Chủ tịch Hội nghị An ninh trả lời phỏng
vấn về Ukraine
Christoph Heusgen, nhật báo TAZ phỏng vấn
Daniel Trần dịch
https://diendankhaiphong.org/2023/02/26/khong-the-tin-cay-putin/
Christoph Heusgen chủ trì Hội nghị An ninh
Munich, bắt đầu vào thứ Sáu 16.2.2023. Và kêu gọi chuyển giao máy bay chiến đấu
cho Ukraine trước.
Christoph Heusgen cùng chịu trách nhiệm về chính
sách Nga của bà Merkel, mà ông vẫn bảo vệ cho đến ngày nay
Từ năm 2005 đến 2017, người đàn ông 67 tuổi
này đã từng là cố vấn chính sách đối ngoại cho Thủ tướng Angela Merkel và sau
đó là Đại sứ Đức tại Liên Hiệp Quốc (LHQ). Ông hiện đang chủ trì Hội nghị An
ninh Munich. Cuốn sách mới của ông “Lãnh đạo và Trách nhiệm – Chính sách Đối
ngoại của Angela Merkel và Vai trò tương lai của Đức trên Thế giới” vừa được
nhà xuất bản Siedler phát hành.
Hình : https://diendankhaiphong.files.wordpress.com/2023/02/muenchner-sicherheitskonferenz-2023.jpeg?w=1185
TAZ:
Thưa Ông Heusgen, ông từng là cố vấn về chính sách ngoại giao cho
bà Angela Merkel trong 12 năm. Đức đã phạm sai lầm gì trong chính sách đối
với Nga?
Christoph Heusgen: Tôi muốn tránh dùng từ sai lầm. Bạn phải xem ở sự tương quan toàn diện
hơn. Mối quan hệ của chúng ta với Nga được định hình bởi Chiến tranh Thế giới
II. Đức chịu trách nhiệm về cái chết của hơn 20 triệu người trên lãnh thổ Liên
Xô. Và chúng ta biết ơn Gorbachev, người đã giúp nước Đức thống nhất. Cảm giác
tội lỗi và lòng biết ơn là lý do sâu xa cho nhiều quyết định.
Vì vậy,
ông và Merkel đã bị mù quáng bởi nhận thức lịch sử?
Không phải mù quáng mà chúng tôi đã bị ảnh hưởng
bởi nhận thức lịch sử. Sai lầm của chúng tôi là đã đánh giá thấp bước ngoặt ảm
đạm vào năm 2012, khi Putin nhậm chức tổng thống lần thứ hai. Sau năm 2012,
Putin đã khác. Phe đối lập bị phân biệt đối xử, các tổ chức phi chính phủ bị cấm
và quyền tự do truyền thông báo chí bị hạn chế. Đó là phản ứng của Putin đối với
các cuộc biểu tình ở Nga và cuộc nổi dậy của dân chúng ở các nước Ả rập, nó cho
thấy nhiều chính phủ có thể bị lật đổ. Khi nhìn lại, dường như những sự kiện
này đã dẫn theo một đường thẳng đến cuộc tấn công vào Ukraine vào ngày 24 tháng
Hai. Nhưng cũng phải tính đến ảnh hưởng của Corona và thực tế là Putin đã không
có đối tác trao đổi đối thoại từ bên ngoài nước Nga trong hai năm qua.
Cảm
thấy tội lỗi và chuộc lỗi lầm nghe có vẻ quý phái. Tuy nhiên có cả chuyện kinh
doanh và mua khí đốt giá rẻ.
Chuyện đó có cùng một logic.Chính sách ngoại
giao Phương Đông của Willy Brandt đã đi đôi với việc cải thiện các mối quan hệ
kinh tế và kinh doanh đường ống khí đốt, tiếp dẫn sau đó là Nord Stream. Câu thần
chú là “Làm Thay đổi thông qua Thương mại”. Đó là một phần của chính sách hòa
giải.
