THẾ GIỚI HÔM NAY : 24/03/2023 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 24/03/2023

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

24/04/2023

https://nghiencuuquocte.org/2023/04/24/the-gioi-hom-nay-24-03-2023-2/

 

Các chính phủ châu Âu đã phản ứng giận dữ trước bình luận của một nhà ngoại giao Trung Quốc là các quốc gia thuộc Liên Xô cũ thiếu cơ sở pháp lý để có thể được coi là những nhà nước. Đại sứ Trung Quốc tại Pháp Lu Shaye cũng đặt câu hỏi liệu Crimea – bị Nga xâm chiếm và sáp nhập vào năm 2014 – có phải là một phần của Ukraine hay không trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào hôm thứ Sáu. “Không có chỗ cho sự mơ hồ,” đại sứ Ukraine tại Paris nói. Bộ ngoại giao Pháp cho biết họ đã ghi nhận “với sự kinh ngạc” và nhấn mạnh “đoàn kết hoàn toàn” với các đồng minh châu Âu. Estonia, Latvia và Litva cho biết sẽ triệu tập đại sứ Trung Quốc vào thứ Hai để yêu cầu giải thích.

 

Các nhà ngoại giao Mỹ đã được sơ tán khỏi Sudan khi cuộc chiến giữa hai vị tướng bước sang tuần thứ hai. Các nước khác như Pháp, Đức và Ả Rập Saudi, cũng bắt đầu đón công dân về nước. Nỗ lực ngừng bắn tạm thời giữa các lực lượng vũ trang Sudan và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh, một đơn vị bán quân sự, nhân dịp lễ Hồi giáo Eid al-Fitr đã thất bại.

 

Arm, hãng thiết kế chip Anh thuộc sở hữu của công ty Nhật Bản SoftBank, tuyên bố đang xây dựng nguyên mẫu của một loại chip tiên tiến, theo Financial Times. Công ty này thường bán thiết kế cho các nhà sản xuất, nhưng có thể cũng đang tìm cách cạnh tranh với họ. Công ty cũng có kế hoạch niêm yết trên sàn giao dịch Nasdaq vào cuối năm nay.

 

Bed, Bath & Beyond đã nộp đơn xin phá sản sau nhiều năm không thể khắc phục các khoản đầu tư tồi và tệp khách hàng suy giảm. Chuỗi đồ gia dụng nổi tiếng một thời của Mỹ đã hưởng lợi từ làn sóng đầu cơ của giới đầu tư vào cuối năm 2020; nhưng rồi cổ phiếu định giá quá cao của họ giảm hơn 98% chỉ trong 12 tháng qua. Một thỏa thuận bán cổ phần trị giá 1 tỷ đô la đã đổ vỡ vào tháng 3 sau khi công ty tiết lộ doanh thu năm giảm mạnh trong quý bốn.

 

Cảnh sát Ấn Độ đã bắt giữ Amritpal Singh, một phần tử ly khai theo đạo Sikh, người đã chạy trốn suốt nhiều tuần sau khi hàng trăm người ủng hộ ông đột kích vào một đồn cảnh sát hồi tháng 2. Cuộc săn lùng đã gây ra biểu tình bên ngoài lãnh sự quán Ấn Độ ở Mỹ, Anh và Canada. Cuộc đấu tranh cho một quê hương của người Sikh, được gọi là Khalistan, thay cho bang Punjab ở bắc Ấn Độ, từng dẫn đến bạo lực chết người hồi những năm 1980.

 

Bộ ngoại giao Nga thông báo trục xuất hơn 20 nhà ngoại giao Đức, tức khoảng 1/3 nhân lực ngoại giao của Berlin ở nước này. Một phát ngôn viên của Nga nói động thái này là để trả đũa việc Đức trục xuất 40 quan chức Nga về nước vào tháng 4 năm ngoái. Trong một diễn biến khác, Moscow cũng khuyên công dân Nga không nên đến Canada vì có nguy cơ bị “phân biệt đối xử” và “bạo lực thể xác”.

 

Con số trong ngày: 4,5%, là thị phần của Apple trên thị trường điện thoại Ấn Độ. Con số này sẽ nhanh chóng tăng.

 

.

TIÊU ĐIỂM

 

Liệu tổng thống Biden có ra tái tranh cử?

Bốn năm trước vào tuần này, Joe Biden lần thứ ba tuyên bố ra tranh cử tổng thống đại diện cho đảng Dân chủ. Ông có thể sẽ lại tuyên bố tranh cử một lần nữa vào thứ Ba.

 

Ông Biden tỏ ra khá rụt rè về kế hoạch của mình cho năm 2024, và chỉ nói với các phóng viên là ông sẽ tuyên bố ra tranh cử “sớm thôi.” Donald Trump, ứng viên hàng đầu của phe Cộng hòa, đã công bố từ tháng 11; kể từ đó, một số người khác trong đảng này cũng làm theo. Nhưng ông Biden không có đối thủ nặng ký và không cần gây quỹ vận động tranh cử sơ bộ sớm, đồng thời có lợi thế là đương kim tổng thống.

