Mỹ
tố cáo Nga biến cung cấp lương thực thực phẩm thành vũ khí
Thùy Dương - RFI
Đăng
ngày: 30/10/2022 - 13:38
Liên Hiệp
Quốc, Liên Hiệp Châu Âu cũng như Mỹ đều có phản ứng sau thông báo đình chỉ thỏa
thuận ngũ cốc mà Matxcơva đưa ra hôm qua 29/10/2022.
Tổng
thống Thổ Nhĩ Kỳ (ngồi bên phải) và tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres
chứng kiên lễ ký thỏa thuận giữa bộ trưởng Quốc Phòng Nga - Thổ Nhĩ Kỳ về việc
bảo đảm an toàn cho xuất khẩu ngũ cốc Ukraina, ngày 22/07/2022,
Istanbul. AP - Khalil Hamra
Theo AFP, tổng thống Mỹ Joe Biden hôm qua xem quyết
định của Matxcơva là « quá đáng » và không có lý gì để
Nga làm vậy. Phát ngôn viên của Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ tố cáo Matxcơva biến
hoạt động cung cấp lương thực thực phẩm thành vũ khí.
Trong khi
đó, phát ngôn viên của tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, Stéphan Dujarric, kêu gọi
các bên làm mọi việc để duy trì thỏa thuận. Ông lưu ý điều quan trọng sống
còn là các bên phải loại trừ mọi hành động có thể gây nguy hiểm cho việc duy
trì « Sáng kiến Hắc Hải ».
Lãnh đạo
ngành ngoại giao Châu Âu, Josep Borrell, hôm nay 30/10 kêu gọi Matxcơva thay đổi
quyết định và duy trì thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc Ukraina từ các cảng của nước
này nhìn ra Biển Đen để tránh làm hại đến « trục đường chính xuất khẩu
ngũ cốc và phân bón » mà thế giới rất cần để đối phó với cuộc khủng
hoảng lương thực do tác động từ chiến tranh Ukraina.
Sức ép đối với Thổ Nhĩ Kỳ
Về phía Thổ
Nhĩ Kỳ, nước cùng với Liên Hiệp Quốc làm trung gian để Nga và Ukraina ký kết tại
Istanbul hôm 22/07 thỏa thuận liên quan đến xuất khẩu ngũ cốc và phân bón qua
ngả Biển Đen, hôm qua 29/10, cho biết Ankara không nhận được thông báo chính thức
của Matxcơva về việc rút khỏi thỏa thuận. Tuy nhiên, thông báo của Nga đang đặt
chính quyền của tổng thống Erdogan trước áp lực và thậm chí có thể khiến quan hệ
Nga - Thổ căng thẳng.
Từ Istanbul, thông tín viên Anne
Andlauer cho biết thêm chi tiết :
Quyết định
của tổng thống Nga Vladimir Putin, điều mà các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ lo ngại
trong thời gian qua, đang đặt đất nước của Recep Tayyip Erdogan vào thế khó xử
và có nguy cơ tạo căng thẳng giữa Ankara và Matxcơva.
Trong
những tuần qua, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ dường như đã có một số lời chỉ trích đối
với người đồng nhiệm Nga, nhất là về việc Matxcơva duy trì việc cản trở xuất khẩu
phân bón và ngũ cốc. Nhưng ở hậu trường, ngành ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ đã nỗ lực
để bảo đảm thỏa thuận sẽ được kéo dài sau khi hết hạn vào ngày 19/11. Tổng thống
Recep Tayyip Erdogan đã thảo luận với ông Vladimir Putin, đặc biệt đề xuất việc
xuất khẩu nông phẩm Nga qua lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ.
Với tư
cách là người đồng bảo trợ để thỏa thuận được ký kết và giám sát việc thực hiện
từ một trung tâm điều phối chung (JCC) ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ đang chịu nhiều
áp lực. Cứu vãn thỏa thuận, Ankara không chỉ có lợi về kinh tế, mà trên hết là
đạt được lợi ích về mặt ngoại giao. Đó là sự tín nhiệm về vai trò hòa giải và về
sự hiện diện hiện nay, như phát ngôn viên của tổng thống Erdogan mới đây đã nhấn
mạnh, theo đó thổ Nhĩ Kỳ là « nước duy nhất có thể nói chuyện được với
Putin (…) và có kết quả ».
