Giảm
mức thải CO2, tăng cam kết và thích... ngược chiều
29/11/2022
https://www.voatiengviet.com/a/giam-muc-thai-co2-tang-cam-ket-va-thich-nguoc-chieu/6854587.html
https://gdb.voanews.com/c36e0000-0aff-0242-864a-08d9ecc59c82_w1023_r1_s.jpg
Những
nhà hoạt động môi trường tại Việt Nam đối mặt nguy hiểm ngày càng cao đối với
xách nhiễu của chính quyền. Hình minh họa.
Bởi giá phải trả cho việc tự do thải CO2 càng ngày
càng đắt, giảm thải CO2 để kềm giữ nhiệt độ toàn cầu, qua đó giảm thiểu thiệt hại
nhân mạng và tài sản do thời tiết cực đoan khiến thiên tai khốc liệt hơn đã trở
thành nỗ lực chung của nhân loại.
Chuyện Việt Nam bất chấp các cam kết với cộng
đồng quốc tế vào năm ngoái tại Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu toàn cầu (COP)
thứ 26 (giảm mức thải CO2 để đến 2050 đạt mức “phát thải ròng bằng 0” -
nghĩa là giảm thải CO2 đến mức tối đa và trồng rừng, ứng dụng công nghệ thu hồi
carbon,... để cân bằng với lượng CO2 đã thải ra môi trường) [1], vẫn tiếp
tục thúc đẩy các kế hoạch sử dụng than để phát điện cho đến 2030 cũng như thu hẹp
kích thước của các kế hoạch phát triển năng lượng tái tạo, có thể khiến cộng đồng
quốc tế chưng hửng, thất vọng tràn trề (2) nhưng không như thế
(vi phạm cam kết, hành xử giống như sắm dây để tự trói,...) thì lại không phải
là... Việt Nam!
***
Bởi giá phải trả cho việc tự do thải CO2 càng
ngày càng đắt, giảm thải CO2 để kềm giữ nhiệt độ toàn cầu, qua đó giảm thiểu
thiệt hại nhân mạng và tài sản do thời tiết cực đoan khiến thiên tai khốc liệt
hơn đã trở thành nỗ lực chung của nhân loại. Tuy nhiên giá phải trả cho việc áp
dụng các biện pháp giảm thải CO2 không rẻ chút nào nên không phải quốc gia nào
cũng muốn thực thi. Song, nếu không tiến hành đồng bộ, nỗ lực giảm thải CO2 sẽ
không đạt mục tiêu mong muốn (giữ để nhiệt độ toàn cầu chỉ tăng thêm 1,5 độ
C vào cuối thế kỷ này). Đó là lý do thông qua các COP, cộng đồng quốc tế vừa
thuyết phục các quốc gia thải nhiều CO2, vừa hỗ trợ và áp đặt một số chế tài nhằm
thúc ép giảm thải.
Chẳng hạn tháng 7 năm ngoái, Liên hiệp châu Âu
(EU) – khu vực đi đầu trong cuộc vận động giảm thải CO2 – thông qua “Fit for
55 package” (gói chính sách để đến 2030 đạt được mục tiêu
là giảm tối thiểu ‘55%’ lượng CO2 gây ra hiệu ứng nhà kính so với
năm 1990) [3]. Theo đó, EU sẽ áp “Carbon Border Tax”
(thuế carbon) lên hàng hóa của những quốc gia có mức thải CO2 cao hơn mức thải
CO2 của các quốc gia thành viên EU nhằm bảo đảm sự công bằng trong cạnh tranh
giữa hàng hóa của những quốc gia nỗ lực thực thi việc giảm thải CO2 (phải chi
nhiều hơn, giá thành cao hơn) với những quốc gia lờ đi, không áp dụng các biện
pháp giảm thải CO2 (chi phí thấp hơn, giá thành rẻ hơn).
Khi EU - một trong những thị trường quan trọng
nhất đối với nhiều quốc gia trên thế giới – dùng thuế carbon như hàng rào
thương mại thì dù muốn bảo vệ môi trường hay không nhiều chính phủ vẫn buộc phải
tính đến chuyện giảm thải CO2 để sản xuất trong nước không đình đốn, tỉ lệ thất
nghiệp không tăng, duy trì được nguồn thu từ xuất cảng... Dẫu không nằm trong
nhóm dẫn đầu về phát thải CO2 nhưng Nam Hàn đã thử tính toán tác động của thuế
carbon nếu không nỗ lực điều chỉnh mức độ thải CO2 của các ngành công nghiệp
Nam Hàn (thép, nhôm, điện, xi măng, phân hóa học,...). Viện Chính sách kinh tế
đối ngoại Nam Hàn (KIIEP) ước đoán, nếu EU áp mức thuế 30 euro/tấn CO2 thì cs1c
doanh nghiệp Nam Hàn phải trả thêm khoản tiền tương đương 1 tỷ Mỹ kim/năm.