Phải
chăng Đức có thể đã ngăn chặn cuộc chiến này?
Thật khó nói. Chúng tôi luôn tìm ra giải pháp
với Putin, ông hãy xem Thỏa thuận Minsk. Hollande và Merkel đã thành công trong
việc ngăn chặn bước tiến của quân đội Nga ở Donbass. Tôi tự hỏi,phải chi nếu
không có Corona thì chúng tôi có thể nói rõ cho Putin biết hậu quả của một cuộc
tấn công vào Ukraine. Cuộc chiến không phải là một thành công đối với Nga, nó
khiến Nga tụt hậu nhiều thập kỷ về kinh tế.
Năm
2008, Mỹ muốn kết nạp Ukraine vào NATO. Merkel đã ngăn chặn điều đó. Đó có phải
là một sai lầm?
Việc kết nạp Georgia và Ukraine vào năm 2008
cũng gây nhiều tranh cãi kịch liệt trong chính phủ Hoa Kỳ. Ukraine chưa sẵn
sàng trở thành thành viên NATO vào năm 2008. Tổng thống Yushchenko khi đó đã
hoàn toàn bất đồng với Nữ thủ tướng Tymoshenko . Các cuộc thăm dò cho thấy hơn
một nửa người dân Ukraine phản đối việc gia nhập. Do đó, theo quan điểm của
chúng tôi, việc gia nhập NATO là không thể vào thời điểm đó.
Lúc
đó là sai, nhưng liệu bây giờ có đúng không?
Không, chừng nào Ukraine còn chiến tranh với
Nga, gia nhập trở thành thành viên NATO là không thể. Điều đó sẽ tự động dẫn đến
một cuộc chiến của NATO chống lại Nga. Thủ tướng Scholz đã đúng khi loại trừ điều
này. Nhưng câu hỏi về tư cách thành viên NATO sẽ nảy sinh khi có một lệnh ngừng
bắn và một hiệp ước hòa bình. Ukraine đã đúng khi chỉ ra rằng Nga đã không tuân
thủ Bản ghi nhớ Budapest năm 1994, không tuân thủ Hiệp ước Hữu nghị
Ukraine-Nga, không tuân thủ Thỏa thuận Minsk. Các thỏa thuận với Nga không có
giá trị như tờ giấy mà chúng được viết ra. Bạn không thể tin cậy vào Putin. Đó
là lý do tại sao Kiev sẽ yêu cầu đảm bảo an ninh.
Và
điều đó có nghĩa là gì?
Có ba lựa chọn. Thứ nhất: việc gia nhập NATO.
Thứ hai: Đảm bảo an ninh từ các quốc gia NATO riêng lẻ. Thứ ba, vũ trang cho
Ukraine ở mức độ thật hiện đại khiến cho bất kỳ cuộc tấn công nào nữa sẽ trở
nên đầy rủi ro.
Và Mỹ
là người tham gia chính?
Đúng. Ukraine sẽ không ký lệnh ngừng bắn nếu
không có sự tham gia của Mỹ. Berlin làm rất nhiều cho Kiev về mặt quân sự –
nhưng chỉ mang lại một phần mười những gì Hoa Kỳ mang lại.
Không có họ thì không có sự đảm bảo đáng tin cậy nào về an ninh đối với Nga.
Có
thể hình dung được rằng Putin sẽ chấp nhận tư cách thành viên chỉ trên thực tế
hoặc thậm chí tư cách thành viên theo luật của Ukraine trong NATO?
Hiện tại thì không. Tôi nghĩ việc Scholz nói
chuyện điện thoại với Putin là đúng. Nhưng thông điệp của Putin không thay đổi.
Ông không công nhận Ukraine là một quốc gia và muốn một Ukraine phi quân sự
hóa. Điều này là không thể chấp nhận được đối với Ukraine. Họ kiên quyết đòi
khôi phục toàn vẹn lãnh thổ của đất nước mình.