----------------------------------
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Tổng
thư ký LHQ kêu gọi triển hạn thỏa thuận về xuất khẩu ngũ cốc Ukraina
.
Chiến
tranh Ukraina : LHQ kêu gọi dỡ bỏ « mọi trở ngại » nhắm vào nông phẩm và phân
bón của Nga
.
Matxcơva
đình chỉ thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc sau khi hạm đội Hắc Hải bị tấn công
===============================================
.
Tổng
thư ký LHQ hoãn chuyến công du để tìm cách đưa Nga trở lại thỏa thuận ngũ cốc
Biển Đen
31/10/2022
Người đứng đầu Liên hợp quốc cho biết
ông "quan ngại sâu sắc" trước quyết định của Nga đình chỉ tham gia
vào thỏa thuận ngũ cốc do Liên hợp quốc làm trung gian và trì hoãn chuyến thăm
nước ngoài để tìm cách khôi phục thỏa thuận, nhằm xoa dịu cuộc khủng hoảng
lương thực toàn cầu.
https://gdb.voanews.com/01a10000-0aff-0242-0dfe-08da81e80cae_w1023_r1_s.jpg
Tổng
thư ký LHQ Guterres, Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine Oleksandr Kubrakov thăm cảng
biển ở Odesa, ngày 19/8/2022 (Ảnh tư liệu)
Moscow đã
tạm dừng vai trò của mình trong thỏa thuận Biển Đen hôm thứ Bảy 29/10, ngưng vận
chuyển hàng hoá từ Ukraine, một trong những nhà xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế
giới. Nga nói họ đáp trả cái mà họ gọi là một cuộc tấn công bằng máy bay không
người lái lớn của Ukraine trước đó trong ngày 29/10 nhằm vào hạm đội của họ gần
cảng Sevastopol ở Crimea bị Nga sáp nhập.
Người phát
ngôn của Liên Hợp Quốc, ông Stephane Dujarric, cho biết Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc
Antonio Guterres đang tham gia vào "các cuộc tiếp xúc căng thẳng nhằm mục
đích đưa Nga trở lại thỏa thuận." Ông Guterres hoãn chuyến đi tham dự Hội
nghị thượng đỉnh của Liên đoàn Ả Rập ở Algiers một ngày để tập trung vào vấn đề
này, tuyên bố của ông Dujarric cho biết thêm.
NATO cho
biết xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã giúp giảm giá lương thực trên thế giới.
Người phát ngôn Oana Lungescu nói: “Chúng tôi kêu gọi Nga xem xét lại quyết định
của mình và nhanh chóng nối lại thỏa thuận, tạo điều kiện cho lương thực đến
tay những người cần nó nhất.”
Bộ cơ sở hạ
tầng của Ukraine cho biết 218 tàu đã bị "phong tỏa" bởi quyết định
này. Các nhà phân tích cho biết giá lúa mì trên thị trường thương phẩm quốc tế
dự kiến sẽ tăng vọt vào thứ Hai.
Liên minh
châu Âu cũng thúc giục Moscow đảo ngược lại quyết định.
Người đứng
đầu chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell cho biết trên Twitter: “Quyết định
đình chỉ tham gia vào thỏa thuận Biển Đen của Nga dẫn đến nguy cơ cắt đứt con
đường xuất khẩu chính của ngũ cốc và phân bón rất cần thiết để giải quyết cuộc
khủng hoảng lương thực toàn cầu do cuộc chiến ở Ukraine gây ra.”
Thổ Nhĩ Kỳ
đã đàm phán thỏa thuận ngũ cốc ngày 22 tháng 7 cùng với Liên hợp quốc. Bộ Quốc
phòng nước này cho biết Bộ trưởng Hulusi Akar đang đàm phán với những người đồng
cấp Nga và Ukraine để nối lại thỏa thuận và yêu cầu các bên tránh mọi
"hành động khiêu khích."
