Tại
sao ông Trọng, ông Thưởng, ông Huệ, ông Chính ‘không nghĩ, không làm’?
29/03/2023
Xét về bản chất, Dự thảo “Nghị định Quy định về
khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột
phá vì lợi ích chung” là sự thừa nhận chủ trương, chính sách bất cập, phi lý...
https://gdb.voanews.com/10070000-0aff-0242-5845-08da5aac67f2_w1023_r1_s.jpg
Khi “Sống, làm việc theo Hiến pháp, pháp luật” đã trở thành một loại
tuyên ngôn của “nhà nước pháp quyền XHCN” ở Việt Nam thì tại sao từ trên xuống
dưới vẫn cứ phải lập đi lập lại về “dám nghĩ, dám làm”?
Chính quyền Cộng hòa XHCN Việt Nam tiếp tục chứng
minh họ có thể làm những chuyện mà phần còn lại của nhân loại “không thể”,
“không dám”, “không cần”, “không muốn”... làm (1) và
dự thảo “Nghị định Quy định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động,
sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung” do Bộ Nội vụ soạn
và công bố chính là bằng chứng mới nhất.
Theo dự thảo vừa kể thì chính quyền Việt Nam
không chỉ... “khuyến khích” cán bộ “dám nghĩ, dám làm” mà đang lập
quy để... “bảo vệ” những cán bộ... “dám nghĩ, dám làm”. Không những
không xử lý (2), chính quyền Việt Nam còn có ý định... “tuyên
dương, khen thưởng” những cán bộ... “dám nghĩ, dám làm” và hứa hẹn sẽ
“ưu tiên bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm vào vị trí cao hơn hoặc được bổ nhiệm,
quy hoạch vượt cấp” (3).
***
Văn minh nhân loại đã giúp ngạn ngữ pháp lý
(legal maxim) “công dân được phép làm mọi thứ luật pháp không cấm”
(everything which is not forbidden is allowed) phát triển thêm vế sau “công
chức chỉ được làm những điều mà luật pháp cho phép” (for the individual
citizen, everything which is not forbidden is allowed; but for public bodies,
and notably government, everything which is not allowed is forbidden) để ngăn
chặn sự tùy tiện, lạm quyền và điều này trở thành nền tảng luật pháp của nhiều
quốc gia (4).
Tuy không công khai xác lập quan điểm vừa đề cập
là nền tảng luật pháp nhưng rất nhiều tài liệu, giáo trình liên quan đến “công
chức, công vụ” ở Việt Nam thừa nhận - “công dân được phép làm mọi thứ luật
pháp không cấm” và “công chức chỉ được làm những điều mà luật pháp cho
phép”. Chẳng hạn trong “Tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên
cao cấp khối đảng, đoàn thể năm 2011”, ở phần về “Chế độ công vụ và quản
lý cán bộ, công chức” nhấn mạnh: Trong khi mọi người dân được
làm những việc mà pháp luật không cấm thì cán bộ, công chức chỉ được làm những
gì mà pháp luật cho phép. Chấp nhận sự hạn chế về quyền (quyền hạn) là yêu cầu
chủ yếu của cán bộ, công chức trong hoạt động công vụ - theo quan điểm “chấp nhận
sự thiệt thòi về phía nhà nước (công chức) để đem lại lợi ích cho xã hội”. Có
thể phối kiểm bằng cách download tài liệu mới dẫn từ website của Tạp chí Xây dựng
đảng (5) và xem trang 22.
Đâu phải tự nhiên mà chính quyền Việt Nam đề
ra - giương cao khẩu hiệu “Sống, làm việc theo Hiến pháp, pháp luật”.
Khi “Sống, làm việc theo Hiến pháp, pháp luật” đã trở thành một loại
tuyên ngôn của “nhà nước pháp quyền XHCN” ở Việt Nam thì tại sao từ trên
xuống dưới vẫn lải nhải về “dám nghĩ, dám làm”, giờ thậm chí còn toan...
“lập quy” – ban hành “Nghị định Quy định về khuyến khích, bảo vệ cán
bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung”?
Xét về bản chất, Dự thảo “Nghị định Quy định
về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột
phá vì lợi ích chung” là sự thừa nhận chủ trương, chính sách bất cập, phi
lý, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương không
chỉ trì trệ mà còn hết sức kém cỏi nên hiệu quả hoạt động tệ hại đến mức phải sử
dụng biện pháp... “lập quy” thúc giục cá nhân công chức... “mạnh dạn
đột phá, tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt, những vấn đề chưa có quy định hoặc
có nhưng không còn phù hợp với thực tiễn”! Với hệ thống chính trị, hệ thống
công quyền từ trung ương đến địa phương như thế, có cần phải dùng đến 75% tổng
thu ngân sách để nuôi và duy trì hoạt động hay không? Tại sao Tổng Bí thư, Chủ
tịch Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng không nghĩ, không làm để tạo ra sự
thay đổi cần thiết, bảo đảm “Sống, làm việc theo Hiến pháp, pháp luật” vẫn
là tôn chỉ của “nhà nước pháp quyền XHCN” mà lại khuyến khích cá
nhân công chức “dám nghĩ, dám làm”?