Có
cơ hội đàm phán không ?
Có 15 triệu người phải sơ tán và hàng chục
nghìn người chết. Trước những đau khổ khôn lường của con người, không nên bỏ lỡ
bất kỳ cố gắng nào. Tuy nhiên, sẽ chỉ có các cuộc đàm phán hòa bình một khi
Putin hiểu rằng ông ta không thể đạt được mục tiêu chiến tranh của mình là khuất
phục Ukraine. Và khi Kiev thừa nhận: chiếm lại nhiều vùng lãnh thổ hơn sẽ phải
trả giá bằng quá nhiều nhân mạng. Đó là hai điều kiện tiên quyết.
Điều
đó có thể cần một thời gian dài.
Đúng, nhưng chúng ta cũng nên thấy rằng có điều
gì đó thực hiện được giữa Moscow và Kiev. Cả hai bên đã đồng ý về việc trao đổi
tù nhân và đồng ý về việc cung cấp ngũ cốc với Tổng thư ký Liên Hợp Quốc tại Thổ
Nhĩ Kỳ. Người ta có thể hy vọng rằng các thỏa thuận nhỏ hơn về ngừng bắn nhân đạo
trong khu vực cũng sẽ khả thi. Nhưng tôi nghĩ đàm phán hòa bình hiện nay không
thực tế.
Tổng
thống Brazil Lula đã đề xuất đàm phán với Trung Quốc và Brazil. Đây có thể là một
giải pháp?
Brazil và Trung Quốc nằm trong liên minh Brics
với Nga. Ấn Độ bỏ phiếu trắng khi lên án Nga tại Hội đồng Bảo an. Ngoại trưởng
Nga Lavrov được chào đón nồng nhiệt tại Nam Phi, cũng là một phần của Brics.
Các nước Brics theo một nghĩa nào đó có tính phe phái. Do đó, ít nhất một quốc
gia NATO sẽ phải có mặt trong các cuộc đàm phán.
Putin
đang cố gắng thể hiện mình là một người chống chủ nghĩa đế quốc của phương Tây ở Nam bán cầu. Phương
Tây đã hiểu đầy đủ về hiện tượng này chưa?
Câu hỏi này rất quan trọng. Ở châu Âu, tất cả
đều rõ ai là thủ phạm và ai là nạn nhân. Nhưng với tư cách là đại sứ Đức tại
Liên Hiệp Quốc, tôi thấy nhiều nước trên thế giới có suy nghĩ khác. Ngay cả trước
chiến tranh của Nga, đã có sự cạnh tranh khốc liệt giữa các câu chuyện truyền
miệng. Nhiều nước ủng hộ Hiến chương Liên Hợp Quốc, Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền
và Trật tự dựa trên Luật lệ. Những nước khác nhấn mạnh nhiều vào chủ quyền quốc
gia mà mọi thứ khác, bao gồm cả nhân quyền, đều trở thành thứ yếu. Nhiều nước
coi cuộc chiến Ukraine là sự mở rộng của cuộc xung đột giữa hai khối Đông và
Tây và xác định lập trường trung lập. Ở đây điều quan trọng là chúng ta phải phản
bác. Đó không phải là sự tiếp tục của cuộc xung đột Đông-Tây, mà là một cuộc tấn
công lớn vào Trật tự quốc tế dựa trên Luật lệ. Là quốc gia có nền kinh tế mạnh
thứ tư trên thế giới với mức độ tín nhiệm cao, Đức phải làm nhiều hơn nữa để hỗ
trợ câu chuyện của chúng ta ở Nam bán cầu – Trật tự dựa trên Luật lệ, được xây
dựng trên Hiến chương Liên hiệp quốc. Thủ tướng Scholz đã phải xác định ở
Argentina và Brazil rằng chúng ta đang ở thế phòng thủ. Đức cần đấn thân nhiều
hơn nữa vào Nam bán cầu.
