bằng với quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc,
Nga, Ấn Độ và Nam Hàn.
Những chuyến thăm viếng cấp
tập như vậy từ các nước QUAD (Mỹ, Nhật, Ấn, Úc) một mặt cho thấy tầm quan trọng
của vai trò và vị trí chiến lược của Việt Nam trong bối cảnh địa chính trị căng
thẳng ở khu vực, một mặt không giấu giếm ý đồ của QUAD lôi kéo Việt Nam vào một
liên minh không chính thức mà mục tiêu là kiềm chế sự bành trướng ảnh hưởng
quân sự của Trung Quốc.
Quân đội Trung Quốc cũng
đã cử tàu huấn luyện hải quân Thích Kế Quang (Qijiguang) cập cảng Việt Nam vào
ngày 23-25 tháng Năm trong chuyến đi thăm bốn nước Việt Nam, Thái Lan, Brunei
và Philippines nhưng chuyến đi hầu như không được gây được sự chú ý.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/06/GettyImages-1259068024-1536x1022.jpg
Thủ tướng VN Phạm Minh Chính và Thủ tướng Trung Quốc
Lý Cường hôm 26 tháng Sáu 2023 tại Bắc Kinh. Ảnh Greg Baker – Pool/Getty Images
Điểm đặc biệt khiến dư luận
quan tâm là vào thời điểm HKMH USS Ronald Reagan bỏ neo ở Vịnh Đà Nẵng thì nhà
lãnh đạo Việt Nam Phạm Minh Chính dẫn theo một đoàn tùy tùng đông đảo đi thăm
Trung Quốc từ ngày 26 đến 28 tháng Sáu 2023 – chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của
ông Phạm Minh Chính ở cương vị thủ tướng Việt Nam. Ông Chính được cho là đến
Trung Quốc để tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Thiên Tân, nhưng trước khi
đến Diễn đàn, ông đã có buổi tiếp kiến tân Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường (Li
Qiang) vào thứ Hai 26 tháng Sáu và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào chiều
thứ Ba 27 tháng Sáu.
Hãng tin Reuters thuật lời
ông Lý Cường cho biết, Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Việt Nam để giải quyết
các khác biệt giữa hai nước thông qua đối thoại và tham vấn, đồng thời đẩy
nhanh quá trình đàm phán về bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (CoC). Còn trang tin
của chính phủ Việt Nam tường thuật “hai bên đi sâu trao đổi ý kiến chân
thành, thẳng thắn về vấn đề trên biển, nhất trí khẳng định tầm quan trọng của
việc kiểm soát thỏa đáng bất đồng, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông”.
Theo truyền thông, nội
dung hội đàm giữa hai thủ tướng Việt Nam và Trung Quốc không có gì mới, hai bên
chỉ nhắc lại những ngôn từ đã lặp đi lặp lại nhiều lần đến sáo rỗng như “thực
hiện nghiêm nhận thức chung cấp cao và Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ
đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam – Trung Quốc, tôn trọng các quyền và lợi
ích hợp pháp của nhau, giải quyết tranh chấp, bất đồng bằng các biện pháp hoà
bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, v.v…” Nội
dung hội đàm đó không phản ánh thực tế là Trung Quốc đang ngày càng gia tăng sức
ép trên Biển Đông, gần đây Bắc Kinh đã cử tàu khảo sát đáy biển Hướng Dương Hồng,
được nhiều tàu hải cảnh và tàu dân binh hộ tống, liên tục xâm phạm và hoạt động
trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, quấy nhiễu các cơ sở khai thác dầu
khí bất chấp Bộ Ngoại giao Việt Nam nhiều lần lên tiếng phản đối.
Các nội dung làm việc của
ông Phạm Minh Chính và ông Lý Cường cũng được nhắc lại gần như nguyên văn trong
các cuộc hội đàm giữa Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn và người đồng
cấp Trung Quốc Tần Cương (Qin Gang), giữa Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang
và người đồng cấp Trung Quốc Lý Thượng Phúc (Li Shangfu).
Điểm cốt lõi là tại cuộc
tiếp kiến ông Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo tối cao của đảng Cộng sản và nhà nước
Trung Quốc, ông Phạm Minh Chính một lần nữa khẳng định: “Việt Nam phản đối
chính trị hóa các vấn đề kinh tế, sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Trung Quốc để
ngăn ngừa và đối phó với các nguy cơ, thách thức, không để bất kỳ thế lực nào
làm xa rời quan hệ Việt Nam – Trung Quốc, xây dựng quan hệ đối tác hợp tác chiến
lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc cùng chung vận mệnh”, theo ghi nhận của
Bộ Ngoại giao Trung Quốc.
***
Thực ra đường lối đối ngoại của Việt Nam là do tập thể Bộ Chính trị đảng
Cộng sản Việt Nam quyết định – đối với Trung Quốc đường lối đó là sự thỏa thuận
giữa hai đảng cộng sản – các quan chức chính quyền không thể có ý kiến khác,
nên không ai trách ông thủ tướng đã phát biểu như con vẹt khi tiếp xúc với
các quan chức cao cấp Trung Quốc.
Điều người quan sát ngạc
nhiên là thời điểm chuyến đi Bắc Kinh của phái đoàn chính phủ Việt Nam được sắp
xếp trùng với thời điểm chuyến thăm Đà Nẵng của HKMH Hoa Kỳ. Nó làm người ta nhớ
tới chuyện ông Chính phải tiếp đoán Đại sứ Trung Quốc Hùng Ba ngay vào lúc chiếc
phi cơ đưa Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris hạ cánh xuống phi trường Hà Nội
năm ngoái, làm cho sự kiện tiếp đón nhà lãnh đạo Mỹ phải bị dời lại.