Hôm thứ Bảy, Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi động thái
của Nga là "hoàn toàn thái quá," nói rằng nó sẽ làm gia tăng nạn đói,
trong khi Ngoại trưởng Antony Blinken cáo buộc Moscow vũ khí hóa lương thực. Hôm Chủ nhật, Đại sứ Nga tại
Washington, đã phản pháo lại, nói rằng phản ứng của Hoa Kỳ là "thái
quá" và đưa ra những khẳng định sai lầm về Moscow.
Bộ Quốc
phòng Nga cho biết Ukraine đã tấn công Hạm đội Biển Đen gần Sevastopol bằng 16
máy bay không người lái vào đầu ngày thứ Bảy 29/10 và rằng các "chuyên
gia" của hải quân Anh đã giúp điều phối cái mà nước này gọi là một cuộc tấn
công khủng bố. Anh bác bỏ cáo buộc đó.
Ukraine
không phủ nhận cũng như xác nhận đã thực hiện vụ tấn công trong khi quân đội
Ukraine cho rằng chính người Nga có thể phải chịu trách nhiệm về các vụ nổ đó.
Nga cho biết
họ đã đẩy lùi cuộc tấn công nhưng các tàu bị nhắm mục tiêu có liên quan đến việc
đảm bảo hành lang chuyên chở ngũ cốc ra khỏi các cảng Biển Đen của Ukraine.
Bộ trưởng
Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba cho biết Moscow đã sử dụng các vụ nổ cách hành
lang ngũ cốc 220 km như một "cái cớ giả" cho một động thái có ý định
từ lâu.
"Nga
đã quyết định tiếp tục các trò chơi gây ra đói kém từ lâu và bây giờ đang tìm
cách biện minh cho điều đó," ông Kuleba nói trên Twitter mà không đưa ra bất
kỳ bằng chứng nào.
Chánh văn
phòng Tổng thống Volodymyr Zelenskiy hôm thứ Bảy đã cáo buộc Nga dàn dựng các
cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở của chính họ.
Kiev thường
cáo buộc Nga sử dụng Hạm đội Biển Đen để bắn tên lửa hành trình vào các mục
tiêu dân sự Ukraine, một cáo buộc được một số nhà phân tích quân sự ủng hộ, những
người cho rằng điều đó khiến Hạm đội Biển Đen trở thành mục tiêu quân sự hợp
pháp.
Thỏa thuận
ngũ cốc đã khởi động lại các chuyến hàng từ Ukraine, cho phép bán ra thị trường
thế giới bằng với mức trước chiến tranh là 5 triệu tấn xuất khẩu từ Ukraine mỗi
tháng.
Hơn 9 triệu
tấn ngô, lúa mì, các sản phẩm hạt hướng dương, lúa mạch, hạt cải dầu và đậu
nành đã được xuất khẩu theo thỏa thuận này.
Nhưng trước
khi hết hạn vào ngày 19 tháng 11, Nga đã liên tục nói rằng có vấn đề nghiêm trọng
với thỏa thuận và Ukraine phàn nàn rằng Moscow đã chặn gần 200 tàu lấy hàng ngũ
cốc.
Khi thỏa
thuận được ký kết, Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hợp quốc cho biết
khoảng 47 triệu người đang phải chịu "nạn đói nghiêm trọng" do chiến
tranh khiến các chuyến hàng của Ukraine bị đình trệ, gây ra tình trạng thiếu
lương thực toàn cầu và khiến giá cả tăng vọt.
Thỏa thuận
đảm bảo an toàn qua lại Odesa và hai cảng khác của Ukraine trong điều mà một
quan chức gọi là "lệnh ngừng bắn trên thực tế" đối với các tàu và cơ
sở trong thỏa thuận.
Nga nói với
Tổng thư ký Guterres hôm thứ Bảy trong một lá thư mà Reuters xem được rằng họ
đình chỉ thỏa thuận "vô thời hạn" vì không thể "đảm bảo an toàn
cho các tàu dân sự" đi lại theo thỏa thuận.
Moscow yêu
cầu Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhóm họp vào thứ Hai để thảo luận về vụ tấn
công Sevastopol, Phó Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Dmitry Polyanskiy viết trên
Twitter.
(Theo Reuters)
No comments:
Post a Comment