Chẳng
phải điều đó bao gồm việc tự phê bình nhiều hơn về phía phương Tây sao? Trong
cuốn sách “Lãnh đạo và Trách nhiệm”, ông chỉ dành một trang để nói về những
sai lầm của phương Tây, chẳng hạn như cuộc chiến tranh của Mỹ ở Iraq…
Vậy thì bạn mới chỉ đọc được một nửa cuốn
sách. Tôi thậm chí đã cho thấy rằng phương Tây đã thường xuyên vi phạm trật tự
dựa trên quy tắc mà chính họ tuyên truyền. Tôi chỉ trích việc Hoa Kỳ dưới thời
Trump đã vi phạm luật pháp quốc tế khi chuyển đại sứ quán từ Tel Aviv đến
Jerusalem hoặc công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan.
Đức
nên đóng vai trò gì trong cuộc xung đột Ukraine trong tương lai?
Tiếp tục cung cấp hỗ trợ nhân đạo và kinh tế
cho Ukraine và cung cấp cho nước này vũ khí cần thiết để tự vệ và chiếm lại các
vùng lãnh thổ do Nga nắm giữ. Chỉ khi đó, một lệnh ngừng bắn mới có thể thực hiện
được. Đặc biệt, Đức không nên áp đặt bất kỳ mục tiêu nào cho Kiev, mà nên hỗ trợ
và sát cánh bên quốc gia bị tàn phá trong sự phối hợp chặt chẽ với các đối tác.
Khi
bắt đầu chiến tranh, Ukraine yêu cầu một vùng cấm bay. NATO bác bỏ điều đó. Vì
vậy, đồng ý theo mong muốn của Ukraine có thể rất rủi ro…
Người Ukraine không thể tự mình thực thi vùng
cấm bay mà chỉ có sự trợ giúp của NATO. Nếu một tên lửa của NATO hay một tiêm
kích Eurofighter bắn hạ một máy bay Nga, chúng ta sẽ trở thành một bên tham chiến.
Điều đó hoàn toàn không thể được. Nhưng một điều có khác biệt là việc cung cấp
máy bay chiến đấu cho Ukraine. Tôi cho rằng điều đó không có vấn đề gì theo luật
pháp quốc tế vì điều đó không có nghĩa là NATO trực tiếp tham gia vào cuộc chiến.
Khi
nói đến máy bay chiến đấu, không phải ranh giới giữa việc tham gia vào cuộc chiến
trở nên mờ nhạt sao? Các máy bay phản lực phương Tây như F-16 phải được bảo trì
trên lãnh thổ NATO và bay từ đó để thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu ở Ukraine.
Điều đó cũng xảy ra với xe tăng và pháo tự
hành. Chúng được sửa chữa ở Slovakia. Theo luật pháp quốc tế, chúng tôi có thể
cung cấp vật liệu chiến tranh cho Ukraine mà không trở thành một bên tham chiến.
Máy
bay chiến đấu được bảo trì ở các nước phương Tây và hoạt động trên lãnh thổ Nga
có thể được coi là mối đe dọa từ quan điểm của Nga…
Máy bay chiến đấu sẽ chỉ được cung cấp với điều
kiện giống như xe tăng – đó là Ukraine không được sử dụng chúng trên lãnh thổ
Nga. Và Selenski phải cam kết theo các thỏa thuận.
Lầu
Năm Góc nói Không với máy bay chiến đấu vào tháng 3/2022 vì nguy cơ leo thang
căng thẳng quá lớn. Đó sẽ là lằn ranh đỏ đối với người Nga.
