Đánh
giá Tầm quan Trọng của Ý thức hệ Cộng sản Trong đảng Cộng sản Việt Nam: Những
Góc nhìn Ngày nay
Sơn Nguyễn
DCVOnline
POSTED ON JUNE
29, 2023
Với nền kinh tế đang lên của Việt Nam, nhiều chuyên gia đã nhận xét rằng
đất nước này hiện nay gần giống một nước tư bản mặc dù vẫn bị chế độ độc đảng của
Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) cai trị. Từ những đường phố nhộn nhịp đầy xe máy
và không khí ô nhiễm khói bụi cho đến sự bất bình đẳng ngày càng gia tăng giữa
nhiều tầng lớp xã hội khác nhau, Việt Nam đương đại trông không có gì giống một
xã hội không tưởng của cộng sản.
Trong những năm gần đây, một số học giả cho rằng ý thức hệ Cộng sản đang
trở nên ít
thích hợp hơn trong việc hoạch định chính sách của Việt Nam, đặc biệt
là trong quan hệ quốc tế. Nhưng có phải ý thức hệ cộng sản đang
bị lu mờ ở Việt Nam hay không?
https://www.thevietnamese.org/content/images/size/w1304/2023/06/Marx.png
Chuyên gia xã hội học Jonathan London trả lời câu hỏi này. Luận văn của
ông, “Đảng Cộng sản Việt Nam: Củng cố chủ nghĩa Lenin thị trường” xuất
hiện trong cuốn Cẩm
nang Routledge về Việt Nam Đương đại mới xuất bản, cho thấy sự duy trì
vai trò của ý thức hệ [cộng sản] trong việc hình thành trật tự chính trị và xã
hội ở Việt Nam. Thay vì cố gắng dự đoán liệu chế độ độc đảng của ĐCSVN có bị diệt
vong hay không, London xem xét cách ĐCSVN đã định hình trật tự chính trị xã hội
của đất nước trong quá khứ, hiện tại và tương lai như thế nào.
Trái ngược với ý kiến cho rằng chủ nghĩa Lenin không tương thích với chủ
nghĩa tư bản, London lập luận rằng thực tế không phải như vậy, như đã thấy
trong những ví dụ về Việt Nam và Trung Hoa đương đại. Những tổ chức chính trị
theo chủ nghĩa Lenin vẫn hiện hữu tại hai quốc gia, nơi đảng tiên phong (tức là
Đảng Cộng sản Việt Nam) độc quyền nắm quyền lực cai trị; chế độ độc đảng toàn
trị được duy trì ở tất cả mọi mặt của xã hội.
Chẳng hạn, Điều 4 Hiến pháp CHXHCN Việt Nam khẳng định đảng Cộng sản Việt
Nam là “đội tiên phong của giai cấp công nhân” và “lực lượng lãnh đạo nhà nước
và xã hội.” Đáng chú ý, quân đội Nhân dân Việt Nam chính thức chịu trách nhiệm
với đảng Cộng sản (chứ không có trách nhiệm với quốc gia), một điểm đã bị chỉ
trích, đặc biệt khi quốc gia này nằm trong số những quốc gia có số quân nhân và
nhân viên an ninh lớn nhất thế giới. Ngoài ra, sự có mặt của những tướng lính
lãnh đạo quân đội và công an trong Bộ Chính trị đã tăng lên trong những năm gần
đây.
Tổ chức chính trị này tạo ra cái mà chúng ta gọi là “đảng-nhà nước”, trong đó
ranh giới giữa đảng và nhà nước bị xóa mờ bằng sự toàn trị của đảng, trái ngược
với những hệ thống chính trị dân chủ với nhiều đảng phái tranh giành quyền kiểm
soát nhà nước. Một câu nói phổ biến của ĐCSVN là “đảng lãnh đạo, nhà nước
quản lý, nhân dân kiểm tra”. Tuy nhiên, có vẻ như đảng vẫn là lực lượng chính trị
duy nhất thực sự có quyền lực.