Hồi trung tuần tháng 9 năm ngoái, trước tình
trạng hoạt động của hệ thống y tế gần như tê liệt vì thiếu đủ thứ, khi họp với
lãnh đạo các tỉnh, thành phố trên toàn quốc, ông Phạm Minh Chính lấy tư cách Thủ
tướng ra lệnh: “Cương quyết, dứt khoát không vì thủ tục hành chính, vì
vướng mắc quy định, vì thiếu trách nhiệm mà để thiếu thuốc, sinh phẩm, vật tư y
tế kéo dài” (3).
Dường như nhận thấy chừng đó chưa đủ để thiên
hạ hoang mang, lúc ấy, ông Chính – người có học hàm Phó Giáo sư, học vị Tiến sĩ
Luật – giải thích thêm: “Ai làm sai thì phải xử lý, kỷ luật nhưng không để
vì xử lý, kỷ luật mà để ảnh hưởng tới việc bảo vệ sức khỏe, tính mạng người
dân”. Có động não tới... nhũn não cũng không thể hiểu tại sao đã “cương
quyết, dứt khoát” không để “thủ tục hành chính” và “quy định”
cản trở khiến “thuốc, sinh phẩm, vật tư y tế” khiếm hụt rồi trở thành “thiếu
trách nhiệm”, mà... “làm sai thì phải xử lý, kỷ luật”? Tại sao đã “làm
sai thì phải xử lý, kỷ luật” mà còn đòi hỏi “không để vì xử lý, kỷ luật
mà để ảnh hưởng tới việc bảo vệ sức khỏe, tính mạng người dân”?
Tại sao những người vừa góp mặt trong cơ quan
ban hành văn bản lập pháp (ĐBQH), vừa đứng đầu các cơ quan hành pháp (Thủ tướng)
nơi ban hành những văn bản lập quy như ông Chính lại đặt ra các quy phạm pháp
luật gây “vướng mắc” nhưng thay vì bãi bỏ, sửa đổi lại khuyến khích thuộc
cấp nên “dũng cảm” làm ngược lại? Bởi ông Chính nói riêng và hệ thống
chính trị, hệ thống công quyền nói chung như thế nên tình trạng hoạt động của hệ
thống y tế gần như tê liệt vì thiếu đủ thứ mới kéo dài cho đến giờ này!
***
Hệ thống chính trị, hệ thống công quyền và hệ
thống truyền thông chính thức tại Việt Nam từng tôn vinh ông Đinh La Thăng, ông
Nguyễn Bá Thanh như những điển hình “dám nghĩ, dám làm”. Tháng 2/2015, ở
tang lễ ông Nguyễn Bá Thanh, ông Tô Huy Rứa thay mặt lãnh đạo đảng, nhà nước,
quốc hội chính phủ ca ngợi ông Thanh là “một người tài năng, trí tuệ, dám
nghĩ, dám làm” (7). Bây giờ thiên hạ đã rõ hậu quả của việc ông
Thanh “dám nghĩ, dám làm” nghiêm trọng và nặng nề thế nào! Tương tự, tháng
3/2016, ông Thăng còn được tung hô là “hiện tượng”, là tấm gương về “văn
hóa lãnh đạo” vì “dám nghĩ, dám làm” (7).
Một năm sau, cũng hệ thống chính trị, hệ thống
công quyền và hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam trở mặt, chỉ trích
ông Thăng, bảo ông nên “dám chịu trách nhiệm” (8). Ông Thăng
đã bị truy cứu trách nhiệm, đã bị phạt nhưng ngoài thường dân đã, đang, cũng
như sẽ còn gánh chịu hậu quả, có ai “dám nhận trách nhiệm” liên đới
không?
----------------------
Chú thích
(2) https://vnexpress.net/bo-noi-vu-de-xuat-can-bo-dam-nghi-dam-lam-duoc-mien-ky-luat-4585334.html
(3) https://thanhnien.vn/can-bo-dam-nghi-dam-lam-co-the-duoc-bo-nhiem-vuot-cap-185230327120610693.htm
(4) https://en.wikipedia.org/wiki/Everything_which_is_not_forbidden_is_allowed
(5) http://www.xaydungdang.org.vn/Uploads/thuhuyen/4-ChuyendeCongvu-Congchuc.pdf
(7) https://www.danang.gov.vn/chinh-quyen/chi-tiet?id=4835&_c=3
(9)
https://vietnamnet.vn/hy-vong-nguoi-dam-nghi-dam-lam-thi-cung-dam-nhan-sai-pham-370702.html
No comments:
Post a Comment