 

Ông Biden mang đến một sự ổn định giữa giai đoạn bất ổn của chính trị Mỹ. Ông đã cố gắng hết sức để tránh bị cuốn vào các tranh cãi với ông Trump, nhưng chẳng bao lâu nữa ông sẽ phải quay lại cuộc đua.

 

Châu Âu quyết tâm làm điện gió ở Biển Bắc

Vào thứ Hai, các nhà lãnh đạo và bộ trưởng năng lượng của mười quốc gia nằm trên bờ Biển Bắc sẽ tề tựu về cảng Ostend của Bỉ. Họ sẽ thảo luận về cách biến vùng nước này thành một nhà máy điện xanh cho cả châu Âu. Tiềm năng là rất lớn. Biển Bắc có những luồng gió mạnh cần thiết để giữ cho các tuabin quay. Độ sâu không lớn của nó cũng giúp cho việc cắm các tuabin cao 100m được dễ dàng hơn.

 

Tại hội nghị thượng đỉnh ban đầu ở Đan Mạch vào năm ngoái, Bỉ, Đan Mạch, Đức và Hà Lan đã cam kết tăng hơn bốn lần tổng công suất phát điện gió ngoài khơi của họ lên ít nhất 150 gigawatt vào năm 2050, gấp năm lần tổng sản lượng điện gió ngoài khơi hiện tại của châu Âu và gấp ba lần thế giới. Họ hy vọng bấy nhiêu sẽ giúp thúc đẩy quá trình tái công nghiệp hóa của châu Âu. Nhưng các nhà sản xuất tuabin phàn nàn về việc phải đợi nhiều năm mới được cấp phép xây dựng các cánh đồng điện gió mới. Ngoài ra còn có cạnh tranh từ Mỹ và các công ty năng lượng mặt trời của Địa Trung Hải.

 

Coca-Cola công bố kết quả quý I

Coca-Cola, nhà sản xuất nhãn hiệu đồ uống có ga nổi tiếng và có giá trị nhất thế giới, sẽ công bố thu nhập quý vào thứ Hai. Giới phân tích kỳ vọng doanh thu và thu nhập trên mỗi cổ phiếu của Coca-Cola chỉ tăng khiêm tốn so với cùng kỳ năm trước (cổ phiếu vẫn tăng đều đặn trong tháng qua). Công ty này có lợi thế nhờ danh mục sản phẩm đa dạng, từ đồ uống thể thao, nước đóng chai, nước ép trái cây cho tới rượu đóng hộp, trong đó có nhiều loại phù hợp với khẩu vị địa phương. Hiện họ có mặt ở hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.

 

Nhưng như nhiều nhà sản xuất hàng tiêu dùng khác, Coca-Cola đã phải vật lộn với chi phí đầu vào và vận chuyển tăng cao. Công ty cũng đang đấu tranh với Sở Thuế vụ Hoa Kỳ (IRS) tại tòa án; nếu IRS thắng kiện, Coca-Cola sẽ đối mặt hơn 3,3 tỷ đô la tiền thuế và lãi. Dù vậy, lạm phát đã phần nào thúc đẩy tăng trưởng doanh thu, ngay cả khi người tiêu dùng uống từng ngụm nhỏ hơn.

 

First Republic công bố tình hình kinh doanh sau khủng hoảng

Liên tiếp ba ngân hàng Mỹ phá sản trong tháng 3. Một đặc điểm chung là phần lớn các khoản tiền gửi lớn không được bảo hiểm bởi các cơ quan quản lý, bên cạnh sự bất chấp rủi ro (về lãi suất và tiền điện tử). Sau các vụ phá sản, những người gửi tiền không được bảo hiểm bắt đầu tháo chạy khỏi các tổ chức có thể gặp rắc rối tương tự. Chỉ trong vòng hơn một tuần, First Republic Bank ở San Francisco đã mất 70 tỷ đô la tiền gửi, chiếm một phần tư lượng tiền gửi của ngân hàng này. Một nhóm các ngân hàng đã đồng ý bơm 30 tỷ đô la vào First Republic để giúp ngân hàng tồn tại. Giá cổ phiếu của nó đã giảm khoảng 90% trong năm nay.

 

Vào thứ Hai, First Republic sẽ báo cáo thu nhập quý đầu năm. Nhiều khả năng là các khoản lỗ khi ngân hàng này phải bán tài sản để thay thế cho các khoản tiền gửi mất đi. Hơn nữa, trong trường hợp không có tiền gửi – một nguồn huy động vốn có chi phí thấp – thì chi phí huy động vốn của ngân hàng sẽ tăng mạnh. Quy mô thiệt hại sẽ làm sáng tỏ cơ hội sống sót của nó.