Đảng cũng có ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của công dân đất nước. Việc
rèn luyện tư tưởng rất được chú trọng trong trường học. Những nghi thức chính
trị được áp đặt sâu rộng trong giới học sinh từ khi còn là học sinh mẫu giáo, với
việc liên tục rao giảng bằng hình ảnh và lời nói về khẩu hiệu của Hồ Chí Minh
“Học, Học nữa, Học mãi”. Ngay cả khi những chiếc loa mang tính biểu tượng dùng
để tuyên truyền biến mất ở những khu vực thành thị, những cá nhân vẫn không thể
thoát khỏi sự kìm kẹp của đảng.
Do đó, “Chủ nghĩa Lenin-Thị trường” không những
chỉ là một loại ý thức hệ ở Việt Nam mà còn là một mô tả về chính hệ thống. Ý
thức hệ cộng sản thể hiện dưới hình thức tuyên truyền và nhiều quyết sách của
ĐCSVN. Thay vì vai trò của ý thức hệ suy yếu trong nền chính trị đương đại, nó
vẫn là nguyên tắc chỉ đạo của ĐCSVN.
Đáng lưu ý, đảng CSVN cố gắng trung thành với những lời hứa xã hội chủ
nghĩa bằng cách cố gắng cung cấp phúc lợi cho công dân dưới hình thức chăm sóc
sức khoẻ và giáo dục.
Thật thú vị, London đưa ra nhận xét rằng ĐCSVN cổ suý một “chế độ công
dân phân tầng”, có nghĩa là mức sống của từng người dân rất khác nhau; nó
tùy thuộc vào mối quan hệ của họ với đảng hoặc vị trí địa lý của họ trong nước.
Mặc dù chế độ này đã cho phép dân có cơ hội được giáo dục và chăm sóc sức khỏe
căn bản, nhưng nó cũng là một hệ thống mà theo cách nói của London, “tiền
nào của ấy”.
Trong lĩnh vực y tế, công chức được khuyến khích tìm cách có thêm thu nhập
khác. Do đó, phẩm chất của hệ thống y tế rất đáng nghi ngờ và những khoản thanh
toán chui (hối lộ) là chuyện thường xảy ra. Ngoài ra, trong khi tuyển sinh vào
đại học đã tăng đáng kể trong những năm qua, phẩm chất giáo dục cũng có vấn đề.
Đối phó với nhiệm vụ khó khăn là hoạch định chính sách đồng thời bảo vệ bộ
máy nhà nước độc đảng, ĐCSVN đã, đang và sẽ tiếp tục bị giằng xé giữa việc đầu
tư vào những lời hứa xã hội chủ nghĩa của họ — y tế và giáo dục — và đầu tư vào
sự trỗi dậy của quân đội và công an hùng mạnh về chính trị để kiềm chế những
người đối kháng. Như London đã chỉ ra một cách không sai, thật là mỉa mai khi
những lời hứa xã hội chủ nghĩa của ĐCSVN đã trở thành bất bình đẳng xã hội và hạn
chế quyền tự do căn bản của con người một cách nghiêm trọng.
© 2023 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại
bài từ DCVOnline.net”
Nguồn:
Assessing the Significance of
Communist Ideology within the Vietnamese Communist Party: Present-day
Perspectives | Son Nguyen |
https://www.thevietnamese.org/ | June 28, 2023.
---------------
Tham khảo:
·
London, Jonathan. “The Communist Party of Vietnam:
Consolidating Market-Leninism.” Routledge Handbook of Contemporary
Vietnam, 1st ed., London, United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland,
Routledge, 2022, doi:10.4324/9781315762302.
·
Vu, Khang. “What Role Does Ideology Play in
Vietnam’s Foreign Policy?” The Diplomat, 10 May 2023,
thediplomat.com/2023/05/what-role-does-ideology-play-in-vietnams-foreign-policy.
No comments:
Post a Comment