Khi
các chế độ độc tài đẩy người dân đến bước đường cùng
Các
cuộc biểu tình hiện nay tại Iran và Nga đã để lộ yếu huyệt của các chế độ độc
tài.
Lê Tây Sơn
- Saigon Nhỏ
26 tháng 9, 2022
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/khi-cac-che-do-doc-tai-day-nguoi-dan-den-buoc-duong-cung/
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/09/GettyImages-1427550918-1.jpg
Hiệu
ứng Iran đang lan rộng tại một số nước châu Âu. Trong ảnh là cuộc biểu tình chống
chế độ Teheran tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ (ảnh: Chris McGrath/Getty Images)
Từ Iran
Các chế độ
đàn áp như Iran và Nga hoạt động với tiền đề “mặc định”: Nếu chính quyền (hay đảng
cầm quyền) thừa nhận bất kỳ sai lầm nào, cho phép bất kỳ người bất đồng chính
kiến nào
lên tiếng hoặc
dung thứ cho bất kỳ sự phản đối nào, quyền lực có thể bị mất và xã hội sẽ tan
rã. Nhưng những gì chúng ta đang thấy ở Nga và Iran (hai quốc gia độc tài khoác
áo bầu cử dân chủ) đã hé lộ một thực tế khác không kém phần đúng: Các chế độ đẩy người dân của họ đến bước đường
cùng trước sau gì cũng sẽ làm nổ ra một cuộc nổi dậy toàn diện dẫn đến sự sụp đổ
của chế độ.
Các cuộc
biểu tình ở Iran tiếp tục diễn ra hơn một tuần sau khi Mahsa Amini, 22 tuổi chết
bí ẩn trong lúc bị “cảnh sát đạo đức” giam giữ vì tội “vi phạm quy định nghiêm
ngặt về trang phục”. Hơn 30 người đã thiệt mạng. The
Washington Post đã có được những video cho thấy cảnh sát bắn vào
đám đông người biểu tình. Cơ quan giám sát internet Netblocks cho biết người
dân Iran đang đối mặt làn sóng thứ ba mất kết nối internet trên quy mô toàn quốc
khi các cuộc biểu tình vẫn tiếp tục, bất chấp biện pháp mạnh của chính quyền.
Theo
Netblocks, người dân Iran đang trải qua những hạn chế internet nghiêm trọng nhất
kể từ năm 2019, khiến hầu hết ứng dụng như Instagram và WhatsApp bị chặn. Dịch
vụ giám sát AppBrain cho biết để vượt tình trạng bị chặn internet, người dân
Iran cả trong nước và nước ngoài phải chuyển sang các nhà cung cấp mạng riêng ảo
(VPN) phổ biến như Tor Project và Hula VPN (những ứng dụng được tải xuống hàng
đầu tại Iran từ cửa hàng Google Play).
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/09/GettyImages-1427426990.jpg
Biểu tình chống chế độ độc tài Iran tại
Mỹ. Trong ảnh là
diễn viên Nazanin Boniadi trong một cuộc biểu tình tại Westwood (California)
sau cái chết của Mahsa Amini khi bị giam bởi “cảnh sát đạo đức” Iran (ảnh:
Rodin Eckenroth/Getty Images)
Đơn vị Internet Intelligence của công ty Oracle gọi
đây là “vụ đóng cửa internet lớn nhất từng thấy ở Iran”. Trong khi đó, nhóm hacker internet nổi
tiếng Anonymous bắt đầu tấn công mạng chính phủ Iran. Sử dụng hashtag #OpIran,
viết tắt của Operation Iran, để thu hút sự chú ý của các phương tiện truyền
thông xã hội sau cái chết của Amini, ngày 22 Tháng Chín, Anonymous lên Twitter
thông báo đã thành công trong việc hack hơn 1,000 camera CCTV của Iran.
Tại các cuộc
họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, đại diện chính phủ Mỹ đã gay gắt tố cáo
Iran đàn áp và vi phạm quyền con người. Tổng
thống Biden tuyên bố: “Hôm nay chúng tôi sát cánh với những công dân dũng cảm và
những phụ nữ dũng cảm của Iran, những người đang biểu tình để đòi hỏi các quyền
cơ bản của họ”. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, Cố vấn An ninh
quốc gia Mỹ Jake Sullivan và Bộ trưởng Tài chính Janet L. Yellen đều tố cáo sự
tàn bạo của chế độ. Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã công bố các biện pháp trừng phạt mới
đối với “cảnh sát đạo đức”. Ngày 23 Tháng Chín, tờ The Washington
Post đưa tin: “Bộ Tài chính đã sửa đổi các biện pháp trừng phạt của
Hoa Kỳ để cho phép các công ty công nghệ chống lại sự giám sát và ngăn chặn
internet của chính phủ Iran”.