Muốn thoát thuế carbon khi xuất cảng hàng hóa
sang EU vào năm 2026, các doanh nghiệp Nam Hàn phải cải tiến công nghệ để giảm
thải CO2, chuyển sang sử dụng các dạng năng lượng mới như điện gió, năng lượng
hydro, năng lượng mặt trời,... Cho dù chuyển đổi phương thức cung cấp năng lượng
trong vòng năm năm là hết sức khó khăn nhưng Nam Hàn không thể quay lưng lại với
những thị trường như EU nên năm ngoái, Nam Hàn ban hành “Luật căn bản về trung
hòa carbon và tăng trưởng xanh nhằm đối phó với biến đổi khí hậu”. Nam Hàn hi vọng
việc chính phủ trực tiếp thúc đẩy chuyển đổi phương thức cung cấp năng lượng,
xây dựng các cơ sở năng lượng tái tạo, sẽ giúp doanh nghiệp Nam Hàn có thể thuyết
phục EU nới tay khi thuế carbon đến hạn phải thu (4)...
***
Nam Hàn chỉ là một trong số những ví dụ minh họa
cho xu thể giảm thải carbon dioxide, tuân thủ luật chơi chung về môi trường và
qua đó có thể thấy mức độ ngổ ngáo của hệ thống công quyền Việt Nam. Theo tường
thuật của Reuters (VOA đã chuyển ngữ - có thể dùng link ở phần chú thích để
tham khảo) thì hồi trung tuần tháng này, chính quyền Việt Nam đã làm những quốc
gia muốn tài trợ cho Việt Nam chuyển đổi các nguồn năng lượng ô nhiễm thành
năng lượng sạch “choáng váng” khi quyết định sẽ tiếp tục phát triển các
nguồn điện dùng than cho đến 2030 để “bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia”
và giới hữu trách bỉ bôi rằng “năng lượng mặt trời, năng lượng gió phát triển
quá nhanh ở Việt Nam nên đã gây ra nhiều vấn đề do lưới điện của Việt Nam
còn hạn chế”.
Dựa trên các nguồn tin trong lĩnh vực ngoại
giao và công nghiệp, Reusters cho biết: Một loạt đề nghị là những
khoản vay trị giá hàng tỉ Mỹ kim của nhóm G7 để hỗ trợ chuyển đổi năng lượng đã
không thuyết phục được những người đại diện chính quyền Việt Nam tham
gia đàm phán - những người muốn có thêm tài trợ và được kiểm soát nhiều
hơn cách thức giải ngân vốn... Trung tuần tháng 7 vừa qua, tại cuộc họp lần
thứ ba của “Ban Chỉ đạo Quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại
COP26”, ông Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Đạt mức “phát thải ròng
bằng 0” vào năm 2050 là mục tiêu phát triển tất yếu của thế giới. Đây là yêu cầu
mới về thương mại, đầu tư toàn cầu. Sau cam kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế
Việt, Nam đã khẩn trương cụ thể hóa, bắt tay thực hiện ngay những cam kết của
mình...
Giờ, cứ như tường thuật của Reuters
thì... thiên hạ nghi ngại về việc có thể đạt được thỏa thuận
nào đó về giảm thải CO2 với Việt Nam nếu đàm phán không “hấp dẫn đáng kể”
vì những bất đồng nội tại trong phát triển nguồn điện. Vướng mắc
trong việc thực hiện tiến trình giảm thải CO2 tại Việt Nam dường như không nằm ở
nhận thức mà chỉ thuần túy là... “xung đột lợi ích”. Trong chuyện giảm
thải CO2, giữa lợi ích của quốc gia, dân tộc và lợi ích của các băng nhóm thì
loại lợi ích nào lớn hơn? Có thể duy trì được “vị thế” quốc gia khi sau cam kết
luôn là “làm mình, làm mẩy” theo kiểu... “em chả”?
---------------------
Chú thích
(2) https://www.voatiengviet.com/a/6846978.html
(4) http://world.kbs.co.kr/service/contents_view.htm?lang=v&menu_cate=business&id=&board_seq=407008
No comments:
Post a Comment