Chính phủ Đức từ lâu đã lập luận điều này liên
quan đến xe tăng chiến đấu. Ông Peskov, phát ngôn viên của Putin, đã nói rằng mọi
hoạt động chuyển giao vũ khí đều vượt qua ranh giới đỏ. Chúng ta không nên khiến
sự ủng hộ của mình đối với Ukraine phụ thuộc vào những đường đỏ được vẽ ra một
cách tùy tiện của Điện Kremlin , mà hãy chọn một trọng tâm khác. Chúng ta phải
ngăn Putin thành công về mặt quân sự. Bởi vì kế hoạch của ông ấy không chỉ kết
thúc với cuộc chiến này. Tại Cộng hòa Moldova, đang có những lo ngại có thể hiểu
được về một cuộc tấn công của Nga. Hãy nói chuyện với các đại diện chính trị của
các nước vùng Baltic. Họ sợ rằng họ sẽ bị tấn công nếu không ngăn chặn được
Putin ở Ukraine. Vì vậy, chúng ta phải làm bất cứ điều gì cần thiết để ngăn chặn
thành công của Putin ở Ukraine.
Ông
cho rằng một cuộc tấn công vào các quốc gia NATO ở các nước vùng Baltic chỉ là
một nỗi sợ hãi có thể hiểu được do bắt nguồn từ lịch sử – hay cuộc tấn công sẽ
là một kịch bản thực tế?
Ngay từ mùa thu năm 2021, tôi đã ủng hộ việc
giao vũ khí cho Kiev và đã tranh luận với bà Baerbock về điều đó tại Hội nghị
An ninh Munich vào tháng 2 năm 2022. Bà đã hoàn toàn phản đối. Vào ngày 20
tháng 2 năm 2022, tôi cho rằng với sự thống nhất của phương Tây, Putin sẽ không
xâm lược Ukraine. Đó là một sai lầm. Tôi không định nói với Thủ tướng Estonia
Kaja Kallas rằng bà ấy chỉ được dẫn dắt bởi những nỗi sợ hãi từ quá khứ. Chúng
ta không nên tự cho mình có quyền khẳng định điều gì. Không phải sau khi hầu hết
người Đức đã sai với kịch bản của họ vào tháng 2 năm 2022. Và không phải sau
khi Đức bỏ ngoài tai lời khuyên của người Ba Lan, người Eston, người Litva, người
Latvia và người Mỹ về Nord Stream. Bất kỳ sự cao ngạo biết nhiều hơn mọi người
đều là chuyện không hay cần bị ngăn cấm.
Ban
đầu, ông nói rằng quan điểm của Đức về Nga bị che mờ bởi cảm giác tội lỗi. Điều
này hiện đang được lặp lại liên quan đến các nước Đông Âu – và liệu Đức có đang
đền bù quá mức cho cảm giác tội lỗi?
Không! Đức đã mua dầu khí ở Nga với giá 25 tỷ
euro kể từ khi bắt đầu chiến tranh vào tháng 2 năm 2022! Không thể nói về việc
đền bù quá mức. Chúng tôi vẫn đang trong quá trình tháo dỡ những gì chúng tôi
đã làm sai.
Đó
có phải là lý do tại sao ông không mời Lavrov đến Hội nghị An ninh Munich?
Vào năm 2022, người Nga đã được mời – và đã
không đến. Bây giờ chúng tôi không xem nhẹ quyết định này. Hội nghị An ninh
Munich cung cấp một diễn đàn cho tất cả những ai đang tìm kiếm đối thoại hòa
bình. Tôi biết Lavrov đủ rõ để biết điều gì có thể xảy ra. Chúng tôi sẽ trở
thành sân khấu tuyên truyền thuần túy của Nga. Đó không phải là công việc của
chúng tôi. Hiện không có dấu hiệu sẵn sàng đàm phán ở Moscow.
Ông
có tìm hiểu các cuộc biểu tình phản đối?
Mọi người đều có thể tự do tham gia biểu tình
và bày tỏ ý kiến của mình, điều này cũng phân biệt chúng ta với Nga. Nhưng tôi
e rằng không có khoảng trống nào trong lịch trình của tôi trong thời gian diễn
ra hội nghị.
Nguồn: Auf Putin ist kein
Verlass, Nhật báo TAZ
No comments:
Post a Comment