Đến Nga
Động thái
mới của Mỹ được xem là phản ứng mạnh mẽ hơn những gì chúng ta đã thấy dưới
thời Tổng thống Barack Obama vào năm 2009, khi các cuộc biểu tình nổ ra ở Iran
trong làn sóng chống đối gọi là “Cách mạng Xanh”. Tuyên bố của Biden đã thể hiện rõ lập trường:
Phương Tây không hề thờ ơ với hoàn cảnh bi thảm của một dân tộc bị đàn áp.
Tiếp đó là Nga. Trong cuộc chiến vô cớ nhắm vào Ukraine, quân đội Nga xâm lược
tiếp tục phải chịu những tổn thất đau đớn thời gian gần đây khi các lực lượng
Ukraine phản công mạnh mẽ.
Kremlin
đang tổ chức cái mà các nhà lãnh đạo phương Tây gọi là các “cuộc trưng cầu dân
ý giả mạo” ở khu vực miền Đông và miền Nam Ukraine, được dàn dựng để chứng minh
mong muốn gia nhập Nga của người dân tại các khu vực bị chiếm đóng. Việc Tổng
thống Nga Vladimir Putin gọi thêm 300,000 quân dự bị đã để lộ ra thất bại của
Nga ở Ukraine, khác hoàn toàn với tuyên truyền của truyền thông Nga. Sự thật
phô bày khiến người dân bức xúc xuống đường để bày tỏ sự phẫn nộ và chống đối
tham gia “cuộc chiến của một người”, đó là Putin.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/09/GettyImages-1243478251.jpg
Đàn áp người biểu tình tại Moscow ngày
24 Tháng Chín 2022 (ảnh: Contributor/Getty Images)
Các động
thái của Putin đã khiến hàng chục ngàn người Nga phải trả giá bằng mạng sống,
cùng các lệnh trừng phạt của phương Tây, bị nhiều quốc gia cô lập, gây ô nhục
cho đất nước và không đạt được mục đích lật đổ chính phủ Ukraine như Putin mong
muốn. Giờ đây, những người Nga có suy nghĩ đang đứng giữa hai chọn lựa: Im lặng
chạy trốn hoặc đứng lên chống lại sự cưỡng bức ra chiến trường. Nhiều người chọn
chạy trốn bằng cách này hay cách khác. The Washington Post đưa
tin, tại một cuộc biểu tình, một người đàn ông hét lớn: “Tôi không có ý định
chết vì Putin!”. NPR cho biết Putin đã tăng hình phạt đối với
hành vi trốn nhập ngũ lên đến 10 năm tù, một dấu hiệu cho thấy mức độ nghiêm trọng
của cuộc chống đối.
Những người
ủng hộ nhân quyền cho biết cảnh sát Nga đã bắt hơn 1,300 người trong các cuộc
biểu tình nổ ra ở hàng chục thành phố, khi đám đông gào thét phản đối: “Không tham chiến! Putin hãy ra chiến hào!” Chắc chắn Putin
tiếp tục dập tắt những người bất đồng chính kiến bằng
các biện pháp tàn bạo. Nhưng ông ta không thể xóa bỏ những bằng chứng dai dẳng
về sự bất bình trong nội bộ Nga về việc phát động chiến tranh tại Ukraine. Nền
kinh tế Nga đang chững lại và gần như bị cô lập hoàn toàn trong cộng đồng quốc
tế khi chính “đồng minh” Trung Quốc cũng bày tỏ sự quan ngại về cuộc xung đột.
Nga thực sự
đang rơi vào vị thế yếu hơn nhiều so với đầu năm nay nên rất khó duy trì sự ủng
hộ cuộc tấn công Ukraine trong một bộ phận đáng kể người dân thiếu thông tin.
Ngoài việc thắt chặt các lệnh trừng phạt Nga và Iran, Hoa Kỳ có thể có những
đóng góp đáng kể khác vào các phong trào chống độc tài trên thế giới. Hoa Kỳ có
thể mô hình hóa sự tôn trọng các quyền tự do dân sự và nhân quyền, kể cả quyền
tự do sinh sản và tiến hành các cuộc bầu cử minh bạch, chính xác, hòa bình.
_______
-Điểm
khởi đầu cho cuộc cách mạng lật đổ chế độ ở Iran?
-Iran:
Biểu tình chống chính phủ lan rộng, ít nhất 9 người chết
No comments:
Post a Comment