Đành rằng ông Chính và
các bộ trưởng trong chính phủ không cần phải có mặt đón tiếp HKMH Hoa Kỳ, đó là
công việc của lãnh đạo địa phương, nhưng xét về nghi thức bang giao, sự trùng hợp
giữa hai sự kiện thể hiện một sự tính toán thiển cận, phần nào cho thấy nỗi sợ
hãi Bắc Kinh trong giới lãnh đạo Việt Nam đã thâm căn cố đế đến mức mỗi khi có
một động thái thân thiện nào đó với Mỹ thì họ phải báo cáo trước với lãnh đạo
Trung Nam Hải ở Bắc Kinh!
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/06/a9.jpg
Lễ kỷ niệm chiến công chống đế quốc Mỹ tại Hải Phòng
hôm 27 tháng Sáu 2023. Ảnh QĐND
Sự trùng hợp có tính toán
như vậy còn đẩy đến mức tồi tệ khi tàu USS Ronald Reagan buông neo ở Vịnh Đà Nẵng
vào buổi trưa thì đến tối hôm đó (25 tháng Sáu) đài truyền hình quốc gia Việt
Nam (VTV) phát sóng vào giờ vàng một chương trình truyền hình trực tiếp lên án “đế
quốc Mỹ”.
Chương trình giao lưu nghệ
thuật mang tên Mở Đường Ra Biển dài hơn một tiếng đồng hồ tập trung ca ngợi hải
quân Việt Nam “chống phong tỏa sông biển” ở miền Bắc, đỉnh điểm là
vào ngày 27 tháng Sáu 1973, cảng Hải Phòng và các cửa sông cửa biển miền Bắc “được
giải phóng khỏi cuộc phong tỏa kéo dài bằng bom, mìn và thủy lôi của Mỹ”.
Các chiến sĩ hải quân Việt Nam “bằng lòng quả cảm, sự dấn thân, sự mưu trí,
sự thông minh” đã “đánh thắng vũ khí tối tân, hiện đại nhất của Mỹ lúc bấy
giờ” và“Chiến công chống đế quốc Mỹ phong tỏa miền Bắc bằng thủy lôi và
bom từ trường đã để lại nhiều kinh nghiệm quý báu về nghệ thuật chống giặc giữ
nước của dân tộc ta….”, người dẫn chương trình Tạ Bích Loan nhấn mạnh trong
nỗ lực khơi dậy mối thù “giặc Mỹ xâm lược” trong cuộc chiến tranh đã kết thúc nửa
thế kỷ trước.
Cũng trong chiều hướng
khơi dậy căm thù như vậy, sáng thứ Ba 27 tháng Sáu tại thành phố Hải Phòng,
Quân chủng Hải quân tổ chức lễ kỷ niệm 50 năm Chiến công chống đế quốc Mỹ phong
tỏa sông, biển miền Bắc bằng thủy lôi và bom từ trường (27-6-1973 / 27-6-2023).
Buổi lễ nhằm tôn vinh “thế trận chống phong tỏa rộng khắp, phá hủy hơn
13.000 quả thủy lôi, bom từ trường, đập tan âm mưu và hành động phong tỏa vô
cùng thâm độc của đế quốc Mỹ”.
***
Sự lựa chọn chiến lược của đảng Cộng sản Việt Nam qua những sự kiện như
trên là rõ ràng: cương quyết chống Mỹ đến cùng, cương quyết theo Trung Quốc đến
cùng. “Không để bất kỳ thế lực nào làm xa rời quan hệ Việt
Nam – Trung Quốc, xây dựng quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt
Nam – Trung Quốc cùng chung vận mệnh”, như phát biểu của ông Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị đảng Cộng
sản Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ. “Cây tre” ngoại giao Việt Nam đã ngả hẳn về
phương Bắc, hoàn toàn thần phục Trung Quốc, nhất là sau chuyến đi chầu Bắc triều
của ông Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tháng Mười năm
ngoái. Nắm chắc điều đó, Bắc Kinh đã không giãy nảy lên phản đối khi Hoa Kỳ cử
HKMH Ronald Reagan đến Việt Nam.
Còn ai ảo tưởng về một triển vọng thoát Trung, thực hiện dân chủ hóa, tự
do hóa đất nước, bảo đảm và tôn trọng nhân quyền của một trăm triệu người Việt?
Bao giờ thì Hoa Kỳ mới nhận ra rằng, cho dù họ nỗ lực đến đâu, ưu đãi đến mức
nào thì Việt Nam cũng sẽ không bao giờ trở thành đồng minh (like-minded)
của Mỹ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương như kỳ vọng đặt ra trong chiến lược Ấn
Độ Dương – Thái Bình Dương mà chính quyền Joe Biden đã công bố?
Chừng nào đảng Cộng sản Việt
Nam còn nắm quyền cai trị tuyệt đối ở đất nước này thì Việt Nam vẫn còn là cái
bóng của Trung Quốc, không thể phân chia được; sự thực đáng buồn là như vậy.
---------------
Đọc thêm:
·
Được
mất từ chuyến đi của ông Nguyễn Phú Trọng
No comments:
Post a Comment